Lectio Divina
AGTERGROND
Die antieke gebruik van Lectio Divina is ‘n manier van Bybellees en omgaan met die Heilige Skrif wat ons in staat stel om God in die Skrifteks te ontmoet, of nog beter, om onsself al lesende oop te stel vir Hom en sy werk in ons lewe. Lectio divina is Latynse woorde wat divine reading of holy reading beteken. In Afrikaans sou dit vertaal kon word as goddellike lees of geestelike lees van die Bybel. Lectio divina dateer uit die tyd van die eerste Kerkvaders, omstreeks 300 n.C. Die vier stappe waaruit Lectio Divina bestaan, is die eerste keer in 1173 vasgelê deur die monnik Guigo Cartujo. Dié stappe, Lectio (Lees), Meditatio (Oorpeinsing of meditasie), Oratio (Gebed) en Contemplatio (Kontemplasie of oorweging) bly tot vandag toe onveranderd, al is daar verskillende maniere waarop dit toegepas kan word.
Hierdie ‘kuns’, wat in die laaste jare herontdek is, is ’n manier hoe ons die Bybel toelaat om te wees wat God bedoel het dit moet wees: ’n middel waardeur ons Hom ontmoet. Die Bybel is nie ’n informasieboek oor God of God se wil nie. Die Bybel is God se woord [Woord] aan ons. Die doel van God se woord is gesprek en ontmoeting met ons. Die doel van Bybellees kan daarom niks anders wees nie as om die Here Jesus persoonlik te ontmoet en Hom toe te laat om deur die werking van die Heilige Gees ons lewe te verander volgens sy wil. Lectio Divina is ’n praktiese en dinamiese metode wat ons hiermee help. Daarom kan lectio divina inderdaad beskryf word as “a way of reading that becomes a way of living.”
Die doel van lectio devina is egter nie om ons een of ander metodiek slaafs na te volg nie. Die doel is die ontmoeting met God. Waarskynlik sal ons nie altyd by al vier stappe uitkom nie. Wanneer ons bewus word dat die Here besig is om ons ‘n ingewing te gee of met ons te praat, moet ons halt roep en die nodige tyd neem om na Hom te luister. Hierdie metode moet dus nie gesien of hanteer word as ’n reglynige proses waar elke volgende stap altyd en presies op die voorafgaande een volg nie. Dit is eerder soos ’n spiraal waar al vier elemente heeltyd teenwoordig is en in verskillende volgordes ’n rol speel. Die belangrike punt is dat al vier elemente heeltyd ’n rol moet speel en dat nie een in isolasie van die ander beoefen moet word nie. ‘n Mens kan lectio divina as individu beoefen of as groep saam doen.
DIE DOEL VAN HIERDIE WEEK
Die doel van hierdie week is nie net om saam te praat oor hierdie metode van lectio divina nie. Die doel is om dit saam beter te leer doen! Die doel is nie inligting nie. Die doel is toerusting en opleiding [Engels: training] Iets wat ons al meer besef is dat ons in die kerk en gemeente baie met mekaar praat daaroor “dat” ons soos kinders van God moet lewe en “wat” die Here in sy Woord van ons vra. Ons praat egter baie min oor die ewe belangrike vraag “hoe” ons dit moet doen. So ook met Pinkster. Dit is nie genoeg dat ons met Pinkster net praat oor die feit dat die Gees ons lewens moet verander en ons help mekaar nie meer met die vraag “hoe” ek groei in ’n lewe deur die Gees nie. Die formaat van hierdie week probeer dit heeltyd in gedagte hou.
ONS TEKS VIR DIE WEEK
Een van die winste [en vir meeste van ons verrassings!] van die Sewe Weke met Jesus was juis die ontdekking van die waarde daarvan om aan die hand van die Lectio Divina-metode dieselfde teksgedeelte vir ’n week lank te lees. Juis dit het by baie van ons die behoefte laat ontstaan om verder te groei in hierdie manier van Bybellees en is die rede vir ons tema hierdie Pinkster. Die verdere verrassing was hoeveel meer waarde die erediens op ’n Sondag vir my het wanneer ek self die hele week [en miskien ook saam met ’n kleingroep] die teks waaroor gepreek word, gelees en daarin “vertoef” het.
Hierdie week lees ons een van die Johannes-Evangelie se Pinkstertekste saam: Joh 14:15-31 Deur die loop van die vier aande gaan ons elke keer individueel en saam lees [lectio], bid [oratio], nadink [meditatio] en rus/lewe [comtemplatio].
“You can’t hear God speak to someone else, you can hear Him only if you are being addressed.” [Ludwig Wittgenstein]
Joh 14:15-31
As julle My liefhet, sal julle my opdragte uitvoer. 16Ek sal die Vader vra, en Hy sal vir julle ’n ander Voorspraak stuur om vir ewig by julle te wees, 17naamlik die Gees van die waarheid. Die wêreld kan Hom nie ontvang nie, omdat hulle Hom nie sien en Hom nie ken nie. Maar julle ken Hom, omdat Hy by julle bly en in julle sal wees.
18“Ek sal julle nie as weeskinders agterlaat nie; Ek kom weer na julle toe. 19Nog net ’n klein rukkie, en dan sien die wêreld My nie meer nie, maar julle sien My, omdat Ek lewe en julle sal lewe. 20Daardie dag sal julle weet dat ek in my Vader is en julle in My en Ek in julle.
21“Wie my opdragte het en dit uitvoer—dit is hy wat My liefhet. En wie My liefhet, hóm sal my Vader liefhê, en Ek sal hom ook liefhê en My aan hom openbaar.”
22Judas, nie Judas Iskariot nie, vra toe vir Hom: “Here, hoe kom dit dat U U aan ons gaan openbaar en nie aan die wêreld nie?”
23Jesus antwoord hom: “As iemand My liefhet, sal hy my woorde ter harte neem; en my Vader sal hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woon. 24Wie My nie liefhet nie, neem my woorde nie ter harte nie; en die woorde wat julle hoor, is nie Myne nie, maar die Vader s’n wat My gestuur het.
25“Dit sê Ek vir julle terwyl Ek nog by julle bly; 26en wanneer die Vader in my Naam die Voorspraak, die Heilige Gees, stuur, sal Hy julle alles leer en julle herinner aan alles wat Ek vir julle gesê het.
27“Vrede laat Ek vir julle na; my vrede gee Ek vir julle. Die vrede wat Ek vir julle gee, is nie die soort wat die wêreld gee nie. Julle moet nie ontsteld wees nie, en julle moet nie bang wees nie. 28Julle het gehoor dat ek vir julle gesê het: Ek gaan weg, maar ek kom weer na julle toe. As julle My liefgehad het, sou julle bly gewees het dat Ek na die Vader toe gaan, omdat die Vader groter as Ek is. 29En nou sê Ek dit vir julle voordat dit gebeur, sodat julle kan glo wanneer dit gebeur. 30Ek sal nie meer lank met julle kan praat nie, want die owerste van die wêreld is aan die kom. Hy het geen mag oor My nie, 31maar die wêreld moet weet dat Ek die Vader liefhet en daarom doen wat die Vader My beveel het.
“Staan op, laat ons hiervandaan weggaan.”
LECTIO – Lees
Hierdie stap in die Lectio Divina klink vanselfsprekend, maar dit is nie. Want die die doel van hierdie lees is nie bloot “weet” nie, maar “hoor”. Vir ’n baie groot deel van die Christelike tradisie het mense nie die Woord gelees nie. Die Woord is gehoor. Mense het daarna geluister terwyl ander dit voorgelees of oorvertel het. Die proses van luister verskil baie van die proses van lees en daarom probeer lectio ons help om weer die Woord te hoor.
Alhoewel die eerste stap dus lees behels, wil ons eerder daaraan dink as luister. Die kuns van lectio is om te leer luister terwyl ons lees. Daarom lees ons in lectio anders as wanneer ons ‘n koerant of tydskrif lees. Onthou dat jy nie in die eerste plek lees om feite of informasie bymekaar te maak nie, of om te studeer soos vir ’n toets nie. Jy lees omdat jy op soek is na ’n ontmoeting met God. Dis ’n besondere manier van lees en luister, dis om te luister ‘with the ear of our hearts’ (St. Benediktus).
Ons lees dus stadig en met aandag en probeer om onsself oop te stel vir die moontlikheid dat God nou met mý wil praat deur sy Woord, dat Hy my wil aanraak en verander. Natuurlik gaan dit in hierdie deel van die Lectio ook om verstaan. Daarom is dit goed om hulpmiddels te gebruik wat my help om die teksgedeelte reg te verstaan. Eksegese en Bybeluitleg is belangrik. Eugene Petersen sê: “ Exegesis is an act of love. It loves the one who speaks the words enough to want to get the words right … Exegesis is loving God enough to stop and listen carefully to what he says.” [Eugene Petersen, p 55]
Maar moenie met ’n Bybelkommentaar begin nie. Lees die teksgedeelte eers self deur. Onderstreep woorde en frases wat jou tref of waaroor jy wonder; ook gedagtes wat by jou opkom. Daarna kan jy miskien iets lees wat die gedeelte “verklaar” en dit vergelyk met jou eerste gedagtes oor die teks.
Lees van die teks…
– Lees die teks een keer hardop deur. Lees dit dan ‘n paar keer deur totdat jou gedagtes stop by ‘n bepaalde woord of frase wat jou aanspreek.
– Herhaal die woord of frase ‘n paar keer rustig in jou hart.
– Wanneer jy agterkom dat jou gedagtes dwaal, probeer weer terugkeer na die woord of frase wat jou aangespreek het.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
MEDITATIO – Mediteer / Nadink
Wanneer jy die teks een of meer keer deurgelees het, gaan dan terug na die woorde of frases wat jou in die besonder aangeraak het en wat jy miskien onderstreep of neergeskryf het. Die meditatio fase van lectio divina behels nou om by hierdie woorde en frases stil te staan en daaroor na te dink [mediteer]. Die konsep van meditasie val soms bietjie vreemd op ons ore. Om oor iets te mediteer beteken om dit te “oordink” [Ps 1:2]. Dis om iets oor en oor in jou gedagtes te herhaal, dit te memoriseer, dit te visualiseer, dit toe te laat om in interaksie met jou menswees te gaan (jou idees, gedagtes, hoop, begeertes, vrese).
Meditasie probeer om ons in te trek in die leefwêreld van die teks. Ons verander van toeskouers tot deelnemers van die teks. Die beelde en stories van die teks trek ons in in die groter storie van God met ons. Gebruik jou verbeeldingskrag. Probeer om jou die situasie soos dit in die Bybelteks beskryf word, voor te stel. Plaas jouself in die betrokke toneel en verbeel jou dat jy deel uitmaak van die verhaal. Luister na wat daar gesê word, kyk na hul reaksies, probeer jouself inleef in hul gevoelens. Keer telkens terug na Jesus. Probeer om Hom te leer ken, vind jou blydskap in Hom, staan verwonderd oor sy woorde, sy aksies, sy antwoorde en reaksies – alles het met Hom te make.
“Meditation moves from looking at the words of the text to entering the world of the text. As we take the text into ourselves, we find that the text is taking us into itself. Meditatio is letting the images and stories of the entire revelation penetrate our understanding.” [Eugene Peterson, p99]
In die praktyk is dit belangrik om te leer hoe lank om by ’n woord of frase stil te staan en wanneer om aan te beweeg. Mediteer oor ’n gedagte so lank as wat jy die behoefte het, so lank as wat dit jou aandag behou. Daarna kan jy eenvoudig verder lees en aanbeweeg na ’n volgende woord of frase. Dit kan soms ’n kort refleksie behels en ander kere ’n hele paar minute opneem. Dit kan selfs gebeur dat jy by tye vir dae en weke lank terugkeer na die woorde van ’n teks wat jy gelees het en dit weer in jou gedagtes neem. Die belangrikste is dat jy die teks tyd gee om in jou te werk – moenie jaag van een woord of frase na ’n ander nie.
Een van die nagevolge, amper byvoordele, van meditasie oor die Woord is dat ‘n mens dikwels sekere teksgedeeltes uit jou kop (of hart!) memoriseer. Om tydens jou dag hierdie teks weer in jou gedagtes te neem en met jou hart te bid, veroorsaak dat jy God se nabyheid in jou dag ervaar.
Meditatio….
– Laat die woord of frase wat in die teks vir jou uitgestaan het, deur jou spoel deur dit telkens te herhaal.
– Gebruik jou sintuie om jou in die woorde in te leef. Sien die gebeure, hoor die klanke, ruik die reuke en word deel van die gebeure in die teks.
– Herhaal die woorde in jou gedagtes en hardop.
– Laat die woorde toe om beelde, gevoelens en gedagtes in jou los te laat.
– Gee aandag aan dit wat die woorde, beelde en gedagtes aan jou doen.
– Dink na oor wat die woorde of frase vir jou in jou lewe wil sê.
– Herhaal die woord of frase gedurende die dag soos wat jy daaraan dink.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
ORATIO – Bid
“ God does not make speeches; he enters conversations and we are partners to the conversation.” [Eugene Petersen, p 107]
Die ervaring dat God met ons praat wanneer ons die Woord lees, vereis ’n respons van ons kant. Hierdie respons – of dit kom in die vorm van woorde, gedagtes, gevoelens of selfs ’n sug – noem ons gebed. Gebed is die derde fase van lectio divina waar ons eenvoudig, vanuit ons refleksie van die Woord, met ons hart reageer op God.
“It is one thing to be listening to God speak to Moses on the austere crags of Mount Sinai or listening to Jesus preach the Beatitudes on a grassy Galilean hillside…It’s quite another thing entirely to realize that God is speaking to me bicycling in the rain down a country road…..I’m speechless; or I stutter. How do I answer God? But answer I do, for the text requires it.” [Petersen, p 103]
Gebed is nooit die eerste woord nie – dis altyd “answering speech”. Dit is ’n antwoord of respons op dít wat God reeds gesê of gedoen of in ons harte geroer het. Daarom is oratio ’n persoonlike respons tot God wat met ons praat. Reageer op die dinge wat jou geraak het in die teks; gebruik die woorde, beelde en metafore waaroor jy mediteer het; werk met die emosie, gedagtes en gewaarwordinge wat jy ervaar het tydens jou refleksie van die Woord; deel met God die dinge waarvan jy bewus geword het. Dit help dikwels baie om dit wat jy bid, ook neer te skryf.
Oratio vra vir eerlikheid. Indien ons spontane respons tot God een van lof en dankbaarheid is, is dit wonderlik. Maar ons kan met ewe groot vrymoedigheid na God toe draai met vrae, asook gevoelens van onsekerheid, pyn en woede. Die Psalms is nie net vir ons ’n goeie voorbeeld hiervan nie. Dit gee ook vir ons woorde waarmee ons kan bid wanneer dit voel of ons nie woorde het nie. Die Psalms was die gebedeboek van Israel. Die Kerkvader Athanasius het gesê: “Most Scripture speaks to us; the Psalms speak for us!”
Ons respons tot God tydens oratio behels ook dat ons onsself oopstel om in Sy teenwoordigheid verander te word. Ons bid dat God deur sy Woord en sy Gees die genesing en liefde en groei bring wat Hy weet ons nodig het.
Onthou dat oratio, soos al die ander stappe van lectio, ’n dinamiese proses is. Terwyl jy die teks lees ontstaan die behoefte om oor sekere gedeeltes te reflekteer, en terwyl jy mediteer ontstaan die behoefte om met God daaroor te praat. Soms reageer jy met kort gebede of gedagtes, ander kere spandeer jy dalk baie tyd in gebed. Telkens kan jy teruggaan na die lees van die teks en die stappe van lectio van voor af herhaal. Moenie die tye vir gebed probeer struktureer of beplan nie. Probeer slegs sensitief wees vir die beweging van die Gees terwyl jy tyd met God se Woord spandeer.
Oratio…
– Vanuit meditatio kom die spontane reaksie om te wil regaeer in gebed. Wanneer ‘n mens se hart aangeraak is, kom daar ‘n uitnodiging waarop jy kan reageer in gebed
– Onthou wel dat elke fase van Lectio gebed is.
– Bly by die woorde, frase, beeld wat in jou is en reageer daarop.
– Vra wat is God se uitnodiging aan jou hiermee.
– Laat lectio oorloop in jou dag se gebeure deur in die dag na te dink oor wat die teks in die dag vir jou beteken. Praat ook voortdurend daaroor met God. So word jou lewe ‘n gebed voor God.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
COMTEMPLATIO – Rus / Lewe
“Contemplation means living what we read, not wasting any of it or boarding any of it, but using it up in living. It is life formed by God’s revealing word, God’s word read and heard, meditated and prayed. The contemplative life is not a special life; it is the Christian life, nothing more and nothing less. But lived!” – [Petersen, p 113]
Die laaste stap in lectio is contemplatio. Dit is ’n tyd van rus – ’n rustig-wees in God se Woord. Hierdie is ’n stilwees in God se teenwoordigheid, soos ’n kind wat op ’n ouer se skoot klim en om net te ‘wees’. Woorde is nie hier nodig nie. Waar die behoefte ontstaan om te reageer in gebed, gaan terug na oratio en deel jou hart met God. Maar probeer terugkeer na hierdie fase waar jy bloot stil is by God en Hom toelaat om in jou te werk.
Alhoewel dit so kan lyk is contemplatio nie uitsluitlik ’n passiewe aksie nie. Dit is ’n rus waartydens ons dít wat ons gelees, bepeins en gebid het in stilte in ons gees oorweeg. God kom maak ons hier bewus van sy bedoeling met ons. Dit is hier waar God sy wil op ons harte lê, waar ons van binne verander word deur sy Woord en Gees. Hierdie verandering binne ons vra om gelééf te word. Dit vra vir aksie en ’n verandering in gedrag.
Die ervaring dat God se Woord so deel van ons lewe word, is ’n geskenk van God; dis ’n geskenk van genade. Daar is nie ’n metode of tegniek wat dit kan waarborg of bewerk nie. Elke keer wanneer ons tyd met God se Woord deurbring is hierdie genade ’n moontlikheid. Ons kan dit nie bewerk nie, maar ons kan dit verhinder wanneer ons hart nie daarop ingestel is om God te hoor praat nie, of indien ons nie bereid is om verander te word nie. Ons kan, en behoort, mee te werk met God se genade en onsself oopstel vir sy werking, sodat ons so kan gaan leef.
“Contemplation is not another thing added on to our reading and meditating and praying, but the coming together of God’s revelation and our response, an unself-conscious following of Jesus, a Jesus-coherent life…. And that means that most contemplation is unnoticed, unremarked, unself-conscious… Having read and meditated and prayed, and continuing to read and meditate and pray, we will step back and bless, love and obey, and breathe ‘let it be to me according to your word.’ Relax and receive.” [Petersen, p 116]
Contemplatio
– Laat alle woorde, beelde en gedagtes nou uitvloei
– Wees oop vir God se geskenk van kontemplasie deur net vir ‘n oomblik stil te wees.
– Sit gemaklik met jou oë toe en wees bewus van God se teenwoordigheid.
– Dink na oor hoe jy jou roeping as kind van die Here nou kan gaan leef vanuit hierdie ontmoeting met God.
– Eindig jou gebedstyd deur weer bewus te word van alles om jou.
– Sluit af met die Onse Vader gebed of ‘n Psalm
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
OM SAAM TE VAT
“Reading, as it were, puts the solid food into our mouths; meditation chews it and breaks it down; prayer obtains the flavor of it and contemplation is the very sweetness which makes us glad and refreshes us” [Guigo II in die 12de eeu]
Dit behoort nou duidelik te wees waarom dit nodig is om die vier stappe van lectio divina afsonderlik te bespreek en te verstaan. Elke stap het sy eie en belangrike plek; geen van die stappe behoort uitgelaat te word nie; geen stap kan in isolasie van die ander beoefen word nie. Alhoewel daar ’n mate van voortgang van een stap na ’n volgende is, is lectio nie ’n tree-vir-tree resep nie. Dit is eerder soos ’n spiraal waarbinne enige van die elemente op ’n gegewe tyd na vore kan tree, en telkens weer herhaal kan word.
Die fases van lectio is dus nie vaste of rigiede reëls of prosedures wat nagevolg móét word nie. Dit behoort ’n natuurlike proses te word van lees, meditasie, gebed en stilte. Beweeg dus spontaan van lees na mediteer en weer terug na lees. Voel vry om tydens enige fase terug te gaan na ’n vorige fase en die stappe weer te herhaal. Moet ook nie vir jouself ’n ‘doel’ stel t.o.v hoe ‘n groot deel van die teks jy wil afhandel, oor hoeveel woorde jy wil mediteer of hoe lank jy wil bid nie. Gebruik die tegniek as ’n basis en maak jou enigste doel die begeerte om tyd in God se teenwoordigheid te spandeer.
Kort saamgevat is die 4 stappe dus die volgende
1. Lectio – Lees: Kies ’n teksgedeelte om te lees – verkieslik nie te lank nie. Lees dit stadig en met verwagting twee of drie keer deur. Probeer woorde of frases identifiseer wat jou aanraak, jou hart tref, jou ontstel, ens.
2. Meditatio – Mediteer (dink): Mediteer nou oor die woorde of frases wat jou geraak het. Staan daarby stil so lank as wat jy die behoefte het en dit jou aandag behou. Daarna kan jy eenvoudig aanbeweeg na ’n volgende woord of frase of teruggaan na die lees van die teks.
3. Oratio – Bid: In hierdie fase reageer jy eenvoudig, vanuit jou refleksie van die Woord, met jou hart op God. Dis ’n spontane respons waardeur jy openlik met God praat oor die dinge wat jou geraak het in die teks, oor emosies, gedagtes en gewaarwordinge waarvan jy bewus geword het.
4. Contemplatio – Rus (leef): Word nou eenvoudig stil in God se teenwoordigheid en luister. Laat God toe om in jou te werk en jou bewus te maak van sy bedoeling met jou, sy roeping. Hoe wil Hy hê moet hierdie teks lewe kry in jou? Waar die behoefte ontstaan reageer in gebed en kom weer terug na rus.
BRONNE
- Vir hierdie notas is ruim gebruik van twee internet-artikels. Die een is “Die antieke kuns van Lectio Divina” op die webwerf van Stellenbosch Gemeente. Die ander is “Lectio Divina” op die webwerf van Die Oratorium, die Katolieke Bisdom van Oudshoorn.
- Alle aanhalings van Eugene H Petersen is uit sy boek, “Eat This Book”, William B Eerdmans, 2006
- ‘n Ander baie praktiese boek is Lectio Divina, Contemplative Awakening and Awareness deur Christine Valters Painter en Lucy Wynkoop, Paulist Press, New York, 2008 Hierdie boek het ook baie kreatiewe riglyne oor hoe kuns, gedigte, musiek, beelde en selfs films gebruik kan word as basis vir Lectio Divina
Voorbereiding vir stil word met Lectio Divina
Om te luister na God se stem beteken om soms stil te word. In ons kultuur is ons gewoond aan “geraas”. Dit neem soms tyd om die oorgang te maak van die dag se “geraas” na ‘n innerlike stilte waar ons diep kan luister na God en na onsself.
Wat kan ons help?
Maak ‘n keuse vir ‘n bepaalde tyd in jou dag om stil te word met Lectio Divina. Merk dit in jou dagboek soos enige ander afspraak. 20-30 minute is genoeg tyd.
Dit help ’n mens indien jy elke keer op dieselfde plek en dieselfde tyd stil word. Dit help jou met die oorgang van besig en gejaagd wees na stil word en luister. Kry dus vir jou ‘n stil plek waar jy nie sommer gepla sal word nie – sit jou selfoon af ens.
Kry vir jou ‘n oorgangsritueel wat jou help om stil te word: deur bv elke keer ‘n kers aan te steek, deur musiek wat jou rustig maak, ens. Gebruik die metode wat die beste vir jou werk.
Sit gemaklik, sodat jou liggaam ontspanne en oop kan voel. Wees bewus van jou spanning, vrae, vreugdes ens. Neem soveel tyd as nodig om stil te word.
Dit help soms om bewus te word van jou asemhaling. Soos jy inasem raak bewus van God se Gees in jou en soos jy uitblaas laat gaan alles wat jou bekommer en gee dit vir God.
Probeer om jou gedagtes vir ‘n oomblik “eenkant te sit”, en jou verwagting en fokus op ‘n ontmoeting met God te plaas.
Neem soveel tyd as wat nodig is totdat jy voel dat jy rustig is en gereed is om te begin met die lees en luister na God se Woord (Lectio Divina).
Dit mag aanvanklik vir jou moeilik wees om stil te word en dit mag selfs kunsmatig voel. Gebruik tyd en oefen dit in om so stil te word.
Met die koninkryk van God,
sê Jesus, gaan dit só:
Iemand strooi die saad op die land
en gaan slaap en staan op, dag ná dag, en die saad ontkiem en groei –
hóé weet hy self nie.
Vanself bring die aarde die graan voort,
eers ‘n halm, dan ‘n aar,
dan die vol koringaar.
(Mark 4: 26-28)
* * *
Ek neem ‘n woord in my hand
en toets sy gewig.
Ek begin daarna luister
en terwyl ek luister, gebeur iets in my.
Ek sit die woord weer opsy.
Maar dit is nie meer dieselfde woord nie.
Dit het swaarder geword
deurdat ek dit gehoor het.
Ek self is ook nie meer dieselfde nie.
Die omgang met ‘n woord is ‘n werk
soos dié van die boer
wat saad op die land uitstrooi.
Die woord groei en verander die land
totdat die oes daar is.
* * *
Here God, U het meer geduld as ek.
U het meer tyd.
As ek my weg aan U oorlaat,
het ek ook tyd.
U eis nie alles tegelyk nie.
Terwyl ek nie meer wil nie,
nie meer kan nie, raad-op is,
strooi U die saad uit op die land,
totdat dit in my wortelskiet en groei
en uit my lewe vrug te voorskyn kom. U vrug. [Jorg Zink]
– Pinkster 2010 ( Moederkerk)
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.