YOM KIPPUR – Die Tempel Deure en die Sondebok

 

Lev 16:4  Hy moet ‘n heilige linnerok aantrek en ‘n linnebroek moet oor sy vlees wees en met ‘n linnegordel moet hy hom gord en ‘n linnetulband moet op sy hoof wees. Dit is heilige klere; en hy moet sy liggaam in die water bad en dit aantrek.

Lev 16:5  En van die vergadering van die kinders van Israel moet hy twee bokramme as sondoffer en een ram as brandoffer neem.

Lev 16:6  Dan moet Aäron die sondofferbul wat vir hom bedoel is, aanbring en vir hom en sy huis versoening doen.

Lev 16:7  Hy moet ook die twee bokke neem en hulle voor die aangesig van die HERE stel by die ingang van die tent van samekoms.

Lev 16:8  En Aäron moet oor die twee bokke die lot werp, een lot vir die HERE en een lot vir Asásel.

Lev 16:9  Dan moet Aäron die bok aanbring waar die lot vir die HERE op gekom het en hom as sondoffer berei;

Lev 16:10  maar die bok waar die lot vir Asásel op gekom het, moet lewendig voor die aangesig van die HERE gestel word, om oor hom versoening te bewerk deur hom vir Asásel in die woestyn te stuur.

Daar is ʼn merkwaardige verwysing in die Talmud aangaande die deure van die Tweede Tempel:

“Veertig jaar voor die vernietiging van die Tempel (i.e. 30 AD) het die lot nie weer in die regterhand geval nie, die rooi lint (om die Asésel of sondebok se nek) het nie weer wit geword nie, die westelike lig (die ewige lig) het nie meer gebrand nie en die deure van die heikhal (of heiligdom) het vanself oop gegaan, totdat Rabbi Yochanaon ben Zakkai dit bestraf het.” Hy het die volgende gesê: (aan die Tempel)

“O heikhal, heikhal waarom onstel jy jouself. Ek weet baie goed dat jy bestem is om vernietig te word, want Zechariah ben Iddo het reeds aangaande jou geprofeteer “Zec 11:1 Open jou deure, o Líbanon, sodat vuur jou sederbome verteer!

 

(Talmud Bavli, Yoma 39b)

Dit is belangrik om daarop te wys dat die Talmudiese verwysing 40 jaar voor die vernietiging van die Tweede Tempel gemaak is. Die Tweede Tempel is vernietig in 70 AD. Die datum toe hierdie merkwaardige gebeurtenis plaasgevind het, was presies dieselfde jaar toe Christus aan die kruis gesterf het.

Die buitengewone swaar deure van die Tempel het vanself oop gegaan. Daar is ook ander sekulêre Joodse bronne wat hierdie gebeurtenis bevestig:

“By dieselfde Fees (Pasga) …het die Oos hek van die binne hof van die Tempel, wat van brons gemaak was en verskriklik swaar was en met groot moeite met die hulp van twintig man gesluit moes word, wat gerus het op ʼn basis wat met yster versterk is en met yster penne vasgehou was diep in die sterk vloer gemaak van een groot soliede klip, is gesien om teen die sesde uur van die nag vanself oop te gaan.”

(Josephus; The Wars of the Jews 6.5.3)

Die Nuwe Testament vertel vir ons dat die Voorhangsel van die Tempel van bo tot onder in die middel deur geskeur het.

Mat 27:50  Daarop het Jesus weer met ‘n groot stem geroep en die gees gegee.

Mat 27:51  En kyk, die voorhangsel van die tempel het in twee geskeur, van bo tot onder, en die aarde het gebewe en die rotse het geskeur;

Mat 27:52  en die grafte het oopgegaan en baie liggame van die ontslape heiliges het opgestaan.

Mat 27:53  En ná sy opstanding het hulle uit die grafte uitgegaan en in die heilige stad ingekom en aan baie verskyn.

Mat 27:54  En toe die hoofman oor honderd en die wat saam met hom Jesus bewaak het, die aardbewing sien en die dinge wat daar gebeur, het hulle baie bevrees geword en gesê: Waarlik, Hy was die Seun van God.

n Wonderbaarlike gebeurtenis wat 40 jaar voor die vernietiging van die Tempel in 70 AD gebeur het. Die Talmudiese gedeelte hier bo bevestig ook twee ander merkwaardige gebeurtenisse wat gebeur het. Na die dood en opstanding van die Messias, het die westelike lig opgehou brand. Die ewige lig “Ner Tamid” wou nie meer brand in die Aller Heiligste nie. Die lot vir die Azazel gedurende Yom Kippur het ook nie meer in die regter hand geval nie en die rooi lint wat om die sondebok se nek vasgemaak was en aangedui het of die volk se sonde vergewe was, het nooit weer wit verkleur nie i.e. daar was nooit weer versoening/vergifnis van sonde vir die volk van Israel deur die bring van offerhande na die dood en opstanding van Christus nie, die lint het rooi gebly.

Die lot is gegooi vir die Azazel of sondebok op Yom Kippur. Twee bokke was gekies en die lot het altyd op die bok aan die regterkant geval. Na die dood en opstanding van Christus is die lot gegooi en die bok aan die linkerhand is gekies om die volk se sonde die wildernis in te dra. Daar was ʼn rooi lint om die sondebok se nek vasgemaak.

Die lint het altyd wit verkleur om aan te dui dat die volk se sonde vergewe was.

Isa 1:18  Kom nou en laat ons die saak uitmaak, sê die HERE: al was julle sondes soos skarlaken, dit sal wit word soos sneeu; al was dit rooi soos purper, dit sal word soos wol.

Vanaf 40 jaar voor die vernietiging van die Tempel, die jaar toe die Messias gesterf het aan die kruis en uit die dood opgestaan het, het die lint nooit weer wit verkleur nie.

 

NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.