Hier volg ‘n greep uit die inleiding tot die boek:

WATTER WAARDE HET DIE VERBORGE BOEKE VIR ONS?

♦ ‘n Mens moet dit liewer glad nie lees as jy dit blindelings en onoordeelkundig gebruik om daarmee die Bybel se feite en waarhede as “onjuis” te bewys nie. Ons kan dit wat ons op grond van die Bybel glo, NOOIT op grond van wat in die apokriewe of pseudepigrafiese boeke staan, verander of verwerp nie, want dan sal ons op dwaalweë beland. Calvyn het, nes Luther, gemeen dat die Ou-Testamentiese apokriewe  wel gelees kan word, maar nooit om enige leer van die kerk teen te staan  of om die leer daarmee te onderskryf nie.

♦ Felix Mijnhardt is van mening dat die Ou-Testamentiese apokriewe uiters leersame boeke is wat die Bybelleser en -student kan prikkel om die Skrif noukeuriger te bestudeer en ook om vir ons lig te werp op die omstandighede gedurende die donker na-ballingskapsperiode (die tydperk tussen die Ou- en Nuwe Testament) waaroor die Bybel swyg.
♦ Adrio König noem daarby dat, omdat ons as Protestante nie die ruimer Ou Testament, (die Joodse kanon plus die groep betroubare Ou-Testamentiese apokriewe in die Septuagint) wat baie Jode in Jesus se tyd asook die vroeë Christelike Kerk gebruik het, ken nie, ons baie min kennis het van die apokaliptiese wêreldbeeld wat juis in die 400 jaar tussen die Ou- en Nuwe Testament ontwikkel het. Dit is juis dié wêreldbeeld waarby Jesus self direk aangesluit het. So, byvoorbeeld het ons in die Ou Testament net een duidelike verwysing na die opstanding (Dan.12:2) maar in die tyd van Jesus was dit ‘n algemene oortuiging van die man op straat dat daar ‘n opstanding is. Maar in die apokriewe boeke sien ‘n mens in besonderhede hoe hierdie oortuiging in die tyd tussen ons Ou Testament en Jesus se tyd ontwikkel het tot ‘n wesenlike deel van die geloof van groot dele van die Jodedom.

♦ Aansluitend hierby kan ook genoem word dat, as ‘n mens die apokriewe, maar ook die pseugepigrafiese boeke lees, verplaas dit jou terug na die denkwêreld en verwysingsraamwerk van die mense in die tyd van die Bybel. Jy sien die Bybelkarakters teen ‘n bepaalde kultuur-historiese en godsdienstige agtergrond en dan word sommige dinge wat jy vanuit ‘n moderne, Westerse  wêreld nooit regtig kon verstaan nie, vir jou duidelik.  As voorbeeld kan die grafiese uitbeelding van die doderyk, (Sjeool in Hebreeus en Hades in Grieks) in die apokriewe en pseudepigrafiese geskrifte geld. (Vgl. Die Evangelie van Nikodemus, hoofstukke 17-25)

Volgens hierdie ou wêreldbeeld is die doderyk ‘n plek van diep, stikdonker duisternis waarvandaan niemand kan terugkeer nie. Dis ‘n gebied diep onder die aarde (Num. 16:30, 1953-vertaling), of die see (Job 38:16-17) waar die dooies ‘n soort skadubestaan voer, sonder lig, sonder kontak met mense wat nog lewe, sonder gemeenskap met God (Job. 10:21-22, Ps. 88:6-7 en 115:17) en geen hoop op redding nie. Die dood (gepersonifiseer) en Satan heers daar. In die doderyk is die tyd vir keuses verby, daarom kan die Here daar ook nie aanbid of geloof word nie (Ps. 6:6 en 115:17). Die doderyk is, volgens dié wêreldbeeld, ook ‘n sterk vesting met poorte (Jes 38:10, Job 38:17, Matt. 16:18), ‘n gevangenis (1 Pet. 3:19) ‘n verslindende, bedreigende mag (Spr. 1:12, Jes. 5:14). As ‘n mens eers hierdie “kopskuif” kon maak wat jou terug verplaas na dié wêreldbeeld uit die oudheid,  dan werp dit lig op talle teksverse soos almal hierbo aangedui, en dan kry Skrifgedeeltes soos Op. 20:1-3 en 12-15 asook 1 Kor. 15:55 waar Paulus uitroep: “O dood waar is jou angel? Doderyk, waar jou oorwinning?” sommer meer betekenis. Die dood en doderyk was vir die mense van die Bybeltye die allergrootste verskrikking en daarom is verlossing daaruit ‘n heerlike, bevrydende boodskap. Talle van hierdie vreemde wêreldbeelde waarmee ons in die Bybel kennis maak maar wat ons soms nie mooi verstaan nie, word vir ons duidelik wanneer ons hierdie “verborge boeke” lees.

♦ Van der Watt en Tolmie noem ook ‘n belangrike ander feit: Beide die kanonieke en apokriewe boeke vorm deel van die biblioteek van boeke wat die heel eerste Christene in die eerste eeue na Jesus se hemelvaart gelees het. Dit was boeke wat die Christendom deur al die eeue gevorm het. Daarom het Christene deur die eeue gesê dat, as jy die Christendom wil verstaan, moet jy nie net die Bybel lees nie, maar ook die boeke van die mense wat in dieselfde tyd as die Bybelskrywers geleef het.  Daardie boeke sluit ook die geskrifte in van die vroeë kerkvaders, veral die “apostoliese vaders” wat die apostels nog persoonlik geken het, soos Polikarpus van Smirna, Ignatius, Papias en Justinus.  Hulle het die ou apostels verstaan en so kom ons deur hulle oë agter die bedoeling van die Bybel.

♦ Alhoewel ons beslis nie inligting uit die apokriewe boeke nodig het om te kan glo nie, kan wankelmoediges se geloof tog versterk word deur ‘n studie van hierdie boeke. Die aanslag op die kerk en die gesag van die Bybel het wêreldwyd toegeneem. Veral die afgelope drie dekades in Suid-Afrika het uitsprake van sommige teoloë, Dan Brown se boeke en die Da Vinci-code film, asook sommige prominente figure wat nie teologies geskoold is nie, maar wat periodiek skielik as “teologiese kenners” ontpop en opruiende uitsprake teen Christene, die Bybel en die Kerk maak, baie mense hewig ontstel. Ander is deur hierdie tipe propaganda totaal van die kerk vervreem.  Ook baie van die TV-uitsprake in sommige programme wat dikwels met behulp van “nuwe opgrawings/ontdekkings” die gesag van die Bybel ondermyn, verwar baie Christene. Die meeste van die mense wat wil “bewys” dat die Bybel nie betroubaar is nie, het na veral pseudepigrafiese boeke en Kodekse (Handskrifte) soos die Nag-Hammadi Handskrifte verwys en die Bybel dan ondergeskik gestel aan dié geskrifte. Vergelyk veral die opspraakwekkende “onthullings” rondom die sogenaamde Evangelie van Tomas (deel van die Nag-Hammadi Handskrifte) en die Evangelie van Judas, ‘n geskrif uit die derde eeu” na Christus. Ook Keiser Konstantyn se “aandeel” in die kanonisering van die Bybel, word gedurig opgehaal. Sommige mense het op grond hiervan begin twyfel oor die gesag en betroubaarheid van die Skrif.

Ander wat die gesag van die Bybel wil verdedig, beskik nie oor die nodige kennis van hierdie ou, “verborge boeke”  en kerkgeskiedenis om hulle standpunt te kan verdedig nie. Daar is gevind dat wankelmoediges se geloof weer versterk is nadat hulle self  kennis gemaak het met hierdie geskrifte en ou historiese bronne uit die tyd van die eerste paar eeue rondom die geboorte van Christus.

‘n Studie van sommige van die uitsprake (veral in die Nuwe-Testamentiese pseudepigrafiese geskrifte) het hulle laat besef dat dit niks anders as sensasiestories of  “vroom fantasieë” is nie wat met bymotiewe geskryf is en dat ons nooit ons geloof daarop kan bou nie. Gewapen met kennis oor hierdie geskrifte en die vroeë  kerkgeskiedenis, word gelowiges dus ook in staat gestel om standpunt te kan inneem teen al die afbrekende publikasies en uitsprake waarmee Christene deesdae onophoudelik gekonfronteer word.

♦ As ons die apokriewe boeke en ander oud-historiese geskrifte dus met ‘n kundige en oop gemoed bestudeer omdat ons ons kennis van die Bybelwêreld en ons insig in die Bybelwaarhede en Kerkgeskiedenis daarmee wil verruim, sal daar ‘n wêreld vir ons oopgaan waarvoor ons tot dusver “blind” was en ons sal met nuwe oë na al die “ou” Bybelfeite kyk.

DOEL MET HIERDIE BOEK

Die doel is NIE om volledige vertalings van die apokriewe boeke te gee, sodat die leser dit kan lees en bestudeer nie. Daarvoor is daar uitstekende bronne wat vryelik beskikbaar is, onder andere:  

• APOKRIEWE – Ou- en Nuwe Testament. Verlore boeke uit die Bybelse tyd. Deur Jan van der Watt en Francois Tolmie.

• APOKRIEWE van die Ou Testament: Deur Felix Mijnhardt

• DIE BYBEL met DEUTERO-KANONIEKE BOEKE. Die Bybelgenootskap van Suid-Afrika  [Kyk die Bronnelys]

• Op die INTERNET kan spesifieke apokriewe boeke ook maklik afgelaai word.

In hierdie studie sal vertel word wat in sommige van die “verborge boeke” en ander buite-Bybelse bronne staan en daar sal gewys word op hoe dit ons kennis van die Bybel en Bybeltyd en Bybelkarakters verruim en vir ons nuwe perspektiewe op ou Bybelfeite gee.

Dit dui ook aan watter inligting histories redelik betroubaar is, omdat dit ook in lyn met ou historiese bronne en die Bybel self is, en watter slegs sensasionele stories of “vroom fantasieë” is, geskryf deur onbetroubare persone wat bymotiewe gehad het.

As jy egter wyer wil lees as dit wat hier uiteengesit is, word jy aangeraai om beslis een of meer van die bronne oor die apokriewe boeke aan te skaf.
 

DIE DRIE AFDELINGS VAN HIERDIE BOEK

Afdeling A: Met verwysing na 1 en 2 Makkabeërs en ander buite-Bybelse bronne gaan die na-Ballingskapstydperk – veral die 350 jaar v.C. – bestudeer word en lyne na die Nuwe Testament gaan deurgetrek word, om te sien hoedat alles, selfs die aaklige dade en bose planne van slegte mense, meegewerk het om God se plan met die wêreld in “die volheid van die tyd” te laat realiseer.

Afdeling B: Met verwysing na Nuwe-Testamentiese apokriewe en pseudepigrafiese geskrifte  gaan gesien word hoedat baie van hierdie “verborge boeke” oor die geboorte en kinderjare van Jesus, sy moeder, Maria, en gebeurtenisse in hulle lewens tot na Jesus se dood,  lig werp op, onder andere, die Mariologie (die Rooms-Katolieke Kerk se siening van Maria) asook die lewe, lyding, dood en opstanding van Jesus, en dit gaan vergelyk word met dit wat die Bybel daaroor vir ons sê. .

Afdeling C: Inligting wat ons meer vertel oor wat na Jesus se hemelvaart van die  apostels geword het, word hier gedek. Daar sal gesien word hoedat ‘n mens hier fyn moet trap om die koring van die kaf te skei, maar dat die waarheid tog soos ‘n goue draad sigbaar word wanneer jy moeite met so ‘n studie doen. Daar is gebruik gemaak van bevindings van kundiges wat deeglik navorsing oor hierdie onderwerp gedoen het. Ook hier word daar telkens gekyk na dit wat die Bybel en ander ou en betroubare historiese bronne vir ons oor hierdie persone en hulle omswerwings sê.

NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.