Die afgelope 150 jaar reeds weet niemand presies waar Suid-Soedan tuishoort nie. Eers was Djoeba, of Gondokoro soos dit in die 1860’s bekend was, vir die Turke hul suidelikste handelspos. Hulle is gevolg deur die Grieke, wat Djoeba as ’n dorp gevestig het.
Die gebied wat vandag as Soedan bekend staan, was van 1899 tot 1956 onder die gesamentlike “administrasie” van Brittanje en Soedan.
Die Britte het nog die gesonde verstand aan die dag probeer lê om Suid-Soedan in die vroeë 1950’s by Uganda te wou indeel.
Hul Egiptiese vennote was egter daarteen gekant en Soedan onder Arabiese Moslem-bewind het in 1956 onafhanklik geword.
Dis die godsdiensskeurlyn wat die onafwendbare verdeling van Soedan – selfs vir die Afrika-Unie – noodsaaklik maak.
“Ja vir verdeling, nee vir sjariareg,” weerklink die dreunkrete deur die stofstrate van Djoeba soos wat bakkies en minibusse vol vlagswaaiende “separatiste” jaag.
“Laat my mense gaan,” herhaal ’n prediker hier aan die oewers van die Nyl Moses se pleidooi aan die farao millennia gelede.
Dit het dié keer ’n tweerigtingbetekenis. Duisende Arabiese Noord-Soedanse stroom uit die tien state van die suide. Baie van hulle sluit eenvoudig hul ondernemings en vertrek noord na Khartoem.
Die grootste moskee in Djoeba was gister byvoorbeeld verlate.
Daarteenoor het 160 000 suiderlinge reeds uit die noorde in Djoeba en omgewing aangekom. Hulle plaas enorme druk op die uiters beperkte infrastruktuur in ’n stad wat van 250 000 inwoners in 2008 tot meer as ’n miljoen aangegroei het.
Sy het geweet sy moes terugkom, sê ’n ingenieurstudent wat pas haar studies aan die Universiteit van Khartoem gestaak het.
“’n Dosent vra my die ander dag waar my identiteitsdokument is. Iets in my het net daar geknak. ‘Jy vra my net omdat jy sien ek is swart en ’n Christen. My identiteit en my geloof is in my hart’,” het sy geantwoord en finaal uit haar klas gestap – huis toe, Djoeba toe.
Die swart/Arabier- en die Christen/Moslem-skeurlyn is duidelik op ’n kaart van Afrika te sien.
Die tiende breedtegraad noord skei letterlik Noord- en Moslem-Afrika van dit wat bekend staan as “Afrika suid van die Sahara”.
Daardie lyn is “toevallig” ook die grens tussen Noord- en Suid-Soedan en strek dwars oor Afrika waar dit ook deur die dorpie Jos in Nigerië en Wes-Afrika sny. In Jos is 14 mense tussen Kersfees en Nuwejaar dood in geweld tussen Moslems en Christene.
Die noord/suid-verdeling in die Ivoorkus verklaar ook die konflik daar, hoewel die godsdienstige ondertone daar minder duidelik is.
Soos in die grensgebied tussen Noord- en Suid-Soedan is die etniese en godsdienstige skeurlyn ook ’n “oliepypleiding” wat dwars oor Afrika strek. Dis ook ’n lyn wat die Sahara-sand skei van die ryk savanna-weivelde van “swart Afrika”.
Dit word toenemend duidelik – veral vir Afrika – dat godsdiens, etnisiteit, weiding, water en olie saam ’n plofbare konkoksie vorm.
Die afstigting van Suid-Soedan is dalk net die eerste domino wat val in Afrika se herontdekking van sy ware en onderdrukte identiteit.
Bron: www.beeld.com