En in een van die geboue buite is daar die nuut geboude koffiekroeg. Daar kan jy wegsak in groot leerbanke en teug aan ’n cappuccino terwyl jy die kerkdiens op die grootskerm hier voor jou volg. Met die een oog, want die ander een hou jou kind dop wat besig is om by die massiewe plastiektonnel af te gly. 

Net so ’n entjie verder, in nog ’n klomp afsonderlike geboue, word daar kinderkerk gehou. Op die maat van opgewekte popmusiek. Die heel kleintjies bak en brou, terwyl die ouer kinders verf en inkleur. Daar eenkant kan hulle hulself selfs gaan help aan koeldrank… 

Verskeidenheid is die wagwoord by dié megakerk.

Ja, kerk is deesdae baie koel en moenie dink die kerke loop leeg nie. (Dit is die kleiner, ouer gemeentes wat swaarder kry.) Dis PowerPoint- voorleggings met massiewe projektors, musikale en dans­uitvoerings wat gedramatiseer word deur moderne beligting en klanktoerusting. Groot orkeste met elektriese kitare, tromme, klaviere en soms selfs viole en blaasinstrumente. Byna soos ’n konsert… maar ene met ’n boodskap. 

Selfs die taal wat die prediker van die verhoog af praat, het heelwat verander. In sy gemaklike chinos en ontwerpershemp gebruik hy deesdae graag woorde soos “journey” en “community” en “commitment”. 

Vanmelewe se dae het ons nog op klipharde houtbanke gesit en kerk hou… Gewoonlik Sondag ná Sondag op presies dieselfde plek in die kerk.

Daar was ’n vaste, rigiede proses waarvolgens die hele diens verloop het – die Tien Gebooie is eers gelees, die geloofsbelydenis is afgelê, daar is gesing (net psalms en gesange met orrelbegeleiding), gebid, gepreek, gebid, gesing en die seën is uitgespreek. 

Toe het vroue nog hoede en rokke kerk toe gedra en mans pakke en dasse en blink swart skoene. Terwyl die dominee respek afgedwing het met sy toga van doer bo van die hoë preekstoel af.

Die diakens en ouderlinge het almal apart in die kerk gesit. Sondagskool is ná die erediens gehou en behoede die ouer wat nie sy kind kan stilhou tydens die erediens nie. Baie dominees het sommer die ouer én sy stout kind in die middel van ’n preek daar voor almal kortgevat. 

Maar gelukkig het dinge in die kerk baie verander en kenners meen dis hierdie verandering wat maak dat kerk weer van vooraf lekker en koel is. 

“Ek vind die hele gedagte dat kerke ál meer besig is om koel te word, baie positief. Koel beteken jy pas by jou gehoor. Wanneer jong mense sê ’n plek is vir hulle koel, beteken dit die verpakking is vir hulle reg. En dat die produk die beste bied vir sy tyd en sy teiken.

“Natuurlik moet die kerk koel wees, dit moet verander vir sy teikengroep, anders gaan mense dit eenvoudig net nie meer bywoon nie en ’n ander koeler plek soek. Dis waarom die meeste kerke deesdae soveel anders is as jare gelede. En dis goed so,” sê dr. Henk Gous, predikant van die NG kerk Quellerina in Johannesburg. 
Vyftig jaar gelede was die orrel byvoorbeeld die enigste musiekinstrument wat in die kerk toegelaat is, maar deesdae gaan dit al hoe joliger en amper elke kerk het ’n orkes van die een of ander aard wat help met die begeleiding. 
“Die gemeente kan ook deesdae self kies watter soort musiek hulle in die kerk wil sing, terwyl daar jare gelede ’n hele keuringskomitee was wat besluit het wat gesing mag word en wat nie,” sê Gous. 
Tot in die 1980’s was vroue verplig om hoede kerk toe te dra, maar later het die kerk hierdie reël afgeskaf omdat hulle besef het ’n hoed is eintlik maar net ’n modebykomstigheid en niks meer nie. 

En selfs die tipe preke het drasties verander. 

“Vantevore was preke eintlik net ouditief. Jy moes sit en luister na die dominee. Maar deesdae het predikante besef ’n preek het soms baie meer impak as jy verskillende metodes gebruik om die boodskap te versterk, soos prente, simbole, video-uittreksels. Die belangrikste ding is dat jy nooit die mense in jou kerk mag verveel nie. En dis veral van toepassing op kinders. Dís waarom die meeste kerke deesdae soveel moeite doen met die jeug en die kinders,” sê Gous. 

’n Groot tendens deesdae is veral die megakerke wat in groot stede soos Johannesburg, Pretoria en selfs Bloemfontein opskiet. En dié kerke bedien letterlik duisende kerkgangers. 

Volgens Pieter Breytenbach, gemeentebestuurder van die Moreletagemeente in Pretoria het hulle sowat 15?000 lidmate op hul boeke. Sondae bedien hulle sowat 8?000 mense in die drie eredienste. 

“Kerk is deesdae baie gemakliker en ons gemeente fokus baie sterk op die uitwaartse bediening, soos om sendelinge die wêreld in te stuur en om mense in nood buite die kerk te bereik,” sê Breytenbach.

Maar kan ’n mens nie juis soms bietjie verlore voel en wegraak tussen al die getalle in ’n megakerk nie? Desiree Vondouris, ’n verpleegsuster van Johannesburg, moes twee dae wag vir ’n reaksie op ’n e-pos wat sy vir ’n predikant van die Mosaïek-gemeente gestuur het terwyl sy ’n ernstige krisis beleef het. 

“Om groot te wees, moet ’n mens klein word,” antwoord Breytenbach. “Ons het heeltemal wegbeweeg van die wykstelsels en ons het ook nie meer ouderlinge wat die gemeentelede gaan besoek nie. Die gemeentelede self het nou dié verantwoordelikhede begin oorneem. Al die lede word in selgroepe ingedeel en so kan mense mekaar leer ken en uitreik na mekaar. In die Bybel se tyd het mense in mekaar se huise byeengekom en kerk gehou,” sê Breytenbach. 

Baie van die megakerke soos Moreleta het selfs geestelike en emosionele ondersteuningsentrums waar jy gratis kan aanklop vir hulp by professionele sielkundiges en maatskaplike werkers. 

Volgens Gous bied megakerke ’n goeie verskeidenheid. 

“Mense moet kan kies en party mense hou baie van die groot belewenis wat megakerke bied – die goeie gehalte toerusting en musici, ensovoorts. Ander soek iets meer intiem en persoonlik. 

“En uiteindelik maak die verpakking nie soveel saak nie, maar die boodskap wat jy daaruit kry en saamvat huis toe. Dis die boodskap wat eg moet bly en die verpakking wat dit net so bietjie afrond,” sê Gous.