Dié situasie kan die beste in Duitsland en Oostenryk gemeet word, waar mense outomaties as lidmaat geregistreer is, tensy hulle hulle deur ’n formele handeling by die staat laat deregistreer. Dit kos dus ’n duidelike wilsbesluit, anders as in ander lande, waar mense eenvoudig ophou om kerk toe te gaan, maar steeds op die boeke van hul gemeentes staan.

Die syfers vir 2010 is nog nie bekend nie, maar die skatting is dat die uittrede van lidmate uit die Duitse Rooms-Katolieke Kerk vanjaar met 60% sal styg vergeleke met verlede jaar. In Oostenryk het die tempo van die uittog verdubbel in vergelyking met 2009 – wat self al ’n rekordjaar was.

Maar ook die Protestantse kerke loop deur. In 2008 het 180000 Lutherane uit hul kerk bedank, en ook dit styg jaar ná jaar. Trouens, histories loop die Evangelies-Lutherse Kerk vinniger leeg as die Katolieke Kerk, maar die verwagting is dat dit vanjaar omgedraai sal word.

Die Protestantse Kerk van Nederland (PKN – ’n samesmelting van die ou Hervormde, Gereformeerde en Lutherse Kerk) verloor jaarliks gemiddeld 65000 lidmate.

Wat is die oorsaak hiervan, en wat hou dit vir die toekoms in?

Sosioloë wat die saak bestudeer, is dit eens dat die onderliggende oorsaak die steeds verder ontwikkelende sekularisering van die samelewing is. Namate die wetenskap opruk, verloor die kerk geloofwaardigheid.

Byvoorbeeld: Vroeër het die kerk in alle erns verkondig dat Adam letterlik die eerste mens was en dat Eva letterlik uit sy rib geskape is, dat die aarde in ses maal 24 uur tot stand gekom het.

Die wetenskap het dit intussen totaal verkeerd bewys. Die kerk slaag klaarblyklik nie behoorlik daarin om te verduidelik dat die Bybel tot ’n totaal verskillende genre behoort en dat ’n mens nie wetenskaplike antwoorde daar moet gaan soek nie.

Bowendien ken Europa nou al sedert 1945 onafgebroke vrede en ongekende ekonomiese ontwikkeling. Mense het materialisties geraak en voel steeds minder die behoefte aan ’n dieper singewing van die lewe. Hul mae is vol; hulle word elke aand op televisie vermaak en is nie bekommerd oor wat ná die dood wag nie – dis vir later.

Die feit dat die PKN in Nederland openlik ’n predikant – ds. Klaas Hendriks in Zeeland – toelaat om van die preekstoel te verkondig dat God nie bestaan nie, help ook nie sy geloofwaardigheid nie.

Dit is egter die Rooms-Katolieke Kerk waarvan die geloofwaardigheid tans die ergste aangetas is. Dekades lank, blyk dit, het priesters hulle vergryp aan seuns wat aan hul sorg toevertrou is, en waar dit ontdek is, is dit onder die mat ingevee.

Vandaar dat die uittog uit dié kerk ongekende afmetings aangeneem het. Geen wonder nie dat die teenswoordige tyd in Europa as “post-Christelik” beskryf word.

Dit beteken nie dat die kerk in Europa geen toekoms het nie; daar ís ligpunte. Die Nederlandse reformatoriese Christene kan veel geloofwaardiger getuig noudat die verdeeldheid tussen die ou Gereformeerdes, Hervormdes en Lutherane opgehef is.

Bowendien is pas ’n hoogs geslaagde ekumeniese sinode van alle gereformeerdes – nogal simbolies – in die stad Dordrecht gehou. Dis bemark as ’n opvolging van die historiese sinode van 1618, waar die Dordtse leerreëls (wêreldwyd een van die belydenisskrifte van gereformeerdes) aangeneem is. Hulle groei steeds nader aan mekaar – en dis positief, al moet erken word dat die verdraagsaamheid ten opsigte van Hendriks se ateïsme ’n wanklank vorm.

Hoe ook al, dit is duidelik dat die Christelike kerk in Europa met ’n reusagtige poging sal moet kom as hy sy geloofwaardigheid wil ­herwin.

En in Suid-Afrika kan Christene dié proses gerus met valkoë dophou, want soortgelyke prosesse is ook daar werksaam.

Bron:  Die Burger