Hoe gemaak as my kind geboelie word of self ‘n boelie is?

Kinders wat boelie is kinders wat nie empaties is nie. Sommige kinders het ‘n temperament wat hulle nie geneig maak tot empatie nie, maar hulle kan geleer word om dit aan te ontwikkel. Kinders wat boelie wil altyd in beheer wees, al is dit ten koste van ander. Vir elke boelie is daar gewoonlik ook ‘n aantal kinders wat , hoewel hulle nie self afknou nie, toekyk en die gedrag aanmoedig. Hoewel dit nie altyd beteken dat ‘n kind ‘n boelie is nie, moet ouers daarop bedag wees dat dit moontlik is as hulle kind op ‘n aggressiewe en neerhalende manier oor ander kinders praat en geld, speelgoed of ander items het wat nie aan hom behoort nie.

Kinders wat geboelie word, is dikwels huiwerig om vir hulle ouers daarvan te vertel omdat hulle verleë en skaam voel oor wat met hulle gebeur. Hulle dink dat dit hulle skuld is, dat hulle nie hulle man kan staan nie en dat hulle ouers teleurgesteld in hulle sal wees. Hulle kan ook bang wees dat hulle ouers sal toetree as hulle praat en dat die boelie hulle dan nog meer sal afknou en verkleineer. Sommige is bang dat hulle ouers hulle nie sal glo nie of dat ouers hulle sal aanmoedig om terug te veg, terwyl hulle nie kans sien daarvoor nie. Die langtermyn skade van afknouery wat nie betyds stopgesit word nie, word grootliks onderskat. Dit kan in die later lewe lei tot ernstige angs en depressie. Ouers moet bedag wees daarop dat hulle kinders moontlik afgeknou word (hoewel die simptome ook soms ‘n aanduiding van ander probleme kan wees) as hulle gehawend en met onverklaarde beserings tuiskom, verskonings vind om nie skool toe te gaan nie, wanneer hulle gedrag en slaappatroon verander, hulle belang verloor, angstig voorkom en vriende vermy.

Die goeie nuus is dat daar deur navorsing vasgestel is dat ouers boelies kan help:

  1. As ‘n ouer uitvind dat hulle kind afknou is besondere vaardighede nodig om hom of haar te help. Opleiding help om ‘n doeltreffende ouerskapbenadering te handhaaf. Skakel vir Jan by Moederkerk of vir Gielie by die kerk se jeugkantoor om meer uit te vind oor die Padlangs na na Positief Deelnemende Ouerskapkursus. Dit mag ook nodig wees om ‘n berader te raadpleeg. Werk saam met die skool of kleuterskool om jou kind se gedrag te leer ken en aan te spreek.
  2. Daar is gevind dat ‘n toegeeflike ouerskapstyl (permissive style) waar nie grense gestel word nie en kinders min leiding ontvang en toegelaat word om hulle eie heil uit te werk, dikwels selfsugtige boelies tot gevolg het. Grense en dissipline verskaf sekuriteit. Dit moet egter nie verwar word met straf van ‘n fisiese aard nie wat afknouery bevorder eerder as om dit te voorkom. Dit is nodig dat ouers van kinders wat geneig is om te boelie leer om doeltreffend te dissiplineer. Dit is ook nodig dat ouers kinders leer hoe om konflik op te los sonder om af te knou. Dit beteken dat ouers sal leer om ook hulle eie konflik op ‘n konstruktiewe manier op te los sodat kinders nie geweld in hulle eie huise ervaar nie.
  3. Afknouery kan voorkom word deur ouers wat modelleer hoe om met mense oor die weg te kom, wat kinders leer om empaties te wees en hoe om vriende te respekteer en ondersteun.
  4. Kinders wat baie positiewe aandag van hulle ouers kry is minder geneig om te boelie. Aan die ander kant is kinders wat voel dat hulle ouers nie vir hulle lief is nie, omdat hulle nie tyd saam met hulle deurbring nie meer geneig om te boelie. Begroot vir genoeg tyd saam met jou kind.
  5. Dit help ook as ouers kinders help om goed te voel oor hulself deur hulle te ondersteun as hulle ‘n aktiwiteit van hulle eie keuse aanpak – sport, kuns of wat ook al. Moedig hulle ook aan om te eksperimenteer.

Boelies se slagoffers kan ook gehelp word:

  1. Lees paragraaf 1 van hoe ouers hulle kinder wat boelie kan help, want dit geld ook vir ouers wie se kinders slagoffers is.
  2. Teen die tyd dat ouers vasstel dat hulle kind ‘n slagoffer van afknouery is, is die kind se weerstand gewoonlik baie laag. Wees beskikbaar. Maak dit duidelik dat hy of sy enige tyd na jou toe kan kom as hulle voel hulle kan dit nie verduur nie. Bring baie tyd saam met jou kind deur en doen dinge saam wat vir die kind aangeneem is.
  3. Moedig vriendskappe aan. Nooi moontlike maats, maak dit vir hulle aangenaam en help jou kind om weer omring te wees deur goeie vriende.
  4. Gesels gereeld met jou kind; gesels ook oor die verskynsel van boelies en slagoffers en dat daar baie mense is wat soos hy, ook slagoffers is.
  5. Oefen hoe om ‘n boelie te ignoreer en op ‘n waardige manier van hom of haar weg te stap. As die slagoffer nie reageer nie, hou dit nie vir die boelie wins in nie en hy of sy sal waarskynlik ophou met die treitering. Leer ook in die proses jou kind om die humor raak te sien. ‘n Lekker lagsessie tydens die rollespel help baie.
  6. Help jou kind om sy gevoelens te identifiseer. Jou kind kan waarskynlik nie ‘n naam gee vir sy gevoelens van angs en onsekerheid nie. Jy doen jou kind ‘n guns as jy deur empaties response name voorstel sodat jou kind in aanraking kan kom met haar innerlike self. Kleispel en tekeninge kan ook help om uitdrukking te gee aan sy gevoelens.
  7. Help jou kind om assertief te wees sonder om te daal tot die vlak van die boelie. Kyk die boelie in die oë en sê iets soos: “Ek gee nie om wat jy sê nie. Ek het beter dinge om te doen as om daarna te luister”.
  8. In geval van kuberboelies: Gebruik die blokkeer of verban funksies om dit stop te sit.
  9. Prys jou kind gereeld. Beklemtoon sy of haar sterk punte en help haar om te besef dat sy spesiaal is.

NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.