Dis natuurlik nie vreemd nie dat sedert 1994 verskeie hooggeplaastes in die politiek soos oudpres. Thabo Mbeki en kabinetslede hier en daar op Bybelse verhale en metafore terugval om ’n spesifieke punt te maak of ’n boodskap tuis te bring.
Die Bybel en die Christelike geloof is nie die private besit van die kerke nie en daarom hoef dit nie te verbaas dat mense uit verskillende lewensfere kwistig uit die Bybel aanhaal of kwasi-teologiese uitsprake maak nie. ’n Opvallende uitsondering is oudpres. Nelson Mandela, wat selde of ooit die Bybel sou aanhaal of uitsprake sou maak wat op die Christelike geloof gegrond is.
Tog is dit juis hy wat op ’n besondere manier Christelike waardes soos vergewensgesindheid, versoening, empatie met die kleines en swakkes, ensovoorts, beliggaam. Steeds nog, 21 jaar ná sy vrylating.
Miskien bied Zuma se uitlatings en die reaksie daarop ’n geleentheid tot selfondersoek aan die kant van die kerke.
’n Ernstige vraag oor die byeenkoms in Mthatha is waarom mense sulke droguitlatings toejuig. Is dit ’n aanklag teen die kerk oor wat ons mense leer, die soort evangelie wat ons verkondig, die gebrek aan toerusting om te kan onderskei tussen die kaf en die koring, ’n geprivatiseerde, burgerlike godsdiens wat mense weerloos laat teen die aanslag van die politici?
’n Ernstiger vraag is dalk of die kerke in hul ywer om God se saak te verdedig en die evangelie teen vergryp te beskerm, nie gevaar loop om die buitekant van die beker blink te vryf terwyl die roof aan die binnekant misgekyk word nie.
Uiteindelik gaan dit nie soseer oor wat kerke sê of verswyg nie, maar oor die kerklike praktyk.
En dis hier waar kerke ernstig sal moet nadink oor die heersende verdeeldheid, rassisme, klassisme en die teologiese regverdiging – miskien meer onderliggend as uitdruklik – van die uitsluiting van mense en die verguising van byvoorbeeld homoseksueles.
Om regtig vir ’n verandering ernstig opgeneem te word, sal kerke sterker en konstant oor dinge soos armoede, misdaad, korrupsie, swak dienslewering en die verkwisting van bronne moet reageer. Die betrokkenheid by hierdie sake moet dit duidelik maak dat die kerk nie bloot ad-hoc en periodiek iets daaroor sê nie, maar dat dit deel is van die kerklike bediening en definisie gee aan die rol van die kerk in die samelewing.
Hiermee word nie gepleit vir ’n of-of-scenario nie, maar vir en-en.
Die kerke moet skerp reageer wanneer daar uit die politiek snaakse uitsprake en optredes na vore kom én ’n progressiewe praktyk van geloofsbetrokkenheid by landsake ontwikkel. Op dié manier sal kerke hopelik twee uiterstes vermy: Om op ’n kruiperige manier aan die politiek gedienstig te wees aan die een kant, of om aan die ander kant konsekwent net allergies op die politiek te reageer.
Indien dié twee uiterstes vermy word, sal die kritiese afstand tussen kerk en politiek dalk daartoe bydra dat eersgenoemde met groter respek deur laasgenoemde bejeën word.
– Oorspronklik verskyn in Beeld