As ‘n mens oplet hoe gereeld daar onderling oor hierdie goed gepraat word, besef jy hoeveel mense werklik kwaad is. Tog moet ons versigtig wees om sommer aan te neem dat dié mense ook kwaad vir God is. Die meeste van hulle is kwaad vir die kerk, maar steeds lief vir God. Is dit moontlik?

As ons mooi na dié stelling kyk, is daar twee woorde wat baie verwarring en misverstand veroorsaak: Kerk en kwaad. Daar is al eeue lank nagedink en gedebatteer oor die vraag “Wat is die kerk?” Ek wil nie al die teologie hier bespreek nie, maar ons moet wel ietwat van ‘n onderskeid maak voor ons begin om werklik te verstaan wat dit beteken. Die woord “kerk” kan verstaan word as die fisiese kerkgebou wat ‘n gemeente gebruik vir hulle godsdiensbeoefening.

Verder gebruik ons “kerk” om te praat van spesifieke gemeentes of kerkverbande. Ek verwys gewoonlik daarna as die institusionele kerk. Tog bely ons in die apostoliese geloofsbelydenis ook die ware Kerk. Dit is almal oral op die ganse aarde, deur al die eeue heen, wat deur die Woord en Gees bely dat Jesus die Christus is, die Seun van die lewende God (sien Matteus 16:16-18). Dit is die liggaam van Christus.

Dit is seker voor die hand liggend dat ‘n mens nie vir kerkgeboue kwaad kan wees nie (alhoewel iemand seker al so ‘n rede uitdink het). Kan ‘n mens dan vir die ander twee vorme van “kerk” kwaad wees? Ons moet versigtig wees en mooi dink as ons agterkom dat ons kwaad is vir die heilige algemene Kerk (liggaam van Christus). Dan is jy nie kwaad vir die kerk nie, maar kwaad vir Jesus Christus.

Ek dink die meeste mense wat kwaad vir die kerk is, is kwaad vir die institusionele kerk. Ek betwyfel glad nie dat gelowiges soos ek en jy, wat kwaad vir die kerk is, nie steeds lief is vir God nie. Ek besef net al hoe meer dat my een predikant se woorde waar is: “Agter elke kwaai vraag en bitter verwyt, lê ‘n mens vol pyn.”

Dus, as ons kwaad is vir die institusionele kerk, vir wie is ons eintlik kwaad? Meestal is dit vir iemand spesifiek in die kerk, byvoorbeeld die predikant, die ouderling, of ‘n sekere groep mense. ‘n Mens vind ook dat mense kwaad is vir minder spesifieke persone soos die kerkraad of die kerkverband in sy geheel. Tog is daar ook goeie redes om kwaad te wees vir dié vorm van “kerk”. Die rede hiervoor lê baie diep gewortel: die menslike sondige natuur. Waar gaan ‘n mens groter moeilikheid kry as juis daar waar ‘n klomp sondige mense saam probeer om God se wil te verstaan en te doen?

Ek hoor gereeld mense sê: “Maar die Bybel sê dat ons nie mag kwaad word nie!” Ek dink dit is ver van die waarheid af. In Efesiërs 6:24a staan daar: “As julle kwaad word, moenie sondig nie.” Dit is duidelik dat wanneer jy kwaad word, jy ‘n kragtige emosie ervaar. Die kwaad-emosie kom gewoonlik wanneer ‘n mens ingedoen voel of wanneer iemand jou seermaak. Om kwaad te word, is dus deel van hoe ons as mense bedraad is. As daar onregverdig teen ons opgetree word, word ons kwaad. Verder kan ons nie ‘n emosie ervaar en dit dan net so los nie. Ons is ook bedraad om op emosies te reageer en ons doen dit op verskillende maniere.

Alhoewel die reaksies op die kwaad-emosie ‘n groot verskeidenheid reaksies voortbring, is daar twee hoofgroepe waartussen ons kan onderskei: Regverdige reaksies en onregverdige reaksies. Weereens is dit ons sondige natuur wat meestal die oorhand kry en onregverdigheid laat seëvier. Ons almal ken die klassieke (onregverdige) reaksie op die kwaad-emosie: Woede! Dit pak jou beet en voor jy jou kan kry het jy jou humeur verloor, ge-snap en vaar jy met geweld in. Of jy krop dit op, koester die haat, raak bitter en sê die ander persoon sleg agter sy rug. Die reaksies is gewoonlik ‘n duisend maal vuriger as wat die situasie regverdig.

Tog is daar ‘n regverdige kwaad word ook. Die ou mense het dit toorn genoem. Die mooiste voorbeeld hiervan is waar Jesus die tempel gereinig het (Matteus 21:12, Markus 11:15 en Johannes 2:15).

Terug by die kerk: Ons mag dus kwaad wees vir die kerk! Ons moet net die regte redes aanvoer en op die regte manier optree. Nie sondig nie, maar goed doen! Dit is juis hoe die Reformasie begin het. Aan die einde van die Middeleeue het die kerk baie probleme gehad. Baie mense was baie kwaad vir die kerk. Soveel so dat ‘n sekere monnik 95 stellings teen die misdrywe van die kerk teen ‘n kerkdeur vasgespyker het. Maar dit was nie in woede nie – dit was juis om die kerk terug te bring na die Woord, terug na die genade, terug na Jesus Christus!

Laat ons ‘n bietjie dink oor waar ons nou staan: Ons is ‘n klompie sondige mense wat slegs uit genade die kerk mag wees. Dit beteken dat baie goed steeds verkeerd gaan wees en baie goed ons steeds vreeslik kwaad gaan maak. Ons moet dus uiters versigtig wees, sodat ons regverdig kan optree.

Tog vra Jesus selfs nog meer van ons. Hy vra ons om nog verder te gaan. Hy vra ons om genadig te wees en te vergewe – selfs tot 70 maal 7 keer. Dit beteken nie dat ons die verkeerde moet ontken nie. Dit vereis dat ons ons eie swakheid en onvermoë moet erken. Die groot vraag bly nou oor: Kan ons
die kerk vergewe?

Wel, dit kom nie van self nie. Ons sal regverdigheid en vergifnis moet begin oefen sodat ons geestelik sterk en fiks kan word.

Volgende keer as die kwaad-emosie jou beetpak, gaan jy weer voor ‘n kruispad staan: Woede of regverdigheid … of vergifnis?

Mag die Gees ons in ons swakheid bystaan.