Die Slag van Vegkop
Op 11-jarige ouderdom was hy een van die ‘manne’ wat die onverslane Matabele-impi’s van Mzilikazi by die Slag van Vegkop suksesvol verslaan het. Hy het hard grootgeword op die trekpad en het in die wildernis ’n bobaas ruiter en jagter geword.
Ná sy vuurdoop met die Slag van Vegkop het hy aan talle veldtogte teen stroperbendes van die omliggende stamme deelgeneem, insluitend teen die Makapan in 1854 en Mapela in 1858. Hy het in die Eerste Anglo-Boereoorlog van 1880-1881 geveg.

Boer en vader
Paul Kruger se pa het hom aanvanklik naby hedendaagse Potchefstroom gaan vestig en later na die huidige Rustenburg getrek. Op 16-jarige ouderdom het Paul Kruger sy eie plaas uit die wildernis aan die voet van die Magaliesberge gevestig.
Op 17-jarige ouderdom is hy met Anna Marie Etresai du Plessis getroud (1826 – 1846). Sy vrou en sy kind is in Januarie 1846 oorlede. In 1847 is hy weer getroud, met Gezina Suzanna du Plessis (1831 – 1901). Saam is hulle met sewe dogters en nege seuns geseën. Voor die einde van sy lewe het hy meer as 144 kleinkinders gehad.

Gereformeerde Christen
Paul Kruger was ’n diep, godvrugtige gelowige wat die Skrif daagliks bestudeer het. Hy het die grootste gedeelte van die Bybel gememoriseer. Hy was ook ’n stigterslid van die Gereformeerde Kerk, wat in 1859 in Rustenburg gestig is. Die ‘Doppers’, soos die Gereformeerde Kerklidmate genoem is, het van die Nederduits Gereformeerde Kerk afgestig oor ’n nuwe gesangeboek, wat hulle geglo het die beginsels van hulle grondleggende dokument – die Dordtse Leerreëls, die Heidelbergse Kategismus en die Nederlandse Geloofsbelydenis – weerspreek.
Die Gereformeerde Kerk gebruik slegs Psalms en ander skrifberyminge wat direk uit die Bybel kom. Die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys is deur die Gereformeerde Kerk gestig. Paul Kruger se eerste betrokkenheid by die politiek was in 1852 op die ouderdom van 25, toe hy Transvaal by die Sandrivier-konvensie verteenwoordig het.

Leier
Paul Kruger was ’n veldkornet in die kommando en het uiteindelik kommandant-generaal van die Suid-Afrikaanse Republiek geword. Hy is as ’n lid van ’n kommissie van die volksraad aangestel wat die grondwet vir die Transvaalse Republiek moes opstel.
Hy was teenwoordig by die Sandrivier-konvensie van 1852 waar die Britse regering die onafhanklikheid van die Transvaal en die Oranje-Vrystaat erken het. In 1875 is hy as ’n lid van die Uitvoerende Raad verkies en kort daarna het hy die vise-president van die Transvaal geword. Toe president T.F. Burgers in 1872 aan bewind gekom het, kon Paul Kruger nie sy liberale beleid steun nie en het vroeg in 1873 bedank.
Dit was die kwynende gewildheid van Burgers wat daartoe gelei het dat lord Shepstone die Transvaalse Republiek beset het en dit vir die Britse Ryk geannekseer het. So ongewild was Burgers en sy beleidsrigtings dat nie ’n enkele Boer gereageer het op sy oproep vir die kommando’s om die Transvaalse onafhanklikheid te verdedig nie.
Toe die Britte egter begin om die boere te belas, het Paul Kruger sy stem die hardste laat hoor as die leier van die weerstand teen buitelandse beheer.
Tydens ’n historiese samekoms by Paardekraal, in Desember 1880, het die burgers die Republiek heringe-
stel deur Paul Kruger, Piet Joubert en M.W. Pretorius te verkies om ’n driemanskap te vorm om hulle Republiek te lei.

Weerstand
Nadat die Transvaal in 1877 deur Brittanje geannekseer is, het Paul Kruger die weerstandsbeweging gelei.
Hy het Brittanje as die leier van ’n afvaardiging besoek wat beswaar gemaak het teen die skending van die Sandrivier-konvensie en op die herstel van Transvaal se onafhanklikheid aangedring het. Ná die Boere-oorwinning by die Slag van Majuba in 1881, het Paul Kruger ’n belangrike rol gespeel in die onderhandelinge wat tot die herstel van die Transvaal se onafhanklikheid gelei het.

President
Op 30 Desember 1880 is Paul Kruger op 55-jarige ouderdom tot president van Transvaal verkies. Hy het Europa ’n hele aantal keer besoek en is met groot eer in Duitsland, België, Nederland, en Spanje ontvang. Tydens die verkiesings van 1883, 1888, 1893 en 1898 het Paul Kruger geseëvier, en elke keer sy vernaamste teenstander, Piet Joubert, verslaan.

Goud en die uitlanders
Die ontdekking van goud op die Witwatersrand 1884 het verreikende politiese gevolge gehad omdat uitlanders die Transvaal binnegestroom het, en die demografie dramaties verander het. Die verandering het die onafhanklikheid van die Boererepubliek bedreig. In sy memoirs het Paul Kruger verklaar dat in stede daarvan om verheug oor die ontdekking van goud te wees, moes die Boere ween oor hoe dit die land met bloed sou deurdrenk.

Natuurbewaring
Paul Kruger was versiende in sy besorgdheid oor natuurbewaring en die vestiging van die aanvanklike Sabi-reservaat in die Oos-Transvaal, wat tot die grootste wildtuin ter wêreld ontwikkel het. Die ontstaan van die Nasionale Kruger Wildtuin word aan hom toegeskryf.

Die Jameson-inval
Paul Kruger het geweldige wysheid en beheersing aan die dag gelê in die manier waarop hy die verraad van sommige vername myners hanteer het in hulle po-ging om rewolusie aan te blaas, asook die mislukte Jameson-inval wat in 1895 deur Cecil John Rhodes se mees vertroude leier, Leander Starr Jameson, geloods is. In plaas daarvan om die samesweerders na die galg te stuur, of die invallers op te sluit soos sy eie mense aangedring het, het hy hulle aan die Britse regering oorhandig om met hulle af te reken.

Modes van Parys
Daar is talle vermaaklike staaltjies oor oom Paul tydens sy oorsese staatsbesoeke. By geleentheid het hy ’n Franse banketsaal binnegestap net om onmiddellik in sy voetspore om te swaai, uit te loop, en te sê: “Ek is jammer, ek was onbewus daarvan dat julle vroue nog nie klaar aangetrek het nie!” in protes teen die onbeskeie modes wat toe algemeen in Parys was.

Die helfte van die Bybel
Toe president Kruger aankondig dat enige kerk ’n akker grond verniet kon ontvang waarop hulle hulle huis van aanbidding kan oprig, is hy deur ’n Joodse rabbi genader wat ’n akker grond aangevra het. Oom Paul het vir ’n oomblikkie gedink en toe gesê dat die rabbi ’n halwe akker mag ontvang aangesien die Jode slegs in die helfte van die Bybel glo!

’n Sinagoge aan Christus opgedra
Toe die rabbi die president uitnooi om die sinagoge in te wy, het oom Paul sy hoed plegtig afgehaal en verklaar: “In die Naam van ons Heer en Redder, Jesus Christus, wy ek hierdie sinagoge in tot die eer van God.” Dit mag die enigste sinagoge ooit wees wat in die Naam van die Here Jesus Christus ingewy is.

Anglo-Boereoorlog
Met die radikale ekonomiese en politiese uitdagings wat kort op die hakke van die ontdekking van goud op die Witwatersrand gevolg het, was president Kruger bekommerd dat die myners die Boere binne ’n kort bestek van tyd kon uitstem. Om hierdie moontlikheid teen te werk, het hy die voorwaardes vir naturalisasie baie strenger gemaak. In 1890 het die regering die uitlander-stemreg vir presidensiële- en volksraadverkiesings tot genaturaliseerde burgers, wat vir ten minste 14 jaar in die land moes wees, beperk. ’n Tweede volks-raad is geskep om uitlander-belange te verteenwoordig. Dit sou deur burgers wat ten minste twee jaar genaturaliseer is, verkies word. Sir Alfred Milner, die Britse Hoë Kommissaris in Suid-Afrika, was ’n vurige imperialis en daartoe verbind om die uitlanderpartyskap en teenkanting teen Paul Kruger se regering in die Transvaal aan te blaas, en om die uiteindelike inlywing van beide die Transvaal en die Oranje-Vrystaat in ’n Britse Suid-Afrika te verwesenlik.
Toe die Britte die Transvaal in Mei 1890 inval, is president Kruger oorsee gestuur om steun vir die Boeresaak te gaan wen. Hy het deur Portugees-Oos-Afrika (Mosam-biek) gevlug. Daar het hy aanboord die Nederlandse oorlogskip, die Gelderland, gegaan wat deur koningin Wilhelmina van Nederland gestuur is. Dit het die Britse vlootblokkade getrotseer en Paul Kruger veilig na Europa geneem.

Mobilisasie van verset teen Brittanje
In Europa is hy hoog geëer as die beginselvaste leier van ’n moedige volk wat uiters onregverdig deur die Britse Ryk ingeval en mishandel is. Besoekers aan Krugerhuis in Kerkstraat, Pretoria, kan talle van die trofeë en toekennings van die Russiese Tsaar, die keiser van Oostenryk, keiser Wilhelm II van Duitsland, die Nederlanders, Franse, Italianers en die Switsers, besigtig.

Vereerde held
Oom Paul het op 14 Julie 1904, in Clarens, Switserland in bal-lingskap gesterf. Op 16 Desember 1904 is sy oorskot in die heldeakker van die Kerkstraat-kerkhof, Pretoria, herbegrawe. ’n Standbeeld van Paul Kruger in sy kenmerkende formele kleredrag, staan in die middel van kerkplein, Pretoria. Die goue Krugerrand is ter ere van hom genoem en beeld sy gesig uit. ’n Straat in St. Gallen, Switserland – Krügerstrasse – is na hom genoem. Sy grootste monument is die Kruger Nasionale Park.

Bron:  juig.co.zaNGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.