Die Wysheidsliteratuur

Direk hierna kom die beroemde voorstelling dat God toe die see moes inperk “agter slot en grendel” omdat dit die land bedreig (38:9-11). Onthou die land is die mens se woonplek. Skepping en beskerming word dus aan mekaar verbind. Ons het dit ook in ’n minder opvallende vorm in Genesis 1 gekry in die skeidingsmotief. Die volgorde is belangrik: eers skepping, dan beskerming van die skepping.

 

In Spreuke kry ons ook dié twee elemente, maar in omgekeerde volgorde. Hier word die see eers hokgeslaan en dan volg die bouwerk (Spr 8:29). Dit herinner ons nog ’n keer daaraan dat ons nie uit die skeppingsvoorstellings direkte afleidings kan maak oor hoe alles geskep is nie.

 

Die vroulike figuur “wysheid” en haar betrokkenheid by die skepping is die belangrikste bydrae van die Wysheidsliteratuur. Daar is heelwat korter verwysings na haar (Job 12:13; 28:20-28; Spr 3:19-20; 4:5-9; 7:4; 9:1-6), maar Spreuke 8 is die belangrikste hoofstuk oor haar. Dit is interessant dat daar ook heelwat oor haar geskryf is in die Apokriewe boeke (Die Wysheid van Sirag 24, Die Wysheid van Salomo 7, Barug 3, 4). Nog voor ons na Spreuke 8 kyk, weet ons al sy is ’n uiters belangrike figuur. In Job het ons gelees net God ken die pad na haar (28:23), maar sy is vir mense ’n beskermende metgesel wat hulle veilig sal bewaar (Spr 4:5-6). ’n Mens moet haar jou suster maak, want sy sal jou teen die slegte vrou beskerm (7:4-5). Sy berei ’n wonderlike fees en nooi almal wat wysheid kortkom om by haar te kom eet (9:1-6).

 

In Spreuke 8 word veral haar besondere verhouding met God en haar betrokkenheid by die skepping besing. In vers 1-21 het ons ’n lied oor haar belangrikheid. Lees dit gerus! Ons lees hier onder andere dat sy “berei”, “geformeer” én “gebore” is – drie uiteenlopende voorstellings (1953-vertaling). Dit sê opnuut dat ons nie uit die skeppingsvoorstellings kan aflei hoe alles geskep is nie.

 

Dan kom haar skeppingsbetrokkenheid (22-31). Sy is die eerste skepsel, selfs die “eersteling” (firstborn NJB), gemaak voor enigiets anders (21-26). Sy was teenwoordig en betrokke by die

skepping (27-30a). Sy was selfs God se vreugde. Dit kan ons natuurlik nie ontgaan dat sommige van hierdie begrippe ook vir Jesus gebruik word in die Nuwe Testament nie. Dáár sal ons hier op terugkom.

Bron:  bybelkennis.co.za

NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.