Nou miskien net om bietjie die geheue verfris. Die NG kerk se Kaapse sinode het vroeër vanjaar vergader en by daardie geleentheid is beslis dat lidmate maar liewer self moet besluit of daar waarlik iemand soos Satan bestaan. Op Vrydag 13 Mei (ja, jy het reg gelees, Vrydag die 13de! ) berig Volksblad oor die saak op bladsy 9 en sê dat “Die Sinode het gister besluit die kerk laat ruimte vir albei oortuigings.”. En so, kan mens dan nou sê, het die begin van die einde van Satan se lang pad met die NG kerk ook dan nou uiteindelik aangebreek, of het dit?
Vir sowat 5 maande dus, vanaf middel Mei tot middel Oktober, het lidmate in die Kaap ‘n keuse gehad of hulle wil glo dat Satan ‘n werklikheid is of nie, terwyl die res van die lidmate elders in Suid-Afrika nie kon kies nie, maar vanaf hierdie week is die mense meer noord ook uiteindelik bemagtig met die opsie van ‘n keuse oor die hele aangeleentheid. Almal in die NG kerk, of jy nou in die pro-Satanbestaansgroep of in die anti-Satansbestaansgroep is, kan hulself nou na hartelus uitleef in die kerk. Maar, daar is natuurlik nou nie juis presies eenstemmigheid oor al hierdie dinge nie, en oor of die kerk heeltemal neutraal moet bly oor dié dinge nie (dit was dan vir 2000 jaar anders!).
Volgens prof. Johan van Rensburg is ‘n ontkenning van die bestaan van Satan problematies omdat die Bybelboek Judas die dié ontkenning kompliseer. Hy verwys in sy betoog ook na een van die belydenisskrifte van die NG kerk, die Nederlandse Geloofsbelydenis, waarin die bestaan van Satan ook bespreek word. Dr. Ben du Toit van die Kaap het egter verklaar dat hy die bestaan van Satan verwerp, en hy is hierin gesteun deur ene dr. James Krikpatrick.
Maar ten spyte van die duidelike tweespalt oor die saak en die feit dat daar so uiteenlopend gedink word dat daar geen finale besluit oor die bestaan van Satan al dan nie geneem kon word nie, is daar darem nog plek vir “’n bediening waardeur duiwels uitgedryf word binne die NG kerk.”
Met hierdie besluit van die NG kerk het die kerk nou waarlik net vir homself groter probleme geskep. Fundamentaliste binne die kerk gaan nie maklik hieraan sluk nie. Daar is talle mense wat dikwels beweer dat hulle ‘Satan se werke’ gereeld raaksien en beleef, en hierdie besluit van die kerk kan maklik gesien word as ‘n ‘oorwinning vir die bose magte van Satan’. Daar was na wat berig word alreeds in aanloop tot die sinode drama toe bekommerde lidmate plakkate teen die lamppale by die sinodesaal opgesit het in protes teen wat hulle as die ‘dwaalpad’ van die NG kerk beskryf. En dit volg alles na die publikasie van ‘n boek genaamd ‘die Trojaanse perd’, waarin die NG kerk ook na bewering erg onder die kritiek deurloop.
Maar presies hoekom is Satan dan só ‘n belangrike figuur in die kerk? Hoekom kom dit voor asof daar Christene is wat lyk asof hulle nie ‘sonder’ Satan kan klaarkom nie? Is hierdie mense dan nou lekker laf of wat? As jy tog ‘n weersin in iets het, soos wat Christene histories ‘n weersin aan Satan het, hoekom vermy jy dan nie daardie saak of persoon nie? Hoekom dan ‘baklei’ vir Satan?
Hierdie saak gaan oor veel meer as net die Nederlandse geloofsbelydenis en die boek Judas. Dit gaan eintlik oor niemand anders nie as oor Jesus Christus self, en wie en wat Jesus is en vir Christene moet beteken in die wêreld.
‘n Mens wonder of die teoloë aldag die implikasies besef van die ontkenning van die bestaan van Satan. ‘n Mens wonder of daar besef word presies hoe sensitief hierdie saak is, en dat uitsprake soos hierdie ‘n enorme identiteitskrisis kan veroorsaak en storms in die harte van gewone mense kan ontketen. Neem die kerk enige stappe om te voorkom dat besluite van hierdie aard nie gewone lidmate traumatiseer nie? Mens kan nie anders as om vrae te vra nie.
Daar is tog ander verwysings ook na Satan in die Bybel. Daar is die verhaal van Job waar God vir Satan toelaat om Job se lewe totaal te ruïneer om sodoende Job se geloof te toets. Daar is die verhale in die evangelies waar daar vertel word hoedat Satan vir Jesus uitgedaag het en vir Jesus groot mag beloof het as Jesus vir Satan sal aanbid…
En dan is daar die legendariese Genesis verhaal, waar daar vertel word hoedat ‘die slang’ daarin kon slaag om vir Eva en Adam sover te kry om van die ‘verbode vrugte’ van die tuin van Eden te eet en sodoende deur God uit die tuin van Eden gegooi te word. Dit staan daar geskrywe dat ‘die slang’ toe deur God vervloek is en dat God toe verklaar het daar sal ‘vyandskap’ tussen Eva se nageslag en die slang se nageslag wees. En dan staan daar iets geskryf wat deur baie eeue heen gelees is as die heel eerste verskyning van die grootste profesie en belofte van God aan die mens wat uiteindelik uitgeloop het op die geboorte van Jesus en Jesus se uiteindelike kruisdood. Daar staan naamlik daar geskryf dat Eva se “… nageslag sal jou (die slang) kop vermorsel en jy sal hom in die hakskeen byt” (Genesis 3:15).
Daar is vir baie jare verstaan dat ‘die slang’ waarna hier verwys word niemand anders as Satan is nie. Dié verstandhouding het openlik neerslag gevind in die kerk se boodskap aan die wêreld en veral ook in kunswerke wat Satan uitbeeld. Daar word tog elke Kersfees verkondig dat Jesus gekom het om die mens van sonde te bevry, dié sonde wat begin het met die ‘sondeval’ van Adam en Eva in die tuin van Eden. En met paasfees word Jesus se uiteindelike opstanding gevier asook die oorwinning wat Jesus deur aan die kruis te sterf oor die doderyk behaal het.
Daar is diegene (veral diegene met baie grade en titels wil dit voorkom), wat die ontkenning van ‘n historiese Adam en Eva duidelik met gemak kan versoen met hul geloof in God en in Jesus se verlossing. Maar vir baie mense is dit net nie so eenvoudig nie. As daar tog nie waarlik iemand soos Satan bestaan nie, dan kon die mens dan tog nie in sonde verval het nie! Dit staan dan geskrywe dat God die skepping ‘goed’ gemaak het. En as daar nooit regtig ‘n historiese ‘sondeval’ was nie, wat was dan die rede vir Jesus se lewe op aarde en veral Jesus se kruisdood? En as Jesus dan nou nie waarlik aan die kruis gesterf het om die mensdom van hul sonde te verlos nie, was Jesus dan werklik God wat mens geword het, of was Jesus dan nie maar net ‘n gewone mens met geen goddelike status, soos wat sommige beweer nie? En wat dan? Wat dan? Is die leer van God-drie-enig dan nou totaal ‘n mite? Is die kerk dan al die tyd die grootste leuenaar in plaas van die Satan wat al die jare die skuld gekry het en nou kwansuis skielik net ‘n mite is?
Chaos. Pandemonium eintlik.
My voorspelling is dat Satan nog laaaaank met ons gaan wees. Maar wag, laat ek weg wees. Ek het nou nogal ‘n besluit om te maak en wie weet daarna moet ek dalk nog vir die duiwel gaan tata sê…