Die groot (teologiese) fout wat vroeg in die artikel begaan word, is om die kerk kwantitatief te evalueer, oftewel om getalle die groot norm vir ’n moontlike “krisis” te maak. ’n Frase soos “baklei om markaandeel te behou” val vreemd op die ore van diegene wat met ’n kerklike bril onderskeidend na die kerk probeer kyk.

Ondersoeke wat reeds tien jaar gelede deur die sinode se diensgroep vir gemeente-ontwikkeling gedoen is, het getoon as die kerk se getalle en groei bloot afhanklik is van nuwe dopelinge van bestaande lidmate, die kerk oor die volgende dekades dramaties kan verklein. So byvoorbeeld het die getal dooplidmate van 1986 tot 2004 van 460 000 tot 280 000 gedaal. Dit verteenwoordig ’n daling van 180 000 in dooplidmate en dui op die dramatiese daling in geboortesyfers.

As daar dus nie ander mense by die kerk aansluit nie en mense gaan dood, is die som eenvoudig. Voeg hierby die duisende lidmate wat geëmigreer het en dit blyk dat die NGK in werklikheid veel beter gevaar het as wat hierdie demografiese syfers voorspel het.

As daar dus wel ’n krisis in die kerk is, is dit omdat die kerk nie sy missionêre verantwoordelikheid nagekom het nie. Maar ook hier is dinge nie so eenvoudig soos dit lyk nie.

Die sensitiewe fase waarin kerkeenheidsgesprekke met die VGK en Wêreldbond van Gereformeerde Kerke is, het dit ook duidelik gemaak dat dit uiters moeilik vir die NGK is om nou aktief kerkplantings in sogenaamde “bruin” en “swart” gebiede te begin. Ek het begrip vir ons hartseerverlede, maar dit plaas die NGK eintlik in ’n onhoudbare situasie.

In antwoord op die vraag waar die 86 000 (8%) mense van die meer as ’n miljoen heen is, dus die volgende: Hulle is dood of oorsee.

Natuurlik is daar ook ontevrede mense. Verder het sommige die “volkskerk” verlaat omdat hulle besef het jy hoef nie ’n bepaalde koerant te lees, by ’n bepaalde bank te bank of aan ’n party of kerk te behoort nie.

Dit is nie ’n krisis nie. Dit is ’n bevryding en gebeur oral.

Die groter vraag is egter wat kwalitatief met die kerk gebeur het. ’n Kerk se krisis word nie veroorsaak deur hulle wat nie in die kerk is nie, maar wanneer hulle wat wel in die kerk is, nie God se roeping uitleef nie.

By die afgelope sinode is ons kerkorde so verander dat die wesenstaak van die kerk in missionale taal verwoord word. In gewone taal: Die NGK beskryf sy bestaan nou as ’n bestaan ter wille van God en die wêreld. Ek wonder of mense verstaan hoe ingrypend hierdie verandering was. Op voetsoolvlak kry dit reeds gestalte.

Op welsynsvlak het net die sinodale begroting in 2013 amper R1 miljard beloop. Badisa, een van ons grootste welsynsorganisasies, het in 2013 dienste aan 750 000 mense verskaf. Dit sluit die duisende stories van hoop wat in plaaslike gemeentes geskryf word uit.

Die NGK het die laaste dekade op ekumeniese vlak teruggekeer na die Suid-Afrikaanse Raad van Kerke, die Wêreldraad van Kerke en die All ­African Conference of Churches. Ons is deel van die National Church Leaders’ Forum en het ekumeniese vennote oor die wêreld heen en in besonder regdeur Afrika.

Oral word die kerk hartlik ontvang en kan ons deel in gesprekke oor van die belangrikste uitdagings in die land. Dit sluit landbou, grondhervorming, welsyn, onderwys en gesondheidsorg in.

Die vraag is dus nie net hoeveel mense daar is nie, maar belangriker nog watter verskil die mense maak wat daar wel in die gemeenskap is. As ons geen verskil maak nie, het ons geen bestaansreg nie en mag ons maar verdwyn.

Natuurlik is ons hartseer oor elke lidmaat wat die kerk verlaat. As mense die kerk verlaat omdat hulle elders ’n geestelike tuiste gevind het waar hulle voel dat hulle God beter kan dien en aanbid, is ons dankbaar daaroor. As dit egter is omdat mense voel dat hulle verwerp of uitgesluit word, soos in die geval van gay lidmate en hul families, is ons hartseer daaroor. Ons innige dank aan die groeiende getal bruin en swart lidmate wat wel deel van die NG Kerk geword het.

Intussen hoor ek mense sê die kerk gaan binnekort nie meer bestaan nie. Die laaste maande het ek talle energieke gemeentes in die stad en op die platteland besoek en het met oortuiging besef: Ten spyte van wat mense ook al dalk oor die kerk sê, hierdie gemeentes gaan nog lank bly lewe.

Dr. Braam Hanekom is ondervoorsitter van die NGK se algemene sinode.

Bron:  rapport.co.za NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.