Maar volgens die jongste statistieke in die 2014-jaarboek van die Nederduitse Gereformeerde Kerke het die NG Kerk verlede jaar meer lidmate verloor as ooit tevore in sy geskiedenis.
In 2010 het Rapport in ’n hoofopskrif uitbasuin: “NG Kerk verloor 10 588 in ’n jaar.”
Twee jaar later – in 2012 – het die getal weglooplidmate in één jaar meer as verdubbel.
Verlede jaar was die afname drie maal groter as in 2010 – die meeste tot nog toe in ’n enkele jaar.
Altesame 36?606 doop- en belydende lidmate wat ’n jaar gelede nog op die NG Kerk se boeke was, het intussen verdwyn.
Dié syfers is bereken op grond van ’n opname wat in die tien sinodale gebiede gemaak is en waarin gemeentes gevra is om die getal belydende en dooplidmate in hul onderskeie kuddes te vermeld.
Kyk mens so ’n bietjie verder terug in die geskiedenis het die NG Kerk sedert 1985 byna ’n halfmiljoen (461?089) lidmate verloor – genoeg om 900 gemeentes van 500 lidmate elk vol te maak.
Die verlies aan NG lidmate alleen is meer as twee keer soveel as wat die ander twee Afrikaanse susterkerke saam het.
Die verlies aan lidmate is ’n wêreldwye tendens in Westerse lande en nie net ’n NG probleem nie.
Sommige voer aan dat politiek ’n rede is vir die NG Kerk se dalende lidmaatgetalle. Hulle sê dinge soos die kerk se verwerping van apartheid en die debat rondom die Belhar-belydenis het baie lidmate so die josie in dat hulle die kerk verlaat.
As dit waar was, sou ’n mens verwag dat die Afrikaanse Protestantse Kerk (APK), wat slegs wit lidmate toelaat, moes groei. Maar dit het nie gebeur nie. Die APK krimp ook. Ook die ander twee susterkerke, die Hervormde Kerk en die Gereformeerde Kerk, word al hoe kleiner.
Dit kan ook nie wees omdat lidmate glo die NG Kerk is teologies te liberaal nie. Dan sou konserwatiewe gemeentes en splintergroepe soos die Steedshervormers, wat van die ewe krimpende Hervormde Kerk afgesplinter het, ook sterker groei. Daar is geen aanduiding dat dit die geval is nie.
Wat het dan geword van die sowat 86 000 lidmate wat die NG Kerk die afgelope drie jaar verlaat het?
Al die verlore lidmate is beslis nie dood of landuit nie. Sommige het waarskynlik hul heenkome by charismatiese kerke gevind, maar die meeste van hulle kry mens waarskynlik Sondae in winkelsentrums of besig om saam met hul familie en vriende te kuier.
Dit beteken nie hulle het almal ateïste geword of teen God gekies nie. Hulle stel net nie meer belang in kerklike strukture nie.
Christelike kerke slaag al hoe moeiliker daarin om die Christelike boodskap van die Bybel se premoderne teks en konteks in ’n postmoderne (sekulêre) konteks te vertolk.
Die gesloer oor goed soos Belhar en gays is vir die meeste mense nie belangrik nie en hulle verloor belangstelling.
Henry van Blerk is een van die lidmate wat al meer as 15 jaar gelede weg is uit die NG Kerk. Hy en sy gesin het hulle by ’n Engelse charismatiese kerk aangesluit wat volgens hom deur die jare meer as drievoudig toegeneem het in getalle.
Hy sê mense vind aanklank by die eenvoud en informele karakter daarvan en die sterk leierskap – maar een wat nie verdoemend is nie.
Hoewel die voertaal Engels is, is meer as 70% van die lidmate in Henry se kerk Afrikaanssprekend.
Hettie Beyer, nog ’n voormalige NG lidmaat, meen die kerk het al lankal sy tyd verspeel. “Ek het ook in my dae in komitees en in die kerkraad gedien. Daardie tyd al was my versoek dat die kerk meer na die jong mense moet luister. Daar is nooit geluister nie.
“Sandra, my dogter, het voorstelle aan die dominee voorgelê hoe hulle die bediening aan jong mense kan verander. Daar is nooit verder gegaan daarmee nie. Vandag is ons almal nie meer deel van die NG Kerk nie.”
Dr. Johan van der Merwe, leraar van die NG Moedergemeente op Stellenbosch, meen nuansering is nodig.
“Mens verlaat en sluit aan by ’n gemeente in die eerste plek. Hoewel die denominasie of geloofstradisie, soos die charismatiese kerk of die NG Kerk, sekere gemeenskaplike kenmerke openbaar, is die verskille tussen gemeentes, selfs binne kerkverband, so wyd soos die Heer se genade.”
Dr. Gerhard Bothma van die NG gemeente Bendorpark in Polokwane sê in 1992, toe hy as predikant begin het, het hy elke jaar meer as 70 getuigskrifte geskryf. Ná 1994 het dit begin afneem en ná 2002 het dit baie skerp afgeneem.
“Verlede jaar was dit maar vyf, waarvan drie vir bona fide-jaglisensies was.”
Nie almal wat die kerk verlaat, is negatief teenoor die kerk nie, sê ds. Henk Gous van die NG gemeente Quellerina aan die Wes-Rand.
In ’n navorsingsprojek onder 50 “losgeraakte” lidmate – lidmate wat nog steeds op die kerk se “boeke” is, maar nie meer eredienste bywoon nie – in dié gemeente is onder meer bevind die rede vir nie-bywoning en nie-betrokkenheid was nie die toedoen van die gemeente nie.
“Leefstyle is die groot sondaar wat maak dat lidmate nie op Sondag by ’n erediens uitkom nie.
“Die oorgrote getal lidmate toon steeds ’n positiewe assosiasie met NG kerk Quellerina. Hoewel hulle nie aktiewe kerkgangers is nie, bly die gemeentelike assosiasie positief.”
Etienne van Zyl, steeds ’n meelewende lidmaat van die NG Kerk, som dit goed op. Hy sê hoewel getalle nie alles is nie, durf die kerk nie sy oë sluit vir die feit dat die NG Kerk in ’n tydperk van 25 tot 30 jaar ’n derde van sy lidmate verloor het nie.
Veral nie as ’n mens die syfers na die toekoms projekteer nie. “Want of dit gebeur omdat lidmate vinniger afsterwe as wat hulle vermenigvuldig, of omdat jong mense die kerk verlaat, of om watter ander rede ook al, indien die kerk voortgaan om jaarliks 25 000 lidmate en meer te verloor, sal daar van die huidige bykans miljoen lidmate ná 25 jaar net 375 000 oor wees.”
Uit watter hoek mens ook al daarna kyk, diegene wat die kerk se voortbestaan ernstig bejeën, gaan moeilik ontsnap aan die gevolgtrekking dat dit ’n enorme krisis vir die kerk inhou.
Bron: Rapport.co.za (12 Januarie 2014)NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.