As dit voel of God Sy rug gedraai het


En dan op die koop toe kom die gevoel dat God nie meer hulle gebede hoor nie. Het jy ook al so gevoel? Of die Here so ver is, en so stil is, dat ons wonder of die Here besig is om ons te straf. Dis baie sleg, vernaam as vriende en familie dit ook nog moeiliker maak met stellings soos “ek het jou gewaarsku, en jy wou nie hoor nie”, of iets soos “jy het dit net oor jouself gebring.”

 

Inderdaad, pyn is nie lekker nie, en eensaamheid is sleg. En om te wag op die Here, klink soms so oppervlakkig.

Klaagliedere 3 : 1 – 13
1 Ek is die man wat ellende belewe het. Die Here het my met sy toorn geslaan.
2 Hy het my die donker in gejaag, my laat loop op ‘n pad sonder lig.
3 Vir my stoot Hy gedurig weg, dag na dag.
4 Hy het my hele liggaam laat wegteer, my bene gebreek.
5 Hy het my toegebou met ‘n muur van gif en ontbering rondom my.
6 Hy maak die donker my tuiste, ek is soos dié wat lankal dood is.
7 Hy het ‘n muur om my gebou, ek kan nie uitkom nie, Hy het vir my swaar bronskettings aangesit.
8 Al roep ek en al smeek ek om hulp, Hy weier om my gebed te verhoor.
9 Hy het my pad met klip toegebou, vir my geen uitkomplek gelaat nie.
10 Hy is soos ‘n beer wat my inwag, soos ‘n leeu wat my voorlê,
11 Hy het my eenkant toe gekeer en verskeur, my vermink laat lê.
12 Hy het sy boog gespan en my ‘n teiken vir sy pyle gemaak.
13 Hy het sy pyle diep in my liggaam ingeskiet.

Klink dit bekend? As dit voel of die Here sy rug gedraai het. Die vraag is “het die Here sy rug gedraai? Hoekom voel dit of my gebede net die plafon tref? Hoekom gaan dit soms so sleg met die Here se kinders?” Wel, slegte goed gebeur met goeie mense. Christene het nie net altyd ‘n “raw deal” nie. En as ons sou vra, “hoekom straf die Here my so?” Dan kan ek net sê, ek glo nie dat dit altyd straf is nie. Want die dade en besluite en aksies van ander mense, be-invloed ons verseker. Ander se sondes, en oortredinge, en verkeerde besluite, het dikwels ‘n reaksie. As jy deur egskeiding is, of ‘n lewensmaat verloor het, sal dit verseker ‘n invloed op jou lewe hê. En dis niks nuuts nie.

Ps 79 : 1 – 5
1 Heidene het u land binnegedring, o God, hulle het u heilige tempel ontwy en Jerusalem in puin gelê.
2 Hulle het die lyke van u dienaars aan die voëls gegee om te vreet, die vleis van u troue dienaars aan die wilde diere.
3 Hulle het die bloed van u dienaars rondom Jerusalem laat vloei soos water. Niemand het hulle begrawe nie.
4 Ons het ‘n bespotting vir ons buurvolke geword, ons word gespot en uitgejou deur almal rondom ons.
5 Hoe lank sal dit nog aanhou, Here? Sal u toorn dan vir altyd duur, u woede soos ‘n vuur bly brand?

En dan, hoeveel kan ons sê oor Job? Hoor sy woorde toe hy hoor dat hy alles verloor het, ook sy kinders.

Job 1 : 21 – 22
21 “Sonder iets het ek in die wêreld gekom en sonder iets gaan ek daaruit. Die Here het gegee en die Here het geneem. Prys die Naam van die Here.”
22 Onder alles het Job nie gesondig of God iets verwyt nie.

Sjoe, kan dit wees? Prys die Naam van die Here.

Prys die Naam van die Here. Jy sien, in moeilike tye kan ons maklik vir Job aanhaal as die grootste lyer (lang y) van alle tye. Maar, ons ken die uiteinde. Ons weet dat God vir hom baie meer gegee het as wat hy verloor het. Punt is, toe Job sê, “Prys die Naam van die Here”, het hy ook nie die uiteinde geken nie. Hy het net vertrou. En nie vir God verwyt nie. En ons? Kan ons dit doen? Ek dink so, want ons ken Job se uiteinde. En dis dieselfde God waarmee Job te doen gehad het.

Klaagliedere 3 : 21 – 33
21 Maar dít sal ek ter harte neem en om dié rede bly ek hoop:
22 deur die liefde van die Here het ons nie vergaan nie; daar is geen einde aan sy ontferming nie,
23 dit is elke môre nuut. U trou is groot.
24 Ek sê vir myself: Die Here is my lewe, daarom hoop ek op Hom.
25 Die Here is goed vir wie op Hom bly hoop, vir die mens wat na sy wil vra;
26 dit is goed om geduldig te wag op die hulp van die Here;
27 dit is goed vir ‘n mens om sy las in sy jeug te dra.
28 Laat hy in sy eensaamheid geduldig bly as God hom die las opgelê het,
29 laat hy hom diep verootmoedig – miskien is daar hoop –
30 laat hy sy wang draai vir wie hom slaan, laat hy maar oorvloedig smaad ondervind.
31 Die Here verstoot ‘n mens nie vir altyd nie;
32 as Hy beproewing oor ‘n mens gebring het, ontferm Hy Hom weer, want sy liefde is groot:
33 dit is teen sy sin dat Hy mense in ellende en beproewing bring.

Daar is hoop in die Here, want die God van Job, en die een van Jeremia (wat Klaagliedere geskryf het), is gister, vandag en more, presies dieselfde. Die God wat hoop gegee het vir mense in die ou en nuwe testament, is presies dieselfde God wat vandag vir ons die uitkoms bring. En is net so een stappie beter af. Ons het nog vir Jesus ook as die Voorspraak, die Een wat by God vir ons pleit en intree. En daarom is dit nie ‘n moedswillige God wat ons met ‘n stok bykom vir alles nie. Goddank. Nee, Sy Seun Jesus is aan ons kant, en Hy pleit by die Vader. En benewens dit, dink ek Jesus huil dikwels saam met ons as slegte goed oor ons pad kom. Al voel dit of hy soms so ver is, en of ons so alleen is.

Hoe kom ons deur swaar tye?

1. Dink aan Job – al gehoor van Job se geduld? Swaarkry gaan nie altyd vir ewig aan nie.
2. Kyk om jou na mense wie ook lank terug in daardie bootjie was – en weet, dis dalk nie meer lank nie.
3. As dit nodig is om professionele hulp te kry, gaan kry dit – op die regte plek.
4. Moenie toelaat dat bitterheid jou vernietig nie. Dis tog net jy wat self daaronder gaan ly. Bitterheid is die kanker van die siel.
5. As jy iemand moet vergewe en vryspreek, doen dit. Vandag nog. Ja, selfs as die persoon wat jou ellende veroorsaak het, al dood is.
6. Gaan vra vergifnis as jy moet. Gaan maak reg, bely, pleit.
7. Aanvaar God se vergifnis as dit nodig is.
8. Omring jou met vriende, moenie die pad alleen probeer stap nie, dis nie nodig nie. Reik uit.
9. Staan ander mense by met wie dit ook sleg gaan, of gaan raak betrokke iewers, dit trek ook die aandag af van jou eie probleme.
10. Wag op die Here!! Wag op die Here. Klaagl. 3 sê “Die Here verstoot ‘n mens nie vir altyd nie”.

Soek die silwer randjie om die donker wolk, of sien dit net raak, dis in elk geval daar. Hou aan die Here vas, Hy sien die hele prentjie. Hy is oneindig lief vir jou. Soos die Ds gisteraand sê: “God is oneindig lief vir jou – en daar is absoluut niks wat jy daaraan kan verander nie.”

Bron:  heuning.co.za

Lees Meer >>

Vang jou stories vas


Ja, die Bybel herinner ons om te vertel van die stories wat God deur ons skryf. Psalm 66 vertel van Israel se storie – van daardie dag toe hulle droogvoets deur die see geloop het. En die psalmdigter vertel: “Kom hoor wat God gedoen het, kom hoor van sy magtige dade onder die mense …”

Soms neem dit ’n daadwerklike poging om te besef hoe God se lewende water die strome van jou lewe beïnvloed het. En om dit dan vir jouself in storievorm vas te vang sodat jy vir ander daarvan kan vertel.

Soms neem dit ’n goeie vriend om jou te herinner: “Onthou hoe God daardie tyd vir jou deurgekom het …” en jou só help om die storielyn in jou stormwaters te herken.

Hoe jy ook al jou stories beleef, vang dit vas. Bêre dit in houers om dit weer en weer te vertel. Dan sal jy saam met diegene wie se stories ons so graag in die Bybel lees, kan sê: “Loof die Here. Roep Hom aan! Maak aan die nasies bekend wat Hy gedoen het. Sing liedere, sing tot sy eer, vertel van al sy magtige dade.” (1 Kron. 16:8—9)

— Francine van Niekerk is redakteur van LiG

Bron:  ekerk.org

Lees Meer >>

Besluit betyds

Die punt is, hierdie besluit moet jy laaaaank voor die tyd al neem – nog daar by die huis al. As stinkasem in jou gesig brul, is daar verseker nie tyd vir dink, of vir besluit nie. Dis te laat! Die besluit moet lank voor die tyd afgehandel word, en in jou kop in geprogrammeer wees.

 

Net so is dit in ons lewens. Ek en jy moet ons lewensbesluite maak lank voordat die moeilikheid kom. Geestelike paraatheid vir tye wanneer daar nie tyd is vir dink nie. Jy sien, ek en jy kan nie altyd voorspel wat op ons pad gaan kom nie, maar ons lewenswyse moet voorspelbaar wees en so ook ons optrede. En dit alles moet gebaseer wees op ons waardes. Die vraag is, het jy ‘n beleid oor elke moontlike ding wat dalk op jou pad mag kom? Is verskillende scenarios al deurgedink? Is ek en jy paraat genoeg om enige ding te hanteer?

Besluit betyds. Salomo het gesê:

Spreuke 6:24-35
24 My onderrig sal jou beskerm teen die slegte vrou van ‘n ander wat jou met haar gladde tong wil verlei.
25 Moenie dat haar skoonheid jou begeerte wek nie, moenie dat sy jou vang met haar oë nie.
26 Jy kan ‘n prostituut kry vir ‘n stuk brood, maar owerspel kan jou lewe kos.
27 Kan jy kole vuur in die vou van jou klere inhark sonder dat jou klere aan die brand raak?
28 Kan jy op brandende kole loop sonder dat jy jou voete verbrand?
29 Net so min kan jy by ‘n ander man se vrou slaap sonder om gestraf te word, jy sal nie vry kom as jy met haar lol nie.
30 ‘n Dief word verag as hy steel, ook al steel hy om sy honger te stil,
31 en as hy uitgevind word, moet hy sewevoudig teruggee, selfs al kos dit hom alles wat hy besit.
32 Maar ‘n man wat owerspel pleeg, moet van sy verstand af wees, iemand wat dit doen, verwoes sy lewe.
33 Hy sal slae op die lyf loop en verneder word, sy skande sal nooit uitgewis word nie.
34 Die woede van die vrou se man is ‘n gloeiende vuur, sy wraak ken nie perke nie;
35 hy laat hom nie afkoop nie, geen betaling is vir hom genoeg nie.

Salomo leer sy seun, en waarsku hom teen ‘n klomp lewensgevare. Hy waarsku hom soos ‘n pa wat al die effek van verkeerde besluite gesien het. Eintlik sê hy: wees dit te wagte dat hierdie goed oor jou pad gaan kom … soos die uitdrukking sê “the cheque is in the mail”. Dinge gaan oor jou pad kom, maar neem nou al die besluit van hoe jy gaan optree. Hoe gaan jy staande bly as die leeu storm?

Hier is ‘n pragtige teks:

Spreuke 6:23
“Wees veral versigtig met wat in jou hart omgaan, want dit bepaal jou hele lewe”

Sjoe, dis nogal diep. Dis seker die kruks van die hele ding: wees versigtig met wat in jou hart omgaan. Kyk maar as ‘n getroude man roekelose opmerkings oor vroue maak, en verkeerde gesprekke aanknoop, en onbetaamlike komplimente aan ander vrouens maak, dan hoor jy iewers dat hy gevou het, dat hy ontrou was. Kyk bietjie as iemand aanhoudend net oor geld praat. Geld, geld, geld … Dan is dit nie verbasend as hy homself verkeerdelik iewers aan iemand anders se geld gehelp het nie. As iemand aanhoudend rassisties, afbrekend praat kom hy dalk iewers in die moeilikheid daaroor. Want, jy sien, wat die hart van vol is loop die mond van oor. Wees versigtig met wat in jou hart omgaan …..

Kyk na nog ‘n skrifgedeelte:

Spreuke 4:10-14
10 Luister, my seun, en aanvaar wat ek jou sê; dit sal jou lewensjare baie maak.
11 Ek sal jou leer wat die pad van die wysheid is en jou die regte koers laat loop.
12 As jy loop, sal daar niks in jou pad wees nie, en as jy hardloop, sal jy nie struikel nie.
13 Hou vas aan wat ek jou leer, moet dit nie laat los nie; bly daarby, want dit is jou lewe.
14 Moenie agter die goddeloses aanloop nie, vermy die pad van slegte mense.

Hoe neem ons dan ons lewensbesluite?

1. Ken die gevare van die lewe. Salomo spreek sekerlik elke moontlike ding aan … so, lees Spreuke. As ek en jy nie die gevare ken nie, sal ons blindelings in ‘n gat trap, en baie seer kry en seer maak.
2. Doen ‘n risiko analise. Moenie na plekke toe gaan waar die risiko’s groot is nie. Veral as alles in jou lewe nie 100% in plek is nie. As mens se finansies in die moeilikheid is, en jy werk met ander se geld, is die risiko’s baie groot wanneer die versoeking verbykom. As mens se huwelik so ‘n bietjie in ‘n drukgang is, bly jy ver weg van ander vrouens af, of van situasies waar jy verlei kan word. Dek die risiko’s af – bly weg!
3. Maak somme. Bereken die skade, en die potensiële skade. Een enkele stomme foutjie kan vir dekades skade maak.
4. Moet niks doen, of sê, wat nie totaal deursigtig is nie. Weet dat die Here alles sien.
5. Neem die besluite vandag … oor ander partye, geld, humeurigheid, transaksies, omkopery, eerlikheid, drank, ens. Hierdie goed wat alles kan vernietig. Besluit betyds, en maak jou besluit bekend, sodat ander jou tot verantwoording kan roep.

Besluit betyds. Dis nooit te laat om nuwe besluite te neem nie. Daar is ‘n klomp voordele om betyds te besluit:

1. Jy hoef nie bang te wees dat ‘n onverwagte situasie jou sal onderkry nie. As die leeu storm, vra jy: “watter leeu?” … en kou rustig verder aan jou chappie.
2. Dit maak dat ander op jou integriteit kan staatmaak. ‘n Man met integriteit en ‘n rotsvaste waardestelsel, sien jy op ‘n myl raak. Niks gebeur agter die deur nie, geen geraamtes in die kas nie.
3. Betyds besluit meen dat jy nooit in die moeilikheid sal kom nie.
4. Dit maak dat ons nooit hoef te wonder of iets sonde is nie. Jy hoef ook nie te wonder wat die Here sal dink van jou optrede nie. Die spreekwoord sê mos: as jy twyfel, moenie!
5. Betyds besluit vat onsekerheid oor mens se eie swakheid uit die pad uit. Jy sien, as alkohol ‘n probleem in jou ouerhuis was, is die risiko miskien hoër vir jou. Dus, besluit om dit liewer te los.
6. Betyds besluit beteken dat mens die Here toelaat om die pad saam met jou te stap. Want dan kan jy Hom vertrou om jou die krag te gee wat jy nodig het.
7. Dit bring vrede vir my en jou en almal. En versoekinge sal outomaties uit jou pad bly.
8. Leer ook jou kinders om betyds te besluit.

Ef 4:27 “Moenie die duiwel ‘n vatkans gee nie” – besluit betyds!

Bron:  heuning.co.za

Lees Meer >>

Wie se skuld is dit?


Ons soek te maklik verskonings vir dinge wat verkeerd loop. Apartheid is nie ons skuld nie, dinge by die werk wat skeefloop is nie my skuld nie. Iemand anders is altyd die skuldige. Ons is nie bereid om die verantwoordelikheid vir iets wat verkeerd loop te aanvaar nie. Die blaam word heel maklik verskuif.

Dalk is dit tyd dat ons erken as ons verkeerd was. Moenie wegskram van die waarheid nie. Kyk die lewe in die oë en erken jou skuld. Moeilikheid word soveel vinniger opgelos as mens kan erken dat jy verkeerd was. Hoe vinniger daardie belydenis gedoen word, hoe vinniger kan daar oplossings gevind word vir dit wat verkeerd geloop het.

Onthou om sommer vandag op te hou om ander te blameer. Neem verantwoordelikheid vir jou optrede en besluite en moenie blaam verskuif na ander nie. Neem ’n besluit om te erken as jy verkeerd is en jammer te wees vir jou verkeerde optrede. Moenie huiwer om verskoning te vra nie. Voor God staan ons almal naak, want Hy weet alles van jou. Hy ken jou deur en deur en weet wat jy gedoen het. Hom kan jy nie flous nie. Bely eerstens voor God, want voor God staan jy alleen met jou sonde. Gaan dan na die betrokke mense om te sê dat jy verkeerd was. Wees totaal eerlik en moenie nog deeltjies wegsteek nie. Neem verantwoordelikheid vir dit wat jy verkeerd gedoen het.

Gebed

Here, ek staan skuldig voor U. Vergewe my. Gee vir my die woorde om eerlik voor mense te staan as ek verkeerd is.

Bron: ekerk.org

Lees Meer >>

Wanneer jou verf afval


Dan weet ons ook dat die gewone lewenswinde mos ’n manier het om aan ons te skuur en ons oor tyd te verinneweer. Veral na ’n rowwe tyd in ons lewe of so teen die einde van die jaar voel dit of ons nogal genoeg “hanteer” het en of die lagie verf op ons maar dun raak. En as die die pleister en verf dan kol–kol begin afdop, lyk ons lewens allesbehalwe mooi. Afgesien van die pleistergate wat ons ware kleur wys, is dit dan so al asof die vensters van ons siele ook sommer uitval. In gewone taal: wil en kan ons dan nie meer nice wees nie. Dan skarnier ons woorde soos deure wat lanklaas geolie is en ons menswees–huis sê eenvoudig net nie meer: “Welkom” nie.

As jy so ’n verinneweer–tyd beleef omdat omstandighede, werksdruk of mense jou gehawend gemaak het, is dit tyd om baie dringend ’n afspraak met jou Bouer te maak. Hy — jou SkepperGod — wat jou steen vir steen deur die jare gebou het en jou nog altyd in stand hou, staan gereed om die nodige herstelwerk te doen. Hy weet mos in elk geval reeds waardeur jy gaan, wat jou situasie is, hoe jy voel en hoe dit jou verhoudingslewe beïnvloed. Dus kan jy Hom maar toelaat om jou te help om ’n behoorlike bestekopname van jou lewe te maak sodat Hy weer al die nodige restourasiewerk aan jou siel kan doen:

 

  • Word sommer nou stil en laat toe dat die Gees soos ’n vars bries deur jou waai. Vra Hom om elke stukkie geestelike verval weer nuut te maak, oor te maak … mooi te maak. Hy wil en sal jou weer silwerskoon suiwer en jou van hoek tot kant met sy skoonheid vul.

  • Bid dat die vergewensgesinde liefde van Christus opnuut vir jou werklikheid sal wees. Vra dat daardie liefde weer die ou en stukkende dele in jou sal ophef en elke deel van jou menswees sal herstel.

  • Vra dan dat jou Skepper–bouer al die moeë opdopverf van jou lewensmure sal afskraap, elke kraak sal héél pleister en met sy geesvervulde kleure sal oorverf. Bid dat Hy jou só sal verander dat jy menswees weer sal sê: “Kom bly by my, menslief. My hart nooi jou met verwagting in.”


Driemaal heilige God, maak my asseblief vandag van fondament tot dak splinternuut!

Uit: Siel van ’n Vrou, CUM

Lees Meer >>

Waarom tref slegte dinge my soms?


Philip Yancey in WHERE IS GOD WHEN IT HURTS? Zondervan, 2001 pp.16–19 was geskok met die optrede van besoekers aan ’n vriendin van hom, Claudia, wat ernstig siek was in die hospitaal met kanker van die limfkliere. ’n Diaken van haar kerk wat haar besoek het, was van mening dat sy iets verkeerd in God se oë moes gedoen het en het haar aangeraai om uit te vind wat God vir haar wil sê. ’n Ander vroulike besoeker het beklemtoon dat God haar sal genees as sy net genoeg geloof kan bymekaar skraap dat sy gesond sal word. ’n Derde besoeker van haar kerk het vir Claudia ’n armvol boeke gebring oor die onderwerp waar God geprys word vir alles wat in haar lewe gebeur en sy moet kan sê “God, ek het jou lief omdat jy my so swaar laat kry.” ’n Ander besoeker, Claudia se pastoor, het haar laat voel dat haar siekte met ’n sekere doel oor haar moes gekom het.

Claudia het die raad van hierdie welmenende Christen–troosters onaanvaarbaar gevind, want sy het geglo dat die geloof wat gebaseer was op die Groot Geneesheer vrede behoort te bring en nie verwarring in ’n tyd van krisis nie.

Wat sê die Skrif oor wie veroorsaak lyding by mense?

In ’n aantal boeke in die Ou Testament soos Amos, Jesaja en Hosea word herhaaldelike waarskuwings aan Israel gegee dat indien hulle nie God se opdragte uitvoer nie, hulle deur God gestraf sal word. Hulle het ook geweet wat die straf sal wees. Die boodskap was duidelik: “verkeerde keuses lei tot pynlike gevolge”. Dit was ook die standpunt van Job se drie vriende (Job 32–36). Job was vroom en opreg en het God gedien maar God het dit op ’n dag goed gevind om sy kinders, eiendom en vriende — hy was ’n vermoënde man — sowel as sy gesondheid van hom weg te neem. Job het nie verstaan waarom God so onregverdig teen hom optree nie terwyl hy wat Job is, Hom sy lewe lank al dien en rein voor God gelewe het en dat God dit weet.

Job se drie vriende het Job daarvan probeer oortuig dat omdat hy gesondig het, God hom wil dissiplineer en dat Job moet boete doen van sy sonde om vergifnis te ontvang. Job het geworstel met God oor al die slegte dinge wat hom getref het en uiteindelik tot die besef gekom dat ons nooit vir God en Sy liefde vir ons eers moet probeer verstaan nie, en dat hy nooit sal verstaan waarom daar soveel onreg op die aarde is nie. Job het ook aan God erken dat hy niks verstaan van die wondere van die skepping en die almag van die Skepper nie. God was kwaad vir die drie vriende, Elifas, Bildad en Sofar omdat hulle nie die waarheid oor God gepraat het nie.

Die Nuwe Testament word oorheers deur verwysing na Jesus se meegevoel met siekes en gebreklikes. Hy het Sy bonatuurlike magte gebruik om te genees, nooit om te straf nie. In Lukas 13: 1–3 het mense vir Jesus kom vertel van die Galileërs vir wie Pilatus laat doodmaak het waar hulle besig was om hulle offerdiere te slag en het Jesus hulle geantwoord: “Dink julle dat hierdie Galileërs groter sondaars was as al die ander Galileërs omdat dit met hulle gebeur het? Nee, sê Ek vir julle, maar as julle julle nie bekeer nie, sal julle net soos hulle ook almal omkom!”

In Joh 9:1–12 antwoord Jesus sy dissipels se vraag wie se sonde dit is dat die man blind gebore is: sy eie of sy ouers s’n? Sy antwoord was: “Dit is nie deur sy eie sonde nie en ook nie deur sy ouers s’n nie, maar hy is blind sodat die werke wat God doen, deur hom gesien sal kan word.” Daarna het Hy die blinde van sy blindheid genees. Jesus het nie al die siek mense van Sy tyd gesond gemaak nie, maar God se grootheid is geopenbaar deur verskeie wonderwerke waarmee hy mense se pyn en lyding genees het.

Die doel van lyding en swaarkry

Yancey (pp. 231–233) het daarop gewys dat as jy lyding ervaar, beteken dit nie dat God jou verlaat het nie, in teendeel, deur mens te word het Hy bewys dat Hy ons kreune van swaarkry hoor en selfs saam met ons kreun. Hy het ons nooit ’n lewe sonder swaarkry op aarde beloof nie maar dat as ons beproewing verduur, sal Hy langs ons staan soos die vierde persoon in die vuuroond saam met Daniël se vriende. Wat ons ook al mag deurgaan, het God ook deurgegaan. Lyding kry vir ons betekenis as ons dit beskou as deel van ons kruis wat ons opneem om Jesus te volg.

God se boodskap aan Job sowel as aan jou en my is dat terwyl ons op aarde is, ons nooit al die antwoorde sal kan kry oor waarom al die lyding en onreg in hierdie lewe voorkom en waarom slegte dinge jou soms tref nie. Dank God vir Sy onvoorwaardelike liefde vir jou, al bevind jy jou op daardie stadium in jou lewe in die diepste swaarkry, en bid gereeld: “Dit is vir my goed dat ek swaargekry het, want daardeur het ek u voorskrifte geleer” (Ps. 119:71). Swaarkry moet jou nader aan God bring en nie van Hom vervreem nie.

Lees Meer >>

Hoe verskil die wêreld se godsdienste?

 

Tweedens wil ‘n mens seker maak om in jou uiteensetting van wat die aanhangers van ‘n bepaalde godsdiens glo, ‘n getroue weergawe te gee van wat geglo word. Maar byna geen godsdiens verteenwoordig ‘n monolitiese sisteem van denke en geloofsoortuigings nie. As praktiserende gelowiges onderling verskil oor presies wat hulle glo, dan is dit waarskynlik vir enige buitestander onmoontlik om ‘n uiteensetting daar te stel wat almal tevrede gaan stel. Dis dus byna onvermydelik dat ‘n oorsigtelike beskouing in sekere opsigte ‘n oorvereenvoudiging sal wees (raadpleeg daarom gerus die naslaan bronne aan die einde van hierdie artikel).

hoeverskilgodsdienste1

(2005 statistiek)

Gegewe die bogenoemde voorbehoude, toegewings en kompleksiteit, kan dit steeds ‘n waardevolle poging wees om die verskillende godsdienste oorsigtelik in oënskou te neem. Met hierdie vergelykende oorsig is daar egter ‘n spesifieke agenda. Daar is die persepsie by baie mense in vandag se pluralistiese samelewing dat alle godsdienste “wesenlik dieselfde en slegs oppervlakkig verskillend” is. Dis my oortuiging en die doel van hierdie vergelyking om aan te toon dat so ‘n siening nie erns maak met die spesifieke en teenstrydige lering van die wêreld se godsdienste nie. By nadere ondersoek (waarvan hierdie slegs ‘n inleidende doel dien) behoort dit vir enigiemand duidelik te word dat die wêreld se godsdienste slegs oppervlakkig dieselfde is, maar eintlik wesenlik verskillend. Godsdienstige pluralisme is dalk polities korrek, maar doen die unieke aard van elke godsdiens geen guns nie, en misken die onversoenbare elemente tussen godsdienste. (Vir ‘n meer breedvoerige bespreking van godsdienstige pluralisme en waarom dit ‘n onhoudbare siening is, sien my artikel Die Bergtop, Die Olifant en Die Drie Blinde Mans.)

Vir my doeleindes hier verstaan ek die begrip godsdiens as die historiese stel antwoorde wat bepaalde groeperings van mense gegee het op die groot lewensvrae waarmee mense al van die vroegste tye af worstel. Verskillende godsdienste antwoord dus verskillend op vrae soos: Wat is die realiteit? Hoekom is ons hier? Hoe moet ons leef? Waarheen is ons op pad? Wie of wat is God? Wat is fout met die wêreld? Wat is die oplossing daarvoor? Alle godsdienste verteenwoordig dus ‘n spesifieke wêreldbeeld en probeer spesifieke inhoud aan daardie beeld van die wêreld gee.

Drie Basiese Wêreldbeelde

Die wêreld se godsdienste kan in drie basiese wêreldbeelde ingedeel word:

  1. Naturalisme: Alles wat bestaan (realiteit) kan in terme van materie en die wette waarvolgens dit funksioneer, beskryf word. Die mens is ‘n fisiese wese en die resultaat van blinde en toevallige evolusionêre prosesse. (Voorbeelde: Ateïsme, Agnostisisme, Humanisme.  Let wel , die term “ideologie” eerder as “godsdiens” mag dalk hier meer gepas wees.)
  2. Monisme: Alles wat bestaan (realiteit) is in wese spiritueel (nie-fisies) van aard en alles is deel van ‘n onpersoonlike en ononderskeibare geheel. Die heelal is ‘n manifestasie van die spirituele en in ‘n sin minder werklik as die geheel waarvan dit deel is. Die mens is in wese gelyk aan die aard van die spirituele geheel. (Voorbeelde: Boeddhisme, Hindoeïsme, New Age)
  3. Teïsme: Alles wat bestaan (realiteit), fisiese en nie-fisiese entiteite, is deur God geskep. God self is ewig (ongeskape) en persoonsmatig. Die mens is na die beeld van God geskape en het ‘n fisiese en nie-fisiese komponent wat in wisselwerking tot mekaar staan. (Voorbeelde: Christelike geloof, Islam, Judaïsme, sommige Tradisionele Godsdienste)

Die volgende skema is nog ‘n manier om ‘n paar basiese opsies te verstaan in wat die verskillende godsdienste oor God of ‘n Godheid glo (die uiteensetting kan natuurlik verder verfyn word). Die Christelike geloof word in rooi aangedui:

Sewe Wêreld Godsdienste

In die kort oorsig wat volg gaan die fokus val op slegs sewe van die wêreld se bekendste (en in sommige gevalle ook grootste) godsdienste. In my verwysing na hierdie godsdienste se belangrikste simbole, outoriteitsfigure, belydenisse, terme, konsepte, geskrifte en gebruike, maak ek glad nie daarop aanspraak dat dit enigsins ‘n volledige of selfs besonder genuanseerde beskrywing verteenwoordig nie. Hopelik is dit darem ook nie ‘n karikaturisering nie en kan dit wel handig wees om ‘n goeie indruk te kry van die belangrikste elemente in elke godsdiens.

Die volgende tydslyn (uit The Compact Guide to World Religions, p.25) plaas die ontstaan van verskillende godsdienste in konteks:


Die Christelike geloof

Die kruis is die bekendste simbool in die Christendom en verteenwoordig God se liefde, genade en vergifnis deur Jesus se sterwe aan die kruis vir die mens se sonde. In die vroeë Christendom, tydens die vervolging van die eerste Christene, was ook die vis ‘n simbool van geloof in Christus. In die Griekse alfabet vorm elke letter van die woord ΙΧΘΥΣ (Grieks = ichthus, vis) ‘n akroniem wat staan vir “Jesus Christus, Seun [van] God, Verlosser.”

Die Christelike geloof het ontstaan rondom Jesus, die Christus (Grieks = Christos, gesalfde), die historiese persoon (± 4 vC – ± 33 nC) wie se geboorte die ganse menslike geskiedenis in twee verdeel het (daar word na alle gebeure verwys as vóór Christus of ná Christus). Die eersteChristene (volgelinge van Jesus) het in die eerste ongeveer drie eeue onder streng vervolging gebuk gegaan en het grootliks as ‘n ondergrondse beweging bymekaar gekom. Dit was eers in die vierde eeu nadat die Roomse keiser Konstantyn die vervolging van Christene onder wet verbied het, dat die Christendom ‘n gestruktureerde en geïnstitusionaliseerde vorm begin aanneem het. Die Christendom kan sedertdien in drie hoofvertakkings verdeel word: Rooms Katoliek (vanaf ongeveer 440 – 461 nC toe Biskop Leo I die eerste persoon is wat daarop aanspraak maak om finale outoriteit te hê oor die ganse Christendom), Oosters Ortodoks (vanaf ongeveer 1054 nC toe Pous Leo IX die leier van die Oosterse kerk geëkskommunikeer het) enProtestants (vanaf ongeveer 1517 nC toe Martin Luther sy 95 stellings in protes teen ‘n kerk se deur in Wittenberg, Duitsland, vasgespyker het). Die Protestantisme kan verder in verskeiedenominasies (hoofsaaklik te wyte aan verskille in die formulering van belydenisskrifte en kerklike organisering) verdeel word.

Christene beskou die persoon Jesus, as een van die sentrale en belangrikste aspekte van hul geloof (in teenstelling met ander godsdienste wat hoofsaaklik hul leiersfigure se leringebeklemtoon). Dit is so omdat Christene in die Goddelike natuur van die persoon Jesus glo, hoewel hulle ook sy menslike natuur bevestig. Christene glo verder in die Drie-eenheid van God – drie onderskeibare, maar onskeibare persone (Vader, Seun en Heilige Gees) wat een Goddelike natuur deelagtig is (die konsep van die Drie-eenheid veronderstel daarom nie drie gode nie en ook nie bloot drie manifestasies van God nie).

Christene glo dat God homself en sy wil in die skryf van die Ou en Nuwe Testament (die Bybel) geopenbaar het deur die Goddelike inspirasie van mense. Die Bybel is oor ’n tydperk van 1600 jaar deur ± 40 mense met geskryf.

Die Christelike wêreldbeeld verduidelik dat alle mense in ‘n vervreemde toestand van God gebore word, maar dat God dit moontlik maak om in ‘n verhouding met God te tree en mense dan ook na so ‘n verhouding roep. So ‘n verhouding begin met geloof – die aanvaarding dat Jesus se dood as vergewing van sonde en sy liggaamlike opstanding uit die dood as oorwinning oor sonde, so ‘n verhouding moontlik maak. Die Christelike lewe is die uitvloeisel van ‘nwedergeboorte (‘n nuwe lewe en toetrede tot ‘n verhouding met God) en word gekenmerk as ‘n dankbaarheidsleefstyl weens God se vergifnis en liefde.

Lyding in die wêreld is die gevolg van sonde en ‘n gebroke wêreld, en word deur bonatuurlike bose magte uitgebuit. Die mens wat God se genade (onverdiende vergewing van sonde) verwerp sal die gevolge van sonde beleef deur vir ewig van God geskei te wees (die hel) en het geen aanspraak op ‘n ewige lewe saam met God in die hemel na die dood nie.


Islam

Die Islam geloof het histories geen simbool gehad nie en diesekelmaan en ster wat in baie Moslemlande se vlae verskyn, word nie deur alle Moslems as ‘n simbool van Islam aanvaar nie. Tog word dit vandag algemeen met Islam geassosieer. Die Arabiese spelling van die woord “Allah” word egter dikwels ook as simbool vir Islam gebruik.

Islam beteken onderwerping aan die wil van God en die persoon wat homself so onderwerp word ‘n Moslem genoem. Daar is basies drie hoofvertakkings in Islam:

  • Sunni Islam: Die grootste groep (ongeveer 85%) wat glo dat Mohammed (570 – 632 nC) gesterf het sonder om ‘n opvolger aan te stel om die Moslem gemeenskap te lei en daarom kan enige goeie Moslem ‘n leier wees.
  • Sji’a Islam: Hierdie kleiner groep glo dat Ali, Mohammed se skoonseun, deur Mohammed as sy opvolger (die eerste Imam) aangestel is om as leier vir die Moslem gemeenskap te dien. Opeenvolgende leiers is ook slegs uit die nageslag van Ali.
  • Sufi: Hierdie is eintlik ‘n saambreelterm vir ‘n klein mistiese beweging in Islam wat ‘n esoteriese filosofie en beskouing van geloof en God aanhang.

Die belangrikste van die geloofsartikels (belydenisse) van Islam is die volgende:

  • God: Daar is geen ander God as Allah nie en Mohammed is sy profeet.
  • Engele: Elke persoon het twee engele aan hom/haar toegedeel wat boekhou van die goed en kwaad wat hulle doen. (Daar is ook die jinn, engel-geeste met ‘n lae rang wat gewoonlik slegte bedoelinge het en van mense besit kan neem.)
  • Die profete van God: Volgens die Koran het God ‘n profeet na elke nasie gestuur om die boodskap te bring dat daar net een God is. Van die belangrikste Bybelse profete is Adam, Noag, Abraham, Moses, Dawid, Solomon, Jona, Johannes die Doper en Jesus. Die Koran ontken egter baie spesifiek dat Jesus die Seun van God was. Mohammed is die laaste en belangrikste profeet en Allah het Sy wil deur die engel Gabriël aan Mohammed gedikteer wat later deur sy volgelinge neergepen is.
  • Heilige geskrifte: Die Wet van Moses, die Psalms van Dawid, die Evangelies aangaande Jesus en die Koran deur Mohammed. Moslems voer aan dat al hierdie geskrifte, behalwe die Koran, in die hande van die Jode en Christene korrupsie ondergaan het. (Baie van die argumente wat deur liberale teoloë gebruik word om die historiese betroubaarheid van gebeure in die Nuwe Testament in twyfel te trek, word ook deur Moslem geleerdes gebruik.)
  • Voorafbepalende wil van God: Die Koran verleen steun aan die idee dat alles volgens die direkte wil van God gebeur.
  • Oordeel (na die paradys of die hel) geskied volgens die balans tussen die hoeveelheid goeie dade in vergeleke met die hoeveelheid slegte dade wat ʼn persoon gedoen het. Allah se goedkeuring hang dus af van die mate waarin iemand Allah se wette nakom. Die belangrikste van hierdie wette is die Vyf Pilare van Islam:
    • ‘n Opregte belydenis van shahadah: “Daar is geen ander God as Allah en Mohammed is sy profeet.”
    • Gereelde gebed (salat) drie of vyf maal per dag in die rigting van Mekka, sowel as gemeenskaplike gebed op ‘n Vrydagmiddag twaalfuur.
    • ‘n Algehele vas (sawm) gedurende dagligure in die maand van Ramadan
    • Die gee van aalmoese (2,5% van jou inkomste) vir armes en behoeftiges (of ook vir sending).
    • ‘n Pelgrimstog (Haj), indien gesondheid en finansies dit toelaat, na die stad Mekka waar die bekende swart rots, die Ka’aba geleë is wat ‘n plek vir verering van Allah is.
    • ʼn Sesde pilaar word soms ook bygevoeg, nl. Jihad (struweling): dit word meestal verstaan as die uitdra van die boodskap van Islam deur geweld of deur oorreding.



Judaïsme

Die ster van Dawid en die menora (sewearmkandelaar) is simbole van die Judaïsme. Die menora wat in die tabernakel se trek deur die woestyn en in die tempel in Jerusalem gebruik is, is egter die oudste simbool en ook die embleem van die moderne staat Israel. Die ster van Dawid is egter ook ‘n baie kenmerkende simbool en verskyn in Israel se landsvlag.

Judaïsme verteenwoordig die geloof in een God, die persoonlike Skepper en Onderhouer van alle dinge. Voor die agtiende eeu was daar basies net een vorm van Judaïsme, maar vandag kan daar tussen drie hoofvertakkings onderskei word (alhoewel daar ander ook is):

  • Ortodokse Judaïsme: ‘n beklemtoning van tradisie en ‘n streng onderhouding van die Wet van Moses (die 613 wette van die Torah) soos deur die Rabbi’s (200 vC – 550 nC) geïnterpreteer.
  • Gereformeerde Judaïsme: ‘n beklemtoning van etiese riglyne en die beginsels wat die profete geleer het.
  • Konserwatiewe Judaïsme: ‘n vertakking wat êrens tussen die streng tradisionele Ortodokse siening en die meer moderne en liberale Gereformeerde siening lê.

In die Judaïsme word die Tenakh (die Ou Testament) as heilige geskrif beskou en kan in drie dele opgedeel volgens belangrikheid: die Torah (eerste vyf boeke van Ou Testament), die Profete en die Geskrifte. Ander belangrike geskrifte is die Talmoed, ‘n versameling van Rabbiniese kommentaar op die Torah.

Die meeste Jode verwag nie eintlik meer ʼn persoonlike Messias wat kom om Israel van onderdrukking te bevry nie, maar die hoop is nou meestal op ‘n messiaanse era waar waarheid en geregtigheid sal seëvier. Daar is verskeie sienings oor Jesus, van ‘n goeie leermeerster tot ‘n valse leraar tot bloot ‘n legende.

Die menslike natuur word as moreel neutraal beskou, maar met ‘n neiging na beide die goeie en die slegte. Dit is egter baie belangrik hoe jy leef (selfs belangriker as presies wat jy glo). Die nakom en bestudering van God se wet, gebed en goeie werke het ten doel om ‘n nabyheid met God (en ander mense) te ontwikkel en dit bewerkstellig ‘n meer betekenisvolle lewe. Sonde is ongehoorsaamheid aan die wet en ‘n versuim om hierdie nabyheid na te streef. Na die dood sal God goeie dade beloon en slegte dade straf.

Kenmerkend van die Joodse nasie (afgesien met watter vorm van Judaïsme geassosieer word),  is die Joodse vakansiedae (die Jode self praat van vakansiedae eerder as feeste) soos Rosj Hasjana, Joom Kippoer, Loofhuttefees (Sukkot), Pasga-fees (Pésach), Purim, Fees van Weke (Sjawoe’ot), ens.


Hindoeïsme

Geen ander godsdiens is so ryk aan simbole soos Hindoeïsme nie. Die Om is die belangrikste simbool en is ‘n gewyde klank wat dieBrahman (die Absolute), die bron van alles wat bestaan, verteenwoordig. Die Brahman self is die Onkenbare en daarom word ‘n simbool noodsaaklik om as herinnering hiervan te dien. Die tweede belangrikste simbool is die Swastika (wat soos die Nazi-embleem lyk) en simboliseer die ewige natuur van die Brahman – die wys in alle rigtings en verteenwoordig die alomteenwoordigheid van die Absolute.

In historiese Hindoeïsme vorm alle realiteit deel van die onpersoonlike, goddelike konsep Brahman. Daarom word Hindoeïsme as deel van ‘n monistiese (alles is een) en panteïstiese (alles is God) wêreldbeeld beskou. Latere sektariese ontwikkeling beskou hierdie onpersoonlike goddelike realiteit in meer persoonlike terme, genaamd die godheid Ishvara.Volgens tradisie is daar manifestasies van Ishvara in drie vorme (Trimurti): Brahma (die Skepper), Vishnu (die Onderhouer) en Shiva (die Vernietiger). Ishvara word nog verder verpersoonlik deur die tien mitiese inkarnasies van Vishnu, genaamd avatars (soos o.a. Krishna en Boeddha). Behalwe die Trimurti en avatars is daar ook 330 miljoen ander godefigure.

Van die oudste en heiligste geskrifte is die Vedas, Brahmanas, Oepanisjads (tussen 800 en 300 vC) en die Bhagavad Gita (die mees populêre heilige geskrif). Daar is geen spesifieke stigter in Hindoeïsme nie, maar drie ander godsdienste is uit Hindoe idees gebore, nl. Jaïnisme,Boeddhisme en Sjikhisme. Die Hindoe is nie regtig verbind tot spesifieke leerstellings nie, maar van die belangrikste begrippe in ‘n Hindoe se wêreldbeeld is die volgende:

  • Karma: alle gedagtes en optrede is die gevolg van gedagtes en optrede in ‘n vorige lewe, maar spesifieke optrede en gedagtes beïnvloed ook die toekoms.
  • Samsara (reïnkarnasie): verwys na die voortdurende siklus van lewe, dood en hergeboorte. Die individu (atman = siel) word hergebore in die gedaante van ‘n nuwe lewensvorm volgens die wette van karma (daarom is daar groot respek vir alle lewensvorme)
  • Die kaste-sisteem: die Hindoe word volgens die wette van karma in ʼn bepaalde sosiale status (een van vier basiese groeperinge) gebore, elk met sy eie reëls en verantwoordelikheid vir elke aspek van die lewe
  • Moksha (soortgelyk aan Nirvana): Die mens se grootste probleem (sonde en die oorsaak van alle lyding) is dat hy fokus op ‘n tydelike en materiele wêreld, wat ʼn misleidende illusie (maya) is. Hierdie ongeërgdheid (die uitleef van verkeerde begeertes) oor die werklike aard van die lewe (alles is deel van Brahman) lei tot optrede wat slegte karma inhou en sodoende word ‘n mens vasgevang in ʼn ewigdurende siklus van reïnkarnasie. Die strewe is om bevry te word van die wette van karma en die reïnkarnasie siklus (sulke bevryding word moksha genoem waar die individuele siel ophou bestaan en deel word van Brahman soos wat ‘n druppel deel word van die oseaan waarin dit terugval). Jesus word byvoorbeeld beskou as iemand wat sy goddelik natuur geaktualiseer het.
  • Moksha kan op een van basiese drie maniere nagestreef word:
    • Volg die weg van ʼn goeie lewe (volgens bepaalde reëls en rituele) om slegte karma te oorkom. Die fokus is veral daarop om familie en sosiale verantwoordelikhede na te kom.
    • Volg die weg van kennis om nirvana te bereik deur ʼn onderwerping van natuurlike behoeftes aan die idee dat jy eintlik een met Brahman is, m.a.w. jy is nie ʼn individuele self nie. Hierdie fokus word deur die geestelike dissipline van diep meditasie en joga verkry.
    • Volg die weg van aanbidding deur jouself oor te gee aan ʼn spesifieke god/godin wat jy aanbid en vereer op spesifieke maniere en plekke.



Boeddhisme

Die wiel is een van die belangrikste simbole in Boeddhisme. Die agt speke van die wiel simboliseer die Noble Eightfold Path in die Boeddhase leringe. Die wiel verteenwoordig ook die eindelose siklus vansamsara, of hergeboorte, waarvan ‘n mens slegs vry kom deur die Boeddha se leringe te volg. ‘n Uitbeelding van die mediterende Boeddha is ook een van die bekendste simbole van die Boeddisme.

Daar is verskeie variasies en vertakkings van Boeddhisme. Histories gesproke is daar twee vername vertakkings: Theravada Boeddhisme en Mahanya Boeddhisme (daar is ‘n derde vertakking, die Vajrayana Boeddhisme wat veral in Tibet aanhangers het en waar die Boeddhistiese geestelike leier, die Dalai Lama, vandaan kom). Boeddhisme is in vele opsigte eerder ‘n etiese en filosofiese sisteem as die geloof in en aanbidding van ʼn god of gode. Dit word veral in Zen Boeddhisme gesien, ‘n mistiese vorm van Boeddhisme wat in China ontstaan het en wat ‘n fokus het op persoonlike ervaring en wat veral onder Westerse nasies byval gevind het. Die aanhangers van Mahanya Boeddhisme het later bygedra tot die vergoddeliking van Boeddha. Siddharta Gautama (563 – 483 vC) of die Boeddha (“verligte een”) het egter nooit na homself as ‘n god verwys nie en het ook nie spesifiek oor die bestaan van gode gespekuleer nie. (In Boeddhisme word Jesus as ‘n wyse en miskien selfs verligte persoon gesien, maar ook dat sy leer deur Christelike mites verwring is.)

In Boeddhisme word die goddelike verstaan as die onpersoonlike realiteit van alles wat bestaan (Monisme). Die konteks van Boeddhisme se ontstaan moet veral verstaan word as ‘n reaksie op Hindoeïsme. Siddharta Gautama het die gesaghebbendheid van die Hindoe Vedageskrifte verwerp en in  die Therevada Boeddhisme word daar klem gelê op die Tripitaka heilige geskrifte (altesaam sewentig keer meer as die volume van die Bybel).

Soos in Hindoeïsme vind reïnkarnasie ook volgens karma plaas alhoewel dit nie die individuele self of siel is wat gereïnkarneer word nie, maar slegs ʼn persoon se karma. Die kaste sisteem van Hindoeïsme word verwerp.

Die Boeddha se verligte leer staan bekend as die “Vier Edel Waarhede”:

1.     Die lewe is een van lyding deur pyn, ellende, hartseer en onvervuldheid.

2.     Alles is tydelik en verander gedurig. Ons ly want ons begeer dinge wat tydelik is.

3.     Om bevry te word van lyding moet ons afsien van ons begeertes na die tydelike (hierdie begeerte is die definisie van sonde).

4.     ‘n Mens kan bevry word van begeertes deur die Agtvoudige pad te volg. Deur die Agtvoudige pad te volg streef ‘n mens na wysheid, morele gedrag en intellektuele dissipline:

  • Regte siening: aanvaar die Four Noble Truths
  • Regte voorneme: vermy verkeerde begeertes en gedagtes
  • Regte spraak: praat net die waarheid en wat goed is
  • Regte handeling: vermy immoraliteit, leuens, moord, drankmisbruik
  • Regte lewensonderhoud: werk moet ander bevoordeel en nie benadeel
  • Regte inspanning: groei in volwassenheid tot universele liefde bereik word
  • Regte aandag: wees oplettend, oordenkend en vry van begeerte of hartseer
  • Regte konsentrasie: oorkom alle sensasie van pyn of plesier en betree ʼn toestand waar bewussyn te bowe gekom is en nirvana (vrede en geluk) bereik word. Hierdie staat vannirvana is die uiteindelike doel in Boeddhisme en kan met die Christelike konsep van verlossing vergelyk word.

Die Boeddha het nirvana soos volg beskryf: “There is a sphere which is neither earth, nor water, nor fire, nor air, which is not a sphere of the infinity of space, nor the sphere of the infinity of consciousness, the sphere of nothingness, the sphere of perception, or non-perception, which is neither this world, neither sun nor moon. I deny that it is coming or going, enduring, death, or birth. It is only the end of suffering.” (Andrew Powell, Living Buddhism, 1989)



Die Tradisionele Godsdienste

Tradisionele godsdienste word meestal as animistiese gelowe (Latyns =anima, siel/asem) beskryf. Ander benamings wat hier ter sprake is o.a. stamgodsdienste, spiritisme en paganisme. In die tradisionele godsdienste is daar meestal ‘n geloof in een of ander onpersoonlike, óf persoonlike, maar onbereikbare opperwese. Dit is daarom meestal ʼn deïstiese en apatiese soort God wat alledaagse dinge oorlaat aan mindere gode soos natuurgeeste, plaaggeeste en voorvadergeeste. Alles in die natuur het ‘n lewenskrag, omdat alle natuurobjekte en verskynsels aan geeste gekoppel is wat daardie verskynsels beheer.

Die verhouding met die voorvadergeeste en ander geeste (goeie en bose), is baie belangrik. Sulke geeste bring gesondheid, voorspoed, geluk en moet tevrede gehou word deur offerandes en/of rituele. Daar moet veral gewaak word teen dinge wat hulle ongelukkig sal maak (die waak teen die doen van “sonde”). ‘n Mens se gees sluit ná die dood by hierdie geeste aan.

Dit is by hierdie gelowe eintlik nie so belangrik wat jy glo of presies hoe jy oor bepaalde idees moet dink nie. Alles is gerig op die welstand en harmonie in die gemeenskap. Die versorging van familie-lede is dus baie belangrik. Daarom is dit die praktiese, alledaagse aangeleenthede wat van pertinente belang is.

Daar is verskeie godsdienstige leiers wat verantwoordelik is vir bepaalde pligte (en kan meer as een rol vertolk):

  • Kragdokters sou magiese kragte hê, en kan towenaars besweer.
  • Waarsêers (sangomas) of mediums bepaal die wil van die geeste deur visioene, drome of ander maniere. Die mens en het die verantwoordelik om die geeste tevrede te hou, wat hulle dan beskerm of as hulle ongehoorsaam is of bloot net ongelukkig is, hulle straf.
  • Medisynemanne beklee hoë posisie: sekere voorwerpe (muti) het krag wat genesing gee, geluk bring of beskerming bied.



Die  ‘New Age’

Simbole in die New Age is so uiteenlopend as wat daar uiteenlopende New Age sienings en beklemtonings is. Omdat die New Age sterk Hindoeïstiese ondertone het, maak hulle ook baie van Hindoe en ander Oosterse simbole gebruik. Ander spesifieke simbole in die New Age gemeenskap is die Eenhoringperd, die gevleuelde perd Pegasus, die Reënboog en die Droomvanger. Spiritisme, die Vreemde Vlieënde Voorwerp fenomeen, verskeie vorme van toekomsvoorspelling soos kristalle, tarot-kaarte, astrologie, en in die besonder horoskopie, en die simbole wat daarmee geassosieer word, is baie gewild in die New Age gemeenskap.

Die New Age geloofsisteem is ʼn baie eklektiese en diverse beweging wat aanvanklik in die 1960’s in Engeland begin het. Alhoewel dit nie regtig uitdrukking vind in ‘n georganiseerde vorm nie, kom die basiese invloede egter vanuit Hindoeïsme. Dit laat die aanhanger daarvan egter toe om uit ‘n wye verskeidenheid van godsdienste, leringe of praktyke te kies volgens wat sy/haar smaak in spiritualiteit tevrede stel (dus ‘n voorbeeld van sinkretisme).

Die ‘New Age’ verwys na die nuwe era (huidiglik) van die Aquarian (die sterrebeeld van die Waterdraer) wat die ou era van die Pisces (die sterrebeeld van die Visse) vervang het (dit gebeur elke 2000 jaar). Die Aquarian era verteenwoordig ‘n tyd van Utopia, van vrede en harmonie.

Die basiese wêreldbeeld van die New Age is dat “alles God is en God in alles” (onderskeidelik Panteïsme en Panenteïsme). Holisme en selfverwerkliking is belangrike temas in New Age spiritualiteit. Die heelheid, eenheid en interafhanklikheid van alle dinge word beklemtoon. Shirley MacLaine skryf: “I am God, because all energy is plugged into the same source. We are all individualized reflections of the God source. God is in us and we are God.” Die grootste probleem van die mens is daarom dat hy/sy onkundig is rakende sy/haar ware identiteit en hoe om daardie identiteit ten volle te aktualiseer (daar is dus nie regtig iets soos sonde nie, maar eerder onkunde). Die mens moet bloot leer dat ons een is met die Universele Self en dat ons ongekende krag in onsself het om ons Een-heid met alles te kan ervaar.  Transendentale meditasie, joga en ander ‘mind-expanding/altering’ tegnieke kan vir hierdie doel aangewend word. Dit alles steun die idee van ʼn holistiese wêreldbeeld waarin alles op ʼn panteïstiese wyse met mekaar saamhang.

Invloedryke organisasies wat New Age idees eksplisiet verkondig, is o.a. die volgende: Cosmic Consciousness, The Aquarian conspiracy, Human Potential Movement, die Teosofiese Vereniging, dieChristian (Mind) Science groepering, en die Unity School of Christianity. Invloedryke figure in die New Age beweging is Marilyn Ferguson, Benjamin Creme, Deepak Chopra, Shirley MacLaine, L. Ron Hubbard (Dianetics), Marianne Williamson. Rhonda Byrne se The Secret en Eckhart Tolle seA New Earth verteenwoordig idees wat in ooreenstemming is met dié van die New Age. Verskeie hoofstroom films vertoon ook ‘n baie sterk New Age invloede. Die denke en spraak van die karakter Yoda (“May the Force be with you”) in die Star Wars films is seker die bekendste voorbeeld van New Age ideologie. ‘n Meer resente semi-dokumentêre film, What The Bleep Do We Know? met ‘n sterk fokus op ‘n bepaalde interpretasie van die kwantum-fisika, bied ‘n goeie voorbeeld van ‘n gesofistikeerde New Age spiritualiteit.

Volgens New Age idees vind reïnkarnasie plaas volgens ‘n opwaartse karma waar die toekomstige lewe ‘n beter vorm van lewe as die vorige verteenwoordig, totdat onsterflikheid mettertyd bereik word. Volgens New Age idees was Jesus ‘n verligte persoon soortgelyk aan die Boeddha, Krishna en Zoroaster (volgens oorlewering sou Jesus as ‘n kind in die Ooste by Hindoe ghoeroes en heiliges gaan leer het).


‘n Vergelyking

Die volgende vergelyking van slegs ’n paar aansprake van die wêreld se grootste godsdienste, sal wys hoe verskillend (en teenstrydig) hierdie godsdienste is.

Konsep van God Stigter en Geskrifte Idees oor die doel van die lewe, lyding en dood
Christelik Een persoonlike wese (Godheid) in drie persone (Vader, Seun en Heilige Gees). Liefdevol en betrokke in mense se lewens.(Monoteïsme: een God) Jesus maak aanspraak op Godheid, maar is ook terselfdertyd volkome mens. Jesus maak Homself die fokuspunt van sy leringe. Die aanspraak is dat God sy wil in die Ou en Nuwe Testamentgeopenbaar het deur die Goddelike inspirasie van mense. Die Bybel is oor ’n tydperk van 1600 j. deur  ± 40 mense met geskryf. Die herstel van en die leef inverhouding met God, is die doel van die lewe. Dit begin met geloof: die aanvaarding van Jesus se dood vir vergewing van sonde. Die Christelike lewe is uitvloeisel van wedergeboorte en word ‘n dankbaarheidsleefstyl weens God se vergifnis en liefde. Lyding is gevolg van sonde en ‘n gebroke wêreld a.g.v. sonde en word veral deur bonatuurlike bose magte uitgebuit. Die mens wat God se genade (onverdiende vergewing van sonde) verwerp sal die gevolge van sonde beleef (hel: waar God nie is nie) en het geen aanspraak op ewige lewe saam met God in die hemel na die dood nie.
Boeddhisme “Godheid” bestaan nie, slegs ’n onpersoonlike werklikheid.(Monisme: alles is een.) Boeddha (± 560 vC) verwerp die gesag van spesifiekeHindoe geskrifte en stel sy leringe bekend as The Middle Way en The Eightfold Path Die enigste probleem of “sonde” is die mens se begeerte na tydelike dinge. Dit is oorsaak van alle lyding. Bevryding van hierdie begeertes – Nirvana – word bereik deur die Agvoudige Padte volg. Indien daar nie naNirvana gestreef word nie, dan word jy volgens karmagereïnkarneer tot ’n ander lewensvorm. Nirvana is die toestand waar die “eie ek” nie meer bestaan nie.
Islam Een wese, Allah, maar hy is so verhewe bo sy skepping dat hy nie persoonlik geken kan word nie.(Monoteïsme: een God) Mohammed (± 570 nC) is die laaste belangrikste profeet van Allah.Allah dikteer sy wil deur die engelGabriël aanMohammed, in dit is deur sy volgelinge in die onvertaalbareKoran saamgevat. In Allah is die oorsprong van alle goed en kwaad  – en Hy is direk verantwoordelik vir alle lyding. Moslems word na die dood in Paradys beloon indien hulle genoeg goeie dade gedoen het. Sonde is ongehoorsame optrede en ‘n versuim van toewyding aan dieVyf Pilare van Geloof en die Vyf Belydenisse van Geloof.
Hindoeïsme Baie verskillende gode, wat elkeen ‘n bepaalde uitdrukking is van ‘n onpersoonlike goddelike werklikheid:Brahma.(Panteïsme: alles is God) Geen spesifieke stigter nie, maar die oorsprong is ongeveer 1500 vC (of selfs vroeër) en daarom die oudste godsdiens. Verskeie geskrifte o.a. dieVedas, Brahmanas,Upanishads, en dieBhagavad Gita word belangrik geag. Die eerstes bestaan reeds sedert 1400 vC. Die res is oor baie eeue heen bygevoeg. Die realiteit van sonde en lyding word ontken aangesien die materiële werklikheid ’n illusie is. Die doel van die lewe is om die siel (atman) te bevry deur die reïnkarnasie-siklus. Hierdie bevryding (Moksha)beteken dat die siel een word met Brahman. Moksha word bereik deur bepaalde dade van toewyding, meditasie, goeie werke, kennis en selfbeheersing. Die mens se waarde word bepaal deur diekaste waarin jy gebore word.
Judaïsme Een persoonlike wese: Hierdie wese is God die Vader van dieChristelike geloof, maar nie ‘n Drie-Enige God nie.(Monoteïsme: een God) Geen spesifieke stigter nie, alhoewel die profeet Moses en die stamvaders Abraham, Isak en Jakob kernfigure is. Die Ou Testamentvan Bybel (1400-400 vC) is deur verskeie profete en individue geskryf deur Goddelike inspirasie. Dit vorm saam met dieTalmoed (500 nC) die belangriksteJoodse geskrifte Sonde is om in die keuse tussen goed en sleg, die slegte te kies. Mense sal deur Godbeloon word as hulle ‘n goeie lewe gelei het en vir toewyding aan Hom. God sal mense straf vir sonde. Dit geld vir hierdie lewe en die lewe na die dood.
New Age Alles en almal is deel van ’n onpersoonlike goddelike realiteit (alles is een en alles is god)(Panteïsme: alles is God) Steun sterk opHindoe enBoeddhistieseleringe, maar leer iets uit verskeie ander godsdienste. Geen spesifieke stigter of geskrifte nie. Dit is die jongste geloofsisteem Daar is nie regtig iets soos reg of verkeerd nie, of sonde en lyding nie. Reïnkarnasie van die menslike siel vind plaas volgens ‘n opwaartse karma(die mens verbeter telkens) sodat verligtheid bekom kan word. Sulke verligtheid lei ‘n mens in hoe jy moet leef. Die mens in essensie self goddelik.
Tradisionele godsdienste Vae afgetrokke, Goddelike entiteit, wat soms as ‘n onpersoonlike krag in sekere objekte manifesteer.(Animisme: God in dinge) Geen spesifieke stigterof geskrifte nie en die details oor wie of wat die Goddelike is, verskil van een groep na die volgende. Twee verhoudings is veral belangrik in die lewe: met mense naaste aan jou, veral familie; en met voorvadergeeste(hulle kan goed of sleg wees.) ‘n Mens se gees sluit ná die dood by hierdie geeste aan.Voorvadergeeste bring voorspoed en teenspoed, beheer natuurverskynsels en moet tevrede gehou word.

Slegs ’n paar afleidings uit bogenoemde vergelyking, bevestig die wesenlike verskille:

  • Jode, Christene en Moslems glo in verskillende voorstellings van ’n monoteïstiese God (een God), terwyl Hindoes en aanhangers van die New Age glo dat alles wat bestaan deel is van ’n onpersoonlike, panteïstiese krag wat Goddelikheid verteenwoordig. Klassieke Boeddhisme glo nie in ’n spesifieke vorm van goddelikheid nie, maar slegs dat alles deel is van ’n ewigdurende realiteit.
  • Baie Hindoes glo dat boosheid en lyding ’n volslae illusie is, terwyl Christene, Moslems en Jode boosheid en lyding as ’n onvermybare, maar bestrybare werklikheid beleef.
  • Christene glo dat ’n mens gered word deurdat God self, in sy genade, redding moontlik gemaak het (die mens kan homself nie red nie en moet hierdie genade in geloof aanvaar). Ander godsdienste, indien hulle wel in iets soos redding glo, leer dat ’n mense se redding deur goeie dade/strewes plaas­vind. Wat egter ”goed” is en waarvan ’n mens presies gered word, is dikwels uiteenlopend verskillend.

Natuurlik kan daar ook op die ooreenkomste gewys word (om egter bloot net op die raakpunte te fokus, maak nie dat die verskille skielik verdwyn of minder belangrik word nie):

  • Die meeste gelowe kan verstaan word as pogings om te verstaan wat die wese is van die realiteit waarin ons leef, van wie God is. Alle nasies van alle tye het nog altyd ’n inherente Godsbesef gehad en met hierdie vrae geworstel.
  • In al die groot wêreld-godsdienste is daar elemente wat goeie intensies en die doen van goeie werke openbaar. Nie een is gerig op doelbewuste boosheid soos in die geval van Satanisme nie.
  • Daar rus verantwoordelikheid by aanhangers van alle godsdienste om ’n sukses van hul geloof te maak deur gehoorsaam te wees aan ‘n persoon, of bepaalde tradisie, of reëls, of bepaalde aktiwiteite. Toewyding, opregtheid en optrede – in samehang met die geloof – is belangrik.
  • Oor die algemeen het ’n belangrike leier of visioenêre figuur ’n sleutelrol gespeel in die ontstaan en ontwikkeling van ’n spesifieke godsdiens en die lering waar rondom dit fokus.

In die praktyk

Is die wêreld se godsdienste wesenlik dieselfde en oppervlakkig verskillend? Nee, inteendeel, die wêreld se verskillende godsdienste verteenwoordig uiteenlopende en dikwels teenstrydige antwoord op die lewe se groot lewensvrae.

Tog is dit belangrik om te vra hoe Christene teenoor gelowiges van ander godsdienste behoort op te tree. Baie mense is meestal agterdogtig teenoor dit wat anders lyk of is as waaraan hulle gewoond is of wat hulle as “goed” beskou. Sulke mens is dikwels wantrouig en daarom afsydig teenoor mense wat anders dink en glo as hulle. Ongelukkig verraai so ‘n benadering ‘n gesindheid wat mure tussen mense bou. Tog was Jesus se gesindheid en optrede ‘n voorbeeld van iemand wat gedurig vooropgestelde idees oor mense uitgedaag het en die mure van agterdog afgebreek het. Ons kan sê dat Jesus eerder brûe na mense gebou het.

Ek dink ons moet aktief bereid wees om met enige en alle mense in gesprek tree as ‘n manier om sáám na die waarheid te soek (selfs al dink ons ons weet wat die waarheid is). Ons moet dus óók probeer om brûe na mense te bou. Ons kan egter slegs ‘n brug na ander bou as ons weet waar ander hulleself bevind. As ons wil uitvind, dan beteken dit eenvoudig dat ons sal begin deur in ander belang te stel, in wat hulle glo en hoekom hulle dit glo. Ons kan dit doen bloot deur vrae te vra, sonder om veroordelend of beterweterig oor te kom. Ons kan mense wat anders dink en glo as ons met goedhartigheid, deernis en respek behandel, sodat niemand ons van onverdraagsaamheid kan beskuldig nie, selfs al verskil ons uiteindelik met mekaar se sienings.

Hoe Christene teenoor mense optree, bepaal grootliks of daardie mense geaffronteer gaan word deur die eksklusiwiteit van die Christelike pad, of aangetrek gaan word deur die inklusiwiteit van die uitnodiging om saam op daardie pad te kom stap.


Naslaan bronne

What’s the Big Deal About Other Religions?, John Ankerberg and Dillon Burroughs, 2008

So What’s the Difference?, Fritz Ridenour, 2001

The Compact Guide to World Religions, Dean C. Halverson (Gen. Ed.), 1996

Suid-Afrika, Land Van Baie Godsdienste, Piet Meiring (redak.), 1996

Understanding World Religions, George W. Braswell, Jr, 1994

Christianity and World Religions: The Challenge of Pluralism, Sir Norman Anderson, 1984

Bron: http://www.antwoord.org.za/2011/03/hoe-verskil-die-wereld-se-godsdienste/

Lees Meer >>