Feite

Vanaf Julie 2025 is pous Leo XIV die nuwe en huidige pous.

In Oktober 2023 het ‘n groot konflik tussen Hamas en Israel uitgebreek, wat tot duisende sterftes gelei het.

Damar Hamlin is ‘n NFL-speler wat op die veld ineengestort het en wêreldwyd ondersteuning ontvang het.

Die akteur Matthew Perry van Friends is tragies oorlede in Oktober 2023.

Die ‘Emergency Alert Test’ is ‘n nasionale rampwaarskuwingsoefening in die VSA.

Die ‘Olympic chocolate muffin’ is ‘n trending TikTok-resep gemaak van proteïenpoeier, sjokolade en piesangs.

Die UEFA Euro 2024-toernooi is in Junie en Julie 2024 in Duitsland gehou.

‘Inside Out 2’, die opvolg van die gewilde Pixar-fliek, is in 2024 vrygestel.

Catherine (Kate), die Prinses van Wallis en vrou van Prins William, het mediese behandeling ondergaan in 2024.

“Not Like Us” is ‘n diss-lied deur Kendrick Lamar teen Drake wat in 2024 groot sosiale impak gehad het.

‘Baby Reindeer’ is ‘n Netflix-reeks gebaseer op ‘n ware stalker-ervaring, wat in 2024 wyd bespreek is.

Die woord ‘demure’ beteken beskeie of nederig in Engels.

Die ‘AI yearbook’ is ‘n tendens waarin mense hul gesigte oplaai vir AI-gegenereerde jaarboekfoto’s.

‘Connections’ is ‘n nuwe woordspel deur The New York Times wat baie gewild geraak het.

Julian Assange, die stigter van WikiLeaks, is in 2024 vrygelaat ná jare van regsgevegte.

Die siekte ‘mpox’ (voorheen monkeypox) het weer in 2024 kop uitgesteek.

‘Barbenheimer’ verwys na die internetverskynsel oor die gelyktydige vrystelling van Barbie en Oppenheimer in 2023.

Taylor Swift se kêrel, Travis Kelce, is ‘n NFL-speler; hulle verhouding het groot mediadekking ontvang.

Die grootste wêreldnuus van 2024 sluit verkiesings, die Gaza-konflik, AI-ontwikkelings en klimaatrampe in.

‘n ‘Ceasefire’ in Israel beteken ‘n tydelike staking van gevegte, dikwels onder internasionale druk.

ChatGPT-4o is OpenAI se multimodale model wat teks, beeld, stem en visuele invoer verwerk.

‘De-dollarisation’ is ‘n globale beweging weg van die gebruik van die Amerikaanse dollar.

Met ‘OpenAI Voice Mode’ kan gebruikers nou met ChatGPT praat soos met ‘n werklike assistent.

Teen Julie 2025 was die Nobelprys vir vrede vir 2024 nog nie aangekondig nie.

Tavily is ‘n opkomende AI-gebaseerde websoekplatform vir vinnige feite.

COP28, die 28ste VN-klimaatberaad, is in Desember 2023 in Dubai gehou.

ChatGPT Enterprise bied besighede verbeterde sekuriteit en spanfunksies.

Sanna Marin, voormalige Finse eerste minister, het in 2024 uit die politiek getree.

‘Swifties’ is Taylor Swift se lojale aanhangers, miljoene wêreldwyd.

George Floyd se dood in 2020 het weer aandag gekry na hofuitsprake in 2024.

‘Quiet quitting’ beteken om streng volgens jou werkskontrak te werk sonder ekstra moeite, as protes teen oorwerk.

Die ‘Met Gala’ se tema in 2024 was “Sleeping Beauties”.

‘AI hallucination’ is wanneer KI vals of onakkurate antwoorde gee asof dit werklikhede is.

John Fetterman is ‘n Amerikaanse senator bekend vir sy direkte styl en bewustheid van depressie.

Die ‘Titan’ duikboot-tragedie van 2023 het plaasgevind toe ‘n vaartuig by die Titanic-wrak verlore geraak het, met alle insittendes wat gesterf het.

‘Midjourney’ is ‘n AI-kunsgenerator wat beelde uit teks skep.

OpenAI het ‘n bestuurskrisis in November 2023 beleef toe uitvoerende hoof Sam Altman kortliks afgedank en weer aangestel is.

Twitter is deur Elon Musk na ‘X’ herdoop.

‘BlueSky’ is ‘n gedesentraliseerde alternatief vir X (Twitter).

‘De-influencing’ is ‘n TikTok-tendens waar mense afraai om sekere produkte te koop.

Jenna Ortega is bekend vir haar rol as Wednesday Addams.

‘Open source AI’ is KI-tegnologie wat gratis en openbaar beskikbaar is.

Die eerste F1 Las Vegas GP is in 2023 gehou, met gemengde reaksies.

‘Earth Hour’ behels ‘n uur waar mense ligte afskakel om omgewingsbewustheid te bevorder.

Greta Thunberg het weer in 2024 opspraak verwek na haar arrestasie by ‘n klimaatprotes.

Gen Z se werkkultuur fokus op balans, doeleindes en vryheid.

Die Amerikaanse ‘TikTok ban bill’ kan moontlik TikTok verbied weens veiligheidskwessies.

‘Global boiling’ beskryf ekstreme aardverwarming volgens die VN.

Meta se ‘Threads’ is in 2023 bekendgestel as mededinger vir Twitter/X.

Shou Zi Chew, uitvoerende hoof van TikTok, het in 2024 voor die VSA-kongres verskyn.

‘Generative AI’ skep nuwe inhoud soos teks, beelde, video’s of klank.

Joe Biden is Donald Trump se teenstander in die Amerikaanse presidentsverkiesing van 2024.

OpenAI se ‘Sora’ is ‘n eksperimentele AI wat teks in realistiese video’s omskep.

Die ‘Worldcoin’ is ‘n kriptoprojek deur Sam Altman wat oogskandering gebruik vir identiteit en geld.

‘Delulu’ is internet-slang vir onrealisties optimisties of obsessief wees.

‘Digital detox’ is ‘n tydelike breek van tegnologie om geestesgesondheid te verbeter.

Elon Musk se nuwe KI-maatskappy, xAI, fokus op veilige kunsmatige intelligensie.

‘Biodiversity COP15’ was ‘n internasionale beraad vir die beskerming van biodiversiteit.

‘Main character energy’ is ‘n TikTok-tendens waar mense hul lewe soos filmhelde leef, vol selfvertroue en uniek.

Die ‘Great Resignation’ verwys na mense wat na COVID hul werk massaal bedank het.

‘Microdosing’ beteken die neem van baie klein hoeveelhede psigedeliese middels vir welstand of produktiwiteit.

‘Ice Spice’ is ‘n Amerikaanse rapper wat beroemdheid op TikTok en Spotify verwerf het.

‘Climate anxiety’ is ‘n toestand van vrees en stres oor klimaatsverandering.

‘N Quantumrekenaar gebruik kwantummeganika en is uiters vinnig en kragtig.

‘Nepo baby’ verwys na kinders van bekendes wat voordeel trek uit hul ouers se roem.

‘Deepfake’ is media wat deur KI gemanipuleer word om iemand anders na te boots.

‘TikTok Shop’ is ‘n e-handelsfunksie waar gebruikers direk in die app kan koop.

Hunter Biden, seun van Joe Biden, was onder ondersoek vir verskeie sake in die VSA.

‘Zoom fatigue’ is uitputting wat veroorsaak word deur te veel aanlynvergaderings.

‘Quiet Luxury’ is ‘n modetendens wat eenvoud en subtiele rykdom beklemtoon.

Peso Pluma is ‘n Mexikaanse sanger bekend vir sy unieke musiekstyl.

‘Feral girl summer’ is ‘n ironiese TikTok-manier om somervryheid te vier.

‘Barbieheimer’ verwys na die dubbele bioskoopervaring van Barbie en Oppenheimer.

‘Election interference’ verwys na pogings om verkiesings te manipuleer.

Alexei Navalny, ‘n Russiese opposisieleier, het in 2024 in aanhouding gesterf.

‘De-extinction’ is die poging om uitgestorwe spesies deur genetiese manipulasie terug te bring.

‘NPC trend’ op TikTok behels mense wat robotagtige gedrag vertoon vir geld.

‘Generational wealth’ is rykdom wat van geslag tot geslag oorgedra word.

Vivek Ramaswamy is ‘n Amerikaanse entrepreneur en Republikeinse kandidaat vir 2024.

‘Vabbing’ is ‘n taboe TikTok-trend waar vroue feromone gebruik as lokmiddel.

‘OceanGate’ is die maatskappy agter die Titan-duikboot wat in 2023 verdwyn het.

‘Anthropic’ is ‘n KI-maatskappy wat Claude ontwikkel het, ‘n mededinger vir ChatGPT.

‘Shadow banning’ beteken wanneer jou inhoud ongemerk deur sosiale media onderdruk word.

Tesla se ‘Cybertruck’ is in 2024 bekendgestel as ‘n futuristiese elektriese bakkie.

‘Bed rotting’ verwys na lang periodes in bed bly as selfversorging of weens depressie.

Hailey Bieber, vrou van Justin Bieber, is dikwels in nuus oor styl en haar huwelik.

‘Internet blackout’ is wanneer die internet tydens politieke onrus afgesluit word.

‘Lo-fi’ musiekstyl gebruik eenvoud en rustigheid vir fokus en ontspanning.

‘Girl math’ is ‘n humoristiese TikTok-gedrag om aankope te regverdig deur speelse logika.

Elon Musk se KI-chatbot ‘Grok’ werk op die X-platform (voorheen Twitter).

‘Body doubling’ is ‘n tegniek vir verhoogde produktiwiteit deur saam met iemand anders te werk.

Simone Biles, Amerikaanse gimnastiekster, het in 2024 teruggekeer na die Olimpiese Spele.

‘Infodemic’ beteken ‘n oormaat valse of verwarrende inligting tydens ‘n krisis.

‘BeReal’ is ‘n sosiale media-app wat gebruikers vra om ongefiltreerde foto’s te neem.

‘Finfluencer’ is iemand wat finansiële advies gee via platforms soos TikTok.

Doja Cat is ‘n popster bekend vir haar unieke styl en kontroversiële teenwoordigheid.

‘Zillenial’ verwys na mense gebore tussen Millennials en Gen Z.

‘Super app’ is ‘n alles-in-een toepassing wat boodskappe, betalings en ander dienste integreer.

‘Cringe core’ is ‘n TikTok-styl met doelbewuste ongemaklike inhoud vir selfuitdrukking.

MrBeast is ‘n bekende YouTuber bekend vir massiewe weggeefaksies en filantropie.

 

Wie is Oupa Moses?

Wie Is Oupa Moses?

  • Oupa agtige, liefdevolle oupa-figuur – sy voorkoms (grys baard, gemaklike klere, vriendelike glimlag) en manier van praat beklemtoon ‘n oupafiguur wat godsdienstige wysheid oorlewer.
  • Hy is ‘n Afrikaanse kindertjieverhale-verteller wat fokus op Bybelstories en geestelike lesse geskik vir kinders en gesinne.
  • Oupa Moses gebruik lewende metafore uit daaglikse lewe—soos tuinmaak, miere, wortels en die opdrag om te evangeliseer—om Skrif toepaslik te maak. Dit wys hy ken die geestelike behoeftes van sy gehoor en lei praktiese gesprekke.
  • Sy video’s word gepubliseer deur ‘n kanaal wat hom as hoof-verteller beskou, maar daar is geen duidelike inligting oor sy persoonlike agtergrond, kwalifikasies of waar hy vandaan kom nie – dit is onduidelik of hy professionele opleiding in prediking of bybelstudie gehad het.

 

 YouTube-Kanaal en Produksie

  • Oupa Moses se stem en styl is onsentimenteel, duidelik geartikuleer en met seremoniële teenwoordigheid.
  • Die gebruik van visuele illustrasies in die video’s (bv. Oupa met ‘n miertjie, in die tuin, ens.) dui daarop dat daar aandag gegee word aan vorm sowel as inhoud – dalk deur ‘n klein span of familie wat werk aan produksie en publikasie.

 

 Opsomming van Inhoud en Impak

  • Doelgroep is hoofsaaklik kinders en gesinne in die Afrikaanse geloofsgemeenskap.
  • Inhoud sluit in:
    • Karakters uit die hoofstroom Bybel soos Jesus, Saggeus en antieke metafore bybels geïnspireer.
    • Praktiese moraliteit soos ywer (miere), waaksaamheid (onkruid), wortels van geloof, en geestelike sending.
  • Doel: Versterk geloofspraktyk en insluiting in gesinsgeloof – ideaal vir beplanning binne Sondagskool, huisgebede of geleentheidsaanbiedings.

 

 Kort Gevolgtrekking

Alhoewel daar nie baie persoonlike besonderhede oor Oupa Moses beskikbaar is nie (soos sy naam, agtergrond of opleiding), skyn dit dat hy:

  • ‘n Gesins- en kindervriendelike Bybelverteller is;
  • ‘n Warm en toegankelijke oud-Oupa-figuur beliggaam, met ‘n liefdevolle styl en geloofsverhale;
  • Hom beywer om praktiese geestelike groei in kinders te inspireer deur eenvoudige, alledaagse simbole.

 

Styl en Benadering

  • Afrikaanse Bybelverhale wat eenvoudig, innemend en toeganklik vir kinders en families vertel word.
  • Alledaagse metafore: Dinge soos miere, onkruid en boomwortels word gebruik om geestelike waarhede te illustreer.
  • Warm, oupa-agtige toon: Soos om by ’n liefdevolle oupa te sit wat die lewe en geloof op ’n eenvoudige manier verduidelik.

 

 Belangrike Episodes en Lessen

  1. “Pasop vir onkruid!”
  • Onkruid in ’n tuin word gebruik as beeld van sondes of negatiewe gewoontes wat in ons lewens insluip.
  • Moedig gereelde geestelike “onkruid-uitskoffing” aan—om jouself gereeld te ondersoek en skadelike dinge te verwyder.
    👉 YouTube skakel

 

  1. “Oupa Moses praat oor MIERE?!”
  • Mieretjies stel ywer, beplanning en samewerking voor, gebaseer op Spreuke 6:6–8.
  • Leer kinders om hard te werk en vooruit te dink.
    👉 YouTube skakel

 

  1. “Liewe Jesus word gebore!”
  • ’n Sagte, kindervriendelike vertelling van Jesus se geboorte in Betlehem.
  • Benadruk die wonder van Kersfees en die eenvoud van Christus se koms.
    👉 YouTube skakel

 

  1. “Ons is God se sendelinge!”
  • Herinner ons daaraan dat ons draers van die goeie nuus is—dat elkeen ’n rol het om God se liefde te wys.
  • Moedig dapperheid en liefdevolle optrede aan.
    👉 YouTube skakel

 

  1. “Saggeus” (Zacchaeus)
  • Die verhaal van die tollenaar wat verander ná hy vir Jesus ontmoet het.
  • Lewer kragtige lesse oor verandering, vergifnis en nuwe begin.
    👉 YouTube skakel

 

  1. Ander temas
  • “Wortels” – Geloof moet diep gewortel wees, soos ’n boom wat in goeie grond staan.
  • God se belofte – Verhale van hoop en vertroue.
  • “Hemelvaart” – Leer oor Jesus se opvaart en wat dit vir ons beteken.

 

 Herhalende Temas

  • Geestelike groei en waaksaamheid: Soos ons tuine versorg, moet ons ook ons siele versorg.
  • Ywer en wysheid: Wees soos die mier—beplan, werk hard, wees getrou.
  • Persoonlike verandering: Jesus verander mense se harte—maak nuwe dinge moontlik.
  • Geloofsidentiteit: Ons is deel van God se plan en moet Sy lig dra in die wêreld.

 

 Voorstelle vir Toepassing

Vrae vir nadenke:

  • Watter “onkruid” is daar in my lewe wat ek moet uitskoffel?
  • Hoe kan ek meer soos ’n mier leef—wys en hardwerkend?

Gesinsaktiwiteite:

  • Tuinmaak saam: trek onkruid uit en gesels oor wat dit simboliseer.
  • Bybeltekste saam lees:
    • Matteus 13:24–30 (onkruid tussen die koring)
    • Spreuke 6:6–8 (leer by die mier)
    • Lukas 19:1–10 (Saggeus se verandering)

Kindervriendelike geselsvrae:

  • Watter goeie gewoonte wil jy hierdie week begin “plant”?
  • Aan wie kan jy vriendelikheid of liefde wys vandag?

 

 Vir Wie is hierdie Video’s Geskik?

  • Gesinne en kinders: Prettig en leerzaam, perfek vir saamaand-tyd of voor slaaptyd.
  • Sondagskool onderwysers: Goeie visuele en praktiese hulpmiddels vir lesse.
  • Geloofsgroeiers van alle ouderdomme: Eenvoudige taal, maar diep waarhede.

 

Dolering in die NG Kerk

Dolering in die NG Kerk vandag is kompleks en dui meestal op diepgaande spanninge binne die kerkverband rakende leerstellings, kerkbestuur, etiek en interpretasie van Skrifgesag.

Aan die een kant reflekteer dolering dikwels ’n ernstige bekommernis oor die rigting wat die kerk inslaan en kan gesien word as ’n uitdrukking van opregte geloofsoortuiging en gewetensnood. Gemeentes of groepe wat doleer, voel gewoonlik dat hulle nie meer in goeie gewete kan saamstem met besluite van die breër kerk of Sinode nie, en sien hul optrede as noodsaaklik om geloofsintegriteit te handhaaf.

Aan die ander kant veroorsaak dolering ernstige praktiese en pastorale uitdagings: dit bring verdeeldheid, vervreemding, en pynlike skeurings binne gemeentes en gemeenskappe mee. Dit bemoeilik dikwels die getuienis van die kerk na buite en maak versoening moeiliker.

Die kernvraag is gewoonlik nie net of dolering “reg” of “verkeerd” is nie, maar eerder hoe dit hanteer word:

  • Word dit gedryf deur eerlike Skrifgehoorsaamheid en ’n strewe na getrouheid aan die Evangelie?

  • Word dit met nederigheid, liefde en respek vir medegelowiges benader?

  • Is daar ’n oopheid om te luister, te verstaan en saam oplossings te soek?

Die NG Kerk moet dolering ernstig neem, nie net as ’n administratiewe uitdaging nie, maar as ’n roepstem wat die kerk terugroep na sy kernwaardes van Skrifgetrouheid, nederigheid, en eenheid in Christus. Terselfdertyd moet daar moeite gedoen word om die eenheid en liefde onder gelowiges te beskerm en te herstel, waar moontlik.

Dolering is dus ’n simptoom van ’n dieperliggende behoefte aan eerlike gesprek, eerbiedige luister en dieper geestelike onderskeiding oor hoe die kerk sy roeping vandag uitleef.

Is aborsie sonde?

Die onderwerp van aborsie is kompleks, en as Christene is dit belangrik om hierdie gesprek met sensitiwiteit, deernis en wysheid te benader. Dit is maklik om aborsie vanuit ‘n streng dogmatiese oogpunt eenvoudig as sonde te bestempel, maar ons leef in ‘n gebroke wêreld met ingewikkelde en soms tragiese omstandighede wat mense voor buitengewone uitdagings stel.

Ons glo dat elke lewe deur God geskep is en waardevol is—van die eerste oomblik van bevrugting tot die laaste asemteug. Hierdie geloof beklemtoon die heiligheid van lewe en lei dikwels daartoe dat Christene aborsie vanuit hierdie perspektief evalueer. Tog is daar situasies wat diepgaande nadenke en pastorale sorg vereis eerder as net ‘n blinde oordeel.

Neem byvoorbeeld die geval van ‘n vrou wie se gesondheid ernstig bedreig word deur haar swangerskap. Neem ook in ag die pynlike situasie van swangerskappe as gevolg van geweld of misbruik. Hierdie situasies vereis medelye en ondersteuning eerder as ‘n harde en vinnige uitspraak van skuld.

Ons moet onsself afvra: wat beteken genade en liefde in sulke moeilike omstandighede? Hoe lyk Christus se medelye wanneer iemand desperaat en bang is, wanneer iemand vasgevang voel deur omstandighede wat buite hul beheer is?

Dit beteken nie dat ons die heiligheid van lewe ligweg opsy skuif nie, maar eerder dat ons erken dat die realiteit van sonde en gebrokenheid in ons wêreld ons soms voor hartverskeurende besluite plaas. Christelike liefde vereis dat ons mense nie net beoordeel nie, maar eerder begelei, versorg en ondersteun, ongeag die besluit wat hulle uiteindelik neem.

Die kerk se rol in hierdie debat behoort een te wees van liefdevolle begeleiding eerder as bloot veroordeling. Dit sluit in om alternatiewe te bied waar moontlik, pastorale sorg te verseker vir dié wat swaar besluite moes neem, en om voortdurend ons geloofsgemeenskappe op te roep tot diepgaande empatie.

Is aborsie sonde? Die antwoord hierop is nie so eenvoudig soos ‘n blote “ja” of “nee” nie. Sonde gaan ook oor motief, omstandighede en die kompleksiteit van menslike ervaring. Daarom behoort ons benadering eerder gerig te wees op empatie, gebed, wysheid, en ondersteuning—waar Christus se liefde altyd sigbaar en tasbaar bly vir almal wat deur hierdie pynlike vraag geraak word.

KERKORDE

ARTIKELS EN REGLEMENTE soos vasgestel deur die Algemene Sinode in Oktober 2023 en uitgebrei is met riglyne en funksionele besluite

SAAMGESTEL DEUR DIE ALGEMENE TAAKSPAN REGTE VAN DIE ALGEMENE SINODE

VOORWOORD

‘n Kerkorde is die beliggaming van die belydenis dat Jesus Christus self sy gemeente direk en persoonlik regeer deur sy Woord en sy Gees. Dit gee uitdrukking aan die feit dat Hy vir hierdie doel die volgende gebruik:

die besondere ampte (hoofstuk 2);

die verskillende vergaderings – die ampte in ‘n kerkraad, die gemeentes in rings- en sinodale verband, en die sinodes in algemene sinodale verband (hoofstuk 3); die gemeentelike werksaamhede – erediens, sakramentbediening, barmhartigheidsbediening, jeugbediening, ens. (hoofstuk 4);

die kerklike dissipline (hoofstuk 5);

die kerk in verhouding met ander samelewingsverbande (hoofstuk 6).

Hoofstuk 1 anker die NG Kerk in dié Woord waardeur Christus regeer, en wat ons in ooreenstemming daarmee glo; verwoord ons verstaan van ons Godgegewe plek en rol in dié samelewing waarin ons kerk is; en die funksie en aard van ons kerklike ordening.

Deur Jesus Christus se regering word sy gemeentes opgebou en uitgestuur om die Goeie Nuus uit te dra dat Hy die Verlosser, Hoop en Koning van die wêreld is, ook van Suid- Afrika in die eerste kwart van die 21e eeu.

‘n Goeie kerkorde behoort dus altyd kontekstueel bruikbaar te wees, terwyl dit vashou aan die teologiese struktuur wat vir die Christus-regering optimaal ruimte gee. Daarom is daar artikels, reglemente en besluite wat nuut geformuleer en anders verwoord is in vergelyking met die vorige een (en alle voriges), terwyl die hoofstukindeling sedert 1962 dieselfde bly. Dit pretendeer nie om volmaak te wees en vir elke situasie voorsiening te maak nie. Dit word egter aangebied as ‘n eerlike poging van Algemene Sinode 2023 om die ruimte oop te hou vir Christus om direk deur sy Woord en sy Gees in sy gemeentes en die verskillende gestaltes van kerkverband te regeer.

Ons gebed is dat dit daarom in die huidige landskap ‘n betroubare roetekaart sal wees sodat die Goeie Nuus vrylik in Suidelike Afrika en elke ander plek waar daar ‘n Nederduitse Gereformeerde gemeente is, sal versprei en grondvat.

Vergun my ʼn besondere dankwoord aan die Dagbestuur van die ATR, by name dr. Dewyk Ungerer, di. Charl Stander en Christo Weideman vir baie harde werk om goed deurdagte veranderings aan Kerkorde-artikels en reglemente by Algemene Sinode 2023 aan te beveel, en om hierdie dokument persklaar te maak. Die waardevolle kommentaar en insette van die hele ATR-span, in besonder ds. Pieter Swanepoel, verdien spesiale vermelding.

Dr. Bertus Celliers

Voorsitter: Algemene Taakspan Regte Soli Deo Gloria

 

KERKORDE

INHOUDSOPGAWE

HOOFSTUK 1                                                                                                                                                 DIE BELYDENIS, AARD EN ORDE VAN DIE KERK                                                                                                   1

HOOFSTUK 2                                                                                                                                                                                                                              DIE AMPTE VAN DIE KERK                                                                                                              1

Algemene bepalinge                                                                                                                                      1

Predikante, proponente, diensleraars en standplaasleraars                                                                                                                                      2

Ouderlinge en diakens                                                                                                                                      6

HOOFSTUK 3                                                                                                                                                                                                                              DIE VERGADERINGE VAN DIE KERK                                                                                                              7

Algemene bepalinge                                                                                                                                      7

Besondere bepalinge                                                                                                                                      8

Die kerkraad                                                                                                                                      8

Die ring                                                                                                                                      9

Die sinode                                                                                                                                    10

Die Algemene Sinode                                                                                                                                    12

HOOFSTUK 4

DIE ARBEID VAN DIE KERK                                                                                                                                    15

Die openbare erediens                                                                                                                                    15

Die sakramente                                                                                                                                    16

Die doop                                                                                                                                    16

Die nagmaal                                                                                                                                    16

Die jeugbediening                                                                                                                                    16

Die herderlike sorg                                                                                                                                    17

Gemeentebediening                                                                                                                                    17

Gestuurdheid (Missio Dei)                                                                                                                                    17

Diens van barmhartigheid                                                                                                                                    17

Dienswerk van die gelowiges                                                                                                                                    18

Leer en aktuele sake                                                                                                                                    18

Rentmeesterskap                                                                                                                                    18

Diensverhoudinge                                                                                                                                    18

 

HOOFSTUK 5                                                                                                                

KERKLIKE OPSIG, TUG EN DISSIPLINE                                                        19

Doel en voorskrifte                                                                                                     19

Kerklike opsig en tug                                                                                                  19

Tugwaardige sondes                                                                                                  19

Lidmate, ampsdraers, gelegitimeerdes en werknemers                                              20

Kerklike dissipline                                                                                                      20

Tug- en dissiplinêre maatreëls                                                                                    20

Appèl                                                                                                                          21

Opheffing van tug- en/of dissiplinêre maatreëls                                                        21

HOOFSTUK 6                                                                                                                

BETREKKINGE VAN DIE KERK NA BUITE                                                                                                                                   22

Kerk en staat                                                                                                                                    22

Kerk, maatskappy en vrye vereniging                                                                                                                                    23

Kerk en onderwys                                                                                                                                    23

Kerk en ekumeniese betrekking                                                                                                                                    23

Tussen-orde                                                                                                                                    24

REGLEMENTE

FUNKSIONERING VAN DIE ALGEMENE SINODE                                                                                                                

  1. Reglement vir die Funksionering van die Algemene Sinode 25
  2. Reglement vir die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) 28
  3. Reglement van orde 32
  4. Reglement vir die Algemene Taakspan Argief (ATA) 43
  5. Reglement vir die Algemene Taakspan Bybelvertaling, – verklaring en – verspreiding (ATBV) 45
  6. Reglement vir die Algemene Taakspan Fondse en Bates (ATFB) 47
  7. Reglement vir die Algemene Taakspan Regte (ATR) 50
  8. Reglement vir die Algemene Taakspan Predikantesake (ATP) 52
  9. Reglement vir die Algemene Kuratorium (AK) 55

PREDIKANTE                                                                                                                

  1. Reglement vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante 58
  2. Reglement vir die Bevoegdheid van Predikante, Proponente en Emeriti 71
  3. Reglement vir Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van

Predikante                                                                                                                        86

  1. Reglement vir Voltydse Predikantsposte 101
  2. Reglement vir Deeltydse Predikantsposte 104

 

  1. Reglement vir Tentmakerposte 107
  2. Reglement vir Vastetermynpredikantsposte 109
  3. Reglement vir Brugbediening 112
  4. Reglement vir Standplaas- en Diensleraarposte 115
  5. Reglement vir Gekoppelde Predikantsposte 118
  6. Reglement vir die Verlof van Predikante 120

TUG EN DISSIPLINE

  1. Reglement vir die Bestuur van Diensverhoudinge

vir Predikante/Diensleraars by Ongeskiktheid en Onvermoë                                                                                                                      125

  1. Reglement vir Tug en Vermaning 132

APPÈL EN BESWAAR

  1. Reglement vir Hersiening (revisie), Appèl,

Beswaarskrif (gravamen) en Prosedurele beswaar                                                                                                                      146

KERKLIKE GOEDERE

  1. Reglement vir Kerklike Goedere 155

GEMEENTES

  1. Reglement vir Gestuurdheid van die NG Kerk 167
  2. Reglement vir die Verhouding tot Ander Kerke en Groepe 173
  3. Reglement vir die Vermeerdering, Kombinering, Eenwording en

Samesmelting van Gemeentes                                                                                                                     185

RIGLYNE WAT KERKORDE ARTIKELS EN

REGLEMENTE AANVUL EN TOELIG

  1. Riglyne vir Beroepsbrief [Vergelyk die Kerkorde, Artikel 7 (nou Artikel 8)] 194
  2. Riglyne vir Bediening in Buitengewone Omstandighede 194
  3. Riglyne vir Bedienaars (Ouderlinge en Diakens met Bevoegdheid 194
  4. Riglyne vir Predikant Aftreeouderdom na 65 jaar 195
  5. Riglyne vir die Doop van ʼn Kind Ouer as Sewe “                     195
  6. Riglyne vir die Bediening van die Nagmaal buite die Erediens 196
  7. Riglyne vir Praktiese Hantering van Lidmaatskap 196
  8. Riglyne vir Vergoeding aan Werkgewers 197
  9. Riglyne vir Telefoon-/ Elektroniese Vergaderings en Stemwyses 198
  10. Riglyne vir die Beslegtiging van Kerklike Verskille 199
  11. Riglyne vir die Hantering van Argief- en Museummateriaal 199
  12. Riglyne vir die Hantering van Register Seksuele Misbruik/Wangedrag 199
  13. Riglyne vir die Ontwikkeling van Nuwe Geloofsgemeenskappe en (Kern)gemeentes

207

 

 

 

 

  1. Bybel 229
  2. Geloofswaarhede 230
  3. Belydenis van Belhar 231
DIE AMPTE VAN DIE KERK
  • Beroepbaarheid van Predikante Binne die Familie van NG Kerke 231
DIE VERGADERINGE VAN DIE KERK
  • NG Kerkseel 232
DIE SAKRAMENTE
  • Doop 232
  1. Doop en Nagmaal: Samehang van die Sakramente in Verbonds-Teologiese Perspektief 236
  2. Nagmaal 237
DIE ARBEID VAN DIE KERK
  • Kerklied 239
  1. Outeursreg en Sangbundels 239
BETREKKINGE VAN DIE KERK NA BUITE
  • Kerkhereniging 239
AKTUELE EN ETIESE SAKE
  • Bediening van Bevryding 242
  1. Grondhervorming en Landelike Ontwikkeling 244
  2. Selfdegeslagverbintenisse 245
  3. Huwelik en Saamwoon 250

 

DIE KERKORDE

HOOFSTUK 1

 

DIE BELYDENIS, AARD EN ORDE VAN DIE KERK

Artikel 1

Die Nederduitse Gereformeerde Kerk staan gegrond op die Bybel as die heilige en onfeilbare Woord van God. Die leer wat die kerk in ooreenstemming met die Woord van God bely, staan uitgedruk in die Formuliere van Eenheid soos vasgestel op die Sinode van Dordrecht in 1618-1619, naamlik die sewe en dertig artikels van die Nederlandse Geloofsbelydenis, die Heidelbergse Kategismus en die vyf Dordtse Leerreëls.

Artikel 2

Die Nederduitse Gereformeerde Kerk is deur God Drie-enig geroep om deel te neem aan die missie van God in die wêreld. Die kerk word deur die Heilige Gees opgebou om God se eer te dien en verkondig die bediening van versoening en die heil van Christus.

Artikel 3
  • Waar die Woord van God eis dat in die gemeente van Christus alles welvoeglik en ordelik moet toegaan (1 Kor. 14:40), word in die volgende artikels ’n aantal bepalinge gegee vir die lewe en werk van die kerk met die oog op die volbrenging van sy taak en roeping ooreenkomstig die Heilige Skrif en die belydenis.
  • Hierdie bepalinge handel oor die ampte in die kerk, die vergaderinge van die kerk, die werksaamhede van die kerk, regering en tug van die kerk en die betrekkinge van die kerk na buite.
  • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk reël sy eie interne orde op grond van sy onvervreembare roeping en interne bevoegdheid as kerk van Jesus Christus en ook op grond van sy reg tot vryheid van godsdiens.

 

HOOFSTUK 2

 

DIE AMPTE VAN DIE KERK

2.1      Algemene bepalinge

Artikel 4

  • Christus verrig al die dienswerk in sy kerk en koninkryk deur sy Woord en Hy doen dit onder meer deur gebruik te maak van:
    • die dienswerk1 van die drie besondere ampte in die kerk, te wete:
      • dié van predikant2, diensleraar en standplaasleraar

1  Vergelyk Artikel 10 van die Kerkorde.

2 “Predikant” verwys ook na “bedienaar van die Woord”, “leraar”, “evangeliedienaar” en het die begrippe ooreenstemmende betekenisse. Waar in hierdie Kerkordeboek na die manlike verwys word, sluit dit ook die vroulike in en omgekeerd, tensy spesifiek anders vermeld.

 

  • dié van ouderling,
  • dié van diaken,

om die gelowiges toe te rus vir hulle dienswerk in die kerk en die wêreld; én

  • die dienswerk van al die gelowiges3.
  • Die drie besondere ampte is gelykwaardig, maar word in opdrag en werk onderskei. By die uitoefening van hulle roeping mag geen ampsdraer oor ander ampsdraers heerskappy voer nie, aangesien Christus die enigste Hoof, Koning en Meester van sy kerk is.
Artikel 5

Niemand mag in die kerk van Christus in een van die besondere ampte dien sonder dat die persoon:

  • op wettige wyse beroep (of verkies) is,
  • die nodige approbasie verkry het, en
  • bevestig is
2.2      Predikante, proponente, diensleraars en standplaasleraars Artikel 6
  • Vir die toelating tot die bediening van die Woord word vereis:
    • geskiktheid vir die amp4;
    • deeglike teologiese opleiding5; en
    • ondertekening van die legitimasieverklaring waarin die ondertekening van die Formuliere van Eenheid vervat is.
  • Die Algemene Sinode bepaal die vereistes vir die opleiding, die aard en die toesig daaroor en die plekke waar dit moet geskied op aanbeveling van die Algemene
  • Die Algemene Kuratorium word saamgestel deur die Algemene Sinodale Moderamen aan die hand van die reglement van die Algemene Kuratorium en funksioneer volgens Reglement 10 vir die Algemene Kuratorium.
Artikel 7

Die verlening van bevoegdheid om as predikant, diensleraar of standplaasleraar beroep te word, die behoud daarvan en die beëindiging daarvan, geskied deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde.

 

 

 

 

 

 

 

3     Vergelyk die Kerkorde Artikel 55.

4     Vergelyk Reglement 11 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante, diensleraars en standplaasleraars

4.1.1.

5     Vergelyk Reglement 11 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante, diensleraars en standplaasleraars

4.1.2.

 

Artikel 86
  • ’n Predikant, diensleraar of standplaasleraar word vir diens aan ’n gemeente beroep deur die kerkraad van die gemeente, met approbasie deur die gemeente en goedkeuring deur die ring.
  • ‘n Predikant/diensleraar word vir diens aan die kerkverband deur ’n kerkvergadering of sy gevolmagtigde benoem, met approbasie deur die kerkverband en  goedkeuring  deur  die  betrokke  sinodale  regs-

/kerkordekommissie.

  • Die bevestiging van ’n predikant, diensleraar of standplaasleraar vir diens aan ’n gemeente geskied nadat goedkeuring daartoe verleen is deur die ring of sy
  • Die bevestiging van ’n predikant/diensleraar vir diens aan die kerkverband geskied nadat goedkeuring daartoe verleen is deur die betrokke sinodale regs-

/kerkordekommissie.

  • Die bevestiging van ’n proponent geskied met
  • ’n Predikant/diensleraar wat ’n beroep na ’n ander gemeente aangeneem het of ’n benoeming vir diens aan die kerkverband aanvaar het, ontvang ’n akte van demissie van die kerkvergadering in wie se diens gestaan is.
  • ’n Predikant, diensleraar of standplaasleraar wat emeriteer, ontvang ’n akte van
Artikel 9

Predikant

  • Die amp van die predikant fokus op die bediening van die Woord in al sy
  • Die predikant is geroep om ’n volgeling van Christus te wees en sy lewe te wy in diens van die Here en sy kerk.
  • Die predikant funksioneer in ’n gemeente, in die kerkverband en in die diens van die kerk in die wêreld.
  • In die gemeente aanvaar die predikant verantwoordelikheid vir onderskeiding, die bestudering en verkondiging van die Woord van God, die bediening van die sakramente, die diens van die gebede en Die predikant is ook saam met die ander ampte verantwoordelik vir:
    • eredienste,
    • die opbou van die gemeente,
    • onderrig en toerusting van gelowiges vir hulle dienswerk,
    • die gemeente se dienswerk in die wêreld,
    • leiding en organisering van die gemeente,
    • uitoefening van Christelike liefde en tug,
    • pastorale versorging,

6     Vergelyk Reglement 12 vir die Beroep, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikant, Diensleraar en Standplaasleraar.

 

  • kerkplanting,
  • die voortdurende ontwikkeling van

Die kerkraad onderskei en bepaal, saam met die predikant, die wyse waarop dié verantwoordelikhede, in lyn met bepaalde begaafdhede, uitgeleef word en vervat dit in ’n diensooreenkoms.

  • Die predikant neem ook deel aan die gesamentlike bediening van die kerkverband in die onderskeie kerklike vergaderinge en ekumeniese
  • As deel van die dienswerk van die kerkverband aan die wêreld tref die kerkverband reëlings oor wyses waarop die predikant diensbaar is in die kerk en in die wêreld.

Diensleraar

  • Die diensleraar is geroep om ’n volgeling van Christus te wees en sy lewe te wy in diens van die Here en sy kerk.
  • Die diensleraar funksioneer in ’n gemeente, in die kerkverband en in die diens van die kerk in die wêreld.
  • Die diensleraar   fokus   op    die   toegespitse   bediening   in    ‘n        spesifieke spesialisasieveld van opleiding.
Artikel 10

’n Predikant, diensleraar en standplaasleraar mag geen ampspligte (vergelyk Artikel 9 van die Kerkorde) onder lidmate van ’n ander gemeente verrig sonder die toestemming van daardie kerkraad nie.

Artikel 11
  • ’n Predikant, diensleraar en standplaasleraar kan die kerklike bediening slegs om ernstige en gewigtige redes verlaat. Die persoon hou op om predikant, diensleraar of standplaasleraar te wees wanneer hy/sy nie meer in diens van ‘n gemeente staan of kerklike werk verrig Die persoon kan egter vooraf van die Algemene Taakspan Predikantesake verlof ontvang om proponentsbevoegdheid te behou.
  • Sodanige behoud van bevoegdheid kan alleen verleen word indien die betrekking wat aanvaar word, ’n geestelike karakter dra wat regstreeks met die verkondiging van die Woord in verband staan en ten bate van die Nederduitse Gereformeerde Kerk geag word.
  • Indien daar ander gewigtige redes is, kan sodanige behoud van bevoegdheid alleen verleen word indien die Algemene Taakspan Predikantesake, op grond van aanbevelings van die kerkraad en die ring, oordeel dat daar genoegsame bona

 

fide redes7 is om sodanige bevoegdheid te behou om ’n ander betrekking8 te aanvaar.

Artikel 12
  • Die predikant, diensleraar en standplaasleraar word vir die uitvoering van die amp of bediening deur ’n kerkvergadering (kerkraad, ring, sinode, Algemene Sinode) in diens gestel.
  • Die predikant, diensleraar en standplaasleraar is, as geroepene van die Here deur sy kerk, aan die Here én aan die betrokke kerkvergadering verantwoording
  • Die kerkvergadering gee aan die predikant, diensleraar en standplaasleraar die respek en ondersteuning wat ’n geroepene van die Here en sy kerk in staat kan stel om die amp en bediening effektief uit te voer.
  • Indiensneming en diensbeëindiging geskied deur die betrokke kerkvergadering in wie se diens die predikant, diensleraar en standplaasleraar staan.
  • Slegs persone wat die nodige ampsbevoegdheid het (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde) kan in ’n gemeente of in die kerkverband as predikant, diensleraar en standplaasleraar dien.
  • Die predikant, diensleraar en standplaasleraar se dienste word met onmiddellike effek beëindig by verlies van bevoegdheid ingevolge Reglement 11 vir die Bevoegdheid van Predikante, Diensleraars, Standplaasleraars, Proponente en Emeriti.
  • Die betrokke kerkvergadering kan die dienste van ’n predikant, diensleraar en standplaasleraar in die volgende gevalle beëindig9:
    • op grond van wangedrag;
    • op grond van gebrekkige bedieningsvaardigheid of dienslewering;
    • op grond van die gemeente of kerkverband se bedienings- en
Artikel 13

Die gemeente of kerkverband in wie se diens ’n predikant, diensleraar of standplaasleraar staan, sien om na die persoon se geestelike, emosionele en fisieke behoeftes, is medeverantwoordelik vir die bedieningsontwikkeling en is verantwoordelik vir die lewensonderhoud soos ooreengekom10.

 

 

 

 

7 Bona fide redes is wanneer ’n predikant, diensleraar of standplaasleraar bedank uit die werkkring sonder dat daar enigsins sprake is van dissiplinêre en/of tugoptrede. Redes kan inhou dat die predikant, diensleraar of standplaasleraar vir die huidige nie die weg oopsien om voort te gaan met die bediening nie.

8 Met die toekenning van proponentsbevoegdheid kan die volgende ook oorweeg word, naamlik: “dra die ander betrekking ’n geestelike karakter wat regstreeks met die verkondiging van die Woord in verband staan en ten bate van die Nederduitse Gereformeerde Kerk geag word?”

9 Vergelyk Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante/diensleraars by Ongeskiktheid en Onvermoë.

10 Vergelyk die A tot Z-beleid vervat in die Kerkordeboek of geplaas op die webblad van die NG Kerk

www.ngkerk.org.za.

 

Artikel 14
  • ’n Predikant, diensleraar of standplaasleraar emeriteer op die ouderdom soos deur die Algemene Sinode bepaal11.
  • ’n Predikant, diensleraar of standplaasleraar wat weens verswakte gesondheid, ouderdom of andersins uit die diens tree en daarvoor kwalifiseer, ontvang die voordele volgens die bepalinge van die betrokke pensioenfonds.
  • ’n Emeritus ouer as die voorgeskrewe aftreeouderdom kan, met goedkeuring van die ring, vir ’n bepaalde termyn en vir ’n bepaalde taak beroep word12.
  • ’n Emeritus wat weens verswakte gesondheid geëmeriteer het, moet eers weer beroepbaar gestel word deur die Algemene Taakspan Predikantesake nadat skriftelik aansoek gedoen is by die Algemene Taakspan Hierdie aansoek moet vergesel wees van:
    • ‘n toepaslike mediese sertifikaat en
    • aanbeveling van die
  • Emeriti jonger as die voorgeskrewe aftreeouderdom mag in enige predikantspos beroep word.
2.3      Ouderlinge en diakens Artikel 15
  • Ouderlinge en diakens onderskryf met hulle bevestiging hulle instemming met die belydenis van die kerk en die
  • Daar behoort ’n gereelde wisseling van ouderlinge en diakens te Die dienstyd van ouderlinge en diakens word deur die kerkraad gereël.
Artikel 16
  • Die amp of bediening van die ouderling is gerig op geestelike onderskeiding en leiding, versorging, bestuur en toesig, en omvat:
    • die toerusting van lidmate vir hulle dienswerk;
    • die regering van die gemeente;
    • die doen van huisbesoek;
    • die uitoefening van opsig en tug;
    • waaksaamheid oor die suiwerheid van die leer;
    • medeverantwoordelikheid vir die kategetiese onderwys;
    • die roeping om ander na Christus te lei;
    • die lei van eredienste waar die kerkraad en die ring daartoe vergunning gegee het13;
    • dissipelskap en
    • ander opdragte wat deur die kerkraad bepaal word in die lig van artikel 1.

11 Vergelyk Riglyn 5: Predikant: aftreeouderdom.

12 Vergelyk Reglement 16 vir Vastetermynpredikantsposte, punt 4.

13 Vergelyk Artikel 48.3.5 van die Kerkorde en Funksionele Besluit 12: Riglyne vir die lei van eredienste deur ouderlinge en diakens..

 

  • Die kerkraad bepaal met inagneming van artikel 1.1 tot 16.1.10 van die

Kerkorde die bedienings-verantwoordelikheid van elke ouderling.

Artikel 17
  • Die amp of bediening van die diaken is gerig op praktiese dienswerk. Dit begin in die erediens, en gaan vandaar uit na die gemeente en die wêreld waarin die lidmate leef. Die diakenamp omvat:
    • die toerusting van lidmate vir hulle dienswerk;
    • die opheffing, vertroosting en ondersteuning van almal wat in een of ander opsig barmhartigheidsdiens benodig;
    • die insameling en besteding van middele wat vir die diakonale werk nodig is;
    • die organisering en leiding van die barmhartigheidsbediening van die gemeente;
    • die lei van eredienste waar die kerkraad en die ring daartoe vergunning gegee het14;
    • ander opdragte wat deur die kerkraad bepaal word in die lig van artikel 1.
  • Die kerkraad bepaal met inagneming van artikel 1.1 tot 17.1.6 van die

Kerkorde die bedienings-verantwoordelikheid van elke diaken.

 

HOOFSTUK 3

 

DIE VERGADERINGE VAN DIE KERK

3.1           Algemene bepalinge

Artikel 18

Daar is vier kerkvergaderinge: kerkraad, ring, sinode en Algemene Sinode.

Artikel 19

Die opsig oor, die regering van en die tug en/of dissipline in die kerk word aan hierdie vergaderinge toevertrou.

Artikel 20
  • Die vergaderinge het, elkeen na sy eie aard en funksie, ’n kerklike gesag15 deur Christus aan hulle toevertrou.
  • Die gesag van die ring, na aanleiding van sy aard en funksie, oor die kerkraad is dieselfde as dié van die sinode en die Algemene Sinode, na aanleiding van elkeen se eie aard en funksie, oor die kerkverband.
Artikel 21

Die kerkvergaderinge behandel sake vanuit kerklike perspektief, in die lig van die Woord van God en op kerklike wyse.

Artikel 22
  • In meerdere vergaderinge word alleen die sake behandel wat daar tuis hoort of

 

 

14 Vergelyk artikel 48.3.5 van die Kerkorde.

15 Vergelyk Artikel 4 en 21 van die Kerkorde.

 

daarheen verwys is deur mindere vergaderinge en wat nie in mindere vergaderinge afgehandel kon word nie.

  • ’n Meerdere vergadering het die bevoegdheid om ’n saak wat ’n mindere vergadering moes afhandel, onder die volgende omstandighede te hanteer:
    • waar ’n mindere vergadering nie bestaan nie; en
    • in die geval van onvermoë of wanbestuur by die mindere
  • ‘n Meerdere vergadering kan in die geval van wanbestuur of onvermoë ‘n mindere vergadering ontbind en hersaamstel en/of onder die meerdere vergadering se bestuur plaas.
Artikel 23

Kerklike appèl, gravamen (beswaarskrif) en hersiening (revisie)

  • Die besluite van vergaderinge of hulle gevolmagtigdes is bindend, in soverre dit nie in stryd is met die Woord van God, die belydenis van die kerk en die Kerkorde nie (sien Artikel 1 en 2).
  • Alle ampsdraers en lidmate van die kerk word daartoe opgeroep om voortdurend met die Woord van God, die belydenis en die Kerkorde as maatstaf die werk van vergaderings en ampsdraers te beoordeel.
  • Besluite van kerkrade, ringe en sinodes kan by wyse van appèl of aansoek om hersiening (revisie) heroorweeg word volgens voorskrifte van die reglement.
  • In die geval van ’n besluit van die Algemene Sinode, kan ’n proseduriële beswaar, gravamen oor leerstellige sake (beswaarskrif) of aansoek om hersiening (revisie) aan die Algemene Sinode gerig word.
  • Iemand wat appelleer, ’n gravamen (beswaarskrif) indien, of aansoek doen om hersiening (revisie) is verplig om die appèl, gravamen (beswaarskrif), aansoek om hersiening (revisie) of proseduriële beswaar in te dien in ooreenstemming met die reglement wat deur die Algemene Sinode daarvoor goedgekeur is.

23.6 Lidmate, ampsdraers en predikante/diensleraars/standplaasleraars in diens van die kerkverband van die Nederduitse Gereformeerde Kerk mag hulle nie tot die burgerlike hof wend in hulle beswaar teen ’n kerkvergadering se besluit(e) nie, voordat hulle nie eers die kerklike middele tot hulle beskikking aangewend en uitgeput het nie.

Artikel 24

Die handelinge van elke vergadering word daagliks met Skriflesing en gebed begin en met danksegging beëindig.

Artikel 25

Elke vergadering het ’n voorsitter wat verantwoordelik is vir die leiding en ordelike verloop van die vergadering, en ’n skriba wat die handelinge van die vergadering opteken.

  • Besondere bepalinge
    • Die kerkraad

Artikel 26

  • Elke gemeente het ’n kerkraad aan wie die opsig oor, die regering van en die tug en/of dissipline in die gemeente toevertrou is.

 

  • Die kerkraad bestaan uit al die predikante/diensleraars/standplaasleraars asook die ouderlinge en diakens16.
Artikel 27
  • ’n Kerkraad mag desentraliseer en aan gedesentraliseerde kerkrade17 duidelik omskrewe bevoegdhede gee wat aan die ring vir goedkeuring voorgelê word.
  • Vir die behartiging van die besondere werksaamhede aan die onderskeie ampte verbonde, mag die ouderlinge en diakens gereeld afsonderlik vergader.
Artikel 28
  • Die kerkraad vergader minstens vier keer per jaar. In buitengewone omstandighede en met die goedkeuring van die ring kan die kerkraad minder
  • Die kerkraad kies jaarliks ’n voorsitter uit die lede van die
  • Buitengewone vergaderings van die kerkraad word deur die voorsitter byeengeroep na oorlegpleging met die predikant(e), indien die voorsitter nie ’n predikant van die gemeente is nie.
  • Indien die plaaslike predikant(e) nie by ’n gewone of buitengewone kerkraadsvergadering teenwoordig kan wees nie, óf indien die pos van predikant vakant is, woon die konsulent of ’n ander predikant (dienend óf geëmeriteer), deur die ring of sy gevolmagtigde daartoe aangewys, die vergadering adviserend namens die ring by, met verslag aan die ring. Die persoon kan ook op versoek van die kerkraad as voorsitter optree.
3.2.2     Die ring

Artikel 29

As uitdrukking van die kerkverband en met die oog op behoorlike kerklike dissipline, word gemeentes onderling gegroepeer tot ringe. Hierdie groepering van gemeentes word van tyd tot tyd deur die sinode gedoen. Die ring vergader een maal per jaar of soos deur die betrokke sinode bepaal.

Artikel 30
  • Die ring word saamgestel uit een predikant/diensleraar/standplaasleraar en een ouderling/diaken as afgevaardigdes deur die kerkraad van elke gemeente binne die ringsgebied. Waar die pos vir predikant/diensleraar/standplaasleraar vakant is, kan ’n ouderling/diaken in die plek van die predikant/diensleraar/standplaasleraar afgevaardig word.
  • As ’n gemeente meer as een pos vir predikant/diensleraar het, het die kerkraad die reg om meer predikante/diensleraars en nog een ouderling/diaken vir elke bykomende predikant/diensleraar af te vaardig, indien die sinode daartoe

 

 

16 Vergelyk Nederlandse Geloofsbelydenis Artikel 30. Die beginsel word gehandhaaf dat alle predikante, ouderlinge en diakens in die kerkraad (kerkraad en/of gedesentraliseerde kerkrade) moet dien (vergelyk artikels 26.2 en 27.1).

17 Gedesentraliseerde kerkrade word saamgestel uit die predikant(e), diensleraar(s), ouderlinge en diakens, aangewys deur die kerkraad. Met die term “gedesentraliseerde kerkraad” word enige groepering in die gemeente verstaan.

 

Waar in sodanige gemeente ’n pos vir predikant/diensleraar vakant is, mag die kerkraad ’n ouderling/diaken vir die vakante pos afvaardig.

  • Vir elke afgevaardigde word ’n sekundus ’n Ouderling/diaken mag as sekundus vir ’n predikant optree.
  • Alle afgevaardigdes moet van geloofsbriewe voorsien
Artikel 31

Tot die werksaamhede van die ring hoort:

  • kerkvisitasie;
  • die opsig oor die gemeentes, om toe te sien dat kerkrade en gemeentes hulle roeping nakom;
  • advies en hulp aan kerkrade;
  • die stigting van nuwe gemeentes of ontbinding van gemeentes op versoek van kerkrade en die reëling van gemeentelike grense18;
  • die behandeling van sake wat óf in eerste instansie óf op appèl voor die ringsvergadering gebring word;
  • die begeleiding van gemeentes waar die behoefte ontwikkel vir nuwe geloofsgemeenskappe binne die ringsgebied, of in samewerking met ander ringe;
  • die behartiging van die gemeenskaplike roeping en gesamentlike werksaamhede van die gemeentes binne die ring soos telkens deur die ring bepaal;
  • die opsig, tug en/of dissipline oor alle ouderlinge, diakens, predikante, diens- en standplaasleraars wat emeriti en proponente insluit, sonder om die opsig van die kerkraad oor sy ampsdraers uit te sluit (vergelyk artikel 2 van die Kerkorde);
  • die aanwys van konsulente;
  • die aanwys van ‘n ringskommissie as sy gevolmagtigde wat tussen vergaderings van die ring sake van spoedeisende belang en ander opdragte van die ring behartig;
  • die toekenning van beperkte bevoegdheid op versoek van kerkrade (vergelyk artikel 48.3.5 van die Kerkorde).
3.2.3         Die sinode

Artikel 32

  • Die sinode word saamgestel uit afgevaardigdes van gemeentes wat geografies ’n eenheid vorm en maklik vergader. Die groepering kan deur die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen gewysig word op versoek en met goedkeuring van die betrokke sinode(s)/moderamen(s)/sinodale kommissie(s).19
  • Gemeentes wat by ‘n ander sinode wil inskakel, doen aansoek by beide sinodes/moderamens/sinodale kommissies wat dit oorweeg aan die hand van prosedures soos deur die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen in oorleg met die Algemene Taakspan Regte vasgestel Indien beide die betrokke

18 Vergelyk Reglement 27 vir Vermeerdering, Kombinering, Eenwording en Samesmelting van Gemeentes.

19 Die onderskeie sinodes het verskillende benaminge (bv. moderamen, diensraad, sinodale dienskommissie) vir die liggaam wat die funksies van die sinodale kommissie verrig.

 

sinodes/moderamens/sinodale kommissies die aansoek goedkeur, word dit aan die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen voorgelê vir goedkeuring.

Artikel 33
  • Sinodes word op een van die volgende maniere, waaroor elke sinode self besluit, saamgestel:
    • uit een predikant/diensleraar/standplaasleraar en een kerkraadslid (ouderling/diaken) as afgevaardigdes deur die kerkraad van elke gemeente binne die sinodale gebied. Waar die pos vir predikant/diensleraar/standplaasleraar vakant is, kan ’n ouderling/diaken in die plek van die predikant/diensleraar/standplaasleraar afgevaardig word; óf
    • as ’n gemeente meer as een pos vir predikant/diensleraar/standplaasleraar het, het die kerkraad die reg om meer predikante/diensleraars/standplaasleraars en nog een kerkraadslid (ouderling/diaken vir elke bykomende predikant/diensleraar/standplaasleraar af te vaardig, indien die sinode daartoe besluit. Waar in sodanige gemeente ’n pos vir predikant/diensleraar/standplaasleraar vakant is, mag die kerkraad ’n kerkraadslid (ouderling/diaken) vir die vakante pos afvaardig; óf
    • ’n gelyke aantal predikante/diensleraars/standplaasleraars en kerkraadslede (ouderlinge/diakens) uit elke ring in die sinodale gebied. Die sinode besluit op die wyse van afvaardiging en die aantal afgevaardigdes per ring.
  • Die teologiese opleiding word in adviserende hoedanigheid verteenwoordig deur ’n NG dosent van die Teologiese Fakulteit Stellenbosch en/of die Teologiese Fakulteit Pretoria en/of die Teologiese Fakulteit Bloemfontein en/of Hugenote Kollege en/of NETS.
  • Vir elke afgevaardigde word ’n sekundus aangewys. ’n Kerkraadslid (ouderling/diaken) mag as sekundus vir ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar
  • Afgevaardigdes moet van geloofsbriewe voorsien
Artikel 34

Die sinode vergader ten minste elke vier jaar, sover moontlik in die jaar na die gewone vergadering van die Algemene Sinode.

Artikel 35

Tot die taak en bevoegdhede van die sinode hoort:

  • die opstel en wysiging van bepalings en reglemente vir die werksaamhede aan hom toevertrou, mits dit nie met die Kerkorde in stryd is nie;
  • die behartiging van die gemeenskaplike roeping en gesamentlike werksaamhede van die gemeentes in sy gebied, met inagneming van Artikel 22 en daarom ook Artikel 26, 31 en 43 van die Kerkorde. Die aard en omvang van hierdie sake word deur die sinode self bepaal;

 

  • die opleiding van predikante/diensleraars/standplaasleraars soos deur Artikel 6 van die Kerkorde bepaal;
  • die opbou van die nodige fondse met die oog op eie werksaamhede en die finansiering van die Algemene Sinode volgens ’n aanvaarde formule;
  • die behandeling van alle sake wat in eerste instansie of by wyse van appèl voor hom gebring word;
  • die aanwysing van afgevaardigdes na die Algemene Sinode; en
  • die opname van ander belydenisskrifte in die kerklike bepalinge van die sinode, op voorwaarde dat:
    • die Algemene Sinode vooraf bevind het dat sodanige belydenisskrif nie in stryd is met die Skrif, die Formuliere van Eenheid en die erkende ekumeniese belydenisse nie;
    • minstens twee derdes van ’n sinode ten gunste daarvan besluit;
    • minstens twee derdes van die kerkrade van ’n sinode ten gunste daarvan besluit en die nodige approbasie verkry is;
    • dit sonder dwang vir lidmate, ampsdraers en ander kerkvergaderinge binne die sinodale gebied geskied, en
    • dit nie as ’n wysiging van die NG Kerk se gemeenskaplike belydenisgrondslag beskou word nie.
Artikel 36

Die samestellende kerke of sinodes behou volle seggenskap oor hul eiendomme, finansies, werksaamhede, ensovoorts, wat hulle voor toetreding tot die algemene sinodale verband gehad het of daarna verwerf, behalwe die wat volgens die Kerkorde aan die Algemene Sinode oorgedra is of sal word, of deur die Algemene Sinode in trust gehou word.

Artikel 3720

Dit staan die samestellende kerke vry om met behoud van alle regte, voorregte, besittings, naam, ensovoorts, uit die algemene sinodale verband te tree wanneer hulle so ’n stap voor God in die lig van sy Woord kan regverdig.

3.2.4     Die Algemene Sinode Artikel 38

Samestelling en frekwensie van vergaderings

  • Die Algemene Sinode vergader elke vier
  • Die vergadering van die Algemene Sinode bestaan uit ’n maksimum van 370 afgevaardigdes wat sover moontlik saamgestel word uit ’n gelyke aantal predikante/diensleraars/standplaasleraars en kerkraadslede.
  • 200 afgevaardigdes wat uit 20 persone per samestellende sinode saamgestel word, waarvan die helfte verkieslik jonger as 40 jaar moet wees.

 

20 Die ATR interpreteer Artikel 37 soos volg: Artikel 37 is nie van toepassing op gemeentes nie; en die samestellende kerke waarna Artikel 37 verwys, is tans die 10 sinodes waaruit die Algemene Sinode saamgestel is.

 

  • 160 afgevaardigdes word proporsioneel volgens die aantal lidmate van elke samestellende sinode aangewys.
  • Die Algemene Kuratorium wys 10 afgevaardigdes uit die vyf opleidingsentra, met volle sittingsreg aan. Hierdie persone word addisioneel bygevoeg by die getal afgevaardigdes uit die betrokke samestellende sinodes.
  • Diversiteit ten opsigte van geslag en ouderdom word in ag geneem met die saamstelling van afvaardigings.
  • Elke afvaardiging moet van ’n geloofsbrief voorsien

Artikel 39

Die afgevaardigde predikant met die langste diens, wat die oudste in jare is, open die vergadering en gaan voor totdat die moderator gekies is. Die algemene sekretaris help met die konstituering van die vergadering en die verkiesing van die moderator.

Artikel 40

Die Moderatuur van die Algemene Sinode, bestaande uit ’n moderator, ’n assessor en die aktuarius, lei die sinode (vergelyk Artikel 25 van die Kerkorde). Die algemene sekretaris tree op as skriba van die vergadering, met adviserende stem. Die Moderatuur word tydens die sinodesitting deur die moderators/voorsitters van die onderskeie sinodes bygestaan.

Artikel 41

  • Ter aanvang van die Algemene Sinode word die Moderatuur verkies vir die duur van die vergadering.
  • Lede van die Moderatuur kan nie vir meer as twee termyne in dieselfde posisie verkies word nie.
  • Die ASM (Algemene Sinodale Moderamen) konstitueer aan die einde Algemene Sinode21.
Artikel 42
  • Die Algemene Sinode besluit self wanneer die volgende Algemene Sinode byeenkom, met dien verstande dat die Algemene Sinode nie langer as vier jaar uitmekaar vergader nie.
  • Die Algemene Sinodale Moderamen roep ’n buitengewone Algemene Sinode byeen indien dit nodig geag word.
Artikel 43
  • Tot die taak en funksie van die Algemene Sinode behoort
    • dit wat uitdrukking gee aan die kerk se gemeenskaplike identiteit in terme van Woord, Belydenis, Kerkorde, roeping en beleid;
    • dit wat die kerk se nasionale en internasionale ekumeniese verhoudinge raak;
    • dit wat die kerk se publieke getuienis op nasionale en internasionale gebied raak (vergelyk artikel 67.4 van die Kerkorde);
    • die viering van die kerk se onderlinge verbondenheid, eenheid en diversiteit;

 

21 Vergelyk die Reglement vir die Algemene Sinodale Moderamen.

 

  • die bevordering van sinergie tussen samestellende sinodes ten opsigte van roeping en getuienis;
  • die aanwysing van die Bybelvertaling(s) wat amptelik gebruik moet word;
  • die vasstelling van die belydenisskrifte ooreenkomstig Artikel 44, die Kerkorde, die liturgiese riglyne en/of formuliere, en die liederebundel(s) vir eredienste;
  • die vasstelling van die formele vereistes vir die opleiding en bevoegdheid van die predikante, diensleraars en standplaasleraars;
  • die administrasie van vaste eiendom en fondse van die Algemene Sinode;
  • die oorsig en instandhouding van ’n konstruktiewe werksverhouding met die kerklike maatskappye naamlik Bybel-Media, CLF en Hugenote Kollege;
  • die hantering van appèlsake wat voor die Algemene Sinode gebring word;
  • Die agenda van die Algemene Sinode word bepaal deur die sake in 1.
    • Die Algemene Sinode hanteer nie sake wat deur die samestellende sinodes of gemeentes hanteer kan word nie.
    • Die agenda van die Algemene Sinode word saamgestel uit sake wat deur die sinodes verwys word en wat uit die werk van die ASM voortspruit, met dien verstande dat dit nie die mandaat in 43.1 oorskry nie.
  • Die Algemene Sinode gee ’n mandaat aan die ASM om as gevolmagtigde die werksaamhede, bedieningsprioriteite, besluite en opdragte van die Algemene Sinode uit te voer aan die hand van die toepaslike reglemente vir die Algemene Sinode en Algemene Sinodale Moderamen.
Artikel 44
  • Die wysiging van die belydenis kan alleen geskied nadat elke sinode afsonderlik met ’n tweederdemeerderheid én twee derdes van alle kerkrade elk met ’n tweederdemeerderheid ten gunste daarvan besluit het.
  • Artikel 44.1 en 44.2 van die Kerkorde word gewysig nadat elke sinode afsonderlik met ’n tweederdemeerderheidstem ten gunste daarvan besluit het en die Algemene Sinode daarna met ’n tweederdemeerderheidstem ten gunste daarvan besluit.
  • Die Algemene Sinode mag, met uitsondering van artikel 1 en 44.2 van die

Kerkorde, die Kerkorde wysig of aanvul met ’n tweederdemeerderheidstem.

  • Sake in verband met leertug, leergeskille of geskille tussen sinodes en mindere vergaderinge kan by wyse van appèl voor die Algemene Sinode In gevalle van leertug en leergeskille word ’n tweederdemeerderheidsbesluit vir die bekragtiging van die uitspraak van die Algemene Sinode vereis (vergelyk Artikel 65.2 van die Kerkorde).
  • Indien ’n tweederdemeerderheid nie verkry word nie, mag enige van die partye ’n verdere beroep op die afsonderlike sinodes Die gesamentlike volstrekte meerderheid van stemme van die afsonderlike sinodes is dan beslissend.
Artikel 45

Die Algemene Sinode mag artikels van die Kerkorde, met die uitsondering van artikel

44.1 en 44.2 van die Kerkorde, met ’n tweederdemeerderheidstem óf opskort óf daarvan vrystelling verleen.

 

Artikel 46

Die Algemene Sinode stel reglemente op met die oog op die uitvoering van sy werksaamhede.

Artikel 47
  • Die Algemene Sinodale Moderamen mag reglemente van taakspanne van die Algemene Sinodale Moderamen wysig indien dit noodsaaklik raak om die werksaamhede van die Algemene Sinode te optimaliseer.
  • Die Algemene Sinodale Moderamen mag huidige riglyne wysig en nuwe riglyne opstel vir die werksaamhede van die taakspanne van die Algemene Sinode.

 

HOOFSTUK 4

 

DIE ARBEID VAN DIE KERK

4.1           Die openbare erediens Artikel 48
  • Die erediens is, onder die genadige werking van die Heilige Gees, die amptelike openbare samekoms van die gemeente tot ontmoeting met God en onderlinge gemeenskap van die heiliges, onder leiding van die besondere ampte en deur die bediening van die Woord, die bediening van die heilige sakramente, die gebed, kerklied en dankoffers.
  • Die inrigting van die eredienste word deur die kerkraad vasgestel met gebruikmaking van die liturgiese riglyne en/of formuliere soos deur die Algemene Sinode vasgelê.
  • Die leiding van eredienste berus by een van die volgende persone:
    • die predikant of diensleraar van die plaaslike gemeente, of in die persoon se afwesigheid:
    • die konsulent;
    • ’n ander bevoegde predikant of diensleraar22 (vergelyk Reglement 12) van gereformeerde belydenis wat deur die kerkraad daartoe uitgenooi is;
    • ’n student van ’n teologiese fakulteit van die Nederduitse Gereformeerde Kerk (vergelyk artikel 6.2 van die Kerkorde) wat, óf in ooreenstemming met die vereistes van die betrokke kuratorium en met toestemming van die kerkraad, deel van die praktiese opleiding in die gemeente ontvang, óf na voltooiing van die praktiese werk deur ’n kerkraad uitgenooi is;

 

 

 

22 Onder ’n bevoegde predikant wat eredienste kan lei, word verstaan ’n persoon met ampsbevoegdheid in die NG Kerk of ’n ander kerk van gereformeerde belydenis. Wanneer ’n kerkraad aan ’n persoon wat nie sodanig bevoeg geag word nie ’n uitnodiging rig om ’n erediens te lei, word daar strydig met die Kerkorde gehandel (Handelinge Algemene Sinode 1998, bl 409, 1.19.2.2). Vergelyk Reglement 26 vir die Verhouding tot ander Kerke en Groepe.

 

  • ’n ouderling/diaken (bedienaar) wat preekvergunning van die kerkraad en die ring ontvang het (vergelyk Artikel 4, 10 en 16.1.8, 17.1.5 en Riglyn 4 van die Kerkorde)23.
  • Prediking:
    • met die oog op die verkondiging van die volle raad van God moet die prediking deurgaans volle reg aan die kerklike jaar en die belydenisskrifte laat geskied; en
    • die inhoud van die prediking moet steeds ’n verklaring en toepassing van die Heilige Skrif wees.
  • Die Heidelbergse Kategismus, Nederlandse Geloofsbelydenis en Dordtse Leerreëls moet deurentyd sistematies in die prediking aan die orde gestel word.
  • Die sakramente

Artikel 49

  • Die doop24

Die heilige doop word deur ’n predikant, diensleraar, standplaasleraar of proponent 25 bedien met gebruikmaking van water en ’n goedgekeurde liturgiese riglyne en/of formuliere. Dit word, behalwe by hoë uitsondering26, in die amptelike openbare samekoms van die gemeente bedien.

49.2       Die nagmaal
  • Die heilige nagmaal word minstens vier maal per jaar in elke gemeente gevier27.
  • Tot die heilige nagmaal word toegelaat:
    • lidmate van die gemeente;
    • besoekers uit ander Nederduitse Gereformeerde gemeentes;
    • besoekers uit ander kerke28.
4.3           Die jeugbediening

Artikel 50

  • Die jeug as wesenlike deel van die gemeente is die verantwoordelikheid van die kerkraad en breër kerkverband.
  • Die bediening aan die jeug as verbondsjeug is ’n geïntegreerde deel van die omvattende gemeentelike bediening waarin God deur sy Woord tot die jeug kom deur verkondiging, onderrig, toerusting, herderlike sorg en dienswerk. Hierdie gemeentelike bediening geskied onder die leiding van die ampte aan en deur die jeug.
  • Die kinders van die gemeente, asook alle buitekerklikes wat lidmate van die gemeente wil word, moet begelei word in ‘n lewe van dissipelskap, waar geloof gevorm en ondersteun word en waar onderrig in die Woord van God en die leer

23 Vergelyk Riglyne 4 vir bedienaars (ouderlinge en diakens met bevoegdheid)

24  Vergelyk Riglyne 6 vir die doop van ‘n kind ouer as sewe.

25 Vergelyk Artikel 48.3.1 tot 48.3.3 van die Kerkorde met voetnota.

26 Die meriete van so ’n versoek word deur die kerkraad beoordeel.

27 Vergelyk Riglyn 7 vir die bediening van die nagmaal buite die erediens.

28 Vergelyk Reglement 26 vir die Verhouding tot ander Kerke en Groepe, 3.2.2.1 en 3.2.2.2.

 

van die kerk geskied. Hierdie bediening geskied met die oog op geloofsvolwassenheid en dissipelskap.

4.4      Die herderlike sorg Artikel 51
  • Die predikante, diensleraars, standplaasleraars ouderlinge en diakens moet herderlike sorg verleen aan alle lidmate van die gemeente, in besonder behoeftiges, siekes en oues van dae. Hulle moet besoek, bemoedig, vertroos en ondersteun word. Voorts moet lidmate voortdurend gewaarsku word teen valse leringe en dwalinge, teen wêreldgesindheid en goddelose lewenspraktyke.
  • Die Christelike huwelik as ’n instelling van God moet heilig gehou word en kerkrade moet hieroor die nodige herderlike toesig hou.
  • Kerkrade sien toe dat afgestorwe lede van die gemeente op ’n Christelike wyse begrawe/veras word.
4.5           Gemeentebediening

Artikel 52

  • Die kerk rig hom deur middel van gemeentebediening tot die lidmate ten einde die gemeente op te bou tot vervulling van sy dienswerk.
  • Die kerk rig hom deur intensiewe gespesialiseerde gemeentebediening tot kerk vervreemdes wat formeel nog lidmate is ten einde hulle daadwerklik te bereik en hulle tot gemeenskap met Christus te bring.
  • Waar die omvang en ander omstandighede van die werk dit vereis, word dit in kerkverband onderneem.
  • Gestuurdheid (Missio Dei)
Artikel 53
  • Die missie van die Drie-enige God, Vader, Seun en Heilige Gees is om lewe en volheid aan die wêreld te gee, en die kerk is in diens van God se missie.
  • Deur die Woord en Gees vergader God vir Hom ’n Deur dié gemeente:
    • laat God sy Woord verkondig,
    • bring Hy die gemeenskap van heiliges uit alle nasies tot stand,
    • laat Hy diens aan die wêreld in nood lewer,
    • laat Hy sy opdrag om die skepping en lewe te bewaar sigbaar tot uitdrukking bring, en
    • word sy geregtigheid en versoening Só laat Hy sy koninkryk kom.
  • Die gestuurde kerk bedien die evangelie in al sy dimensies aan mense wat die evangelie nie ken nie of daarvan vervreemd is.
  • Elke gemeente is ’n gestuurde gemeente en so elke lidmaat van die
4.7           Diens van barmhartigheid Artikel 54
  • Vanuit God se liefde en betrokkenheid by die wêreld vervul die gemeente sy

 

diakonale roeping in die gemeenskap en die wêreld deur die voorkoming, verligting en bestryding van maatskaplike nood, lyding en onreg.

  • Die gemeente gee uitvoering aan hierdie roeping in samewerking met die kerklike strukture van die ring, sinode, Algemene Sinode en diakonale diensorganisasies, asook ander geloofsgemeenskappe, organisasies en strukture wat deel is van die werksaamhede in die gemeenskap en die gemeente.
4.8      Die dienswerk van die gelowiges Artikel 55
  • Die roeping van die kerk in sy gestuurdheid na die wêreld (Missio Dei) impliseer die toegewyde dienswerk van elke gelowige.
  • Elke gelowige ontvang van die Here die gawes, die geleenthede en die krag van sy Gees om in hulle daaglikse lewe gestalte te gee aan God se liefde vir hierdie wêreld.
  • Met die oog hierop behoort die kerk gelowiges toe te rus, te inspireer en te
  • Die kerk skep geleenthede waar gelowiges betrek word by die uitbou van die kerk en die uitbreiding van God se koninkryk.
  • Dit staan gelowiges ook vry om ter wille van hulle dienswerk in die wêreld self aksies te begin en netwerke of vennootskappe te vorm om die koninkryk te
  • Die kerk gee met gesonde oordeel sy seën en samewerking aan hierdie aksies, netwerke of vennootskappe wat ook in diens staan van die Missio Dei.
4.9  Leer en aktuele sake Artikel 56

Die kerk beywer hom vir Skrifgefundeerde beskouinge ten opsigte van aktuele, leerstellige en etiese aangeleenthede en die bevordering van ’n sedelik gesonde openbare lewe.

4.10  Rentmeesterskap

Artikel 5729

Elke kerkvergadering maak die nodige voorsiening vir die sorgvuldige beheer van die stoflike aangeleenthede van die kerk en doen jaarliks verslag van sy rentmeesterskap aan die gemeente, ring, sinode of Algemene Sinode, soos die geval mag wees.

4.11  Diensverhoudinge

Artikel 58

Werknemers in diens van ’n gemeente of die kerkverband, se diensverhouding word per diensooreenkoms gereël.

 

 

 

29 Hierdie Artikel moet saam gelees word met Reglement 24 vir Kerklike Goedere.

 

HOOFSTUK 5

 

KERKLIKE OPSIG, TUG EN DISSIPLINE

Artikel 59
Doel en voorskrifte
  • Kerklike opsig word gehou en kerklike tug en dissipline uitgeoefen
    • tot eer van God;
    • tot heil van die Kerk;
    • tot behoud van die sondaar;
  • volgens voorskrifte van
    • die Woord van God;
    • die belydenisskrifte;
    • die Kerkorde en ander bepalings30 van die kerk;
    • die
Artikel 60
Kerklike opsig en tug
  • Die kerklike opsig en tug dra ’n geestelike karakter en pas by die kerk as ’n geloofs- en ’n Opsig en tug word dus op ’n kerklike wyse en met geestelike middele uitgeoefen.
  • Die amptelike uitoefening van die tug deur kerkvergaderinge of hulle gevolmagtigdes vervang nie die roeping van die gelowiges tot onderlinge vermaning nie, maar vul dit aan.
  • Amptelike kerklike opsig en tug is pastoraal-kerkregtelik van aard en moet uit ’n Bybelse en geestelike oogpunt billik en regverdig toegepas word.
  • Die kerklike opsig gaan oor die hele lewenswandel (leer en lewe) van al die lidmate van die gemeente, ampsdraers ingesluit.
Artikel 61 Tugwaardige sondes
  • Sondes wat tot tug lei, is sondes wat indruis teen die Woord van God en die belydenis van die kerk.
  • Sondes wat openbare aanstoot gee of wat na aanleiding van die voorskrifte van Matteus 18:15 – 17 onder die aandag van die kerk kom, stel die persoon bloot aan ’n amptelike tugondersoek.
  • Wangedrag deur werknemers van die kerk in terme van diensverhoudinge kan ook tugwaardige sondes wees.

 

 

30 Vergelyk Reglement 22 vir Tug en Vermaning.

 

Artikel 62
Lidmate, ampsdraers, gelegitimeerdes en werknemers
  • Alle lidmate van die gemeente val onder die opsig en tug van die
  • Alle ouderlinge, diakens en gelegitimeerdes staan onder die opsig en tug van die ring, sonder om die opsig van die kerkraad oor sy ampsdraers uit te sluit (vergelyk artikel 31.7 van die Kerkorde).
  • Lidmate van die kerk, wat as werknemers in diens van ’n gemeente of die kerkverband is, kan weens wangedrag getug word.
Artikel 63 Kerklike dissipline
  • Werknemers in diens van ’n gemeente of die kerkverband, kan in terme van hulle diensverhouding kerklik gedissiplineer word.
  • Kerklike dissiplinêre optrede is die gevolg van oortredings by die werkplek en geskied teen die agtergrond van die personeelbeleid en die diensooreenkoms.
  • Werknemers in diens van die kerkverband, staan onder die kerklike dissipline van die werkgewer.
  • Gelegitimeerdes in diens van ’n gemeente staan onder die kerklike dissipline van die ring.
Artikel 64
Tug- en dissiplinêre maatreëls
  • Die onderstaande tug- en/of dissiplinêre maatreëls kan deur tugliggame toegepas word:
64.2          Lidmate
  • ’n vermaning in ’n privaatgesprek of ter vergadering van die tugliggaam met die oog op berou en bekering;
  • geestelike begeleiding en herderlike sorg;
  • afsnyding van die
  • Ouderlinge en diakens
    • ’n vermaning in ’n privaatgesprek of ter vergadering van die tugliggaam;
    • skorsing met of sonder opskorting van lidmaatregte totdat daar bewys van grondige berou is;
    • opheffing van ampsbevoegdheid totdat daar ‘n bewys van grondige berou is;
  • Gelegitimeerdes
    • ’n vermaning ter vergadering van die tugliggaam;
    • ’n skriftelike waarskuwing deur die tugliggaam met verslag aan die werkgewer;
    • opskorting van legitimasie vir ’n vasgestelde tydperk met een of meer van die volgende maatreëls:

 

  • gedeeltelike of volle weerhouding van lewensonderhoud en toelaes deur die werkgewer. (Uitgawes wat direk met die nakoming van pligte te doen het, kan weerhou word.)
  • Indien die tugliggaam nie oortuig is van die egtheid van die berou nie, kan hierdie opskorting van legitimasie verleng word.
  • Verlies van legitimasie waarna die kerkraad verplig is om uitvoering te gee aan Artikel 12.
    • Hierdie verlies van legitimasie kan vir ’n vasgestelde tydperk of permanent
      • In die geval van die tydelike verlies van bevoegdheid is die betrokkene weer beroepbaar na die verstryking van die vasgestelde tydperk.
      • In die geval van permanente verlies van bevoegdheid word die akte van legitimasie nietig verklaar
    • Kennisgewings word in beide gevalle aan die Algemene Taakspan Predikantesake gegee.
Artikel 65 Appèl31
  • Ooreenkomstig Artikel 23 van die Kerkorde kan daar teen die bevindinge en tug en/of dissiplinêre maatreëls van tugliggame geappelleer word.
  • Oor leerstellige sake (vergelyk artikel 44.4 van die Kerkorde) en oor die beëindiging van bevoegdheid (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde) kan tot by die Algemene Sinode geappelleer word
  • Oor ander sake wat met die tug en/of dissipline verband hou, kan daar nie verder as die sinode geappelleer word nie.
Artikel 66
Opheffing van tug- en/of dissiplinêre maatreëls
  • Tugmaatreëls het berou en inkeer ten doel en word, met inagneming van artikel

59.1 van die Kerkorde, opgehef in die geval van:

  • Lidmate
    • Wanneer ’n lidmaat berou betoon, hef ’n tugliggaam of kerkraad wat oortuig is van die egtheid van berou, die tugmaatreëls op.
    • Wanneer lidmaatskapregte weerhou is, laat die kerkraad die lidmaat toe tot volle lidmaatskapsregte wanneer die tugliggaam oortuig is van die egtheid van
    • Wanneer ’n lidmaat wat van die gemeente afgesny is, berou betoon en verlang om weer in die gemeente opgeneem te word, neem die kerkraad, indien oortuig

 

31 Vergelyk Reglement 23 vir Hersiening (Revisie), Appèl, Gravamen (Beswaarskrif) en Prosedurele beswaar.

 

van die egtheid van berou, die persoon weer in die gemeente op met die gebruik van die betrokke formulier.

  • Ouderlinge en diakens
    • As die ring of sy gevolmagtigde kommissie as tugliggaam oortuig is van die egtheid van berou, kan die skorsing opgehef word.
    • Ouderlinge en diakens wat geskors is, kan dan weer verkies word tot die
  • Gelegitimeerdes
    • As die ring of sy gevolmagtigde kommissie as tugliggaam/kerkverband as werkgewer oortuig is van die egtheid van berou, word die tug en/of dissiplinêre maatreël opgehef met verslag aan die Algemene Taakspan Predikantesake.
    • In geval van ontslag van ’n werknemer volgens artikel 5.4 van die Kerkorde, moet die ring die tugmaatreëls ophef voor die Algemene Taakspan Predikantesake die legitimasie kan herstel.
    • Herstel in diens van die gemeente/kerkverband kan alleen geskied na geslaagde appèl en indien die appèlliggaam so beslis.
    • ’n Gelegitimeerde wie se legitimasie deur tug- en/of dissiplinêre optrede beëindig is, kan slegs na colloquium doctum by ’n proponentskommissie en na aanbeveling van ’n kuratorium deur die Algemene Taakspan Predikantesake opnuut gelegitimeer word32.
    • In die geval van beëindiging van legitimasie deur tug- en/of dissiplinêre handeling as gevolg van ergerlike sondes/wangedrag soos owerspel, onsedelikheid, egskeiding, moord, meineed, diefstal of na beëindiging van legitimasie as gevolg van leerdwaling, mag toestemming tot legitimasie alleen by hoë uitsondering, nadat gunstige aanbevelings van alle betrokke kerkvergaderinge ontvang is, deur die Algemene Sinodale Moderamen op aanbeveling van die Algemene Taakspan Predikantesake, verleen word.

 

HOOFSTUK 6

 

BETREKKINGE VAN DIE KERK NA BUITE

6.1      Kerk en staat Artikel 67
  • In die lig van Romeine 13 erken die kerk die staat as ’n dienaar van God tot ons beswil. Dit is God wat aan die staat die opdrag gegee het om die reg te handhaaf en die kwaaddoeners te straf.
  • Die kerk erken dat die staatsowerheid wat deur sy fisiese swaardmag in beheer van ’n bepaalde staatsgebied is, deur God beskik is en as sodanig eerbiedig moet

 

32 Vergelyk Reglement 11 vir die Bevoegdheid van Predikante, Diensleraars, Standplaasleraars, Proponente en Emeriti.

 

word. Die norm vir die kerk se deelname aan die publieke regsverkeer en uitoefening van burgerlike regte is die Woord van God.

  • Christus is die hoof van die Daarom beskou die kerk sy reg op vryheid van godsdiens wat sy Bybels-profetiese getuienis teenoor die staatsowerheid en die wêreld waarin hy staan, insluit, as onvervreembaar. In die uitoefening hiervan maak hy aanspraak op die regsbepaalde beskerming van die owerheid.
  • Die kerk nader staatsowerhede op alle vlakke op ’n ordelike wyse. Hierdie skakeling word gedoen deur sy erkende kerkvergaderinge of die kommissies wat hulle daarvoor Skakeling oor sake wat die kerk in sy algemene sinodale verband raak, geskied deur die Algemene Sinode se gevolmagtigde. Skakeling sonder ’n opdrag van die Algemene Sinode geskied deur die Algemene Sinodale Moderamen met verslag aan die Algemene Sinode (vergelyk artikel 43.1.3 van die Kerkorde en die voetnota).
6.2      Kerk, maatskappy en vrye vereniging Artikel 68

Waar moontlik, verleen die kerk steun aan maatskaplike, nie-kerklike organisasies wat op ’n positiewe Christelike basis georganiseer is en daarop gemik is om die koninkryk van God te bevorder. Hierdie steun geskied vanuit ’n kerklike perspektief en op ’n kerklike wyse. Die vraag of ’n bepaalde organisasie kan aanspraak maak op die steun van die kerk, hang af van sy grondslag en doelstellings en die uitlewing daarvan in die praktyk.

6.3      Kerk en onderwys Artikel 69
  • Die kerk beywer hom daarvoor dat die Woord van God en Protestants- Christelike norme en waardes rigtinggewend sal wees in onderwys- en opvoedkundige instellings, asook vir die kultuuridioom waarin die onderwys
  • Die kerk erken die interne bevoegdheid van onderwysinstellings om tipiese onderwysaangeleenthede (standaarde, leerinhoud, ensovoorts) te finaliseer.
  • Die kerk beywer hom vir Christelike opvoeding en onderwys vir sy kinders en jongmense. Hierdie onderwys moet verantwoorde standaarde en leerinhoud
6.4          Kerk en ekumeniese betrekking Artikel 7033
  • Die Kerk streef daarna om deur middel van sy vergaderinge op ’n verantwoorde wyse met ander Christelike kerke en kerkgemeenskappe saam te werk of te assosieer, ’n gemeenskaplike boodskap uit te dra en saam te stry vir die behoud van Christelike lewensbeginsels.
  • Die Algemene Sinode bepaal die aard en graad van die samewerking met ander kerke of kerkgemeenskappe deur middel van ’n gewone meerderheidstem. Wanneer ’n kerk of kerkgemeenskap by die Algemene Sinode aansoek doen om

33 Vergelyk Reglement 26 vir die Verhouding tot ander Kerke en Groepe.

 

in assosiasie met die kerk te tree, word goedkeuring verleen wanneer met ’n tweederdemeerderheidstem ten gunste daarvan beslis is. Die aard en omvang van die assosiasie word deur die assosiasie-ooreenkoms gereël.

  • Die graad en wyse van samewerking of assosiasie word in elke geval bepaal deur die graad van ooreenstemming ten opsigte van belydenis, kerkregering, erediens en die siening van die Christelike lewenswandel van die betrokke kerk of
  • Die besluit oor ’n aansoek of beëindiging van lidmaatskap van ’n ekumeniese organisasie word geneem met ’n tweederdemeerderheid van die Algemene
6.5           Tussen-orde

Artikel 71

  • Met die oog op enige proses van kerkhereniging van die Nederduitse Gereformeerde Kerkfamilie onderling, of kerkvereniging met ander gereformeerde kerke, stel die Algemene Sinode vir sodanige samewerking en/of samevoeging van werksaamhede reëlings vas.
  • Sodanige reëlings word in ʼn Tussen-orde omskryf, wat na die goedkeuring van die Algemene Sinode in die kerkordeboek opgeneem word.
  • Waar ’n Tussen-orde in stryd is met die Kerkorde of waar ’n Tussen-orde nie vir ʼn bepaalde saak voorsiening maak nie, geld die Kerkorde.
  • Waar ’n Tussen-orde in stryd is met die bepalings en reglemente van die samestellende sinodes of waar ’n Tussen-orde nie vir ’n bepaalde saak voorsiening maak nie, kan ’n Tussen-orde eers in ’n sinode gebruik word nadat die goedkeuring van die betrokke sinode verkry is.
  • ʼn Tussen-orde is nie bepalend of bindend vir die vorm en inhoud van ’n nuwe

Kerkorde wat later in ’n verenigde kerk saamgestel mag word nie.

  • ʼn Tussen-orde word gesamentlik opgestel en moet die goedkeuring dra van die gevolmagtigde verteenwoordigers van al die betrokke kerke wat in die proses van vereniging of hereniging met die Nederduitse Gereformeerde Kerk is.
  • ʼn Tussen-orde sal alleen van toepassing wees waar twee of meer regspersone van verskillende kerkverbande daartoe ooreenkom.
Artikel 72
  • Met die oog op enige proses van kerklike samewerking en/of kerkvereniging met ander gereformeerde kerke, stel die Algemene Sinode vir sodanige samewerking en/of samevoeging van werksaamhede reëlings vas.
  • Sodanige reëlings word in ʼn Samewerking-orde omskryf, wat na die goedkeuring van die Algemene Sinode in die kerkordeboek opgeneem word.
  • Waar ’n Samewerking-orde in stryd is met die Kerkorde of waar ’n Samewerking-orde nie vir ʼn bepaalde saak voorsiening maak nie, geld die Kerkorde.

 

REGLEMENT 1

Hierdie reglement moet in samehang met Artikel 43 van die Kerkorde, asook Reglement 2 vir die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) gelees word.

 

1.                NAAM

Die Algemene Sinode van die Nederduitse Gereformeerde Kerk.

 

2.                AARD EN FUNKSIE VAN DIE VERGADERING VAN DIE ALGEMENE SINODE
  • Die vergadering van die Algemene Sinode is ’n viering van die eenheid en identiteit van die NG Kerk.
  • Die vergadering van die Algemene Sinode gaan geloofsonderskeidend om met die sake op die agenda.
  • Die Algemene Sinode is ‘n sinode van sinodes en is nie ’n voorskriftelike sinode
  • Die Algemene Sinode motiveer en ondersteun die sinodes in die uitvoering van hulle roeping.
  • Die Algemene Sinode hanteer alleenlik sake wat volgens Artikel 43 op die terrein van die Algemene Sinode val. Besluite wat in hierdie verband geneem word is bindend (Artikel 23.1).
  • In die termyn tussen gewone vergaderings van die Algemene Sinode funksioneer die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) as ’n gevolmagtigde werksvergadering waar die operasionele- en bedryfsake van die Algemene Sinode volgens omskrewe mandate (sien Reglement vir die ASM) behartig
  • Die Algemene Sinode en sy taakspanne doen navorsing en beoefen inklusiewe konsulterende gesprek en gemeenskaplike denke wat sinodes en gemeentes help om eie beleid te vorm.
  • Die Algemene Sinode en sy taakspanne dien adviserend vir die samestellende sinodes ten opsigte van bepaalde beleidsake soos kerkordelike sake, predikantesake en arbeidsregtelike sake.

 

3.                SAMESTELLING EN FREKWENSIE VAN VERGADERINGS
  • Die Algemene Sinode vergader elke vier
  • Die vergadering van die Algemene Sinode bestaan uit ’n maksimum van 370 afgevaardigdes wat sover moontlik saamgestel word uit ’n gelyke aantal predikante en kerkraadslede.

 

  • Twee honderd afgevaardigdes wat uit twintig persone per samestellende sinode saamgestel word, waarvan die helfte verkieslik jonger as 40 jaar moet wees.
  • Honderd en sestig afgevaardigdes word proporsioneel volgens die aantal lidmate van elke samestellende sinode/kerk aangewys.
  • Die Algemene Kuratorium wys tien afgevaardigdes uit die vyf opleidingsentra aan naamlik die drie teologiese fakulteite by Stellenbosch, Bloemfontein en Pretoria; Hugenote Kollege, asook die Namibiese Evangeliese Teologiese Seminarium. Hierdie persone het volle sittingsreg. Hierdie persone word addisioneel bygevoeg by die getal afgevaardigdes by die betrokke samestellende sinodes/kerke.
  • Sinodes word aangemoedig om diversiteit ten opsigte van geslag en ouderdom in ag te neem met die saamstelling van hulle afvaardigings.

 

4.                AGENDAVORMING
  • Die vorming van die agenda geskied vanuit die samestellende sinodes, die ASM en die permanente taakspanne van die Algemene Sinode.
  • Elke vergadering van die Algemene Sinode word voorafgegaan deur ’n konsultasieproses met die samestellende sinodes en taakspanne van die Algemene Sinode om voorstelle en insette vir die agenda te verkry.
  • Die ASM stel die agenda in ’n geloofsonderskeidende proses vas na aanleiding van die insette van die samestellende sinodes en taakspanne van die Algemene
  • Die agenda handel slegs oor sake binne die raamwerk van Artikel 43 van die

 

5.                FUNKSIONERING
  • Wyse van vergadering
    • Vergaderings word ingerig om maksimale deelname en interaksie van afgevaardigdes te verseker.
    • Vergaderings geskied in ’n geloofsonderskeidende modus op soek na Hierdie proses kan soos volg verloop:
      • Geloofsonderskeidende prosesse tydens die vergadering waarin die vergadering onder leiding van die Gees luister na die Woord, na mekaar en na ander
      • Doelgerigte prosesse waar die insette óf formeel gelewer word, óf uit die vergadering gevra word.
      • Besinning oor werksaamhede van taakspanne van die
    • Stemming vind slegs plaas as dit absoluut noodsaaklik is en die vergadering self daaroor besluit het.
  • Bepaling van fokusareas

 

  • Die vergadering onderskei roepingsprioriteite van die kerk wat in die reses deur die ASM en taakspanne tot uitvoering gebring moet word.
  • Die ASM gaan geloofsonderskeidend met die roepingsprioriteite om en bepaal die fokusareas vir die volgende termyn.
  • Die Algemene Sinode verwys slegs sake na die ASM wat binne die raamwerk van Artikel 43 van die Kerkorde val.
  • Besluitneming
    • Besluitneming geskied aan die hand van geloofsonderskeidende, inklusiewe en konsulterende prosesse met die oog op konsensus (vergelyk Reglement van Orde, Reglement 3, punt 5).
    • Die Algemene Sinode in sitting se besluitnemingsmandaat strek tot:
      • sake van gemeenskaplike belang ten opsigte van roeping, belydenis, publieke getuienis, teologiese opleiding, ekumene, (vergelyk Artikel 43 van die Kerkorde); en
      • eie bedryfsake wat nie na die ASM gedelegeer is
    • Indien die Algemene Sinode goeie rede het om te vermoed dat ‘n besluit of standpunt moontlik tot groot verdeeldheid kan lei, moet die sinode voor die finale besluitneming die advies van die mindere kerkvergaderings inwin ten einde konsensus oor die betrokke sake in die NG Kerkverband in geheel te probeer kry.
      • Die saak word tydens die vergadering verwys na die tien samestellende sinodes se onderskeie afvaardigings vir besinning en konsultasie met terugvoer aan die
      • Die saak word verwys na die tien samestellende sinodes om in die termyn tussen sinodesittings daarmee te gaan werk in die gemeentes en sinodale strukture met verslag aan die toepaslike taakspan van die Algemene
      • Opsies 5.3.3.2 kan slegs uitgeoefen word indien opsie 3.3.1 nie tot konsensus gelei het nie.

 

REGLEMENT 2

 

1.                      NAAM: ALGEMENE SINODALE MODERAMEN (ASM)
  1. SAMESTELLING

Die ASM word soos volg saamgestel:

  • Stemgeregtigde lede:

Vyf verteenwoordigers van elke samestellende sinode wat die verkose moderatuur/dagbestuur insluit.

  • Sinodes besluit self oor die wyse waarop hulle afvaardiging saamgestel
  • Sinodes hoef nie hulle afvaardiging saam te stel slegs uit persone wat na die vergadering van die Algemene Sinode afgevaardig is/was nie.
  • Sinodes word sterk aangemoedig om diversiteit in ag te neem met die samestelling van die ASM. Dit sluit onder andere in dat nie-gelegitimeerde kerkraadslede, vroue en jong leiers oorweeg word.
  • Adviserende lede
    • Voorsitters van die volgende taakspanne van die Algemene Sinode:

Algemene Taakspan Fondse en Bates, Algemene Taakspan Regte (ATR), Algemene Taakspan Leer en Aktuele Sake (ATLAS), Algemene Kuratorium, Missionale Roeping, Navorsing.

  • Funksionarisse

Die Algemene Sekretaris en die Aktuarius van die Algemene Sinode.

  • Voorsitters van ander taakspanne van die Algemene Sinode wanneer die taakspanne se saak dien:

Algemene Taakspan Predikantesake (ATP), Argief, Ekumene, Publieke Getuienis, Bybelvertaling en andere…

  • Voorsitters of verteenwoordiger van direksies wanneer die kerklike maatskappy se saak dien.
  • Voorsitters van ad hoc-taakspanne wat die fokusse van die ASM

 

3.                      KONSTITUERING
  • Die nuut verkose voorsitter en ondervoorsitter vorm saam met die algemene sekretaris en die aktuarius die moderatuur en behartig sake van die ASM tot en met die eerste vergadering van die ASM na die Algemene Sinode.
  • Die ASM konstitueer binne een maand na die gewone vergadering van die Algemene Sinode en wys die dagbestuur en taakspanne van die ASM aan.

 

  • Die ASM konstitueer telkens met die lede wat deur sinodes aangewys Hierdie ledelys moet veertien dae voor die vergadering aan die algemene sekretaris besorg word.

 

4.                      DAGBESTUUR
  • Die dagbestuur van die ASM bestaan uit ‘n maksimum van dertien lede, bestaande uit:
    • die voorsitter en ondervoorsitter (wat deur die Algemene Sinode verkies is).
    • die algemene sekretaris en die aktuarius (ex-officio adviserende lede)
    • een lid uit elk van die onderskeie samestellende sinodes se verteenwoordigers – uit eie geledere aangewys – met inagneming van die voorsitter en ondervoorsitter wat reeds sinodes verteenwoordig.
  • Die dagbestuur wys uit eie geledere ‘n skriba vir die ASM
  • Die notule van die ASM word deur die dagbestuur

 

5.                      DIE AARD EN FUNKSIE VAN DIE ASM
  • Die ASM funksioneer in die termyn tussen gewone vergaderings van die Algemene Sinode as ’n gevolmagtigde werksvergadering waar die operasionele sake en bedryf sake van die Algemene Sinode behartig word.
  • Die ASM is ’n vergadering wat geloofsonderskeidend omgaan met die sake op die agenda.
  • Die ASM funksioneer as ’n luistervergadering waar geluister word na die stories van die deelnemende sinodes onderweg na hulle roepingsvervulling.
  • Die ASM funksioneer as ’n werksvergadering waar die leierskap van sinodes en voorsitters van taakspanne vergader om die werk wat op die terrein van die Algemene Sinode val, voort te sit.
  • Die ASM motiveer en ondersteun die sinodes en hulle leierskap om te volhard met hulle roeping soos wat elkeen dit onderskei het.
  • Die ASM bepaal strategiese fokusareas om die roepingsprioriteite van die Algemene Sinode te dien.
  • Taakspanne word deur die ASM aangewys om die hierdie fokusse te
  • Die ASM kan nuwe fokusareas identifiseer na konsultasie met die leierskap (moderature/diensrade) van samestellende sinodes.
  • Die ASM dien as punt van koördinering, sinkronisasie en verslagdoening ten opsigte van die voortgaande werk van die taakspanne.
  • Die ASM is verantwoordelik om die bedryfsake (personeel, fondse en bates, beleggings, infrastruktuur, kommunikasie) van die Algemene Sinode te Die ASM het bevoegdheid oor beleid ten opsigte van die bedryfsake van die Algemene Sinode.
  • Indien die ASM goeie rede het om te vermoed dat ‘n besluit of standpunt moontlik tot groot verdeeldheid kan lei, moet die ASM voor die finale

 

besluitneming die advies van die mindere kerkvergaderings inwin ten einde konsensus oor die betrokke sake in die NG Kerkverband in geheel te probeer kry.

  • Die saak word tydens die vergadering verwys na die tien samestellende sinodes se onderskeie afvaardigings vir besinning en konsultasie met terugvoer aan die
  • Die saak word verwys na die tien samestellende sinodes om in die termyn tussen ASM vergadering daarmee te gaan werk in die gemeentes en sinodale strukture met verslag aan die toepaslike taakspan van die ASM.
  • Opsies 5.11.2 kan slegs uitgeoefen word indien opsie 5.11.1 nie tot konsensus gelei het nie.
  • Die aangewese skriba behartig die skribaat van die
  • Die ASM besluit self oor die frekwensie van vergaderings maar vergader ten minste een maal per jaar.
  • Die ASM mag reglemente van taakspanne wysig indien dit noodsaaklik raak om die werksaamhede van die Algemene Sinode te Hierdie wysigings is van krag nadat die ASM dit goedgekeur het.
  • Die ASM doen verslag aan die Algemene

 

6.                      TAAKSPANNE VAN DIE ASM
  • Taakspanne
    • funksioneer aan die hand van hulle omskrewe mandate in hulle onderskeie reglemente en opdragte van die ASM;
    • dien as ruimtes waar geloofsonderskeidend saam gedink word;
    • ontwikkel kundigheid wat die kerk ten goede kan strek; en
    • is nie voorskriftelik nie, maar adviserend en ondersteunend ten opsigte van samestellende sinodes en ander kerkvergaderings.
  • Die ASM prioritiseer en wys taakspanne aan om die opdrag van die Algemene Sinode soos vervat in Artikel 43 van die Kerkorde tot uitvoering te bring.
  • Die ASM wys ad-hoc taakspanne aan om die fokusareas soos bepaal deur die ASM en spesifieke opdragte van die Algemene Sinode te dien.
  • Die ASM beskryf die opdrag, lewensduur en wyse van verslaggewing van die
  • Taakspanne moet jaarliks ’n begroting in oorleg met die Algemene Taakspan Fondse en Bates opstel.
  • Taakspanne doen verslag aan die

 

7.                      SAMESTELLING VAN TAAKSPANNE
  • Met die konstituering van die ASM word ‘n tydelike taakspan vir taakspanne aangewys om die eerste vergadering van die ASM te dien met ʼn verslag.

 

7.2.    Taakspanne word deur die ASM saamgestel uit kundige persone wat in oorleg met die samestellende sinodes aangewys word.

  • Die ASM besluit of ‘n taakspan sinodaal saamgestel moet
  • Taakspanne kan verdere kundiges koöpteer in oorleg met die
  • Die Algemene Sekretaris koördineer die werk van taakspanne met die oog op integrasie en strategiese belyning met die bedieningsprioriteite van die Algemene Sinode en fokusse van die ASM.
  • Vakatures in die taakspan word deur die ASM op aanbeveling van die taakspan
  • Vanweë die moontlikheid van botsing van belange kan ’n PSD/sinodale amptenaar nie voorsitter wees van enige taakspan aan wie hy/sy verslag moet lewer nie.

 

REGLEMENT 3

                                      REGLEMENT VAN ORDE

INLEIDING

Kerklike vergaderinge behandel sake vanuit kerklike perspektief, in die lig van die Woord van God en op kerklike wyse (artikel 22.1). Die Algemene Sinode (asook alle ander vergaderinge van die kerk) is vergaderings waar Christus die kerk deur die Woord en die Gees lei.

 

1.                      OPENING EN KONSTITUERING
  • Die afgevaardigdes kom byeen op die plek en tyd soos vooraf deur die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) bepaal. Die afgevaardigde predikant met die langste diens, wat die oudste in jare is open die vergadering en gaan voort totdat die moderator gekies is. Die algemene sekretaris help met die konstituering van die vergadering en die verkiesing van die moderator.
  • Die berekening van elke samestellende sinode se afvaardiging geskied deur die ASM aan die hand van Artikel 38 van die Kerkorde. Geloofsbriewe van afgevaardigdes moet die Algemene Sekretaris minstens drie maande voor die aanvang van die vergadering bereik. Gewysigde geloofsbriewe kan tot die aanvang van die vergadering ingedien Konstituering geskied aan die hand van die geloofsbriewe. By ’n buitengewone Algemene Sinode word geloofsbriewe en verslae ingedien soos deur die ASM bepaal.
  • Die vergadering, soos saamgestel deur die afgevaardigdes wie se geloofsbriewe ingedien is, word deur die waarnemende voorsitter (vgl. punt 1.1 van hierdie reglement) as wettig gekonstitueer verklaar. Die meerderheid van die afgevaardigdes na die vergadering ingevolge Artikel 38 van die Kerkorde vorm die kworum.
  • Die Moderatuur van die Algemene Sinode, bestaande uit ’n moderator, ’n assessor en die aktuarius, lei die sinode (vergelyk Artikel 25 van die Kerkorde). Die algemene sekretaris tree op as skriba van die vergadering, met adviserende stem. Die Moderatuur word tydens die sinodesitting deur die moderators/voorsitters van die onderskeie sinodes Die moderatuur en die voorsitters van die onderskeie sinodes vorm die tydelike taakspan algemene sake tydens die sinodesitting.
  • Die algemene sekretaris en die aktuarius is ex-officio adviserend lede van die dagbestuur (moderatuur), met adviserende stem.
  • Die vergadering van die Algemene Sinode is nie ’n geslote vergadering nie, tensy die vergadering anders besluit.
  • Elke sittingsdag word op ’n gepaste wyse geopen met Skriflesing en gebed en afgesluit met danksegging.
  • Lede van die vergadering moet vooraf verskoning maak indien hulle vir ’n deel van die vergadering afwesig gaan wees. ’n Sekundus kan in die plek van ’n afgevaardigde verskyn. Geen lid mag sonder verlof die vergadering verlaat nie.

 

2.                      BUITENGEWONE ALGEMENE SINODE
  • Die ASM het ’n mandaat om ‘n buitengewone vergadering van die Algemene Sinode byeen te roep. Dit geskied met skriftelike kennisgewing van vier weke aan al die samestellende sinodes.
  • ‘n Buitengewone vergadering van die Algemene Sinode konstitueer met dieselfde personeel as by verdaging van die vorige gewone vergadering van die Algemene Sinode. Dit staan samestellende sinodes egter vry om die afvaardiging aan te In alle gevalle moet geloofsbriewe ingehandig word.
  • Die voorsitter van die ASM open die vergadering en lei die
  • Die buitengewone Algemene Sinode kan net die sake hanteer waarvoor die vergadering byeen geroep is.

 

3.                BEHANDELING VAN SAKE
  • Die projekspan vir die agenda van die Algemene Sinode word deur die ASM aangewys. Die projekspan stel die agenda vir die vergadering saam en sorg dat die agenda, indien enigsins moontlik, ses weke voor die vergadering elektronies aan die afgevaardigdes beskikbaar gestel word. Harde kopieë van die agenda word ter vergadering beskikbaar gestel of kan vooraf deur samestellende sinodes aangevra word soos benodig. Vóór die vergadering word die agenda en ná die vergadering word die handelinge aan alle dienende predikante van die kerk, sowel as gemeentes, amptenare en belanghebbende instansies, gestuur.
  • Die verslag van die projekspan vir die agenda word by die aanvang van die vergadering in behandeling geneem.
  • Die algemene sekretaris maak aantekeninge van sake wat op meer as een plek in die agenda voorkom en stel hierdie aantekeninge tot beskikking van die
  • By die behandeling van sake neem die voorsitter die orde in ag wat die geskikste voorkom. Die voorsitter dra die sake wat behandel moet word, duidelik voor, gee die nodige inligting en kan, as die saak dit vereis, wenke aan die hand doen om die vergadering te help om tot ’n beslissing te kom.
  • Die voorsitter kan, met instemming van die vergadering, ’n ordereëling tref om in die stemming oor die amendemente af te wyk van die volgorde waarin die amendement ingedien is. Die voorsitter kan ook versoek dat voorsteller van die aanbeveling en die voorstellers van amendemente die geleentheid kry om die amendemente te konsolideer.
  • Die voorsitter, in oorleg met die aktuarius en algemene sekretaris, neem ’n saak wat op meer as een plek in die agenda voorkom, op die mees sinvolle plek in behandeling en handel, indien enigsins moontlik, die saak daar Waar dieselfde saak elders voorkom en afgehandel is, word slegs die opskrif aangegee en deur middel van die betrokke bladsyverwysing aangedui waar dit reeds afgehandel is.
  • In gevalle wat op die orde van die vergadering betrekking het en waarvoor geen voorsiening in hierdie reglement gemaak word nie, handel die voorsitter volgens gebruik en in oorleg met die aktuarius en algemene sekretaris. As enige lid teen

 

hierdie handelswyse beswaar het, word dit aan die beslissing van die vergadering onderwerp.

  • Elke lid van ’n vergadering moet by deelname aan die bespreking die voorsitter
  • By die behandeling van sake is elke lid op een spreekbeurt geregtig, tensy die vergadering anders Niemand mag buite ’n toegekende spreekbeurt en/of sonder verlof van die voorsitter praat nie. As twee of meer lede gelyk opstaan, beslis die voorsitter wie die eerste aan die woord kom.
  • Geen lid van die vergadering is geregtig op meer as een spreekbeurt oor dieselfde saak nie, behalwe wanneer die persoon die aandag van die voorsitter wil vestig op ’n afwyking van die reglement van orde, óf met die verlof van die vergadering óf om as voorsteller of as indiener van ‘n amendement, repliek te lewer.
  • Die voorsitter het die reg om, wanneer na eie oordeel die saak onder behandeling genoegsaam bespreek is, dit aan die vergadering te stel of daar nie tot stemming oorgegaan kan word nie.
  • Indien die Algemene Sinode goeie rede het om te vermoed dat ‘n besluit of standpunt moontlik tot groot verdeeldheid kan lei, moet die sinode voor die finale besluitneming die advies van die mindere kerkvergaderings inwin ten einde konsensus oor die betrokke sake in die NG Kerkverband in geheel te probeer
    • Die saak word tydens die vergadering verwys na die tien samestellende sinodes se onderskeie afvaardigings vir besinning en konsultasie met terugvoer aan die
    • Die saak word verwys na die tien samestellende sinodes om in die termyn tussen sinodesittings daarmee te gaan werk in die gemeentes en sinodale strukture met verslag aan die toepaslike taakspan van die Algemene Sinode.
    • Opsies 3.12.2 kan slegs uitgeoefen word indien opsie 3.12.1 nie tot konsensus gelei het nie.

 

4.                      VOORSTEL EN AMENDEMENT(E)
  • Die Algemene Sinode neem bindende besluite oor die sake wat in Artikel 43 van die Kerkorde beskryf word.
  • ’n Substantiewe mosie of -voorstel kom by wyse van ‘n beskrywingspunt van ‘n sinode, of ’n skriftelike verslag van ’n taakspan van die Algemene Sinode voor die vergadering. ‘n Sinode se beskrywingspunt word voor die verslag van die taakspan behandel (indien van toepassing).
  • ’n Substantiewe mosie of -voorstel kan by wyse van ’n amendement gewysig
  • ’n Amendement kan slegs een keer deur ’n verdere amendement gewysig
  • Amendemente word by wyse van ’n gewone meerderheid goedgekeur. Indien die voorstel ’n twee-derdemeerderheid vereis, word die twee-derdemeerderheid by die finale stemming oor die gewysigde voorstel vereis.

 

  • Die voorstel en die amendement(e) moet skriftelik ingedien en deur die voorsteller en die sekondant geteken word. Onderhewig aan 4.2 word aanbevelings van ’n projekspan en ’n algemene of ’n tydelike taakspan as substantiewe voorstelle aan die vergadering voorgehou. Indien ’n tydelike taakspan ’n aanbeveling doen wat ’n aanbeveling van ’n projekspan of algemene taakspan raak, het die projekspan of die algemene taakspan die voorstel en moet die tydelike taakspan Indien meer as een projek- of algemene taakspan ’n voorstel oor dieselfde saak voor die vergadering het, reël die voorsitter watter een die voorstel is.
  • Geen spreekbeurt mag aangevra word, of geen voorstel of amendement(e) mag dien, voordat die voorsitter die saak aan die orde stel nie.
  • ’n Voorstel of amendement wat reeds ter tafel is, mag nie sonder die verlof van die vergadering teruggetrek word nie.
  • Die indiener van ’n voorstel word beperk tot ’n spreekbeurt van agt minute, met vyf minute vir repliek. Ander sprekers in die debat word beperk tot vyf minute. Die voorsitter mag in uitsonderlike gevalle van hierdie tydsbeperking afwyk met die toestemming van die vergadering.
  • Wanneer ’n amendement tot stemming gebring word, het die persoon/taakspan wat die oorspronklike voorstel ingedien het, reg op repliek alvorens daar oor die amendement gestem word.
  • Wanneer die vergadering ’n voorstel by wyse van ’n amendement gewysig het, is die gewysigde voorstel die voorstel voor die Voordat die gewysigde voorstel tot stemming gebring word, het die voorsteller van die amendement die reg op repliek.
  • Wanneer enige voorstel, beskrywingspunt of amendement regsimplikasies en/of kerkordelike implikasies het, word die voorstel/ aanbeveling/ beskrywingspunt na die ATR of TTR verwys vir kerkordelike advies voordat ’n finale besluit geneem word.
  • Indien sodanige advies en aanbevelings nie ter vergadering gelewer kan word nie, staan die voorstel/aanbeveling/beskrywingspunt oor tot die volgende sitting van die Algemene Sinode om die ATR in staat te stel om die implikasies deeglik, indien nodig met regsadvies, te oorweeg met verslag aan die Algemene Sinode.

 

5.                      STEMMING

Die Algemene Sinode neem so ver moontlik besluite by wyse van ’n gespreksmatige proses waartydens konsensus gesoek word. Stemming vind slegs plaas as dit absoluut noodsaaklik is en die vergadering self daaroor besluit het. (Sien reglement 1.5.1.3)

  • Die opneem en tel van die stemme word deur ’n tydelike taakspan vir stemming, wat vooraf deur die ontwerpspan aangewys is, behartig.
  • Elke lid van die vergadering moet stem. Vir ’n beslissing word ’n volstrekte meerderheid (helfte plus een) van stemme van die aanwesige lede vereis, behalwe in die gevalle waar die Kerkorde ’n tweederdemeerderheid vereis (Artikel 44 en 70). Die voorsitter het ’n gewone maar nie ’n beslissende stem

 

nie. Persone wat die vergadering in adviserende hoedanigheid bywoon, mag aan die bespreking deelneem, maar nie stem nie.

  • Die stemming oor persone geskied op geslote wyse en soos volg:
    • Eers word ’n nominasielys saamgestel. Elke stemgeregtigde lid mag persone nomineer, maar nie meer as die getal persone wat gekies moet word nie.
    • Uit die name op die nominasielys stem elke stemgeregtigde vir soveel name as die getal persone wat gekies moet word.
    • Die persoon op wie die meeste stemme verenig word, is verkies indien die getal stemme op die persoon uitgebring die volstrekte meerderheid van die aanwesige stemgeregtigdes (‘n Volstrekte meerderheid is die helfte plus een van al die stemme wat uitgebring is.)
    • Indien ’n persoon nie ’n volstrekte meerderheid van stemme kry nie, vind daar ’n verdere stemming plaas uit die name wat die hoogste getal stemme gekry het en saam ’n volstrekte meerderheid vorm.
    • Indien daar ’n staking van stemme is wat nie deur verdere stemming opgelos kan word nie, geskied die beslissing deur die lot.
  • Die stemming oor sake verloop soos volg:
    • Oor alle sake, waaroor daar nie konsensus verkry kan word nie, word daar gestem óf met opsteek van hande, óf in die geval van kontensieuse sake op ’n geslote stemwyse, indien die vergadering so besluit. Indien die stemming oor ʼn saak gelykop is, word die saak terugverwys.
    • In die geval van ’n voorstel met amendemente:
      • Amendemente word eerste tot stemming gebring in opgaande orde vanaf die laaste amendement wat ingedien is. en
      • Indien die amendement(e) aanvaar is, word gestem vir die voorstel soos deur die aanvaarde amendement(e) gewysig.
      • Slegs indien al die amendemente verwerp word, stem die vergadering oor die oorspronklike voorstel.
    • Na elke stemming oor ’n amendement of ’n voorstel word die uitslag van die stemming aangekondig – nie die getal stemme vir of teen die voorstel of amendement uitgebring nie, maar of dit aanvaar of verwerp is.
    • Dit staan ’n lid vry om met of sonder opgaaf van redes te laat notuleer dat die persoon met ’n besluit wat geneem is nie saamstem nie of dat die persoon nie teenwoordig was toe die besluit geneem is nie.

 

6.                      MOSIE VAN ORDE
  • ’n Mosie van orde is ’n voorstel wat betrekking het op:
    • die volgorde waarin sake ter tafel moet kom; of
    • die opskorting van die bespreking van ’n bepaalde saak; of
    • die verwysing van ’n bepaalde saak; of
    • die afstap van ’n bepaalde

 

  • ’n Ordemosie kan op enige tydstip gedurende die voortgang van die bespreking ingedien Daar word dadelik sonder bespreking oor die ordemosie gestem. Dit word egter aan die oordeel van die voorsitter oorgelaat om die mosie terug te hou as die voorsitter van mening is dat dit aangewend word om ’n behoorlike bespreking van die onderwerp te voorkom. Die aktuarius kan die voorsitter hieroor adviseer.

 

7.                      BESKRYWINGSPUNTE
  • Alleen ’n kerkvergadering of sy gevolmagtigde of ’n kuratorium wat oor beleid, soos vervat in artikels van die Kerkorde ‘n wysiging wil aanbring, mag beskrywingspunte by die Algemene Sinode Beskrywingspunte wat hulle oorsprong by kerkrade of ringe het, word met ’n motivering na die betrokke samestellende sinode of moderamen of diensraad gestuur. Beskrywingspunte is bedoel om die Algemene Sinode in sitting behulpsaam te wees met die neem van ingeligte en weldeurdagte besluite.
  • Die betrokke sinodale vergadering of sy gevolmagtigde neem die beskrywingspunt van ’n kerkraad of ring in behandeling en stuur die beskrywingspunt met bykomende kommentaar na die Algemene Sinode.
  • Beskrywingspunte is alleen ontvanklik as dit in ooreenstemming met Artikel 43 van die Kerkorde is en minstens drie maande voor die vergadering deur die Algemene Sekretaris ontvang is.
  • Beskrywingspunte word wanneer dit ontvang word onmiddellik na die ATR verwys vir beoordeling van die ontvanklikheid daarvan aan die hand van kriteria in punte 7.1-7.3 hierbo.
  • Die ATR kan die beoordeling van die ontvanklikheid elektronies doen ten einde nie die proses te vertraag nie.
  • Na die beoordeling van die ontvanklikheid van ‘n beskrywingspunt word dit na die Algemene Sekretaris terugverwys met die bevinding vir opname in die agenda van die eerskomende Algemene Sinode (vgl. artikel 43.2.2). Hy handel as volg daarmee:
    • Beskrywingspunte wat nie ontvanklik is nie word teruggestuur na die insender met opgaaf van redes.
    • Beskrywingspunte wat ontvanklik is word verwys na die toepaslike permanente taakspan vir behandeling met verslag aan die eersvolgende Algemene Sinode
  • Beskrywingspunte wat as nie-ontvanklik bevind word, kan weer ingedien word met dien verstande dat dit wel aan die tydsbeperking en ander kriteria sal voldoen. Beskrywingspunte wat weer ingedien word volg dieselfde roete as wat in punte 1-3 uitgespel word.
  • Beskrywingspunte wat na die sperdatum ingedien word, word as volg hanteer:

 

  • dit moet vergesel word van ‘n opgaaf van redes waarom dit nie betyds ingedien kon word nie en waarom dit spoedeisend van aard is.
  • dit word na die TTR verwys vir beoordeling van die ontvanklikheid daarvan en moet tydens die TTR se eerste vergadering behandel word
  • indien dit ontvanklik is verwys die TTR dit na die toepaslike tydelike taakspan vir behandeling met verslag aan die AS in Die TTR doen verslag hieroor aan die AS in sitting.
  • indien dit nie ontvanklik is nie doen die TTR met opgaaf van redes hieroor verslag aan die AS in sitting.
  • Aanbevelings in beskrywingspunte van kerkvergaderings waar nuwe aanbevelings oor vorige besluite gemaak word, word gesien as kennisgewing van hersiening met betrekking tot vorige besluite van die Algemene Sinode. Die kerkvergadering wat nuwe voorstelle oor vorige besluite maak, lig die vergadering in oor die vorige besluite wat ter sake (Sien punt 10.3 hieronder)
  • Wanneer ‘n beskrywingspunt aan die orde gestel word (vgl. punt 2 hierbo), kry ‘n verteenwoordiger van die sinode wat dit ingestuur het geleentheid om die beskrywingspunt toe te lig, onderworpe aan die dieselfde tydsreëling as die inleiers van taakspanverslae. Die inleier wat die taakspanverslag wat die betrokke beskrywingspunt hanteer het, kry vervolgens geleentheid om die aanbeveling/amendament rakende die beskrywingspunt toe te lig, onderworpe aan dieselfde tydsreëling wat vir die toeligting van amendamente geld. Aan die einde van die bespreking het die verteenwoordiger van die sinode reg tot repliek (vgl punt 4.10 en 4.11 hierbo).
  • Die sinode wat beskrywingspunt(e) instuur het die verantwoordelikheid om met kennisname aan die Algemene Sekretaris en die betrokke taakspan ʼn verteenwoordiger(s) aan te wys om dit toe te lig tydens die vergadering van die Algemene Sinode.

 

8.                      GRAVAMEN (BESWAARSKRIF)
  • ’n Gravamen (beswaar) is ’n ernstige beswaar teen ’n besluit wat die Algemene Sinode geneem het ten opsigte van ’n leerstellige aangeleentheid.
  • Alleen ’n kerkvergadering of sy gevolmagtigde kan ‘n gravamen (beswaar) by die Algemene Sinode indien.
  • ‘n Gravamen (beswaar) wat sy oorsprong by ‘n lidmaat, kerkraad of ring het, word met ‘n motivering na die betrokke samestellende sinode of moderamen of diensraad gestuur.
  • Die betrokke sinodale vergadering of sy gevolmagtigde neem die gravamen (beswaar) van die lidmaat, kerkraad of ring in behandeling en stuur die gravamen (beswaar) met bykomende kommentaar na die Algemene Sinode.

 

  • Die gravamen (beswaar) moet minstens ‘n jaar voor die volgende sitting van die Algemene Sinode by die Algemene Sekretaris ingedien word.
  • Die Algemene Taakspan Regte besluit oor die ontvanklikheid van die gravamen (beswaar) met verslag aan die moderamen van die Algemene Sinode.
  • Indien die gravamen (beswaar) ontvanklik is, word dit vir oorweging aan die volgende Algemene Sinode voorgelê.
  • Indien die gravamen (beswaar) nie ontvanklik is nie, word die betrokke kerkvergadering wat die gravamen ingedien het na verslag aan die ASM skriftelik in kennis gestel van die redes waarom die gravamen (beswaar) nie ontvanklik is nie.
    • Indien die gravamen (beswaar) ontvanklik is, verwys die ASM of sy gevolmagtigde (dagbestuur van die ASM) dit na ʼn taakspan vir hantering met verslag aan die Algemene Sinode.
    • Die taakspan kan die indiener van die gravamen (beswaar) vooraf aanhoor met die oog op die hantering van die beswaar.
    • Alle gravamina (besware) word volledig in die agenda van die Algemene Sinode
    • Vir die aanvaarding vir ‘n gravamen (beswaar) word ‘n tweederde- meerderheid vereis (vergelyk artikel 44.4).

 

9.                      VERSLAE
  • Verslae van algemene taakspanne van die Algemene Sinode moet minstens drie maande voor die vergadering by die Algemene Sekretaris ingedien word.
  • Dringende sake wat binne die drie-maande-tydperk voor die vergadering van die Algemene Sinode voorkom en deur algemene taakspanne behandel is, mag by wyse van addendum verslae, met verlof van die taakspan vir die agenda, ter tafel gelê word.
  • Die taakspan vir die agenda het die bevoegdheid om verslae, wat deur die algemene taakspanne ingedien is, te laat verkort indien dit onnodig lank is.
  • Aanbevelings van taakspanne wat wysigings aan die Kerkorde en reglemente behels, word in die agenda gemerk: Vir die aandag van die Tydelike Taakspan Regte. Hierdie voorstelle word dan voor die sinodesitting deur die Tydelike Taakspan Regte nagegaan vir kerkregtelik bevredigende formulerings, sonder uitspraak oor die beginsel vervat in die Tydens die behandeling van die betrokke voorstel in die projek- of algemene taakspan se verslag, lewer die Tydelike Taakspan Regte advies oor die kerkregtelike aspekte daaraan verbonde.
  • Aanbevelings in verslae van taakspanne waar nuwe aanbevelings oor vorige besluite gemaak word, word gesien as kennisgewing van hersiening met

 

betrekking tot vorige besluite van die Algemene Sinode. Die taakspan wat nuwe voorstelle oor vorige besluite maak, lig die vergadering in oor die vorige besluite wat ter sake is. (Sien punt 11.3 hieronder)

 

10.                TAAKSPANNE
  • Tydelike taakspanne, soos deur die projekspan vir die agenda aangewys, mag voor die aanvang van die vergadering met hulle werksaamhede begin.
  • Die benoeming van tydelike taakspanne gedurende die sitting van die Algemene Sinode word, op aanbeveling van die moderatuur, deur die vergadering met opsteek van hande gedoen.
  • Amptenare in diens van die samestellende sinodes en van die Algemene Sinode het sitting met adviserende stem in tydelike taakspanne (wat hulle portefeuljes raak), as afgevaardigdes of waarnemers wat op koste van die onderskeie sinodes teenwoordig is.
  • Tydelike taakspanne maak nie aanbevelings (sien 4.6) oor die verslae van taakspanne nie, tensy daar ’n beskrywingspunt oor dieselfde saak is wat nuwe aspekte na vore bring, of wanneer ’n saak deur die vergadering na hulle verwys
  • Na afloop van die vergadering word opdragte uitgevoer en werksaamhede voortgesit deur taakspanne onder die strategiese leiding van die ASM, met ondersteuning van die kantoor van die Algemene Sinode. Ad-hoc taakspanne hanteer korttermyn opdragte en werksaamhede en ontbind as die opdrag afgehandel is. Algemene taakspanne bestaan vir die volle termyn tussen die gewone sinodesittings en het ‘n deurlopende opdrag en werksaamheid.
  • Taakspanne van die Algemene Sinode word na afloop van die vergadering deur die ASM saamgestel. ‘n Voorsitter, ondervoorsitter en skriba word tydens die konstitueringsvergadering vir die hele termyn tussen die gewone sinodevergaderings verkies.
  • Vakatures wat tussen gewone vergaderinge van die Algemene Sinode in taakspanne ontstaan, word deur die ASM op aanbeveling van die betrokke

taakspan, aangevul.

 

11.          HERSIENING1
  • Besluite wat geneem is, mag alleen na voorafgaande kennisgewing en met die toestemming van die vergadering op ’n tyd wat deur die moderatuur bepaal is, in revisie geneem word.

 

1     Vergelyk ook Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appèl en Prosedurele Beswaar, 2.1

 

  • Kennisgewing van revisie:
    • Revisie kan toegestaan word indien oortuigend aangevoer word dat:
      • daar in die bespreking van die saak waarom dit gaan, aan sekere aspekte daarvan nie voldoende aandag gegee is nie of glad nie aandag gegee is nie; en/of
      • daar later inligting na vore gekom het wat hersiening van die besluit noodsaaklik maak.
    • Elke kennisgewing van revisie word na die Tydelike Taakspan Regte verwys om oor die meriete daarvan te oordeel teen die agtergrond van 11.2.1.
    • Die aansoeker stel die rede(s) vir die aansoek om revisie aan die Tydelike Taakspan Regte.
    • Die Tydelike Taakspan Regte doen ’n aanbeveling aan die vergadering ten opsigte van elke kennisgewing van revisie.
    • Die vergadering beslis met meerderheidstem of die revisie toegestaan word. Indien toegestaan, word die saak weer oopgestel vir bespreking en kan die vergadering tot ’n ander besluit kom of die vorige besluit kan gehandhaaf word.
  • Wanneer revisie by wyse van die proses soos beskryf in 11.2 of by wyse van ’n verslag soos beskryf in 5 of by wyse van ʼn beskrywingspunt soos beskryf in

7.9 behandel word, is die saak waaroor dit gaan oop vir bespreking en word voorstelle en amendemente opnuut ingedien (sien paragraaf 4).

  • Indien ‘n nuwe voorstel goedgekeur word, vervang dit die vorige besluit(e).

 

12                   NOTULE
  • Voorstelle moet skriftelik ingedien word en sodanig genotuleer
  • Alle voorstelle en amendemente, ook dié wat nie aanvaar word nie, word in die notule opgeneem.
  • Die notule van elke sittingsdag word deur ’n notulekommissie versorg en tydens die volgende sittingsdag deur die vergadering goedgekeur en deur die moderator en skriba onderteken.
  • Die notule van die laaste sittingsdag word deur die notulekommissie geredigeer en deur die Moderamen by sy eerste vergadering goedgekeur en onderteken.
  • Funksionele besluite van die Algemene Sinode tree in werking wanneer die goedgekeurde notule beskikbaar is, tensy die Algemene Sinode anders besluit. Besluite wat kerkordelike en reglementele veranderinge tot gevolg het, tree in werking met die elektroniese publikasie van die Kerkorde, tensy die Algemene Sinode anders besluit.

 

13.                TOEGANG TOT MINDERE VERGADERINGE, AMPSDRAERS EN LIDMATE
  • Indien die Algemene Sinode beleidsbesluite neem, is hy bevoeg om die kerk in geheel aan te spreek, dit wil sê mindere kerkvergaderings, ampsdraers en
  • Indien die Algemene Sinode beleidsbesluite neem wat opgevolg of in die praktyk uitgevoer moet word, werk die Algemene Sinode deur die samestellende

 

14.                SLUITING

Die vergadering word op ’n wyse afgesluit waarop die moderatuur besluit.

 

REGLEMENT 4

        REGLEMENT VIR DIE ALGEMENE TAAKSPAN ARGIEF

1.                      NAAM

Algemene Taakspan Argief (ATA).

 

2.                      SAMESTELLING
  • Die taakspan, bestaande uit sewe lede, word soos volg deur die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) saamgestel:
    • ’n argivaris of persoon belas met die argief uit elk van die kerkargiewe te Stellenbosch

Bloemfontein

Pietermaritzburg

Pretoria (Oostelike Sinode)

Windhoek

soos aangewys deur hul onderskeie Sinodale Taakspanne vir die Argief.

  • een kundige op die terrein van argiefwese. (Die kundige moet verkieslik ’n dosent aan ‘n teologiese fakulteit wees.)
  • Die hoofinligtingsbeampte van die Nederduitse Gereformeerde Kerk met as sekundes die bestuurder van die Argief in Stellenbosch, synde die “adjunkinligtingsbeampte van die Nederduitse Gereformeerde Kerk, vir die doeleindes van Wet 2 van 2000 en Wet 4 van 2013
  • Die ASM wys sekundi vir elkeen van bogenoemde primariuslede aan. Indien sowel die primarius as die sekundus nie beskikbaar is nie, wys die ASM, op aanbeveling van die betrokke sinodes of hulle gevolmagtigdes, ’n nuwe verteenwoordiger en sekundus aan.
  • Indien sowel die primarius as die sekundus kundige lid nie beskikbaar is nie, het die taakspan die bevoegdheid om ’n plaasvervanger kundige aan te wys.

 

3.                      OPDRAG

Die taakspan se opdrag is die:

  • formulering van ’n algemene argiefbeleid vir die kerk;

(Beleid vir Argiefbewaarplekke van die NG Kerk goedgekeur deur die Algemene Sinode 2015 – Agenda Algemene Sinode 2015, p. 27, pt. 4.3, Notule Algemene Sinode 2015, p 7, pt. 14). Vergelyk ook Riglyne vir die Argief (Webwerf van die NG kerk).

  • bevordering van die teologies-wetenskaplike arbeid van die kerkargiewe ten einde die institusionele geheue van die kerk uit te bou en die kerk in staat te stel om sy werksaamhede op ’n verantwoordelike en pragmatiese wyse voort te sit;
  • koördinering van werksaamhede van die argiewe van die onderskeie sinodes;

 

  • advisering van die onderskeie sinodes se argiefkommissies oor die toepassing van relevante wetgewing;
  • kontrolering dat die onderskeie kerkargiewe voldoen aan die standaardvereistes vir doelmatige en veilige bewaring van argivalia;
  • toesig oor die bewaring en ontsluiting van die Algemene Sinode se eie argivalia by die aangewese kerkargief;
  • toesig oor die opstelling van die “In Memoriam-verslae” van amptenare en ampsdraers in diens van die NG Kerk;
  • bevordering van die bekendstelling van die geskiedenis van die kerk as geheel; en
  • verslagdoening aan die ASM en die Algemene

 

4.                      VERGADERINGS
  • Die taakspan vergader minstens een maal per
  • Die taakspan kies ’n voorsitter, ondervoorsitter en skriba uit eie geledere na afloop van die Algemene Sinode. ’n Lid kan nie vir meer as twee termyne in dieselfde posisie verkies word nie.
  • Die sakelys maak by elke vergadering voorsiening vir
    • verslagdoening oor die uitvoering van die taakspan se opdragte; en
    • ’n oorsig oor die finansiële state en begroting van die
  • Op die laaste vergadering van die taakspan se termyn, word kundige lede benoem met die oog op benoeming deur die Algemene Sinode/ASM.
  • Die taakspan se vergaderings kan van tyd tot tyd uitgebrei word tot ’n konferensie waarheen argivarisse van ander kerke en ander toepaslike kundiges en belangstellendes uitgenooi kan word om op eie koste deel te neem. Die doel van so ’n konferensie is onder andere om
    • die werksaamhede van die argiewe van die onderskeie kerke deur onderlinge samewerking te bevorder;
    • uitvoering aan die taakspan se opdrag te kan gee ten opsigte van die bevordering van die teologies-wetenskaplike arbeid van kerkargiewe; en
    • om enige ander sake te bespreek wat kerkargiewe

 

5.                      DAGBESTUUR
  • Die taakspan het nie ’n dagbestuur

 

6.                      BEGROTING
  • Die taakspan begroot vir een vergadering/konferensie per

 

REGLEMENT 5

 

1.                      NAAM

Algemene Taakspan Bybelvertaling, -verklaring en -verspreiding (ATBV).

 

2.                      SAMESTELLING
  • Die taakspan word soos volg deur die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) saamgestel:
    • een Ou-Testamentikus en een Nuwe-Testamentikus van die NG Kerk deur elk van die NG Kerkdosenterade van die teologiese fakulteite Stellenbosch, Pretoria en Bloemfontein uit die huidige of vorige dosentekorps aanbeveel; en
    • twee predikante van die NG Kerk in diens van die Bybelgenootskap van Suid-
    • een verteenwoordiger van die Bybelgenootskap van Namibië wat verkieslik ʼn geordende van die NG Kerk Namibië is.
  • Ander vakkundiges kan gekoöpteer word, maar die aantal teoloë en vakkundiges mag nie tien oorskry nie.
  • Die Verenigende Gereformeerde Kerk in Suidelike Afrika (VGKSA) kan op eie koste een Ou-Testamentikus en een Nuwe-Testamentikus uit die VGKSA se huidige of vorige dosentekorps met adviserende stem benoem.
  • Die vul van vakatures word deur die ASM of sy gevolmagtigde bekragtig op aanbeveling van die taakspan.

 

3.                      OPDRAG

Die taakspan

  • adviseer die Algemene Sinode in verband met die aanwysing van Bybelvertaling(s) wat amptelik gebruik moet word (vergelyk artikel 43.1.5 van die Kerkorde);
  • neem inisiatief en adviseer die Algemene Sinode in verband met die publikasie van Bybelvertalings na aanleiding van die behoefte van lidmate;
  • dien as amptelike skakel tussen die NG Kerk en die Bybelgenootskap van Suid- Afrika ten opsigte van die werksaamhede van die Bybelgenootskap van Suid- Afrika, onder andere Bybelvertalingsprogramme, navorsing, publikasies en Bybelverspreiding;
  • doen gereeld verslag aan die Algemene Sinode/ASM en ander sinodes oor tersaaklike aangeleenthede, asook oor die werk van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika; en

 

  • benoem in samewerking met die Bybelgenootskap, predikante (voltyds of deeltyds) in diens van die Bybelgenootskap; en
  • adviseer die Algemene Sinode met die oog op die goedkeuring van Bybelvertalings wat in opdrag van die Algemene Sinode deur die Bybelgenootskap vertaal is. Hiervoor word ’n addisionele kundige taakspan aangewys waar geen persoon wat persoonlik betrokke is by die vertaling, teenwoordig kan wees nie.

 

4.                      KONSTITUERING EN VERGADERINGS
  • Die taakspan konstitueer so spoedig moontlik na
  • Indien dit nie moontlik is om saam op ’n plek te vergader nie, hanteer die aangewese sameroeper die konstituering telefonies of elektronies.
  • Die taakspan vergader minstens twee keer tussen vergaderings van die Algemene
  • Tussentydse vakatures word deur die ASM gevul op aanbeveling van die
  • Met die eerste vergadering na elke gewone Algemene Sinode word ’n voorsitter, ondervoorsitter en sekretaris gekies, wat ook as dagbestuur optree.

 

5.                      BEFONDSING

Die taakspan lê ’n begroting vir sy werksaamhede aan die Bedryfspan van die Algemene Sinode voor na oorlegpleging met die Algemene Taakspan Fondse en Bates.

 

6.                      PREDIKANTE    VAN    DIE    NG    KERK    IN    DIENS                            VAN    DIE BYBELGENOOTSKAP VAN SUID-AFRIKA
  • Die Algemene Sinode stel per ooreenkoms ’n aantal predikante beskikbaar vir diens aan die Bybelgenootskap van Suid-Afrika.
  • Predikante vir diens aan die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (voltyds en deeltyds) word deur die Algemene Taakspan Bybelvertaling, -verklaring en – verspreiding formeel benoem en bevestig vir diens aan die kerkverband.
  • Die benoeming van predikante word gedoen deur die dagbestuur van die ATBV, ten minste een verteenwoordiger van die Bybelgenootskap op die ATBV en ander lede soos deur die Bybelgenootskap Dit word vir goedkeuring elektronies aan die volle ATBV voorgehou.
  • Predikante in diens van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika se diensverhouding word per diensooreenkoms tussen die betrokkenes en die Bybelgenootskap gereël.
  • Die vergoeding van predikante in diens van die Bybelgenootskap van Suid- Afrika geskied volledig deur die Bybelgenootskap van Suid-Afrika.

 

REGLEMENT 6

 

1.                      NAAM

Algemene Taakspan Fondse en Bates (ATFB).

 

2.                      SAMESTELLING
  • Die taakspan word na die sinodesitting deur die ASM
  • Die taakspan bestaan uit die volgende lede:
    • Die voorsitters of ’n sekundus (verteenwoordiger) soos aangewys deur die betrokke sinode, (maar verkieslik nie betaalde amptenare nie) van die onderskeie sinodes se taakspanne vir finansies.
    • Vyf kundige lede soos deur die ATFB
    • Die betaalde amptenaar/e van die Algemene Sinode en die finansiële beampte in die kantoor van die Algemene Sinode dien as adviserende lede.
  • Vakatures ten opsigte van sinodale verteenwoordigers word deur die betrokke sinodes aangevul, terwyl vakatures ten opsigte van kundige lede deur die ATFB aangevul word. Die aanvulling van vakatures word deur die ASM bekragtig.
  • Dagbestuur
    • Die ATFB wys ’n dagbestuur aan wat bestaan uit die voorsitter, ondervoorsitter, skriba en een kundige lid. Die betaalde amptenaar/e van die Algemene Sinode en rekeningkundige beampte is ex officio adviserend lede van die dagbestuur.
    • Die dagbestuur kan vakatures wat tussen vergaderings van die ATFB op die dagbestuur ontstaan, self aanvul vanuit die ATFB lede.

 

3.                      OPDRAG VAN DIE ATFB

Die taakspan

  • adviseer die Algemene Sinode in verband met die beleid wat gevolg moet word ten opsigte van finansiële bestuur, bates, beleggings, eiendomme en oudit;
  • stel jaarliks die begroting vir onderskeidelik die strategiese en operasionele werksaamhede van die Algemene Sinode op aan die hand van
    • Artikel 43 van die Kerkorde;
    • die roepingsverklaring van die Algemene Sinode;
    • die prioriteite deur die Algemene Sinode gestel;
    • die begrotings- en beleggingsbeleid van die Algemene Sinode; en
    • die beskikbaarheid van fondse
  • bepaal ‘n strategie vir die befondsing van die werksaamhede van die Algemene Sinode en pas dit aan soos omstandighede dit vereis.

 

  • hou toesig oor die besteding van fondse ten opsigte van al die werksaamhede van die Algemene Sinode, waaronder die administratiewe, personeel- en kapitale uitgawes;
  • tree in gesprek met die Ouditkomitee soos nodig;
  • kontroleer en bespreek die jaarlikse geouditeerde finansiële state en bestuursbrief van die Algemene Sinode en lê dit aan die Ouditkomitee voor wat dit dan aanbeveel na die Algemene Sinode/Moderamen vir goedkeuring;
  • lewer jaarliks insette aan die Taakspan Predikantesake in verband met die riglyne vir die vergoedingspakket van predikante;
  • beoordeel die finansiële implikasies by die vulling van vakatures in poste vir werknemers in algemene sinodale diens;
  • sien toe dat die Reglement vir Eiendomme, Goedere en Fondse uitgevoer word ten opsigte van die Algemene Sinode, die afsonderlike regsentiteite én trusts se fondse en bates;
  • tree saam met die ATR op in alle regsgedinge of dispute oor eiendom, goedere en fondse sonder meer bepaalde lasgewing sowel eisend as verwerend ten behoewe van die Algemene Sinode na raadpleging van die Algemene Taakspan Regte;
  • stel in oorleg met die Algemene Taakspan Regte reglemente op vir geadministreerde fondse en lê dit vir goedkeuring voor aan die Algemene Sinode of die Moderamen wanneer die Algemene Sinode nie in sitting is nie;
  • wys sonder afstanddoening van aanspreeklikheid die nodige subtaakspanne aan om gedelegeerde werksaamhede te onderneem, waaronder ’n subtaakspan vir beleggings en ’n subtaakspan vir eiendom;
  • wys elke twee jaar drie fidusiêre verantwoordelike persone aan soos vereis vir die Algemene Sinode as Openbare Weldaadsorganisasie; en
  • sien toe dat die jaarlikse opgawe van inkomste aan die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) voorsien word soos deur die Belastingvrystellingseenheid van die SAID vereis.
  • Die ATFB adviseer die ASM wanneer buitengewone omstandighede in een of meer deelnemende sinodes ontstaan wat die bydraes van daardie sinode(s)

 

4.                      KONSTITUERING EN VERGADERINGS
  • Die Taakspan konstitueer so spoedig moontlik na aanwysing en vergader ten minste een keer per jaar. Dit kan ook virtueel geskied.
  • Indien nodig, kan daar ook bykomend van elektroniese vergaderings gebruik gemaak word.

 

5.                      MANDAAT EN FUNKSIE VAN DIE DAGBESTUUR
  • Opvolg en afhandeling van sake vanuit die ATFB-
  • Konsolidasie van ‘n konsepbegroting vir voorlegging aan die

 

  • Finalisering van die begroting in oorleg met die ouditkomitee vir goedkeuring deur die ATFB en die ASM.
  • Bestuur die Die Gebeurlikheidsfonds is die oorskot van die vorige boekjaar en kan net gebruik word in die volgende boekjaar. Die doel van die Gebeurlikheidsfonds is om onverwagte uitgawes te dek.
  • Die bestuur van die lopende
    • Stel bestuurstate op in oorleg met taakspanne oor die besteding, al dan nie, van hulle begrotings en gee terugvoer aan die ASM daaroor.
    • Onbenutte fondse van taakspanne word weer beskikbaar gestel in die
    • Ontvang en   besluit   oor   versoeke   van   taakspanne   vir   die               aanvul         van begrotingstekorte uit onbenutte fondse (5.5.2), indien moontlik.
    • Goedkeuring van ad hoc of spesiale projekte, waarvoor nie begroot is nie, en kan uit die Gebeurlikheidsfonds befonds word.
  • Notules van die dagbestuur word elektronies aan die ATFB voorgelê.

 

REGLEMENT 7

         REGLEMENT VIR DIE ALGEMENE TAAKSPAN REGTE

 

1.                      NAAM

Algemene Taakspan Regte (ATR).

 

2.                      SAMESTELLING
  • Die taakspan word soos volg deur die Algemene Sinodale Moderamen (ASM) saamgestel:
    • die aktuarius van die Algemene Sinode;
    • die aktuarius of ’n ander kerkregkundige van elk van die samestellende sinodes;
    • die bestuurder of ander lid van die Algemene Taakspan
    • Die taakspan kan kundige lede koöpteer met volle
    • Die vul van vakatures word deur die ASM of sy gevolmagtigde bekragtig op aanbeveling van die sinode en taakspan.

 

3.                      OPDRAG
  • Die taakspan:
    • gee advies in verband met die interpretasie en toepassing van die Kerkorde,

reglemente van die Algemene Sinode en algemene sinodale besluite.

  • maak ’n studie van sake wat deur die Algemene Sinode na die taakspan verwys word en dien die Algemene Sinode/ASM met ’n verslag en aanbevelings in dié verband;
  • sien toe dat alle besluite van die Algemene Sinode wat wysigings aan die artikels van die Kerkorde en die reglemente van die Algemene Sinode meebring, redaksioneel versorg en so spoedig moontlik gepubliseer word;
  • bring kerkregtelike ongerymdhede in algemene sinodale verband, wat onder sy aandag kom, onder aandag van die ASM met ’n aanduiding van die moontlike weg tot herstel;
  • tree, ingeval waar teen ʼn besluit van ʼn sinode geappelleer word op as appèlliggaam van die Algemene Sinode (vergelyk Artikel 23 en 1.11 van die Kerkorde en Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appėl, Gravamen (Beswaarskrif) en Prosedurele Beswaar of wys uit eie geledere so ’n gevolmagtigde appèlliggaam aan om die appèl te hanteer;
  • hanteer prosedurele besware teen besluite van die Algemene Sinode in terme van Reglement 23;
  • bestudeer vooraf alle beskrywingspunte in verband met wysigings van die

Kerkorde en die reglemente van die Algemene Sinode;

  • adviseer die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde(s) in gevalle waar die Algemene Sinode by die hof aangekla mag word;
  • wend doelbewuste pogings aan om kerklike sake uit die hof te hou en dra sorg dat sake wat wel in die hof beland, behoorlik verdedig word;

 

  • win in opdrag van die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde(s) regsadvies in;
  • hersien die Kerkorde en die reglemente van die Algemene Sinode en bedien die Algemene Sinode met voorstelle; en
  • gee terugvoer aan die ASM en doen verslag aan die Algemene

 

4.                      KONSTITUERING EN VERGADERINGS
  • Die taakspan konstitueer so spoedig moontlik na aanwysing en vergader wanneer
  • ’n Dagbestuur word by konstituering saamgestel, bestaande uit ‘n voorsitter, ondervoorsitter, skriba en die Die dagbestuur vergader wanneer nodig.
  • Die taakspan benoem subtaakspanne na

 

REGLEMENT 8

 

1.                      NAAM

Die Algemene Taakspan Predikantesake (ATP).

 

2.                      SAMESTELLING EN FUNKSIONERING
  • Die taakspan word soos volg deur die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen (ASM) saamgestel en bestaan uit tien lede (vergelyk 2.3.1 tot 2.3.5 hieronder) wat gesamentlik oor kundigheid en ervaring beskik op die terreine van begeleiding en versorging van predikante, voortgesette bedieningsontwikkeling van predikante, bestuur van diensverhoudinge, kerkreg en statutêre reg.
  • Minstens twee lede van die taakspan moet afgevaardigdes na die Algemene Sinode wees.
  • Die taakspan word soos volg saamgestel:
    • die verteenwoordiger van die Algemene Taakspan Regte, met sekundus;
    • die bestuurder van die kantoor vir predikantesake;
    • twee verteenwoordigers van teologiese opleiding (een uit die Algemene Kuratorium en een van die Forum vir Voortgesette Bedieningsontwikkeling), met sekundi;
    • twee verteenwoordigers van predikantebegeleiding, met sekundi; en
    • vier kundiges, waarvan minstens twee nie-gelegitimeerdes moet wees, met
    • Die taakspan kan twee addisionele lede koöpteer.
  • Die kantoor vir predikantesake hanteer die skribaat van die
  • Die voorsitter en ondervoorsitter word deur die taakspan uit eie geledere
  • Vakatures in die taakspan word op aanbeveling van die taakspan deur die ASM
  • Die voorsitter, bestuurder en nog ’n lid deur die taakspan aangewys, tree as dagbestuur op.
  • Die dagbestuur   hanteer,   in   terme   van   die   taakspan   se        opdrag,        alle administratiewe en spoedeisende sake met verslag aan die taakspan.
  • Die taakspan lewer verslag aan die ASM en die Algemene
  • Die taakspan word, wanneer nodig, bygestaan deur een lid uit elke sinode, deur die betrokke sinode of sy gevolmagtigde aangewys, met Wanneer die taakspan ’n bevoegdheidsaangeleentheid hanteer, geskied dit waar moontlik in oorleg met die lid deur die betrokke sinode aangewys.

 

3.                      WERKSTERREINE EN OPDRAG
  • Beleid

Adviseer die kerkverband oor die beleid wat verband hou met predikantesake.

  • Subtaakspanne

Die taakspan verrig die volgende funksies deur middel van die volgende subtaakspanne:

  • Bevoegdheidsaangeleenthede
    • die verlening van bedieningsbevoegdheid (legitimasie) op aanbeveling van die kuratoria;
    • die opskorting of ontneming van bedieningsbevoegdheid (legitimasie) op aanbeveling van ’n ring of sy gevolmagtigde ondersoekliggaam
    • die instandhouding van die bevoegdheidsregister;
    • die advisering van aansoekers en kerkvergaderinge oor die hantering van aansoeke om herstel van bevoegdheid en die vereistes wat daarvoor nagekom moet word; en
    • die verskaffing van tersaaklike inligting aan kerklike vergaderings en die Jaarboek oor bedieningsbevoegdheid van proponente, predikante, emeriti, diensleraars en standplaasleraars.
  • Diensverhoudinge
    • die gee van advies en leiding aan sinodes, ringe en kerkrade, in oorleg met die aktuarius van die Algemene Sinode én die aktuarius van die betrokke sinode, met die oog op eenvormige en gekoördineerde optrede ten opsigte van hantering van diensverhoudinge;
    • die samestelling en bywerk van die Bestuurshandleiding vir Diensverhoudinge; en
    • die jaarlikse aanbeveling van die riglyne vir vergoedingspakkette van predikante aan in oorleg met die Algemene Taakspan Fondse en Bates.
  • Arbeidsregtelike Dienste
    • die instandhouding van ’n persoonlike lêer waarin die bevindinge van alle tug/ dissiplinêre en appèlsake, waarby studente en gelegitimeerdes betrokke is, aangeteken word;
    • die gee van advies en leiding aan ondersoekliggame, in oorleg met die aktuarius van die Algemene Sinode én die aktuarius van die betrokke sinode, met die oog op eenvormige en gekoördineerde optrede ten opsigte van die hantering van tug- en dissiplinêre ondersoeke, appèlsake en beslissings oor bedieningsbevoegdheid;
    • die verskaffing van opleiding en toerusting ten opsigte van arbeidsregtelike en gemeenregtelike aangeleenthede in tug- en/of dissiplinêre optrede en bevoegdheidsaansoeke; en
    • die gee van advies aan ondersoekliggame, in oorleg met die aktuarisse van die Algemene Sinode en die sinodes.
  • Standplaasverwisseling

 

  • die gee van advies en leiding aan die sinodale predikantebegeleiers, sinodes, ringe, kerkrade en predikante oor die beleid ten opsigte van standplaasverwisseling; en
  • Predikantebegeleiding

Die gee van advies en leiding, in oorleg met die sinodale predikante begeleiers, oor die beleid ten opsigte van die implementering van die A tot Z-beleid, predikante-versorging en die mentorprogram.

  • Opleiding en VBO
    • die lewering van jaarliks insette by die Algemene Kuratorium rakende behoeftes van opleiding aan studente;
    • die lewering van jaarlikse insette by die Forum vir Voortgesette Bedieningsontwikkeling en diensverskaffers rakende voortgesette bedieningsontwikkeling; en
    • die administrasie van krediete vir voortgesette
  • Sekretariaat

Die sekretariaat van die taakspan verrig die volgende funksies:

  • die gereelde instandhouding van die bevoegdheidsregister;
  • die hantering van alle korrespondensie rakende die bevoegdheidsregister; en
  • die hantering van die skribaat van die
  • Begroting en befondsing
    • Die begroting vir die kantoor en werksaamhede van die taakspan word deur die Algemene Taakspan Fondse en Bates in samewerking met die taakspan
    • Die werksaamhede van die kantoor, taakspan en subtaakspanne wat betrekking het op alle bevoegdheidsaangeleenthede, word befonds uit die registrasiefooi, wat slegs hiervoor aangewend mag Die jaarlikse registrasiefooi word deur die Algemene Taakspan Fondse en Bates, op aanbeveling van die taakspan, vasgestel.
    • Die Algemene Sinode begroot vir werksaamhede van die taakspan wat op die terrein van die Algemene Sinode tuishoort.

 

4.                      VERGADERINGS
  • Die taakspan vergader minstens kwartaalliks waarvan een vergadering per jaar uitgebrei word met een verteenwoordiger uit elke sinode op die koste van die
  • Die subtaakspanne vergader soos

 

5.                      KANTOOR VIR DIE TAAKSPAN
  • Die taakspan:
    • neem ’n bestuurder in diens wat die kantoor bestuur en die werksaamhede koördineer.
    • skep ’n ondersteunde infrastruktuur vir die

 

REGLEMENT 9

             REGLEMENT VIR DIE ALGEMENEKURATORIUM

 

1.                      NAAM

Algemene Kuratorium (AK).

 

2.                      SAMESTELLING

Die taakspan word soos volg deur die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen (ASM) saamgestel:

  • twee verteenwoordigers van elk van die kuratoria te Stellenbosch, Pretoria en Bloemfontein, verkieslik die voorsitter en skriba, met sekundi;
  • een verteenwoordiger van elke sinode wat nie reeds in terme van 2.1 hierbo verteenwoordig is nie, met sekundus;
  • een verteenwoordiger van elk van die NG Kerkdosenterade aan die teologiese fakulteite te Stellenbosch, Pretoria, Bloemfontein, Hugenote Kollege en Namibia Evangelical Theological Seminary (NETS), verkieslik die voorsitter, met sekundus;
  • twee verteenwoordigers deur die Algemene Sinode of die ASM aangewys, waaronder ’n verteenwoordiger van die Algemene Taakspan Predikantesake, met sekundi; en
  • een verteenwoordiger van die Forum vir Voortgesette Bedieningsontwikkeling, met sekundus.
  • Elke lidkerk van die NG Kerkfamilie kan op eie koste in adviserende hoedanigheid een verteenwoordiger benoem.
  • Die vul van vakatures word deur die ASM of sy gevolmagtigde bekragtig op aanbeveling van die sinode, kuratoria en taakspan.

 

3.                      OPDRAG
  • Die taakspan
    • sien in die algemeen om na die teologiese opleiding en verdere bedieningsontwikkeling, en adviseer die Algemene Sinode in verband met die beleid wat gevolg moet word ten opsigte van teologiese opleiding en verdere bedieningsontwikkeling in die lig van die A tot Z-beleid;
    • koördineer en bespreek sake van gemeenskaplike belang vir die onderskeie teologiese fakulteite en die sentra vir verdere bedieningsontwikkeling soos deur die Algemene Sinode en/of die kuratoria na die taakspan verwys, en gee daaroor leiding;
    • bepaal in oorleg met die kuratoria en NG Kerkdosenterade die minimum vereistes vir toelating tot die evangeliebediening en lê dit aan die Algemene Sinode vir goedkeuring voor;
    • sien in oorleg met die kuratoria toe dat die vereistes vir toelating tot die evangeliebediening in die NG Kerk in die akademiese programme aan die

 

universiteit en/of in die programme van die sentra vir bedieningsontwikkeling geïmplementeer word;

  • verseker deur genoegsame kontrole en toepaslike optrede dat die teologiese opleiding by die onderskeie teologiese opleidingsentra geskik en gelykwaardig is;
  • bepaal die bestek vir colloquium doctum, waaraan die kuratoria uitvoering gee;
  • oefen in geval van verdienstelike aansoeke vir legitimasie ’n diskresie uit om ’n aanbeveling aan ’n kuratorium te maak ten opsigte van aanvullende studie en/of eksaminering met die oog op legitimasie;
  • beskik oor diskresionêre bevoegdheid rakende die vereistes vir die (aanvullende) opleiding van tweede loopbaan-aansoekers;
  • hou register van alle studente wat gekeur is vir die teologiese opleiding en voorsien die Algemene Taakspan Predikantesake van ’n afskrif daarvan;
  • ontvang verslae van kuratoria oor die verdere bedieningsontwikkeling van gelegitimeerdes by die onderskeie sentra vir verdere bedieningsontwikkeling en voorsien die Algemene Taakspan Predikantesake van afskrifte daarvan;
  • kompileer, sonder inhoudelike wysiging, die verslae van die onderskeie kuratoria met die oog op een samevattende verslag aan die Algemene Sinode; en
  • gee terugvoer aan die ASM en doen verslag aan die Algemene

 

4.                      KONSTITUERING EN VERGADERINGS
  • Die taakspan konstitueer so spoedig moontlik na aanwysing en vergader hoogstens twee maal per jaar.
  • ’n Dagbestuur word by konstituering saamgestel, bestaande uit ’n voorsitter, ’n ondervoorsitter en ’n skriba.
  • Die taakspan kan subtaakspanne benoem vir advies rakende enige aspek van teologiese opleiding.

 

                                                   PREDIKANTE

 

Die volgende nege reglemente (10-19) handel oor die bevoegdheid van predikante, proponente, emeriti, diens- en standplaasleraars asook die onderskeie predikantsposte. Ter wille van duidelikheid gee die ATR die volgende kort verklarings van elk:

bevoegdheid”- word deur die kerk (Algemene Sinode) by wyse van legitimasie aan persone verleen wat aan al die neergelegde vereistes voldoen om kerklike/ampswerk te verrig.

legitimasie” – ʼn plegtige geleentheid waar kandidate wat aan die neergelegde vereistes voldoen ’n legitimasieverklaring aflê.

proponent” – is ʼn persoon wat die vereiste teologiese opleiding deurloop het, aan die neergelegde vereistes voldoen, legitimasieverklaring afgelê het, maar nog nie georden of in die amp van predikant bevestig is nie

predikant” – is ʼn persoon wat gelegitimeer, georden en bevestig is en in aktiewe kerklike diens werksaam is.

 

emeritus”  – is ʼn gelegitimeerde wat weens die bereiking van die aftree-ouderdom uit die amp van predikant getree het en steeds oor ampsbevoegdheid beskik. Onder sekere voorwaardes kan emeriti nog in ’n aktiewe bediening staan tot op 70 jaar waarna finaal uit aktiewe kerklike diens getree moet word.

standplaasleraar” – is ʼn persoon wat die spesifieke vereiste kerklike opleiding vir standplaasleraars deurloop het, gelegitimeer, georden en bevestig is om diens te lewer binne die konteks waarvoor hy/sy opgelei en beroep is, byvoorbeeld: Khoi- San, Dowes en Portugeessprekendes.

diensleraar”- is ʼn persoon wat die spesifieke vereiste kerklike opleiding deurloop het, gelegitimeer is en georden en bevestig is om diens te lewer met ‘n spesifieke toegespitsde opdrag ooreenkomstig die terrein van opleiding, soos byvoorbeeld: pastoraat, jeug- en familiebediening, diakonaat, geloofsvorming, evangelisasie, kerkplanting, aanbidding, bejaardebediening, berading, lering, onderrig, uitreikbediening, gemeente-administrasie/bestuur en sending.

“voltydse predikantspos”   – is ’n voltydse pos met ’n onbepaalde termyn en verwys na die bediening van ’n predikant wat in ’n bepaalde gemeente bevestig is en wat volgens diensooreenkoms sy volle lewensonderhoud van die gemeente ontvang. “deeltydse predikantspos” – is ’n pos vir ‘n predikant wat op ‘n deeltydse basis vir ’n onbepaalde termyn ‘n predikantspos in ‘n gemeente beklee en verwys na die bediening van ’n predikant wat in ’n bepaalde gemeente bevestig is en wat volgens diensooreenkoms vir ’n vasgestelde gedeelte van sy tyd diens lewer aan

die gemeente en slegs ’n gedeelte van sy/haar lewensonderhoud van die

gemeente ontvang.

tentmakerpos”- is ’n deeltydse pos vir ‘n predikant wat op ‘n vrywillige basis soos ooreengekom, vir ’n onbepaalde termyn ‘n bediening in ‘n gemeente verrig sonder enige vergoeding en vertoon die karakter van ’n gewone pos vir predikant.

vastetermynpredikantspos” – is ‘n pos vir ’n predikant en duur vir ‘n vasgestelde termyn (met ’n aanvangs- en einddatum) van langer as ses maande, met ’n duidelik omskrewe taak/opdrag en wat termineer na die termyn en na voltooiing van die taak. ’n Vastetermynpos kan voltyds of deeltyds gevul word.

brugpredikantspos”- ʼn brugpredikantpos is vastetermynpos wat aan die hand van die prosedure van ʼn vastetermynposte geskep en gevul word. ’n Brugpredikant het ’n spesifieke funksie om om ’n gemeente te begelei in die oorgangstyd wat ontstaan nadat ’n vakature ontstaan het en die pos weer gevul word.

 

REGLEMENT 10

 

1.                      PLEK WAAR EN OOREENKOMS MET DIE OPLEIDINGSENTRA

Teologiese opleiding in die NG Kerk geskied aan die teologiese fakulteite van en sentra vir bedieningsontwikkeling by die universiteite van Stellenbosch, Pretoria en Bloemfontein, asook die Hugenote Kollege en die Namibiese Evangeliese Teologiese Seminarium, en word by wyse van skriftelike ooreenkoms tussen die betrokke sinode(s) en die onderskeie opleidingsentra bepaal, op voorwaarde dat dit nie in stryd is met die besluite van die Algemene Sinode soos in hierdie reglement vervat nie.

 

2.                      SAMESTELLING EN FUNKSIES VAN DIE ALGEMENE KURATORIUM, DIE PLAASLIKE KURATORIUM EN SUBTAAKSPANNE OF SUBKOMMISSIES
  • Algemene Kuratorium

Die Algemene Kuratorium is die taakspan van die Algemene Sinode wat oorhoofse verantwoordelikheid dra vir teologiese opleiding (vergelyk Reglement 9 vir die Algemene Kuratorium).

  • Plaaslike Kuratorium
    • Samestelling

Die kuratorium word saamgestel uit verteenwoordigers van die sinode(s) binne wie se gebied die teologiese fakulteit geleë is. Die getal lede in ’n kuratorium word bepaal deur die betrokke sinode(s). Ander sinodes het die reg om op eie koste elk een verteenwoordiger in die onderskeie kuratoria te benoem. Een lid van die NG Kerkdosenteraad het sitting in die kuratorium. Indien die betrokke sinode(s) ’n predikant(e) met opdrag teologiese opleiding benoem en vir diens aan die kerkverband bevestig het, dien hierdie persoon in die kuratorium.

  • Funksies

Die kuratorium

  • gee uitvoering aan die Algemene Sinode se beleid én reglemente en die betrokke sinode(s) se bepalings en besluite vir teologiese opleiding;
  • is verantwoordelik vir die keuring, begeleiding, versorging, toesighouding oor, eksaminering en aanbeveling vir toelating tot die evangeliebediening van teologiese studente wat by die betrokke universiteit/opleidingsentrum ingeskryf is en gelegitimeer wil word in die NG Kerk;
  • voer onderhandelinge  en  sluit  ooreenkomste  met  die  universiteit

/opleidingsentrum oor die kerk se vereistes vir die aard van en die toesig oor teologiese opleiding;

 

  • benoem en stel teologiese dosente aan vir diens aan die kerkverband, of benoem dosente in die teologie wat met kerklike inspraak deur die universiteit/opleidingsentrum aangestel word in ’n pos toegeken aan die kerk, of akkrediteer dosente wat sonder kerklike inspraak deur die universiteit aangestel is;
  • sorg vir en hou toesig oor die verdere bedieningsontwikkeling van gelegitimeerdes binne die gebied van die betrokke sinode(s) in die lig van die A tot Z-beleid; en
  • werk saam met die ander kerklike vennote by die universiteit/opleidingsentrum, die ander kuratoria van die Kerk, die Algemene Kuratorium en ander gereformeerde kerke op ekumeniese gebied om teologiese opleiding te bevorder en uit te bou.
  • Dagbestuur

Elke kuratorium wys ’n dagbestuur aan ooreenkomstig die bepalings en/of reglemente van die betrokke sinode(s).

  • Subtaakspanne of subkommissies

Die kuratorium behartig die volgende funksies self of word in die uitvoering daarvan bygestaan en/of geadviseer deur subtaakspanne of subkommissies:

  • Keuring
    • ’n Voornemende teologiese student word deur die ring met ’n gemotiveerde verslag as teologiese kandidaat by die kuratorium aangemeld. Die kuratorium word voorsien van ’n skriftelike verklaring deur die stuurende gemeente dat die voornemende student ’n lidmaat van die gemeente Die kuratorium kan ook ’n student voorlopig toelaat in afwagting van die kennisgewing, verslag en/of verklaring.
    • Tot die keuringstaak van die kuratorium behoort die beoordeling van die verslag van die ring, die aanvanklike en verdere persoonlikheidsevaluering van die student, die verkryging van die student se instemming met die kerk se verstaan van die amp van predikant/diensleraar soos in die Woord, belydenis, kerklike bepalinge, roepingsverklaring en beleid van die Algemene Sinode uitgedruk.
    • Die kuratorium ontmoet vóór die aanvang van teologiese studies die voornemende teologiese student, verkieslik saam met verteenwoordigers van die stuurende gemeente en die ring. Die ontmoeting word benut vir gesprek oor die student se roepingsverstaan, geestelike groei, kerklike betrokkenheid, beskikbaarheid van studiebeurse en bedieningsmoontlikhede.
    • Gekeurde teologiese studente word tydens die formele inskrywing aan die universiteit/opleidingsentum deur die kuratorium bygestaan, van advies oor kursusaangeleenthede bedien en aan die Kerk se betrokkenheid by die teologie fakulteit bekendgestel.
    • Die kuratorium verleen jaarliks op grond van ’n skriftelike keuringsverslag toestemming aan teologiese studente om voort te gaan met hulle teologiese

 

  • ’n Teologiese student se keuring kan deur die kuratorium opgeskort of beëindig word wanneer akademiese vordering, klasbywoning, gedrag en kerklike meelewing nie bevredigend is nie.
  • Die kuratorium doen jaarliks aan die stuurende gemeente, die student se huidige gemeente, die betrokke ring(e) en die Algemene Kuratorium verslag oor die student se vordering.
  • Die keuring van ’n teologiese student aan een van die kerklik-goedgekeurde teologiese opleidingsentra kan deur die kuratorium na ’n ander kerklik- goedgekeurde teologiese opleidingsentrum oorgedra word, mits die nodige dokumentasie daarmee saamgaan en die ander kuratorium die keuring aanvaar.
  • Finale keuring vind by eksaminering voor legitimasie
  • Begeleiding, versorging en toesighouding
    • Die begeleiding van teologiese studente het ’n versorgingswaarde en ’n keuringsfunksie. Begeleiers doen jaarliks op grond van goeie persoonlike kontak met die teologiese student en aan die hand van ’n skriftelike verslag ’n aanbeveling met die oog op die voortsetting van die opleiding.
    • Die begeleiding en versorging van teologiese studente is ’n geïntegreerde proses waarin gemeente(s), die ring(e) en die kuratorium ’n eie bydrae lewer.
    • Die kuratorium begelei en versorg die teologiese student ten opsigte van akademiese ontwikkeling, spiritualiteitsvorming én persoonsontwikkeling.
    • Die kuratorium neem verantwoordelikheid vir die bedieningsgeskiktheid en bedieningsgereedheid van die teologiese student, waarby ingesluit word deurlopende professionele vorming en ’n praktiese gemeentejaar.
    • Die kuratorium stel ’n gedragskode vir teologiese studente op en hou toesig en oefen dissipline uit oor die student se nakoming van die gedragskode.
    • Die gemeente waar die teologiese student tydens opleiding lidmaat is, is verantwoordelik vir die pastorale versorging van en toesig oor die leer en lewe van die student.
  • Dissiplinering
    • Teologiese studente staan vir die duur van hulle opleiding onder die gesamentlike toesig van die kuratorium en die NG Kerk dosenteraad.
    • As lidmate en ampsdraers in gemeentes staan teologiese studente, wat hulle leer en lewe betref, onder die toesig en tug van die kerkvergadering wat kerkordelik daarvoor verantwoordelik is. Die kuratorium kan met die betrokke kerkvergadering daaroor in verbinding tree.
    • Hierdie toesig hef nie die toesig van die universiteit oor teologiese studente op
    • Die kuratorium wys vir ’n dissiplinêre ondersoek ’n gevolmagtigde ondersoekliggaam van minstens drie lede uit eie geledere en/of uit die betrokke sinode(s) se gebied Die ondersoekliggaam kan kundiges as volwaardige lede koöpteer.
    • ’n Teologiese student kan tydens ’n dissiplinêre ondersoek deur ’n NG Kerklidmaat bygestaan word.

 

  • Die dissiplinêre ondersoek geskied in terme van die toepaslike voorskrifte van die Reglement 22 vir Tug en Vermaning.
  • Die volgende dissiplinêre maatreëls kan deur die ondersoekliggaam opgelê word:
    • ’n vermaning   in    ’n    privaatgesprek   of    ter   vergadering   van die ondersoekliggaam;
    • die opskorting vir ’n vasgestelde tydperk van die student se keuring met die oog op legitimasie; of
    • die beëindiging van die student se keuring met die oog op
  • Die betrokke sinode(s) of sy/hulle gevolmagtigde(s) hanteer die appèl van ’n teologiese student teen ’n dissiplinêre maatreël(s).
  • Eksaminering en aanbeveling vir legitimasie
    • Elke kuratorium benoem ’n proponentskommissie ooreenkomstig die bepalings en/of reglemente van die bepaalde sinode(s).
    • Die proponentskommissie neem die proponentseksamen (vergelyk hieronder) af en beveel die suksesvolle kandidate by die kuratorium aan vir legitimasie deur die Algemene Taakspan Predikantesake.
    • Die proponentskommissie is deurlopend betrokke by die proses van opleiding ten einde te verseker dat die opleiding beantwoord aan die behoeftes van die
  • NG Kerkdosenteraad
    • Die NG Kerkdosenteraad word saamgestel uit die teologiese dosente deur die NG Kerk benoem aan die teologiese fakulteit van die universiteit/opleidingsentrum en die sentrum vir bedieningsontwikkeling van die kerk by die universiteit.
    • Die NG Kerkdosenteraad is saam met die kuratorium verantwoordelik vir die vorming van teologiese studente met die oog op die bediening in die NG Kerk en die ander lidkerke van die NG Kerkfamilie.
    • Die kuratorium word deur ten minste een lid, wat nie ’n aanstelling by die universiteit/opleidingsentrum of sentrum vir bedieningsontwikkeling het nie, in die NG Kerkdosenteraad verteenwoordig.

 

3.                      TEOLOGIESE DOSENTE
  • Benoeming, aanstelling, akkreditering en bevestiging
    • Die benoeming en aanstelling van teologiese dosente by universiteite/opleidingsentra waar predikante, diensleraars en standplaasleraars vir die NG Kerk opgelei word, kan op een van twee maniere geskied:
      • Die universiteit/opleidingsentrum kan ’n dosent aanstel na inspraak deur die kerk soos bepaal in die ooreenkoms tussen die betrokke universiteit/opleidingsentrum en die sinode(s). Die kuratorium benoem en bevestig sodanige dosent as kerklike dosent van die NG Kerk. Sien Reglement 19 vir Gekoppelde Predikantspos.

 

  • Die kuratorium kan, ná oorleg met die betrokke universiteit/opleidingsentrum, ’n dosent aan die sentrum vir bedieningsontwikkeling benoem, aanstel en bevestig vir diens aan die kerkverband. Die universiteit word versoek om sodanige kerklike dosent te akkrediteer om ook as dosent aan die teologiese fakulteit op te tree. Sien Reglement 19 vir Gekoppelde Predikantspos.
  • In beide gevalle word die posbeskrywing en profiel bekendgestel in die

Kerkbode.

  • Die benoeming en bevestiging van kerklike dosente in doseerposte wat deur die kerk geskep en gevul word, geskied in terme van artikel 8.2 en artikel 8.4 van die Kerkorde.
  • Doseerposte wat deur die universiteit/opleidingsentrum ingevolge ’n ooreenkoms aan die kerk toegeken is, word gevul in terme van die reëls en kriteria deur die universiteit/opleidingsentrum in oorleg met die kerk bepaal, en word befonds soos tussen die universiteit/opleidingsentrum en die kerk
  • Teologiese dosente aan die universiteit/opleidingsentrum wat sonder die kerk se inspraak aangestel is, kan deur die kuratorium as kerklike dosente geakkrediteer word. Slegs benoemde en geakkrediteerde dosente kan kerkspesifieke en kerkeie opleiding vir teologiese studente van die NG Kerk aanbied.
  • Die benoeming en akkreditering van kerklike dosente deur die kuratorium, word in die Kerkbode vir approbasie deur die kerkverband voorgelê.
  • Teologiese dosente wat deur die kuratorium benoem is, beskik oor die bevoegdheid van predikant in die NG Proponente word met handoplegging bevestig en verkry sodoende die bevoegdheid van predikant.
  • Vereistes by benoeming
    • By die benoeming van teologiese dosente, word aan die volgende vereistes voldoen:
      • die persoon moet oor die bevoegdheid- van predikant of proponent in die NG Kerk beskik;
      • die persoon moet oor die nodige akademiese kwalifikasies beskik en aan die ander posvereistes voldoen;
      • die persoon moet kerklik betrokke wees en oor genoegsame ondervinding in die kerklike bediening beskik; en
      • die persoon moet ’n onbetwyfelbare voorstander van die gereformeerde leer
    • Dissiplinering
      • As lidmate en ampsdraers in gemeentes, staan teologiese dosente, wat hulle leer en lewe betref, onder die toesig en tug van die kerkvergadering wat kerkordelik daarvoor verantwoordelik is. Die kuratorium kan die betrokke kerkvergadering daaroor raadpleeg.
      • Wanneer ’n klag oor ‘n dosent se leer en lewe ontvang word, word dit na die verantwoordelike ring verwys vir Die kuratorium kan ook ’n klag oor die leer en lewe van ‘n dosent by die ring aanhangig maak. Waar ’n ring besluit

 

om ’n teologiese dosent ’n tugmaatreël(s) in terme van Artikel 64 van die Kerkorde op te lê en sodanige tugmaatreël die teologiese dosent se diensverhouding by die universiteit beïnvloed, word ’n ooreenkoms rakende die voortgesette diens van die dosent tussen die kerk en die universiteit/opleidingsentrum daaroor aangegaan.

  • Die kuratorium hou toesig oor en is verantwoordelik vir die bestuur van die diensverhouding van teologiese dosente wat by ’n sentrum vir bedieningsontwikkeling vir diens aan die kerkverband aangestel is.
  • Die universiteit/opleidingsentrum hou toesig oor en is verantwoordelik vir die bestuur van die diensverhouding van teologiese dosente wat as personeel van die universiteit/opleidingsentrum aangestel is. Die bepalings soos deur die universiteit/opleidingsentrum in dié verband neergelê, geld vir dissiplinêre optrede. Waar dissiplinêre maatreëls deur die universiteit/opleidingsentrum toegepas ’n teologiese dosent se diens aan die kerk beïnvloed, word ’n ooreenkoms rakende die voortgesette diens van die dosent tussen die kerk en die universiteit/opleidingsentrum daaroor aangegaan.
  • Navrae en gerugte oor die leer en lewe van teologiese dosente word aan die hand van die volgende protokol hanteer:
    • Navrae/vrae word op skrif gestel en aan die betrokke Kuratorium
      • Die navraag word deur die Kuratorium hanteer binne die groter teologiese tema waarbinne dit hoort. Dit sou byvoorbeeld kon wees: Skrifgesag; Hermeunetiek; Skrifuitleg; Christologie; sondebegrip ens.
      • Die kuratorium (indien nodig in samewerking met ander sinodale bedienings soos byvoorbeeld STLAS) bepaal die resente en relevante kerklike beleid hieroor, wat kan dien as raamwerk waarbinne die gesprek plaasvind. (Oor byvoorbeeld Skrifbeskouing en Skrifgesag kan die Algemene Sinode besluite van 2002 en 2004 gebruik word ens.) Hierdie kerklike besluite en beleidsraamwerke sal soos en wanneer nodig saam met die belydenisskrifte van die kerk en die Skrif dien as raamwerk vir die beoordeling van die betrokke
    • Eerste aanmeldingsgesprek: Die Kuratorium nooi die dosent na ‘n gesprek waarin die navraag in persoon aan die dosent oorgedra word. Aangesien die raamwerk die kerk se standpunt oor die aangeleentheid is, sou die dosent se standpunt en siening oor die kerk se beleid hieroor, asook sy/haar persoonlike geloofsoortuiging ter sprake kan kom.
    • Gesprek met die studente of persoon wat die navraag doen: In ‘n opvolggesprek word die student of die persoon wat die navraag doen ook ingenooi in ‘n (Dit kan fisies of virtueel geskied). Hierdie kan ‘n reeks gesprekke wees totdat die dosent en die persoon wat die navraag gedoen het tevrede is dat vrae beantwoord is, en vrae uitgeklaar is.
    • Indien die beswaarde steeds nie tevrede is nie en oordeel dat hier ‘n leertugondersoek behoort te geskied, tree hy/sy self met die ring in verbinding.

 

4.                      VEREISTES VIR TEOLOGIESE OPLEIDING
  • Algemene vereistes
    • Die teologiese opleiding van die kerk is primêr gefokus op die opleiding en vorming van bedienaars van die Woord vir die bediening van die kerk.
    • Benewens hierdie hoofoogmerk hou die teologiese opleiding rekening met
      • die opleiding van teoloë wat die kerk en evangelie kan dien deur te doseer, navorsing te doen en ander gespesialiseerde werk (soos Bybelvertaling) vir die kerk te doen;
      • die opleiding vir ander ampte, dienste en bedieninge soos wat die kerk dit nodig ag (soos jeugwerkers, pastorale werkers, evangeliste); en
      • die opleiding en toerusting van lidmate vir hulle dienswerk volgens hulle gawes binne en buite die gemeente.
    • In die gereformeerde tradisie neem teologiese opleidingsinstansies saam met gemeentes en die kerkverband verantwoordelikheid vir die opleiding vir die amp van predikant in die kerk.
    • In die opleiding van predikante/diensleraars word aandag gegee aan die geïntegreerde vorming van kennis (logos), karakter (etos) en vaardighede en houdings (patos). Gereelde aandag word tydens teologiese opleiding aan ten minste die volgende by studente gegee:
      • geestelike lewe en geestelike dissiplines;
      • roepingsbewustheid;
      • psigiese gesondheid en persoonsgroei;
      • Bybelse en teologiese kennis en insig;
      • kontekstuele insig en oordeel;
      • verstaan van die kerk en van die roeping en werking van gemeentes; en
      • vorming van spesifieke vaardighede wat vir die bediening nodig
    • Sinodes doen alles in hulle vermoë om die praktyk van verdere bedieningsontwikkeling goed te vestig en uit te bou. Teologiese en bedieningsopleiding is ’n bedieningslange taak en verantwoordelikheid en daarom vestig die NG Kerk ’n tradisie van bedieningslange leer by gelegitimeerdes van die kerk.
  • Akademiese vereistes
    • Die NG Kerk vereis van sy studente ’n sesjarige opleiding in gereformeerde teologie, wat die verkryging van die gepaardgaande grade insluit. Hierdie sesjarige opleiding moet ten minste die suksesvolle voltooiing van Grieks II en Hebreeus II insluit.
    • Die akademiese vereistes vir toelating tot die evangeliebediening in die NG Kerk word deur die Algemene Kuratorium in oorleg met die kuratoria en die NG Kerkdosenterade geformuleer en deur die Algemene Sinode goedgekeur. Die Algemene Kuratorium en die kuratoria sien toe dat dié vereistes in die akademiese programme by die teologiese fakulteite en/of by die programme van die sentra vir bedieningsontwikkeling geïmplementeer word.

 

  • Kursusse, modules en programme word deur die universiteit/opleidingsentrum in die volgende vakdissiplines aangebied:
    • Ou Testamentiese Wetenskap;
    • Nuwe Testamentiese Wetenskap;
    • Kerkgeskiedenis en Kerkreg/Ekklesiologie;
    • Dogmatiek en Etiek/Sistematiese Teologie;
    • Godsdiens- en Sendingwetenskap/Missiologie; en
    • Praktiese
  • Spesialisering in ’n bepaalde studiegebied, insluitende ’n verhandeling oor ’n gespesialiseerde onderwerp, is ’n akademiese vereiste vir teologiese opleiding.
  • Bykomende vereistes
    • Die volgende is bykomende vereistes vir teologiese opleiding en toelating tot die evangeliebediening as predikant:
      • die suksesvolle eksaminering van die kandidaat se kennis van die Bybel en die belydenisskrifte;
      • die suksesvolle evaluering van die kandidaat se taal- en kommunikasievaardigheid;
      • die gereelde bywoning van kursusse, modules en programme deur die universiteit en die sentrum vir bedieningsontwikkeling aangebied;
      • die suksesvolle voltooiing van die bedieningsvorming en die verpligte gemeentejaar ooreenkomstig die voorskrifte van die kuratorium en die NG Kerkdosenteraad; en
      • die geslaagde lewering van ’n proefpreek onder toesig van ’n dosent en ’n lid van die proponentskommissie in ’n gemeente tydens die finale studiejaar.
    • Kandidate wat toelating tot die evangeliebediening verlang, word verplig om ten minste drie jaar van die opleiding voltyds aan een van die kerklik-goedgekeurde teologiese opleidingsentra te voltooi. In die geval van tweedeloopbaanstudente en ander hoogs uitsonderlike gevalle kan die Algemene Kuratorium, op voorlegging van ’n kuratorium, hierdie vereiste ter syde stel.
    • Die Algemene Kuratorium beskik oor diskresionêre bevoegdheid rakende die vereistes vir die (aanvullende) opleiding van tweede loopbaan aansoekers en voorsien die kuratorium en die NG Kerk dosenteraad van die vereistes waaraan ’n bepaalde aansoeker moet voldoen.

 

5.                      GEMEENTEJAAR
  • Opleiding in bedieningsvorming vir predikante geskied tydens al die studiejare, maar in besonder tydens die finale studiejaar.
  • Gedurende die finale studiejaar werk studente vir hulle bedieningsvorming vanaf die begin van Februarie tot die einde van Oktober onder toesig van ’n gemeentepredikant én by ’n gemeente deur die kuratorium en die NG Kerkdosenteraad goedgekeur.

 

  • Teologiese studente onderteken die volgende onderneming voor die aanvang van die gemeentejaar:

“Ek, die ondergetekende, onderskryf hiermee opreg en as voor die Here die leer soos vervat in die Formuliere van Eenheid van die gereformeerde kerke, naamlik die sewe en dertig artikels van die Nederlandse Geloofsbelydenis, die Heidelbergse Kategismus en die Dordtse Leerreëls. Ek verklaar met my hele hart dat ek dit aanvaar en bely as in ooreenstemming met die Woord van God; dat ek die leer getrou sal handhaaf; dat ek my op die bevordering van godsdienskennis, Christelike sedes, orde en eendrag met alle ywer sal toelê; en ek verbind my om, sou dit bevind word dat ek teen enige gedeelte van hierdie verklaring en belofte gehandel het, my aan die uitsprake van die bevoegde kerkvergadering te onderwerp.”

  • Die kerkraad van die gemeente waar die teologiese student die gemeentejaar doen, voorsien die kuratorium en die NG Kerk dosenteraad vóór einde September van ’n verslag oor die praktiese opleiding. Die betrokke kuratorium en NG Kerkdosenteraad voorsien die pro forma vir hierdie verslag (vergelyk ook 6.2.7 hieronder).

 

6.                      PROPONENTSEKSAMEN
  • Die proponentseksamen geskied aan die einde van die finale studiejaar of so gou doenlik daarna en word deur die proponentskommissie afgeneem.
  • Die ondersoek tydens die proponentseksamen geskied sover moontlik in die teenwoordigheid van die kandidaat en handel oor:
    • die kandidaat se roeping en beweegredes om predikant te word;
    • die kandidaat se getuienis oor geloofsekerheid en die ervaring van die genade van God;
    • die kandidaat se lewensverhaal, wat sorg vir geestelike, fisiese en emosionele gesondheid insluit;
    • die kandidaat se getuienis oor die verstaan van die inhoud van ’n predikant se ampswerk, wat bewussyn van gawes en groeigeleenthede insluit;
    • die kandidaat se bedieningsgeskiktheid en bedieningsgereedheid;
    • die kandidaat se spiritualiteitsvorming en persoonsontwikkeling, soos onder meer deur die deurlopende persoonlikheidsevaluering bepaal;
    • die inhoud van die verslag van die gemeente(s) waar die kandidaat tydens die gemeentejaar praktiese opleiding ondergaan het, onder meer die kandidaat se gemeentelike meelewing, gehegtheid aan die leer van die kerk, voorbeeldigheid, onbesproke gedrag en getroue uitvoering van diensverpligtinge;
    • die inhoud van die verslag van die sentrum vir bedieningsontwikkeling oor die kandidaat se kerkeie opleiding, professionele vorming, kennis van die Bybel en die belydenisskrifte en taal- én kommunikasievaardighede (vergelyk ook 3.1.1 en 4.3.1.2 hierbo);
    • die inhoud van die verslag van die gemeente waar die teologiese student tydens opleiding lidmaat is oor die kandidaat se leer en lewe;

 

  • die inhoud van die verslag van die dosent en die lid van die proponentskommissie oor die beoordeling van die kandidaat se proefpreek (vergelyk 4.3.1.5 hierbo); en
  • die inhoud van die verslag van die NG Kerkdosenteraad oor die kandidaat se akademiese kennis, gehegtheid aan die leer van die kerk, aanwending van teoretiese akademiese kennis in die praktyk van die bediening en die suksesvolle voltooiing van die vereiste universiteits/opleidingsentrum kursusse, -modules en

-programme.

  • Die kuratorium beslis op aanbeveling van die proponentskommissie dat ’n kandidaat aan die neergelegde vereistes voldoen het en daarom by die Algemene Sinode vir legitimasie aanbeveel word (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde).
  • ’n Kandidaat wat deur die kuratorium afgewys word, kan weer op ’n tyd soos deur die proponentskommissie bepaal, vir eksaminering en moontlike toelating
  • Studente van die NG Kerk wat in die buiteland studeer het, lê die proponentseksamen af met die oog op legitimasie deur die Algemene Taakspan

 

7.                      COLLOQUIUM DOCTUM
  • Colloquium doctum word by die proponentskommissie afgelê deur
    • persone wie se terugkeer tot die evangeliebediening deur ’n sinode of sy gevolmagtigde by die kuratorium aanbeveel word; of
    • persone wat by ander kerke se opleidingsentra tot die evangeliebediening toegelaat is en begeer om predikante in die NG Kerk te word.
  • Die volgende vereistes vir toelating tot colloquium doctum word gestel vir persone wat tot die evangeliebediening in die NG Kerk wil terugkeer:
    • bewys van goeie sedelike gedrag deur middel van ’n getuigskrif van die kerkraad van die gemeente waarvan die kandidaat lidmaat is;
    • bewys dat die kandidaat deur die betrokke sinode of sy gevolmagtigde ondersoek is met betrekking tot sy persoonlike geloofsekerheid, persoonlike ondervinding van die genade van God, roepingsbewustheid en geskiktheid vir die
  • Die kuratorium verwys alle persone wat vir colloquium doctum aanmeld, vooraf vir persoonlikheidsevaluering.
  • Die volgende vereistes word gestel vir predikante van gereformeerde kerke met wie die NG Kerk formele ekumeniese bande het, wat begeer om tot die evangeliebediening in die NG Kerk toegelaat te word:
    • Die predikant in diens van ’n ander gereformeerde kerk dien skriftelik ’n gemotiveerde aansoek in by die kuratorium van een van die teologiese opleidingsentra van die NG Kerk. Hierdie aansoek word vergesel van die getuienis van:
      • die ring van die NG Kerk binne wie se grense hierdie persoon as predikant in die bediening staan of woon (indien nie meer in die aktiewe bediening nie); en

 

  • die kerk of gemeente van waaruit die persoon wil oorkom, indien wenslik of
  • ’n Skriftelike onderneming rakende die inhandiging van lidmaatskap deur die aansoeker en ’n skriftelike bevestiging van die aanvaarding van lidmaatskap deur ’n gemeente van die NG Kerk word vereis alvorens verder gehandel kan word met die aansoek.
  • In die geval waar aanvullende opleiding vereis word, kan so ’n persoon eers na suksesvolle voltooiing van die aanvullende opleiding én na colloquium doctum deur die proponentskommissie by die kuratorium vir legitimasie aanbeveel
  • Indien geen verdere aanvullende opleiding vereis word nie, kan die persoon na colloquium doctum deur die proponentskommissie by die kuratorium vir legitimasie aanbeveel word.
  • Die volgende vereistes word gestel vir persone wat ’n volledige of gedeeltelike teologiese opleiding ondergaan het aan die opleidingsentra van gereformeerde kerke met wie die NG Kerk formele ekumeniese bande het:
    • Die persoon wat opleiding by ’n ander gereformeerde kerk se opleidingsentrum ondergaan het, dien skriftelik ’n gemotiveerde aansoek by die kuratorium van een van die teologiese opleidingsentra van die NG Kerk Hierdie aansoek word vergesel van ’n skriftelike bevestiging van lidmaatskap van ’n gemeente van die NG Kerk en die getuienis van die ring van die NG Kerk binne wie se grense hierdie persoon woon of lidmaat is.
    • In die geval waar aanvullende opleiding vereis word omrede die teologiese opleiding deur die NG Kerkdosenteraad en die kuratorium as nie-gelykstaande geag word met die opleiding wat die NG Kerk vir sy teologiese studente vereis, kan so ’n persoon eers na suksesvolle voltooiing van die aanvullende opleiding én na colloquium doctum deur die proponentskommissie by die kuratorium vir legitimasie aanbeveel word.
    • Indien geen verdere aanvullende opleiding vereis word nie, kan die persoon na colloquium doctum deur die proponentskommissie by die kuratorium vir legitimasie aanbeveel word.
  • Die volgende vereistes word gestel vir persone wat ’n volledige of gedeeltelike teologiese opleiding aan die opleidingsentra van nie-gereformeerde kerke, of aan opleidingsentra wat nie aan ’n kerk verbind is nie, ondergaan het:
    • Van persone wat ’n volledige of gedeeltelike teologiese opleiding aan inrigtings van nie-gereformeerde kerke gevolg het, of aan opleidingsentra wat nie aan ’n kerk verbind is nie, word verwag om die vereiste teologiese studie aan een van die kerklik-goedgekeurde teologiese opleidingsentra van die NG Kerk te Die Algemene Kuratorium bepaal in oorleg met die betrokke kuratorium en die NG Kerkdosenteraad die ontbrekende opleiding.
    • Hierdie persone word as teologiese studente aan die universiteit en by die sentrum vir bedieningsontwikkeling beskou en die vereistes wat aan teologiese studente gestel word, is op hierdie persone van toepassing (vergelyk 4. hierbo).
  • Inhoud van colloquium doctum

 

  • Die Algemene Kuratorium bepaal die bestek vir colloquium doctum, waaraan die kuratoria uitvoering gee.
  • Die colloquium doctum is ’n ondersoek na die kandidaat se akademiese bekwaamheid, asook na die kandidaat se kennis van die gereformeerde teologie en gehegtheid aan die leer van die Kerk. Dié ondersoek kan mondeling of skriftelik geskied.
  • Die proponentskommissie voorsien die kandidaat van ’n voorgeskrewe bestek vir colloquium doctum, sodat onder andere die akademiese bekwaamheid en gehegtheid aan die leer van die kerk aan die hand daarvan ondersoek kan word.
  • By bevredigende aflegging van colloquium doctum, word die kandidaat by die kuratorium vir beslissing aanbeveel.
  • Die kuratorium beslis op aanbeveling van die proponentskommissie dat ’n kandidaat aan die neergelegde vereistes voldoen het en daarom by die Algemene Sinode vir legitimasie aanbeveel word (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde).
  • ’n Kandidaat wat deur die kuratorium afgewys word, kan weer na ses maande by die kuratorium aanmeld vir colloquium doctum.

 

8.                      LEGITIMASIE
  • ’n Verteenwoordiger van die Algemene Taakspan Predikantesake behartig namens die Algemene Sinode die legitimasie (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde).
  • Die legitimasie geskied by geleentheid van ’n openbare kerklike byeenkoms wat vir dié doel deur die kuratorium gereël word. Die legitimasie kan ook in uitsonderlike gevalle plaasvind tydens of na afloop van ’n vergadering van die
  • Goedgekeurde kandidate word met ’n gepaste woord, die aflegging van die plegtige legitimasieverklaring en die oorhandiging van die Akte van Legitimasie tot die evangeliebediening Die Akte van Legitimasie word onderteken deur twee lede van die Algemene Taakspan Predikantesake.
  • Die kandidaat antwoord op en onderteken die volgende plegtige legitimasieverklaring:

“Ek, die ondergetekende,……………………………………. , oortuig van my roeping

deur die Here en toegelaat tot die openbare bediening van die Woord in die Nederduitse Gereformeerde Kerk, verklaar hiermee voor die Here

  1. dat ek glo dat die leer soos vervat in die drie algemene belydenisskrifte en die drie Formuliere van Eenheid – naamlik die Nederlandse Geloofsbelydenis (Confessio Belgica), die Heidelbergse Kategismus en die Dordtse Leerreëls, ooreenkom met die Woord van God;
  2. dat ek hierdie leer getrou sal verkondig en uitleef;
  3. dat ek alle dwalinge wat met hierdie leer in stryd is, sal weerlê en alles in my vermoë sal doen om dit uit die kerk te weer;

 

  1. dat, indien ek later enige beswaar of ander insig oor die leer ontwikkel, ek dit nie sal leer of bevorder voordat ek dit aan ’n bevoegde kerkvergadering vir ’n beslissing voorgelê het nie;
  2. dat ek my aan die Kerkorde van die NG Kerk sal hou;
  3. dat ek, om beroep te word, volgens die Kerkorde en besluite van die Nederduitse Gereformeerde Kerk sal optree;
  4. dat ek my op die uitbreiding van die Koninkryk van God sal toelê deur die bevordering van die kennis van, vertroue in en gehoorsaamheid aan die Drie-enige God;
  5. dat ek myself verbind tot voortgesette Ek verbind my deur my handtekening tot al die voormelde.”
    • Gelegitimeerdes beskik oor die bevoegdheid van proponent in die NG Die registrasie by die Algemene Taakspan Predikantesake en die jaarlikse aanmelding met die oog op die behoud van die bevoegdheid van proponent word gereël deur die Reglement 11 vir die Bevoegdheid van Predikante, Proponente en Emeriti.

 

9.                      BYKOMENDE SINODALE BEPALINGE

Die betrokke sinode(s) wat verantwoordelikheid vir die teologiese opleiding by ’n kerklik goedgekeurde teologiese opleidingsentrum aanvaar het, kan na gelang van die plaaslike omstandighede en verhoudinge met die betrokke universiteit/opleidingsentrum, eie of bykomende bepalinge neerlê, op voorwaarde dat dit nie in stryd is met die besluite van die Algemene Sinode soos onder meer in hierdie reglement vervat nie.

 

REGLEMENT 11

 

1.                      ALGEMENE UITGANGSPUNTE
  • Daar moet by elke aspek van die reëling van die bevoegdheid (wat verpligtinge en regte insluit) van predikante, diensleraars, proponente en emeriti daarvan uitgegaan word dat dit Christus is wat sy kerk deur die Woord en die Heilige Gees regeer en dat Hy dit doen deur mense wat Hy daartoe roep, toerus en in sy diens stel.
  • Die verlening van bevoegdheid om as predikant/diensleraar/standplaasleraar beroep te word, asook die behoud daarvan, geskied deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde) op aanbeveling van ’n kuratorium van die NG Kerk.
  • Die beëindiging van bevoegdheid as predikant/diensleraar/standplaasleraar geskied deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde (vergelyk Artikel 7 van die Kerkorde) op aanbeveling van ’n ring of sy gevolmagtigde.
  • Die bevoegdheid vir die uitvoering van die werk van die predikant/diensleraar

/standplaasleraar is nie geleë in bepaalde vermoëns of besondere kwaliteite, of ’n aparte geestelike stand wat beklee is met ’n blywende eer of mag en wat deur ordening verkry word nie. Daar bestaan nie so iets soos ’n ampsbevoegdheid wat aan die persoon kleef en aan sodanige persoon sekere regte, voorregte en bevoegdhede verleen sonder dat die betrokkene die amp binne gemeentelike verband beklee nie. Bevoegdheid word verleen aan gelegitimeerdes wat kerklike werk doen, hetsy in ’n gemeente, die kerkverband, ’n teologiese fakulteit of ’n kerklike instansie waarvoor die posvereistes dié van ’n opgeleide predikant is.

  • Wanneer ʼn ring na ’n tug- of dissiplinêre ondersoek die reg om beroep te word, tydelik wegneem, het dit nie sonder meer die permanente verlies van ampsbevoegdheid tot gevolg nie.
  • ’n Persoon kan ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar wees indien hy/sy op ’n wettige wyse beroep is, die nodige approbasie verkry het, en in ’n gemeente bevestig is (Artikel 5 en 8 van die Kerkorde). Die amp van predikant/ diensleraar/standplaasleraar funksioneer dus binne gemeentelike verband.
  • Predikante/diensleraars/proponente wat in 4.4.3 hieronder genoem, naamlik diegene wat deur die kerkverband benoem is vir diens aan die kerkverband, word

 

deur ’n gemeente beroep en in ’n gemeente in die amp bevestig.

 

2.                      VERLENING VAN BEVOEGDHEID OM BEROEP TE WORD
  • Die bevoegdheid om beroep te word

Die bevoegdheid om beroep te word, word aan die volgende gelegitimeerdes verleen nadat hulle aan die gestelde vereistes voldoen het:

  • standplaasleraars
  • diensleraars
  • proponente
  • predikante
  • emerituspredikante jonger as 70 jaar
  • Standplaasleraar
    • ʼn Standplaasleraar is ʼn persoon wat die vereiste kerklike opleiding deurloop het, ‘n legitimasie ontvang het wat beperk is tot ‘n toegespitse bediening, georden en bevestig is om ‘n toegespitste diens te lewer binne die besondere konteks waarvoor hy/sy opgelei en beroep is.
    • ’n Standplaasleraar verrig ‘n toegespitste bediening in ’n besondere konteks, soos byvoorbeeld: Khoi-San, Dowes, Portugeessprekendes, ens.
    • ’n Standplaasleraar moet aan die volgende vereistes voldoen:
      • ʼn innerlike oortuiging van die Here se roeping tot die kerklike bediening;
      • die voorgeskrewe kerklike opleiding deurloop het;
      • oor persoonlike en teologiese vaardighede beskik, asook ’n gesonde geestelike lewe wat insluit:
        • gevestigde geestelike dissiplines;
        • psigiese gesondheid en geestelike volwassenheid;
        • Bybelse-, kerklike- en teologiese kennis en insig;
        • kontekstuele insig en hermeneutiese oordeel;
        • verstaan van die kerk en van gemeentes se roeping en funksionering;
        • opgeleiding in spesifieke vaardighede vir ʼn bepaalde konteks;
      • die suksesvolle eksaminering van die kandidaat se kennis van die Bybel en die belydenisskrifte;
      • die suksesvolle evaluering van taal- en kommunikasievaardigheid;
      • die suksesvolle voltooiing van die bedieningsvorming en die verpligte praktykvorming ooreenkomstig die voorskrifte van die Algemene Kuratorium

 

(vergelyk Reglement 10, Reglement vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante); en

  • die geslaagde lewering van ’n proefpreek onder toesig van ’n dosent en ’n lid van die proponentskommissie in ’n gemeente tydens die finale studiejaar;
  • deur die Algemene Sinode gelegitimeer
  • Standplaasleraars moet jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld ten einde aan te dui of hulle steeds beskikbaar is vir bediening in die kerk. Hierdie aanmelding moet vergesel wees van die bygewerkte vertroulike inligting en die nodige jaarlikse registrasiegelde soos bepaal deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde.
  • Standplaasleraars word met goedkeuring van die ring in ’n spesifieke gemeente vir ’n spesifieke opdrag bevestig. Wanneer standplaasleraars nie meer hierdie taak verrig nie, of verhuis, verloor hulle die bevoegdheid wat verleen is om die werk te verrig.
  • Standplaasleraars het preekbevoegdheid en kan die sakramente bedien in die besondere konteks van sy/haar bediening.
  • Standplaasleraars is nie beroepbaar vir ander bedieninge buite die spesifieke bediening/konteks waarvoor hulle opgelei is nie.
  • Diensleraar
    • ‘n Diensleraar is ʼn persoon wat die vereiste kerklike opleiding deurloop het, ‘n legitimasie ontvang het wat beperk is tot ‘n toegespitse bediening en georden en bevestig is om diens te lewer ooreenkomstig die terrein van opleiding.
    • ‘n Diensleraar verrig ‘n toegespitste bediening (soos op die legitimasiesertifikaat aangedui) in een of meer van die volgende toegespitste velde: pastoraat, jeug- en familiebediening, prediking, diakonaat, geloofsvorming, evangelisasie, gemeente-administrasie/bestuur, kerkplanting, aanbidding, bejaardebediening, berading, lering, uitreikbediening en sending.
    • ‘n Diensleraar moet aan die volgende vereistes voldoen:
      • ʼn innerlike roeping hê en oortuig wees van die Here se roeping tot die kerklike bediening;
      • die voorgeskrewe kerklike opleiding deurloop het;
      • oor persoonlike en teologiese vaardighede beskik, asook ’n gesonde geestelike lewe wat insluit:
        • gevestigde geestelike dissiplines;
        • psigiese gesondheid en geestelike volwassenheid;
        • Bybelse, kerklike en teologiese kennis en insig;

 

  • kontekstuele insig en hermeneutiese oordeel;
  • verstaan van die kerk en van gemeentes se roeping en funksionering;
  • opgelei wees in spesifieke vaardighede in ʼn bepaalde studieveld byvoorbeeld jeug, pastoraat, diakonaat, berading, en so meer wat vir die kerklike bediening toepaslik is;
  • die suksesvolle eksaminering van die kandidaat se kennis van die Bybel en die belydenisskrifte;
  • die suksesvolle evaluering van die kandidaat se taal- en kommunikasievaardigheid;
  • die suksesvolle voltooiing van die bedieningsvorming en die verpligte praktykvorming ooreenkomstig die voorskrifte van die Algemene Kuratorium (vergelyk Reglement 10, Reglement vir Opleiding en Legitimasie van Predikante);
  • die geslaagde lewering van ’n proefpreek onder toesig van ’n dosent en ’n lid van die proponentskommissie in ’n gemeente tydens die finale studiejaar; en
  • deur die Algemene Sinode gelegitimeer
  • Diensleraars moet hulle jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld ten einde aan te dui of hulle steeds beskikbaar is vir bediening in die kerk. Hierdie aanmelding moet vergesel wees van die bygewerkte vertroulike inligting en die nodige jaarlikse registrasiegelde soos bepaal deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde.
  • Diensleraars word met goedkeuring van die ring in ’n spesifieke gemeente vir ’n spesifieke opdrag bevestig. Wanneer ‘n diensleraar nie meer hierdie taak verrig nie, verloor hy/sy die bevoegdheid wat verleen is om die werk te verrig. Bevoegdheid word behou wanneer ‘n diensleraar in dieselfde toegespitste bediening beroep word of toestemming by die ATP gekry het om weens ‘n bona fide rede bevoegdheid te behou.
  • Diensleraars het preekbevoegdheid en kan die sakramente bedien in die konteks van hulle bediening.
  • Diensleraars is nie beroepbaar vir ander bedieninge buite die toegespitste bedieningsveld waarvoor hulle opgelei is nie.
  • Diensleraars werk altyd onder toesig van die betrokke plaaslike gemeente se predikant of in uitsonderlike omstandighede onder die toesig van ‘n
  • Diensleraars kan ook in tentmakerposte, deeltydse poste en termyn-bepaalde poste bevestig word.

 

3.                      PROPONENT
  • ʼn Proponent is ʼn persoon wat die vereiste teologiese opleiding deurloop het, gelegitimeer is en nog nie georden of in die amp van predikant bevestig is nie en aan die volgende vereistes voldoen:
    • ʼn innerlike roeping hê en oortuig wees van die Here se roeping tot die kerklike bediening;
    • teologiese opleiding deurloop het;
    • wat gedurende teologiese opleiding deurentyd bewys gelewer het van die volgende persoonlike en teologiese vaardighede :
      • ’n gevestigde geestelike lewe en geestelike dissiplines;
      • ’n roepingsbewustheid;
      • psigiese gesondheid en geestelike volwassenheid;
      • Bybelse, kerklike en teologiese kennis en insig;
      • kontekstuele insig en oordeel;
      • ’n verstaan van die kerk en van gemeentes se roeping en funksionering;
      • die vorming van spesifieke vaardighede wat vir die bediening nodig is;
    • die suksesvolle eksaminering van die kandidaat se kennis van die Bybel en die belydenisskrifte;
    • die suksesvolle evaluering van die kandidaat se taal- en kommunikasievaardigheid;
    • die suksesvolle voltooiing van die bedieningsvorming en die verpligte gemeentejaar ooreenkomstig die voorskrifte van die kuratorium en die NG Kerkdosenteraad (vergelyk Reglement 10 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante); en
    • die geslaagde lewering van ’n proefpreek onder toesig van ’n dosent en ’n lid van die proponentskommissie in ’n gemeente tydens die finale studiejaar;
  • ’n Proponent word deur die Algemene Sinode gelegitimeer nadat aan al bogenoemde kriteria voldoen is.
  • ’n Proponent het preekvergunning en kan dus op uitnodiging van ’n gemeente die Woord- en sakramentsbediening behartig.
  • Persone wat reeds by legitimasie die normale aftree-ouderdom van 65 jaar bereik het, ontvang die bevoegdheid om beroep te word in terme van Reglement 16 vir Vastetermynpredikantsposte (punt 4).
  • Proponente moet hulle jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld ten einde aan te dui of hulle steeds beskikbaar is vir

 

beroeping. Hierdie aanmelding moet vergesel wees van ’n vertroulike aanbeveling oor die persoon se gemeentelike meelewing, uitgereik deur die kerkraad van die gemeente waar die persoon lidmaat is.

  • Aangesien proponente onder die opsig van die kerkraad staan, word dit van die kerkraad verwag om op die hoogte te bly van die leer en lewe van proponente wat onder sy opsig val.
  • Proponente mag op uitnodiging van ’n kerkraad die Woord verkondig en sakramente bedien tydens eredienste en ander geleenthede.
  • Die volgende voormalige predikante behou die bevoegdheid om beroep te word, maar ontvang die bevoegdheid as proponent:
    • Predikante wat op grond van Artikel 11 vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake toestemming ontvang om hulle diensooreenkoms met die gemeente te beëindig.
    • Predikante wat met die oog op verdere studie demissie ontvang het (vergelyk

Reglement 20 vir Verlof van Predikante, punte 5.4 en 5.5).

  • Predikante wie se diensooreenkoms, met behoud van bevoegdheid, deur die ring beëindig (losgemaak is van die gemeente) is in ooreenstemming met artikel 7 en Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë, asook Reglement 22 vir Tug en Vermaning.
  • Predikante wat deur ander erkende denominasies (vergelyk Reglement 26 vir die Verhouding tot ander Kerke en Groepe) beroep word en wat vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake toestemming ontvang het.
  • Indien die man of vrou van ’n predikant in diens van ’n gemeente of die kerkverband verplaas word, en dit meebring dat demissie verleen moet word en die diensverhouding beëindig word.

 

4.                      DIE BEVOEGDHEID VAN PREDIKANT
  • Predikante is persone wat die vereiste teologiese opleiding deurloop het, gelegitimeer is, verdere bedieningsontwikkeling ondergaan, reeds georden is en wat voldoen aan die beskrywing soos uiteengesit in 1 tot 3.2 wat handel oor ʼn proponent.
  • Gelegitimeerdes wat oor predikantsbevoegdheid beskik, is persone wat:
    • op wettige wyse beroep (of benoem) is,
    • die nodige approbasie verkry het, en
    • bevestig en georden
  • Elke predikant wat in ’n gemeente in die amp bevestig is, beskik oor volle

 

ampsbevoegdheid en beklee die amp soos omskryf in Artikel 9 van die Kerkorde.

  • Elke predikant wat in ‘n gekoppelde predikantspos (vir diens aan die kerkverband of ‘n pos waar predikantsbevoegdheid vereis word) bevestig is, beskik oor volle ampsbevoegdheid (Vergelyk Reglement 19).

Hierdie persone is

  • predikante wat as kerklike dosente deur die kerkverband benoem is om as NG Kerkdosente teologiese studente aan die kerklik-goedgekeurde teologiese opleiding-sentra van die NG Kerk op te lei;
  • predikante wat deur die kerkverband benoem is vir diens aan ringe, sinodes en die Algemene Sinode; en
  • predikante wat deur die kerkverband benoem is vir diens aan instansies soos die Bybelgenootskap, die Kapelaansdienste of ander instansies wat deur die Algemene Sinode, of die ASM namens die Algemene Sinode, goedgekeur is.
  • Predikante moet hulle jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld ten einde aan te dui of hulle steeds beskikbaar is vir beroeping. Hierdie aanmelding moet vergesel wees van die bygewerkte vertroulike inligting en die nodige jaarlikse registrasiegelde soos bepaal deur die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde.

 

5.                      DIE BEVOEGDHEID VAN EMERITUS
  • Emeriti is gelegitimeerdes wat afgetree het. Emeriti jonger as 70 is beroepbaar, onderworpe aan die volgende vereistes:
    • ’n bewys dat alle verpligtinge by emeritaat nagekom is;
    • ’n bewys van die persoon se mediese geskiktheid; en
    • ’n verklaring deur die ring dat die emeritus bedieningsbevoeg is om weer beroep te word.

Hierdie verklaring word geskryf op grond van ’n getuigskrif wat deur die emeritus se plaaslike gemeente geskryf is en aan die volgende vereistes voldoen:

  • Dit moet ’n getuigskrif wees wat deur die kerkraad hanteer en goedgekeur
  • Die getuigskrif moet op die briefhoof van die gemeente wees met die datum wanneer die betrokke kerkraad die getuigskrif goedgekeur het. Dit moet onderteken word deur die voorsitter en skriba van die kerkraad.
  • Inhoudelik moet die getuigskrif die volgende inligting bevat:
    • Bevestig lidmaatskap by die
    • Getuienis oor die persoon se betrokkenheid in die

 

  • Getuienis oor die persoon se belydenis van die kerklike leer en sy/haar verbondenheid daaraan.
  • ’n Emeritus is ’n predikant wat ingevolge Artikel 14 van die Kerkorde

geëmeriteer het en ’n eervolle Akte van Demissie by Emeritaat ontvang het.

  • ’n Emeritus (ouer as 70 jaar) behou die bevoegdheid van predikant en kan in terme van Artikel 9 van die Kerkorde die bediening van die Woord, die bediening van die sakramente en die diens van die gebede op uitnodiging van ’n gemeente
  • ’n Emeritus (ouer as 65 en jonger as 70 jaar) is beroepbaar in terme van

Reglement 16 vir Vastetermynpredikantsposte (punt 4).

  • ’n Emeritus (ouer as 70 jaar) kan nie meer enige kerklike pos vul nie, maar kan voortgaan om die Woord op uitnodiging te bedien en as huweliksbevestiger op te tree.
  • Ter wille van die behoorlike instandhouding van die bevoegdheids-register moet emeriti tot op ouderdom 70 jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld.

 

6.                      BEHOUD VAN BEVOEGDHEID OM BEROEP TE WORD

Hierdie deel handel oor alle persone wat gelegitimeer is en steeds bevoegdheid wil behou om beroepbaar te wees en/of in ʼn kerklike betrekking te dien.

6.1                PROPONENTE

Proponente moet

  • beskik oor ’n bewys dat voortgesette bedieningsontwikkeling (VBO) soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode en wat die volle spektrum van alle teologiese vakgebiede en bedieningsontwikkeling dek, deurloop is.
  • ter wille van hulle eie bedieningsontwikkeling en die welwese van die gemeente, ingeskakel wees by die mentorprogram van die kerk.
  • volgens die siklus soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode hulle onderwerp aan ’n evalueringsproses onder leiding van die betrokkene se ring.
  • hulle aan die gedragskode vir predikante in die NG Kerk
  • jaarliks voor 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake
6.2                PREDIKANTE

Predikante moet

  • beskik oor ’n bewys dat voortgesette bedieningsontwikkeling (VBO) soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode en wat die volle spektrum van alle

 

teologiese vakgebiede en bedieningsontwikkeling dek, deurloop is.

  • ter wille van hulle eie bedieningsontwikkeling en die welwese van die gemeente, inskakel wees by die mentorprogram van die kerk.
  • volgens die siklus soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode hulle onderwerp aan ʼn evalueringsproses onder leiding van die betrokkene se ring.
  • hulle aan die gedragskode vir predikante in die NG Kerk
  • hulle volgens die siklus (elke tien jaar), soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode, onderwerp aan ’n evalueringsproses oor standplaasverwisseling onder leiding van die ring.
  • jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake
6.3                EMERITUS

Emeriti moet

  • beskik oor ’n bewys dat voortgesette bedieningsontwikkeling (VBO) soos voorgeskryf deur die Algemene Sinode op datum is.
  • om bo die aftree-ouderdom van 65 jaar weer beroep te word, bereid wees om onderwerp te word aan ʼn evalueringsproses onder leiding van die betrokkene se
  • onderworpe bly aan die gedragskode vir predikante in die NG
  • wanneer hulle jonger as 70 jaar is, jaarliks vóór 31 Mei by die Algemene Taakspan Predikantesake aanmeld.

 

7.                      VERANDERING VAN TOEGEKENDE BEVOEGDHEID VAN GELEGITIMEERDES
  • Persone aan wie die Algemene Taakspan Predikantesake die bevoegdheid van predikant, proponent of emeritus toegeken het, behou hierdie bevoegdheid, ook al sou die Algemene Sinode hierdie reglement wysig, mits die oorspronklike voorwaardes wat in hulle geval gegeld het, dieselfde bly.
  • Predikante, proponente en emeriti van die kerk wat predikant wil word in ’n ander denominasie van gereformeerde belydenis, kan vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake aansoek doen om beroepbaar te bly binne die NG Kerk terwyl die persoon in die ander denominasie werk.
  • Predikante wat om bona fide redes1 die bediening wil verlaat, kan ’n aansoek rig aan die Algemene Taakspan Predikantesake wat deur die predikant, die kerkraad

1 Bona fide redes is wanneer ʼn predikant uit sy werkkring bedank sonder dat daar enigsins sprake is van tug- en/of dissiplinêre optrede. Redes kan inhou dat die predikant vir die huidige nie die weg oopsien om met die bediening voort te gaan nie.

 

en ring gemotiveer word.

  • Die Algemene Taakspan Predikantesake hanteer die
  • Indien die aansoek suksesvol is, behou sodanige predikant die bevoegdheid van
  • Vir die behoorlike instandhouding van die bevoegdheidsregister moet sodanige persone jaarliks vóór 31 Maart by die Algemene Taakspan Predikantesake

 

8.                      VERLIES VAN BEVOEGDHEID
  • Persone hou op om ’n predikant óf, waar van toepassing, emeritus te wees indien hulle
    • nie meer die werk verrig soos in 3 en 4.4 hierbo omskryf nie;
    • in ’n politieke bestuursliggaam dien of hulle as ’n politieke kandidaat in ’n verkiesing vir enige vlak van regering beskikbaar stel;
    • hulle deur woord of daad van ’n Nederduitse Gereformeerde gemeente afskei en daarmee hulleself buite die kerkverband van die Nederduitse Gereformeerde Kerk stel;
    • ’n skriftelike bedanking by die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde ingedien het en dit aanvaar word;
    • skriftelik aan die Algemene Taakspan Predikantesake kennis gee dat hulle die amp van predikant neerlê, met kennisgewing aan die ring onder wie se opsig hulle val;
    • dit deur tughandeling verloor (vergelyk artikel 5.4 van die Kerkorde).
  • Persone hou op om proponent te wees indien hulle
    • in ’n politieke bestuursliggaam dien of hulle as politieke kandidaat in ’n verkiesing vir enige vlak van regering beskikbaar stel;
    • hulle deur woord of daad van ’n Nederduitse Gereformeerde gemeente afskei en daarmee hulleself buite die kerkverband van die Nederduitse Gereformeerde Kerk stel;
    • skriftelik aan die Algemene Taakspan Predikantesake kennis gee dat hulle afstand doen van hulle bevoegdheid as proponent;
    • dit deur tughandeling verloor (vergelyk artikel 5.4 van die Kerkorde).
  • Wanneer ’n persoon ophou om ’n predikant, proponent of emeritus te wees, word die volgende prosedure gevolg:
    • Die betrokke kerkvergadering stel die Algemene Taakspan Predikantesake van

 

die verlies van bevoegdheid in kennis.

  • Die persoon besorg die Akte van Legitimasie via die skriba van die ring/ringskommissie aan die Algemene Taakspan Predikantesake terug.
  • Die Algemene Taakspan Predikantesake gee in die Kerkbode kennis van die verlies van bevoegdheid.

 

9.                      HERSTEL VAN BEVOEGDHEID
  • Eertydse predikante of proponente mag slegs langs die volgende weg weer gelegitimeer word:
    • Die persoon doen skriftelik aansoek by die ring onder wie se opsig gestaan Hierdie aansoek moet
      • ’n deeglike motivering bevat   waarom   die   aansoeker   proponents-    of predikantsbevoegdheid verlang;
      • aandui in watter gemeentes die aansoeker voor verlies van bevoegdheid gedien het;
      • aandui in watter gemeentes en ringe die aansoeker sedert verlies van bevoegdheid gedien en gewoon het;
      • ’n beskrywing gee van die aard van die aansoeker se betrokkenheid by die betrokke gemeentes;
      • duidelik uiteensit waarom daar verlies van bevoegdheid plaasgevind het;
      • ’n bewys van lidmaatskap van die NG Kerk insluit;
      • ’n verklaring van die tugmaatreëls en ’n uiteensetting daarvan (indien van toepassing) bevat; en
      • indien van toepassing, aandui in watter mate daar vergifnis gevra is en rekonsiliasie plaasgevind het ten opsigte van alle partye wat seergekry het of benadeel is as gevolg van die aansoeker se optrede wat aanleiding gegee tot die tughandeling en gevolglike verlies van bevoegdheid.
    • Die ring wat die aansoek hanteer kan na gelang van omstandighede ‘n verslag vereis:
      • van ‘n onafhanklike mediese praktisyn wat die fisiese gesondheid van die aansoeker bevestig;
      • van ‘n onafhanklike psigiater wat die psigiese toestand van die aansoeker
      • Die koste van hierdie verslae is vir die rekening van die
      • Die ring kan volgens eie diskresie enige ander getuienis oor die aansoeker
      • Hierdie ring ondersoek die aangeleentheid met inagneming van artikel 4.5

 

van die Kerkorde. In die geval van ’n eertydse predikant word die getuienis ingewin van al die kerkrade en ringe binne wie se gebied die persoon woonagtig was tydens en sedert die bevoegdheid verloor is. Getuienis kan ook van kerkrade en ringe ingewin word waar die persoon woonagtig was voordat daar uit die bediening getree is. In die geval van ’n eertydse proponent word sover moontlik die getuienis ingewin van al die kerkrade en ringe binne wie se gebied die persoon woonagtig was voor én nadat proponentsbevoegdheid verloor is.

  • Die ringskommissie moet
    • al die dokumente met getuienis vooraf deeglik bymekaar maak;
    • indien daar tugmaatreëls toegepas is, deeglik navraag doen na die omstandighede en ook moontlike herstellende maatreëls met die applikant tref (sien 9.1.1.7);
    • vooraf ’n onderhoud met die applikant voer;
    • vasstel of die aansoeker weens ’n nadelige gerug of voor tugondersoek bedank het. (Indien sodanige ondersoek nie voltooi is nie, moet die ring wat oorspronklik die klag/gerug in ontvangs geneem het, die onvoltooide ondersoek eers afhandel voordat die nuwe aansoek hanteer kan word.);
    • al die dokumentasie versamel, die saak deeglik ondersoek, evalueer aan die hand van al die getuienis en omstandighede en ’n aanbeveling aan die ring maak; en
    • ’n ringsitting belê, waarna die volle ring die aansoek en aanbeveling van die ringskommissie evalueer en ’n aanbeveling aan die moderamen maak.
  • Die ring mag ‘n billikte kosteverhaling van die aansoeker vereis. Die aansoeker word by die indien van die aansoek deur die ring daarvan in kennis gestel.
  • Die ring voorsien die sinode/sinodale kommissie/moderamen binne wie se gebied die ring val, van al die tersaaklike stukke, ’n verslag en aanbevelings.
    • Die skriba van die sinode besorg al die dokumentasie aan die aktuarius van die sinode vir advies, wat dit weer op sy beurt aan die Algemene Taakspan Predikantesake stuur met die oog op advies.
    • Die sinodale regskommissie/kerkordekommissie neem hierna al die dokumente in behandeling, voer ’n onderhoud met die aansoeker en maak ’n aanbeveling vir die moderamen/ sinodale kommissie.
      • Wanneer ’n sinode/sinodale kommissie/moderamen die aansoek behandel, word die applikant ingevolge 7.2 van Reglement 10 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante ter vergadering ondersoek met inagneming van die artikel 4.4 en 66.4.5 van die Kerkorde. Indien die uitslag positief is, word die persoon na ’n proponentskommissie vir colloquium doctum verwys. In die geval van artikel

 

66.4.5 van die Kerkorde word die applikant se aansoek na die Algemene Sinode/ASM verwys vir beslissing alvorens vir colloquium doctum aangemeld mag word (vergelyk 10 hieronder).

  • Die ondersoek ter vergadering word deur die Regskommissie hanteer. Hulle doen die ondersoek vooraf en maak ’n aanbeveling aan die moderamen ter vergadering. Die moderamen neem self hieroor ’n besluit.
  • Wanneer ’n aansoek voor ’n sinode self gebring word, mag die applikant tydens die vergadering deur ’n kommissie ondersoek word, met inagneming van al die vereistes hierbo gestel. Indien die uitslag positief is, word ’n aanbeveling dienooreenkomstig voor die vergadering gelê. Indien die aanbeveling van die kommissie negatief is, mag die betrokke applikant die aansoek voor die volle vergadering verdedig of by ’n volgende sinode ’n nuwe aansoek indien.
  • Indien die sinodale kommissie/moderamen die aansoek nie goedkeur nie, word dit met opgawe van rede(s) skriftelik aan die applikant bekend Teen die beslissing van die sinodale kommissie/ moderamen mag die applikant by die sinode appèl aanteken, of by ’n latere geleentheid ’n nuwe aansoek indien.
  • Indien ’n applikant om redes wat volgens die oordeel van die vergadering aanvaarbaar is, versoek om nie ter vergadering te verskyn nie, word die aansoek in die persoon se afwesigheid behandel.
  • Nadat ’n kandidaat goedkeuring verkry het om aan te meld vir colloquium doctum, moet dit binne 18 maande geskied.
  • Na ’n bevredigende colloquium doctum by die proponents-kommissie, word die applikant by die Algemene Taakspan Predikantesake vir legitimasie aanbeveel.
  • Eertydse predikante wat weer gelegitimeer word, beskik oor die bevoegdheid van proponent. Bevestiging in ’n gemeente na die aanname van ’n beroep geskied weer met oplegging van hande.

 

10.                HERTOELATING TOT DIE BEDIENING VAN PERSONE WAT IN ARTIKEL 66.4.5 GENOEM WORD
  • Waar ’n eertydse predikant of proponent in terme van artikel 66.4.5 van die Kerkorde aansoek om hertoelating tot die bediening doen, moet kerkvergaderinge bykomend aan die volgende aandag gee:
    • Daar moet duidelike getuienis van berou en bekering
    • Daar moet voldoende getuienis wees dat die kerklike tug tot sy reg gekom
    • Daar moet genoegsame getuienis wees dat die hertoelating tot die bediening sonder skade vir die kerk gedoen kan word.

 

  • Die tydsverloop, rugbaarheid, omvang van die skade, restitusie, herstel van verhoudinge, die heil van die kerk, geskiktheid vir die bediening en doelbewuste weerhouding van die ampspligte van predikant moet ook in oorweging geneem
  • In geval van waar verlies van bevoegdheid weens tughandeling (Artikel 66.4.5) geskied het, moet minstens drie jaar verloop voordat ‘n aansoek om herstel van bevoegdheid ontvanklik is. Sien Artikel 66.4.5.

 

11.                HERTOELATING TOT DIE BEDIENING VAN PERSONE WAT DIE NG KERK VERLAAT HET
  • ’n Eertydse predikant of proponent wat na ’n ander kerk of godsdienstige groep oorgegaan het, maar sedertdien weer lidmaat van ’n Nederduitse Gereformeerde gemeente geword het en begeer om weer tot die bediening van die Woord in die NG Kerk toegelaat te word, moet dieselfde prosedure volg soos in punt 9 hierbo
  • Die colloquium doctum word afgeneem in terme van 1 tot 7.3 en 7.7 tot 7.9 van

Reglement 10 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante.

 

12.                TOELATING TOT DIE BEDIENING VAN PREDIKANTE UIT ANDER KERKE
  • ’n Predikant in diens van ’n gereformeerde kerk met wie die NG Kerk formele ekumeniese bande het, kan tot die evangeliebediening in die NG Kerk toegelaat word, indien voldoen word aan die vereistes gestel onder 7.4 van Reglement 10 vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante.

 

13                   BEVOEGDHEIDSREGISTER EN –SERTIFIKAAT
  • Die Algemene Sinode hou ’n register van alle proponente, standplaasleraars, diensleraars, predikante en emeriti wat oor die bevoegdheid om beroep te word,
  • Die basiese inligting soos vervat in die Bevoegdheidsregister word in die

Jaarboek gepubliseer. Regstellings verskyn in die Kerkbode.

  • Alvorens ’n kerkraad ’n beroep uitbring of ’n kerkvergadering ’n benoeming maak, moet daar by die kantoor van die Algemene Taakspan Predikantesake vasgestel word of die persone op die groslys wel oor die bevoegdheid beskik om beroep te word.
  • Ringe en  ander  kerkvergaderinge  kan,  wanneer  ’n  beroep  uitgebring

 

is/benoeming gemaak is, en voordat die beroep/benoeming goedgekeur is, by die kantoor van die Algemene Taakspan Predikantesake vasstel of die beroepene/benoemde wel oor die bevoegdheid beskik om beroep te word.

  • Proponente, predikante en emeriti wat ’n predikant wil word in ’n ander denominasie van gereformeerde belydenis, kan vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake aansoek doen om ’n bevoegdheidsertifikaat, in terme waarvan bevestiging aan die ander denominasie gegee kan word dat die persoon óf ’n gelegitimeerde proponent, óf ’n geordende predikant óf ’n afgetrede bedienaar van die Woord van die Nederduitse Gereformeerde Kerk is.

 

14.                REGISTRASIE- EN AANSOEKFOOIE
  • Die ATFB van die Algemene Sinode stel jaarliks op aanbeveling van die Algemene Taakspan Predikantesake, die registrasie- en aansoekfooie vas.
  • Die vasgestelde fooie word in die Kerkbode gepubliseer en aan die sinodes, kerkrade en gelegitimeerdes deurgegee.
  • Die betaling van registrasiegeld is verpligtend en wanbetaling van registrasiegeld word aan die ring/sinode gerapporteer om daarmee te handel.

 

REGLEMENT 12

 

1.                      ALGEMEEN
  • ’n Predikant/diensleraar/standplaasleraar word beroep vir diens aan die gemeente

of benoem vir diens aan die kerkverband (vergelyk Artikel 8.1 en 8.2 van die Kerkorde).

  • ’n Predikant/diensleraar/standplaasleraar kan beroep, bevestig en uitgestuur word vir die gemeente se sending-/getuienisaksie of vir sending-/getuienisdiens saam met ander kerke of sendingorganisasies (vergelyk 2.5.1.2 en 2.8 van Reglement 25 vir Gestuurdheid van die NG Kerk).
  • Gelegitimeerdes van die ander lidkerke van die NG Kerkfamilie kan in die NG Kerk beroep en bevestig word, op voorwaarde dat
    • die beroepene aan die vereistes van die NG Kerk vir opleiding en legitimasie voldoen (vergelyk Reglement 10), of
    • die Algemene Taakspan Predikantesake op aanbeveling van die ring goedgekeur het dat die beroepene met beperkte opdrag bevestig kan word (vergelyk Reglement 10).
  • Gelegitimeerdes van ander gereformeerde kerke met wie die NG Kerk in terme van ’n bilaterale ooreenkoms in volle verhoudinge staan, kan met inagneming van spesifieke vereistes wat die NG Kerk stel, in die NG Kerk beroep en bevestig word (vergelyk 4.3.1 en 4.7.1 van Reglement 26 vir die Verhouding tot Ander Kerke en Groepe).
  • Die bepalings van hierdie Reglement is van toepassing by die beroeping, bevestiging, demissie en emeritaat van predikante/diensleraars/standplaasleraars in voltydse poste, deeltydse poste, tentmakerposte en vastetermynposte.

 

2.                      BEROEPING VIR DIENS AAN GEMEENTE
  • Die kerkraad van die gemeente beroep ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar vir diens aan die gemeente en kry daarvoor die goedkeuring van die lidmate van die gemeente en die ring.

 

  • Voordat die beroepsbrief gestuur word, moet
    • die goedkeuring (approbasie) van die gemeente deur afkondiging verkry word; en
    • die ring of sy gevolmagtigde skriftelik bevestig dat daar aan al die kerklike vereistes vir die uitbring van die beroep voldoen is.
  • Besware teen ’n beroep of beroepene word by die betrokke ring of sy gevolmagtigde ingedien, wat dit volgens die bepalinge van die betrokke sinodale gebied hanteer (vergelyk ook 8 hieronder).
  • Indien nie aan die vereistes voldoen is nie, word die beroep deur die ring of sy gevolmagtigde ongeldig verklaar.

 

3.                      BENOEMING VIR DIENS AAN KERKVERBAND
  • Die ring, sinode of Algemene Sinode se gevolmagtigde benoem ’n predikant, diensleraar of standplaasleraar vir diens aan die kerkverband en kry daarvoor die goedkeuring van die kerkverband.
  • Voordat die benoemingsbrief gestuur word, moet
    • die goedkeuring (approbasie) van die kerkverband deur bekendmaking van die benoeming in die Kerkbode verkry word; en
    • die betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde skriftelik bevestig dat daar aan al die kerklike vereistes vir die benoeming voldoen is.
    • Besware teen ’n benoeming of benoemde word by die betrokke sinode of sy gevolmagtigde ingedien, wat dit volgens die bepalinge van die betrokke sinodale gebied hanteer.

 

4.                      PROSEDURE BY BEROEPING
  • Die proses om die pos te vul (beroepingsproses) kan vooraf deur die kerkraad begin word, met dien verstande dat:
    • goedkeuring van die ring verkry is (die aard en volhoubaarheid van die pos is van belang);
    • die proses soos in hierdie reglement (12.4) gevolg
  • Die kerkraad bepaal die kriteria en posvereistes en kan die pos in die Kerkbode

bekend stel.

  • ‘n Beroep word uitgebring vanaf ‘n groslys wat deur die kerkraad opgestel is, nadat:
    • die lys gesuiwer is van name wat nie kwalifiseer nie (byvoorbeeld toepaslike

 

opleiding, jare diens, posvereistes).

  • skriftelike bevestiging van die Algemene Taakspan Predikantesake ontvang is dat die kandidate op die groslys beroepbaar is.
  • Die kerkraad stel ’n groslys aan die hand van een van die volgende wyses saam:
    • Lede van die kerkraad kan tydens die vergadering name op die groslys plaas wat aan die kriteria Die beroepingsvergadering vind plaas nadat daar aan 4.3 se vereistes voldoen is.
    • Of een van die volgende:
      • Die ringskommissie en/of die Algemene Taakspan Predikantesake kan deur die kerkraad versoek word om vooraf name vir die groslys te verskaf; en/of
      • die lidmate van die gemeente kan versoek word om via die kerkkantoor name op die groslys te plaas; en/of
      • ‘n advertensie wat gelegitimeerdes uitnooi om vir die pos aansoek te
    • Die kerkraad kan aan gelegitimeerdes wie se name vooraf op die groslys geplaas is, ’n vraelys stuur waarin bedieningsgerigte vrae gestel word en/of ‘n curriculum vitae
    • Die kerkraad kan ook van ‘n pre-advieskommissie gebruik maak om ‘n verslag op te stel met die oog op die beroep wat uitgebring moet word.
    • Indien die kerkraad van ’n pre-advieskommissie gebruik maak, word al die name met die beskikbare inligting aan die kommissie voorgelê.
      • Die pre-advieskommissie suiwer die lys van name wat nie kwalifiseer nie (byvoorbeeld opleiding, jare diens, posvereistes) en bepaal aan die hand van die kriteria en posvereistes wie die geskikte persone vir die pos is.
      • Die pre-advieskommissie lê ‘n volledige verslag met al die name wat kwalifiseer vir die pos aan die kerkraad voor en maak ‘n aanbeveling wat die kerkraad in staat stel om ‘n selfstandige en ingeligte besluit te maak.
    • In geval van die vulling van ‘n tentmakerpos, vastetermynpos of brugpredikantpos, hoef daar nie meer as een persoon se naam op die groslys te wees nie.
    • Vertroulikheid word gehandhaaf ten opsigte van die persoonlike inligting van diegene wie se name op die groslys geplaas is.
    • Die verteenwoordiger van die ring woon die beroepsvergadering
    • Die beroeping vind met geslote stemwyse plaas, en wel soos volg:
      • Die aanwesige kerkraadslede moet ’n kworum
      • Elke lid van die vergadering moet

 

  • Persone wat die vergadering in adviserende hoedanigheid bywoon (waaronder die verteenwoordiger van die ring en die lede van die pre-advieskommissie wat nie kerkraadslede is nie), kan aan die bespreking deelneem, maar mag nie stem
  • Die persoon op wie die meeste stemme verenig word, is verkies indien die getal stemme op die persoon uitgebring die volstrekte meerderheid van die aanwesige stemgeregtigdes uitmaak.
  • Indien ’n persoon nie ’n volstrekte meerderheid van stemme kry nie, vind daar ’n verdere stemming plaas uit die name wat die hoogste getal stemme gekry het en saam ’n volstrekte meerderheid vorm.
  • Indien daar ’n staking van stemme is wat nie deur verdere stemming opgelos kan word nie, geskied die beslissing deur die werp van die lot.
  • In gevalle waar die benoeming deur die kerkverband geskied, sien die kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereistes van hierdie gedeelte van die reglement voldoen word.

 

5.                      BEROEPSBRIEF
  • Die kerkraad stel die beroepsbrief
  • Die ringskommissie adviseer die kerkraad in die opstel van die
  • In die geval van benoeming deur die kerkverband, word die advies deur die betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde gegee.
  • Die beroepsbrief is die diensaanbod wat aan die hand van Artikel 9 van die Kerkorde die diensopdrag en in terme van Artikel 13 van die Kerkorde die diensvoordele van die beroepene omskryf.
  • In gevalle van benoeming deur die kerkverband, word die nodige aanpassings gemaak ten opsigte van die diensopdrag en diensvoordele.
  • Onderhandeling rakende beskikbaarheid vir die pos en enige diensvoorwaardes, kan slegs plaasvind nadat die beroep uitgebring is.

 

6.                      KENNISGEWING VAN BEROEP
  • Die voorsitter van die kerkraadsvergadering gee dadelik aan die gelegitimeerde wat beroep is, kennis van die beroep wat uitgebring is.
  • Die Kerkbode word onverwyld deur die kerkraad/skriba van die beroepende gemeente in kennis gestel van die uitbring van die beroep (later ook van die aanneming of bedanking daarvan).

 

7.                      GOEDKEURING VAN BEROEP
  • Waar ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar na ’n gemeente beroep word, word die naam van die beroepene op twee agtereenvolgende Sondae tydens die erediens aan die gemeente vir goedkeuring (approbasie) deur die gemeente
  • So gou doenlik na die laaste bekendmaking van die beroep en nadat die tyd vir besware verby is, lê die kerkraad die betrokke stukke aan die skriba van die ring
  • Die ringskommissie kontroleer of daar aan die volgende kerkordelike vereistes vir die uitbring van die beroep voldoen is:
    • skriftelike bevestiging van die Algemene Taakspan Predikantesake dat die beroepene na ’n gemeente van die kerk beroepbaar is;
    • skriftelike bevestiging van die beroepene se huidige gemeente dat die persoon lidmaat is;
    • skriftelike bevestiging van die konsulent of ‘n verteenwoordiger van die ring tydens die beroepingsvergadering dat die korrekte kerkordelike prosedures gevolg is met die uitbring van die beroep;
    • die voltooide beroepsbrief behoorlik onderteken is deur die gevolmagtigdes van die kerkraad;
    • skriftelike bevestiging van die huidige ring onder wie se opsig die beroepene staan, dat daar geen tug en/of dissiplinêre ondersoek teen die beroepene hangende is nie en/of dat die persoon beroepbaar is; en
    • bevestiging deur die beroepende vergadering dat geen wettige beswaar teen die beroep uitgebring is nie.
  • Waar ’n benoeming deur die kerkverband gemaak word (vergelyk artikel 2 van die Kerkorde), verkry die vergadering wat die benoeming maak die goedkeuring van die kerkverband deur bekendmaking van die benoeming in die Kerkbode en word die stukke genoem in 7.3.1 tot 7.3.6 hierbo aan die sinodale regskommissie

/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde voorgelê vir goedkeuring.

  • Indien nie aan die vereistes voldoen is nie, word die beroep deur die ring of sy gevolmagtigde, of die benoeming deur die sinodale regs-/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde, ongeldig verklaar.
  • Sodra die beroep deur die ring of sy gevolmagtigde of die benoeming deur die sinodale regs-/kerkordekommissie goedgekeur is, word die beroepsbrief of benoemingsbrief aan die beroepene of benoemde gestuur vir oorweging van die beroep of benoeming.

 

  • Die beroepene het na ontvangs van die beroepsbrief ’n maksimum van veertien dae om die beroep te aanvaar of te bedank, tensy uitstel daartoe deur die kerkraad verleen word.

 

8.                      BESWARE TEEN BEROEP
  • Enige lidmaat van die beroepende gemeente het die reg om tot 24 uur na die tweede afkondiging van die beroep skriftelik beswaar, met opgawe van rede(s), by die kerkraad in te dien.
  • Besware is slegs ontvanklik wanneer dit:
    • binne die tyd van approbasie ontvang word;
    • handel oor die leer of lewe van die beroepene;
    • handel oor prosedurele onreëlmatigheid tydens die
    • Indien die beswaar ontvanklik is, word die beroepingsproses, hangende die uitkoms van die beswaar, opgeskort met kennisgewing aan die gemeente, die ring en die persoon wat beroep is.
  • Besware teen die beroep ingebring, word soos volg hanteer:
    • Die besware word by die skriba van die kerkraad ingedien, wat die voorsitter versoek om spoedeisend die kerkraad byeen te roep om die besware in behandeling te neem.
    • Indien die besware handel oor onreëlmatighede gedurende die beroepsproses, word dit as ’n appèl teen die besluit van die kerkraad hanteer volgens Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appėl, Gravamen (beswaar) en Prosedurele Beswaar met dien verstande dat dit as uiters dringend hanteer sal word en indien enigsins moontlik, binne twee weke afgehandel word. Indien die beswaar gehandhaaf word, word die beroep ter syde gestel.
    • Indien die besware handel oor die leer of lewe van die beroepene, word dit as ’n tugondersoek hanteer volgens die Reglement 22 vir Tug en Vermaning, met dien verstande dat dit as uiters dringend hanteer sal word.
      • Die volgende proses word gevolg:
        • Die ringskommissie van die ring waaronder die beroepende gemeente sorteer stel eers vas of die beswaar ontvanklik is in terme van bepaling 8.2 van hierdie
        • Indien dit ontvanklik is, word dit verwys na die ring of sy gevolmagtigde wat oor die persoon wat beroep is opsig het.
        • Hierdie ring of sy gevolmagtigde stel ná die ontvangs van die skriftelike beswaar en ná gesprek met die persoon wat beroep is vas of daar bona fide-redes

 

is waarom die beswaar ondersoek behoort te word.

  • Indien besluit word dat die besware ondersoek behoort te word, word dit na ’n tugliggaam verwys vir ondersoek, waarop die beroep ter syde gestel word (vergelyk bepaling 3.5 van hierdie reglement wat lui: skriftelike bevestiging van die huidige ring onder wie se opsig die beroepene staan, dat daar geen tug en/of dissiplinêre ondersoek teen die beroepene hangende is nie en/of dat die persoon beroepbaar is).
  • Indien die besware ongegrond is, word opskorting van die beroep opgehef en voortgegaan met die beroep.
  • Indien dit blyk dat die besware gegrond is, word die beroep deur die ring of sy gevolmagtigde ongeldig verklaar.
  • Indien die ring die beroep ongeldig verklaar, gee die kerkraad aan die beroepene daarvan kennis met opgaaf van rede(s) en kan ’n ander beroep uitgebring word.

 

9.                      DIENSOOREENKOMS
  • Na oorweging van die bepalings van die beroepsbrief en enige onderhandelinge daaromtrent, word die diensooreenkoms waarvolgens die predikant/diensleraar/standplaasleraar in diens van die gemeente of die kerkverband gaan tree, finaal opgestel.
  • Die diensooreenkoms bevat inhoudelik die volgende:
    • die identifikasie van die partye;
    • die aanhef;
    • die diensomskrywing (algemene diensverpligtinge – vergelyk Artikel 9 van die

Kerkorde met gepaardgaande spesifieke verwagtinge).

  • die vergoeding en byvoordele (vergelyk Artikel 13 van die Kerkorde);
  • die wedersydse erkenning deur die partye dat hulle geskrewe ooreenkoms onderhewig is aan die bepalinge van die Kerkorde, die besluite van die Algemene Sinode en die betrokke sinode, soos van tyd tot tyd gewysig;
  • die aanvangsdatum;

(In die geval van predikante/diensleraars/standplaasleraars in diens van gemeentes of in diens van die kerkverband word die datum van demissie uit die vorige gemeente of werkkring, die aanvangsdatum. In ander gevalle word die aanvangsdatum die datum van bevestiging of ’n datum van indienstreding soos ooreengekom.)

  • ’n verklaring deur die beroepene dat daar geen hangende of dreigende tughandeling teen die persoon is nie en dat die persoon wat beroep is aan die

 

plegtige legitimasieverklaring getrou sal bly;

  • die partye se handtekeninge, met getuies en datum van ondertekening as aanvaarding dat ’n diensooreenkoms tussen die partye tot stand kom.
  • Die finale diensooreenkoms van ’n predikant, diensleraar of standplaasleraar in diens van ’n gemeente word deur die ring of sy gevolmagtigde en in geval van ’n predikant in diens van die kerkverband deur die betrokke sinodale regs-

/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde goedgekeur. Hierna word die finale ooreenkoms deur beide partye onderteken en kan die bevestiging plaasvind met inagneming van die ander vereistes vir bevestiging.

  • Hierdie diensooreenkoms kan van tyd tot tyd gewysig word met instemming van beide partye en skriftelike goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde in die geval van ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar in diens van ’n gemeente, of die betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde, in die geval van ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar in diens van die kerkverband.

 

10.                BEVESTIGING
  • Die bevestiging van ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar vir diens aan ’n gemeente geskied nadat
    • die beroepende kerkraad die volgende stukke by die ring of sy gevolmagtigde ingedien het:
      • ’n afskrif van die getekende dienskontrak;
      • ’n afskrif van die persoon wat beroep is se Akte van Demissie uit die vorige werkkring óf ’n getuigskrif van eervolle ontslag in die geval van diens aan ’n instansie buite die kerkverband óf die Akte van Legitimasie in die geval van ’n proponent wat beroep is;
      • ’n afskrif van die persoon wat beroep is se attestaat/Akte van Demissie van die vorige gemeente wat by die beroepende gemeente ingedien is; en
      • ’n skriftelike bevestiging van die pensioenkantoor dat die persoon wat beroep is se pensioen in orde is.
    • die ring of sy gevolmagtigde kommissie skriftelik bevestig het dat aan die kerkordelik vereistes (vergelyk 10.1.1 hierbo) voldoen is.
  • Die bevestiging van ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar in diens aan die kerkverband geskied nadat:
    • die kerkvergadering wat die benoeming gemaak het of sy gevolmagtigde die volgende stukke by die betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie of sy gevolmagtigde ingedien het:

 

  • ’n afskrif van die getekende dienskontrak;
  • ’n afskrif van die benoemde se Akte van Demissie uit die vorige werkkring óf ’n getuigskrif van eervolle ontslag in die geval van diens aan ’n instansie buite die kerkverband óf die Akte van Legitimasie in die geval van ’n proponent wat beroep is;
  • ’n afskrif, indien van toepassing, van die benoemde se attestaat, uitgereik deur die vorige gemeente en ingedien by ’n (ander) gemeente van die NG Kerk; en
  • ’n skriftelike bewys van die pensioenkantoor dat die benoemde se pensioen in orde is.
  • die betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie skriftelik bevestig het dat aan die kerkordelike vereistes (vergelyk 10.2.1 hierbo) voldoen is.
  • Die skriba van die beroepende vergadering of die kerkvergadering wat die benoeming gemaak het, rig ’n uitnodiging aan al die predikante/diensleraars/ standplaasleraars in diens van die ringsgemeentes óf in diens van die breër kerkverband om die bevestiging by te woon.
  • Die bevestiging in ’n gemeente geskied deur ’n predikant in diens van die gemeente óf die konsulent of ’n ander predikant met bevoegdheid in die NG Kerk deur die konsulent/ring daartoe versoek.
  • Die bevestiging in die kerkverband geskied deur ’n predikant met bevoegdheid in die NG Kerk deur die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde daartoe
  • Die bevestiging van ’n proponent geskied met oplegging van hande waarmee die bevoegdheid van predikant/diensleraar/standplaasleraar verkry word.
  • Die bevestiging vind so spoedig moontlik plaas nadat aan die kerkordelike vereistes voldoen is.
  • Die kerkraad of ander kerkvergadering stel die betrokke ring, die sinodale kantoor, die Algemene Taakspan Predikantesake en die Kerkbode onverwyld in kennis van die bevestiging, met vermelding van:
    • die basiese biografiese besonderhede van die persoon wat bevestig is;
    • die vorige gemeente/werkkring;
    • die datum waarop die bevestiging plaasgevind het;
    • die gemeente waarin die persoon bevestig is;
    • die naam van die persoon wat die bevestiging waargeneem het; en
    • die moontlike verandering in bevoegdheid wat plaasgevind
  • In die geval van ’n proponent of ’n bevoegde bedienaar uit ’n ander

 

gereformeerde kerk wat bevestig is, word

  • die betrokke sinodale kantoor versoek om aansoek te doen om die aanstelling as huweliksbevestiger; en
  • die aktuarius van die sinode versoek om ’n Akte van Bevestiging uit te

 

11.                DEMISSIE
  • ’n Predikant/diensleraar/standplaasleraarwat ‘n beroep na ’n ander gemeente aangeneem het of ’n benoeming vir diens aan die kerkverband aanvaar het, stel die kerkraad of ander kerkvergadering skriftelik daarvan in kennis.
  • Die betrokke kerkvergadering in wie se diens die predikant/diensleraar/ standplaasleraar gestaan het, maak die predikant/diensleraar/standplaasleraar op ’n eervolle wyse los van die gemeente of ander werkkring deur die uitreiking van die Akte van Demissie.
  • Die Akte van Demissie word onderteken deur die voorsitter en skriba van die betrokke kerkvergadering.
  • Die verlening van demissie geskied tydens ’n vergadering of erediens deur die voorsitter of ander lid van die betrokke kerkvergadering.
  • Demissie word verleen nadat
    • die beroeps- of benoemingsbrief én die getekende nuwe diensooreenkoms aan die ring of sy gevolmagtigde/betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie voorgelê is; en
    • die ring of sy gevolmagtigde/betrokke sinodale regs-/kerkordekommissie skriftelike bevestiging ontvang het dat alle uitstaande verpligtinge teenoor die predikant/diensleraar/standplaasleraar met betrekking tot vergoeding, verlof en ander diensvoordele nagekom is.
  • Die Akte van Demissie, uitgereik deur ’n kerkraad, dien ook as attestaat vir oorplasing van lidmaatskap na die volgende gemeente.
  • ’n Predikant/diensleraar/standplaasleraar wat uit diens van die gemeente of die kerkverband bedank, of weens tug- en/of dissiplinêre handeling uit diens van die gemeente of uit diens van die kerkverband ontslaan is (vergelyk Artikel 64.5.4 van die Kerkorde), ontvang by diensbeëindiging ’n dienssertifikaat.

 

12.                EMERITAAT
  • Predikante/diensleraars/standplaasleraars in diens van gemeentes of die kerkverband, moet by bereiking van ouderdom vyf-en-sestig (65) emeriteer.

 

  • Beroepbaarheid van emeriti:
    • ‘n Predikant/diensleraar/standplaasleraar ouer as 65 jaar en jonger 70 kan na emeritering slegs in ‘n Vastetermynpos beroep (Vergelyk Reglement 16 vir Vastetermyn Predikantspos).
    • Vir predikante/diensleraars/standplaasleraars in vastetermynposte tussen die ouderdom van 65 en 70 is daar bepaalde vereiste kriteria waaraan voldoen moet word, byvoorbeeld mediese geskiktheid, VBO, ens.
    • Emeriti jonger as die voorgeskrewe aftreeouderdom mag in enige predikantspos/diensleraarspos/standplaasleraarspos waarvoor hulle kwalifiseer beroep word.
  • Geen predikant/diensleraar/standplaasleraar kan na ouderdom 70 jaar in enige predikantspos diens doen nie.
  • Die ring, onder wie se opsig ’n predikant/diensleraar/standplaasleraar by emeritering staan, reik aan die predikant by emeritering die Akte van Demissie by Emeritaat
  • Die Akte van Demissie by Emeritaat word onderteken deur die voorsitter en skriba van die ring.
  • Die skriba van die ring stel die betrokke sinodale kantoor, die pensioenkantoor, die Algemene Taakspan Predikantesake én die Kerkbode van die emeritering in
  • Die Akte van Demissie by Emeritaat kan tydens ’n vergadering of erediens namens die ring oorhandig word.

 

13.                AFSTERWE VAN PREDIKANT / DIENSLERAAR / STANDPLAASLERAAR
  • Wanneer ʼn predikant/diensleraar/standplaasleraar wat in diens van ʼn gemeente staan te sterwe kom, is sy/haar huweliksmaat en afhanklike kinders geregtig op die volledige vergoedingspakket totdat die pensioenvoordele uitbetaal, met ‘n maksimum van drie maande (reistoelae uitgesluit), asook drie maande
  • Sinodes tref hulle eie reëlings
  • Bogenoemde reëling is ook van toepassing in geval van die afsterwe van predikante in diens van die kerkverband.

 

 

VAKATURE Reglement Gedoen/Datum
     
1 Watter soort pos word gevul? 13-19  
2 Indien nuwe pos is, moet goedkeuring van die ring verkry word. 13-19  
3 Finansiële   volhoubaarheid   van                  die                     pos                  deur                   ring gekontroleer en goedgekeur. 13.2.3 en 2.2

van 14-19

 
VOORBEREIDING Reglement Gedoen/Datum
4 Kerkraad bepaal kriteria en posvereistes. 12.4.2  
5 Kerkraad kry skriftelike bevestiging van ATP dat kandidate op groslys wel beroepbaar is. 12.4.3.2  
 

6

Beroeping geskied aan die hand van groslys wat op een van die volgende maniere saamgestel kan word:  

12.4.3

 
6.1 Lede van die kerkraad kan name op die lys plaas. 12.4.4.1  
6.2 ATP kan versoek word om name deur te gee. 12.4.4.3  
6.3 Lidmate kan name via die kerkkantoor op die lys laat plaas. 12.4.4.4  
6.4 ‘n Advertensie (Kerkbode) kan geplaas word. 12.4.4.5  
 

7

Kerkraad kan van ‘n preadvies kommissie gebruik maak om verslag op te stel met die oog op die beroep.  

12.4.6-12.4.9

 
BEROEPSBRIEF Reglement Gedoen/Datum
8 Kerkraad stel beroepsbrief voor vergadering op en ring keur dit goed. 12.5.1

13.2.7

 
9 Ringskommissie adviseer kerkraad in opstel van brief. 12.5.1  
10 Beroepsbrief is slegs diensaanbod (Artikel 9 & Artikel 13). 12.5.4  
11 Alle ander diensvoorwaardes word eers onderhandel nadat beroep uitgebring is. 12.5.6  
BEROEPINGSVERGADERING Reglement Gedoen/Datum

 

12.1 Verteenwoordiger van die ring woon die vergadering by. 12.4.10  
12.2 Beroeping vind per geslote stembrief plaas. 12.4.11  
12.3 Aanwesige kerkraadslede moet ‘n kworum wees. 12.4.11.1  
12.4 Elke lid moet stem. 12.4.11.2  
12.5 Persoon   wat   beroep    word               moet met        volstrekte meerderheid verkies word. 12.4.11.5  
12.6 Voorsitter gee dadelik (in vergadering) kennis aan persoon wat beroep is. 12.6.1  
 

12.7

Kennis van die beroep (asook bedanking daarvan indien wel) word onverwyld aan die Kerkbode deurgegee.  

12.6.2

 
GOEDKEURING Reglement Gedoen/Datum
 

13

Die naam van die beroepende word op twee agtereenvolgende Sondae tydens die erediens aan die gemeente vir goedkeuring (approbasie) bekend gemaak.  

12.7.1

 
 

14

Enige lid van die beroepende gemeente kan beswaar teen die beroep maak tot 24 uur na die tweede afkondiging.  

12.8.1

 
14.1 Besware word hanteer aan die hand van reglement

12.8 en reglement 23.

12.8 & 23  
 

15

Na approbasie en tyd vir beswaar verstreke is, lê die kerkraad/skriba die volgende stukke aan die ring voor vir goedkeuring.  

12.7.2

 
15.1 1. Skriftelike bevestiging van die ATP dat die beroepende bevoegdheid het. 12.7.3.1  
15.2 2. Skriftelike bevestiging van beroepende se huidige gemeente dat persoon lidmaat is. 12.7.3.2  
 

15.3

3. Skriftelike bevestiging van verteenwoordiger van die ring dat die korrekte kerkordelike prosedures tydens vergadering gevolg is.  

12.7.3.3

 
15.4 4. Voltooide beroepsbrief deur gevolmagtigdes van kerkraad onderteken. 12.7.3.4  
 

15.5

5. Skriftelike bevestiging van die ring waar beroepende woon dat daar geen tugsake teen die persoon is nie.  

12.7.3.5

 

 

15.6 6. Skriftelike bevestiging van beroepende vergadering dat geen wettige beswaar ingebring is. 12.7.3.6  
 

16

Ringskommissie kontroleer stukke of daar aan die kerkordelike vereistes voldoen is en keur die beroep goed/nie goed.  

12.7.6

 
17 Na goedkeuring word die beroepsbrief aan beroepende gestuur. die 12.7.6  
18 Beroepende het hoogstens daarop te antwoord. 14 dae na ontvangs om 12.7.7  
DIENSOOREENKOMS Reglement Gedoen/Datum
19 Na oorweging van die bepalings van die beroepsbrief word ‘n diensooreenkoms opgestel. 12.9.1  
20 Die diensooreenkoms moet ooreenkomstig reglement

12.9 opgestel word.

12.9.2-

12.9.2.8

 
21 Die    finale    diensooreenkoms    word    eers         aan ringskommissie voorgelê vir goedkeuring. 12.9.3  
22 Na die ring se goedkeuring word die diensooreenkoms deur partye geteken. 12.9.3  
 

23

Die diensooreenkoms kan van tyd tot tyd verander word met instemming van beide partye EN die goedkeuring van die ring.  

12.9.4

 
BEVESTIGING Reglement Gedoen/Datum
 

24

Voor bevestiging plaasvind, stuur die kerkraad die volgende stukke aan die ring deur vir kontrole en goedkeuring.  

12.10.1.1

 
24.1 1. Afskrif van getekende diensooreenkoms; 12.10.1.1.1  
24.2 2. Afskrif van persoon se akte van demissie/attestaat/ akte van legitimasie/getuigskrif; 12.10.1.1.2  
24.3 3. Skriftelike bevestiging van pensioenkantoor. 12.10.1.1.4  
25 Skriba rig ‘n uitnodiging aan ringsleraars en ander om bevestiging by te woon. 12.10.3  
 

26

Bevestiging       geskied gemeente/konsulent/ander ring/konsulent versoek. deur leraar leraar

deur

van die  

12.10.4

 
27 Bevestiging      van      proponent      geskied                       met handoplegging. 12.10.6  

 

28 Bevestiging vind sou gou moontlik na al bogenoemde stappe gevolg is, plaas. 12.10.7  
NA BEVESTIGING Reglement Gedoen/Datum
29 Kerkraad stuur aan die ring, sinodale kantoor, ATP en Kerkbode die volgende: 12.10.8  
29.1 1. Basiese biografie van persoon wat bevestig is 12.10.8.1  
29.2 2. vorige gemeente/werkkring 12.10.8.2  
29.3 3. datum van bevestiging 12.10.8.3  
29.4 4. gemeente waarin persoon bevestig is 12.10.8.4  
29.5 5. persoon se naam wat bevestiging waargeneem het 12.10.8.5  
29.6 6. Enige verandering in bevoegdheid wat plaas gevind het 12.10.8.6  
 

30

Ingeval van proponent wat bevestig is, word sinodale kantoor gekontak om aansoek te doen vir aanstelling as huweliksbevestiger.  

12.10.9.1

 
31 Aktuarius van sinode reik Akte van Bevestiging uit. 12.10.9.2  

 

REGLEMENT 13

            REGLEMENT VIR VOLTYDSE PREDIKANTSPOSTE

 

1.                      AARD
  • ’n Voltydse predikantspos is ’n voltydse pos met ’n onbepaalde termyn. (Die begrip “voltyds” verwys na die bediening van ’n predikant wat in ’n bepaalde gemeente bevestig is en wat volgens diensooreenkoms al sy tyd aan die bediening van die gemeente wy en sy volle lewensonderhoud van die gemeente )
  • ’n Predikant in ’n voltydse predikantspos:
    • verrig die ampspligte van Artikel 9 van die Kerkorde in ’n gemeente soos in die diensooreenkoms vervat;
    • verrig die pligte in die kerkverband soos in die diensooreenkoms vervat;
    • ontvang volle lewensonderhoud van die gemeente of die kerkverband; en
    • mag nie buite die kerkverband deeltydse diens aan ’n ander werkgewer lewer

 

2.                      SKEP VAN POS
  • Vanaf die stigting tot die ontbinding van ’n gemeente beskik die gemeente oor ’n pos vir predikant wat óf voltyds óf deeltyds vir ’n onbepaalde termyn (permanent) gevul word of op ‘n vastetermynbasis vir ‘n maksimum van ‘n totaal van vyf jaar waarna dit as ‘n permanente pos geag word.
  • Die vul van die voltydse pos vir ’n predikant in die gemeente kan met die goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde vir ’n tyd opgeskort word, terwyl die kerkraad met die hulp van die ring of sy gevolmagtigde na ander wyses kyk waarop die gemeente bedien kan word (soos kombinering, eenwording of samesmelting).
  • Die beroeping van ’n predikant vir die vulling van ’n voltydse predikantspos in die gemeente, kan alleen geskied nadat die kerkraad die ring of sy gevolmagtigde oortuig het van die finansiële volhoubaarheid van die pos en die ring of sy gevolmagtigde daartoe goedkeuring verleen het.
  • Die ring of sy gevolmagtigde moet goedkeuring verleen vir die skepping en vulling van ’n voltydse predikantspos by meerdere bediening in die gemeente.
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad met die opstel van die diensooreenkoms. Die ring of sy gevolmagtigde sien toe dat die pos aan die volgende vereiste voldoen:
    • Vergoeding en ander diensvoordele vir ’n voltydse predikantspos is in ooreenstemming met die sinodale riglyne vir die vergoedingspakket vir predikante, tensy anders ooreengekom.

 

  • ’n Voltydse predikantspos is pensioendraend. Elke gemeente is ‘n verpligte deelhebber van die sinodale pensioenfonds. Die ring of sy gevolmagtigde sien toe dat die pos aan die volgende vereistes voldoen:
    • ’n predikant in ’n voltydse predikantspos se pensioenbydraevlak word bereken volgens die ooreengekome bydraekategorie;
    • die werkgewer bepaal die werkgewerbydrae tot die pensioenfonds aan die hand van die reëls van die pensioenfonds;
    • die werkgewer se bydrae bepaal die ooreenstemmende bydraekategorie van die werknemer; en
    • die minimum bydraekategorie volgens die reëls van die sinodale (Elke pensioenfonds reël self sy eie minimum bydraevlakke. Werkgewers moet hulle eie pensioen- en sinodale kantoor skakel om seker te maak van die minimum bydraevlak.)
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die beroepsbrief goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot beroeping.
  • By die skep van ’n voltydse predikantspos in die kerkverband, sien die betrokke kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereistes van hierdie reglement voldoen word.
  • ‘n Emeritus, jonger as die normale aftreeouderdom, kan met goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde in ’n voltydse predikantspos beroep (Sien artikel 14.5)

 

3.                      BEROEPING EN BEVESTIGING
  • By die beroeping en bevestiging word uitvoering gegee aan die voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde en Reglement 12 vir die Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante.
  • ’n Predikant wie se pos van ’n tentmakerpos of ’n vastetermynpos na ’n voltydse predikantspos verander word, se diensooreenkoms word dienooreenkomstig gewysig, goedgekeur en onderteken, sonder om weer beroep en bevestig te
  • ‘n Voltydse predikant wie se pos in dieselfde gemeente na ’n deeltydse-, tentmaker- of vastetermynpos verander word, se diensooreenkoms word met goedkeuring gewysig, goedgekeur en onderteken, sonder om weer beroep en bevestig te word.

 

4.                      AFVAARDIGING NA MEERDERE VERGADERINGE

’n Predikant in ’n voltydse predikantspos word na meerdere vergaderinge afgevaardig.

 

5.                      DIENSBEËINDIGING
  • ’n Predikant in ’n voltydse predikantspos tree by aanvaarding van ’n beroep of by bereiking van die normale aftree-ouderdom uit diens van die gemeente/kerkverband.

 

  • By diensbeëindiging/aanvaarding van emeritaat, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.
  • ’n Predikant in ’n voltydse pos se diens aan die gemeente kan weens wangedrag, ongeskiktheid en bedryfsvereistes beëindig (vergelyk Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë en Reglement 22 vir Tug en Vermaning).

 

6.                      VERGOEDING VIR PREDIKANTE
  • Predikant in ʼn voltydse predikantspos
    • ’n Kerkraad (of ring/sinode) se verantwoordelikheid teenoor ’n predikant in ’n voltydse predikantspos is o.a. die volgende:
      • ’n salaris in ooreenstemming met die riglyne van die Algemene Sinode;
      • ’n reistoelae in ooreenstemming met die riglyne van die Algemene Sinode; 6.1.1.3gratis huisvesting (waarby water en elektrisiteit, binne perke ingesluit is), of ’n

behuisingstoelaag (markverwant soos binne die grense van die gemeente). In

geval van ’n behuisingstoelaag moet die gemeente ’n kantoorfasiliteit voorsien;

  • rekenaar-en drukkerfasiliteite vir amptelike gebruik;
  • ’n telefoontoelaag en/of selfoontoelaag vir amptelike gebruik;
  • minstens 50% van die premie van ’n goedgekeurde mediese fonds;
  • deelhebberbydrae tot die amptelike pensioenfonds van die sinode; en
  • verlof ooreenkomstig Reglement 20 vir Verlof van

 

REGLEMENT 14

           REGLEMENT VIR DEELTYDSE PREDIKANTSPOSTE

 

1.                      AARD
  • ’n Deeltydse predikantspos is ’n pos vir ’n predikant wat op ’n deeltyds basis vir ’n onbepaalde termyn ’n predikantspos in ’n gemeente beklee. (Die begrip “deeltyds” verwys na die bediening van ’n predikant wat in ’n bepaalde gemeente bevestig is en wat volgens diensooreenkoms vir ’n vasgestelde gedeelte van sy tyd diens lewer aan die gemeente en slegs ’n gedeelte van sy lewensonderhoud van die gemeente ontvang.)
  • ’n Deeltydse predikantspos vertoon die karakter van ’n gewone pos vir
  • ’n Predikant in ’n deeltydse predikantspos vervul ampspligte van Artikel 9 op ’n deeltydse basis soos ooreengekom.

 

2.                      SKEP VAN POS
  • Indien die gemeente ’n deeltydse predikantspos vir ’n predikant wil skep, of om finansiële of ander redes ’n bestaande voltydse pos in ’n deeltydse predikantspos wil omskep, doen die kerkraad ’n gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy
  • Die ring of sy gevolmagtigde keur, met inagneming van die gemeente se bedieningsbehoeftes en finansiële omstandighede, die deeltydse predikantspos
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad met die opstel van die
    • Uitvoering word gegee aan die tersaaklike bepalings van Artikel 8 van die Kerkorde, Reglement 12 vir Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante, ander toepaslike bepalinge in reglemente en verbandhoudende
    • ’n Deeltydse predikantspos kan nie geskep word om die bevoegdheid van predikant te verkry of te behou nie, of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.
    • Die diensvoordele van ’n deeltydse predikantspos word belyn met die sinodale riglyne vir ’n voltydse predikantspos, proporsioneel tot die werkslading van die pos. ’n Voltydse en deeltydse predikantspos in dieselfde gemeente word in proporsionele terme gelykwaardig behandel.
    • ’n Deeltydse predikantspos is pensioendraend, onderworpe aan die volgende vereistes:
      • ’n predikant in ’n deeltydse predikantspos se pensioenbydraevlak word bereken volgens die ooreengekome bydraekategorie;
      • die werkgewer bepaal die werkgewersbydrae tot die pensioenfonds aan die hand van die reëls van die pensioenfonds;
      • die werkgewer se bydrae bepaal die ooreenstemmende bydraekategorie van die werknemer;

 

  • wanneer die predikant in ’n deeltydse predikantspos beroep is en reeds by ’n ander wetlik goedgekeurde pensioenfonds ingeskakel is (dit sluit vrywillige annuïteitsfondse uit), hoef daar nie by die kerk se amptelike pensioenfonds ingeskakel te word nie. Die werkgewer moet egter steeds die minimum bydraekategorie, soos bepaal deur die reëls van die wetlik goedgekeurde pensioenfonds waarby die predikant ingeskakel is, bydra. (Elke pensioenfonds reël self die minimum bydraevlakke. Werkgewers moet hulle eie pensioen- en sinodale kantoor skakel om seker te maak van die minimum bydraevlak.)
  • ’n Deeltydse predikantspos het duidelik omskrewe bedienings verpligtinge wat in direkte verband met die amp van predikant staan.
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die voorgestelde diensooreenkoms goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot beroeping.
  • By die skep van ’n deeltydse predikantspos in die kerkverband, sien die betrokke kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereiste van hierdie reglement voldoen word.
  • ‘n Deeltydse predikantspos het dieselfde verlofvoordele as ‘n voltydse
  • ’n Emeritus, jonger as die normale aftreeouderdom, kan met goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde in ’n deeltydse predikantspos beroep word.

 

3.                      BEROEPING EN BEVESTIGING
  • By die beroeping en bevestiging word uitvoering gegee aan die voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde en Reglement 12 vir die Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante.
  • ’n Predikant wie se pos van ’n voltydse pos na ’n deeltydse predikantspos verander word, se diensooreenkoms word dienooreenkomstig gewysig, goedgekeur en onderteken, sonder om weer beroep en bevestig te word.

 

4.                      AFVAARDIGING NA MEERDERE VERGADERINGE

’n Predikant in ’n deeltydse predikantspos word na meerdere vergaderings afgevaardig.

 

5.                      DIENSBEËINDIGING
  • ’n Predikant in ’n deeltydse predikantspos tree by aanvaarding van ’n beroep of by bereiking van die normale aftree-ouderdom uit diens van die gemeente/kerkverband.
  • ’n Predikant in ’n deeltydse predikantspos kan vóór verstryking van die termyn weens wangedrag, ongeskiktheid en bedryfsvereistes uit diens van die gemeente/kerkverband ontslaan word (vergelyk Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë en Reglement 22 vir Tug en Vermaning).
  • By diensbeëindiging word ’n Akte van Demissie uitgereik waar van toepassing en word die bevoegdheid van die predikant/emeritus behou.
  • By diensbeëindiging/aanvaarding van emeritaat, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.

 

  • ’n Predikant in ‘n deeltydse predikantspos wat emeriteer, kan in dieselfde gemeente in ’n vaste termynpos aangestel word (voldoen aan vereistes in 4.3). In so ‘n geval vind daar geen beroeping en bevestig plaas nie. ‘n Nuwe diensooreenkoms moet aangegaan word.

 

REGLEMENT 15

                        REGLEMENT VIR TENTMAKERPOSTE

 

1.                      AARD
  • ’n Tentmakerpos is ’n pos vir n predikant wat op ’n vrywillige basis vir ’n onbepaalde termyn, vastetermyn of deeltyds ’n bediening in ’n gemeente
  • ’n Tentmakerpos vertoon die karakter van ’n gewone pos vir predikant. ’n Tentmaker is ’n predikant wat op ’n vrywillige basis, soos ooreengekom, ampspligte van Artikel 9 van die Kerkorde
  • ’n Tentmakerpos is ’n pos waar geen diensvoordele, vergoeding of kompensasie vir dienste van toepassing is nie.
  • Weens die aard van ‘n tentmakerspos bestaan daar geen voorgeskrewe verlofreëlings nie en word verlof onderling deur die partye gereël.

 

2.                      SKEP VAN POS
  • Indien die gemeente ’n tentmakerpos vir ’n predikant wil skep, of om finansiële of ander redes ’n bestaande voltydse pos in ’n tentmakerpos wil omskep, doen die kerkraad ’n gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy gevolmagtigde.
  • Die ring of sy gevolmagtigde keur die tentmakerpos goed, met inagneming van die gemeente se bedieningsbehoeftes en finansiële omstandighede.
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad met die opstel van die
    • Uitvoering word gegee aan die tersaaklike voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde, Reglement 12 vir Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante, ander toepaslike bepalinge in reglemente en verbandhoudende
    • ’n Tentmakerpos kan nie geskep word om die bevoegdheid van predikant te verkry of te behou nie, of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.
    • Geen vergoeding van enige aard is by ’n tentmakerpos ter sprake
    • ’n Tentmakerpos is nie pensioendraend
    • ’n Tentmakerpos het duidelik omskrewe bedieningsverpligtinge wat met die amp van predikant in direkte verband staan.
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die voorgestelde diensooreenkoms goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot beroeping.
  • By die skep van ’n tentmakerpos in die kerkverband, sien die betrokke kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereiste van hierdie Reglement voldoen word.

 

3.                      BEROEPING EN BEVESTIGING
  • By beroeping en bevestiging word uitvoering gegee aan die voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde en Reglement 12 vir die Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante.

 

  • ’n Predikant wie se pos van ’n voltydse pos na ’n tentmakerpos verander word, se diensooreenkoms word dienooreenkomstig gewysig, goedgekeur en onderteken, sonder om weer beroep en bevestig te word.

 

4.                      AFVAARDIGING NA MEERDERE VERGADERINGE

’n Predikant in ’n tentmakerpos word na meerdere vergaderinge afgevaardig.

 

5.                      DIENSBEËINDIGING
  • ’n Predikant in ’n tentmakerpos tree by aanvaarding van ’n beroep of by bereiking van die normale aftree-ouderdom of by verstryking van die kontrak uit diens van die gemeente/kerkverband.
  • By diensbeëindiging/aanvaarding van emeritaat, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.

 

REGLEMENT 16

          REGLEMENT VIR VASTETERMYN PREDIKANTSPOS

 

1.                      AARD
  • ’n Vastetermynpos is ‘n pos vir ’n
  • ’n Vastetermynpos duur ‘n vasgestelde termyn (met ’n aanvangs- en einddatum) van langer as ses maande.
  • ‘n Vastetermynpos het ’n duidelik omskrewe taak/opdrag.
  • Na verstryking van die termyn en na voltooiing van die taak, termineer ’n vaste
  • ’n Vastetermynpos kan voltyds of deeltyds gevul
  • ’n Predikant kan vir ’n termyn van ses maande of korter benoem word om ’n spesifieke taak in ’n gemeente te doen, byvoorbeeld tydens die kraamverlof van die gemeente se So ‘n aflospos (van ses maande of korter) is vrygestel van die bepalings van hierdie reglement ten opsigte van die skep van die pos, die beroeping, bevestiging en pensioenverpligting van die pos.

 

2.                      SKEP VAN POS
  • Indien die gemeente ’n vaste termynpos vir ’n predikant wil skep, doen die kerkraad ’n gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy gevolmagtigde.
  • Die ring of sy gevolmagtigde keur die vaste termynpos goed, met inagneming van die gemeente se bedieningsbehoeftes en finansiële omstandighede.
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad met die opstel van die
    • Uitvoering word gegee aan die tersaaklike voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde, Reglement 12 vir Beroep, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante, ander toepaslike bepalinge in reglemente en verbandhoudende
    • ’n Vaste termynpos kan nie geskep word om die bevoegdheid van predikant te verkry of te behou nie, of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.
    • Gegewe die sinodale riglyne word in dieselfde gemeente proporsioneel gelykwaardigheid ten opsigte van diensvoordele gehandhaaf tussen ’n vastetermynpos en ’n voltydse pos.
    • ’n Vastetermynpos (langer as ses maande) is:
      • pensioendraend, onderworpe aan die volgende voorwaardes:
        • ’n predikant in ’n vastetermynpos se pensioenbydraevlak word bereken volgens die ooreengekome bydraekategorie;
        • die werkgewer bepaal die werkgewerbydraes tot die pensioenfonds aan die hand van die reëls van die pensioenfonds;

 

  • die werkgewer se bydrae bepaal die ooreenstemmende bydraekategorie van die werknemer;
  • nie pensioendraend nie, onderworpe aan die volgende voorwaardes:
    • wanneer die predikant in ’n vastetermynpos beroep word en reeds by ’n ander wetlik-goedgekeurde pensioenfonds ingeskakel is (dit sluit vrywillige annuïteitsfondse uit); en
    • wanneer ’n emeritus (65 jaar en ouer) by aanvaarding van ’n vastetermynpos reeds pensioen (Pensioenfondsreëls bepaal dat iemand wat jonger as 65 jaar oud is, en wat weer beroep word, wel by die pensioenfonds moet aansluit. Slegs emeriti ouer as 65 jaar word vrygestel van inskakeling by die pensioenfonds.)
  • ’n Vaste termynpos het duidelik omskrewe bedieningsverpligtinge wat belyn is met die amp van predikant.
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die voorgestelde diensooreenkoms goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot beroeping.
  • By die skep van ’n vaste termynpos in die kerkverband, sien die betrokke kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereiste van hierdie reglement voldoen word.

 

3.                      BEROEPING EN BEVESTIGING
  • By die beroeping en bevestiging word uitvoering gegee aan die voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde en Reglement 12 vir die Beroep, Bevestiging, Demissie en Emeritaat vir Predikante.
  • ’n Predikant wat in dieselfde gemeente waar hy bevestig is vir ’n vaste termynpos aansoek doen en in die pos aangestel word, word nie weer beroep en bevestig

 

4.                      EMERITI
  • ’n Emeritus kan tot op ouderdom 70 jaar, met goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde, in ’n vaste termynpos beroep word, waarna die emeritus finaal uit kerklike diens ’n Emeritus kan nie na ouderdom 70 in ’n vaste termynpos aangestel word nie.
  • By bereiking van die normale aftree-ouderdom (65 jaar), moet geëmeriteer word sonder dat pensioen noodwendig geneem word.
  • ’n Emeritus kan diens in ‘n gemeente aanvaar, slegs indien
    • ’n vastetermynpos volgens die voorgeskrewe prosedure geskep is (vergelyk 1 tot 2.5 hierbo);
    • alle verpligtinge by emeritaat nagekom is;
    • die persoon se mediese geskiktheid bepaal is;
    • ’n nuwe diensooreenkoms aangegaan word;
    • ‘n Emeritus wat in dieselfde gemeente ‘n vastetermynpos aanvaar, hoef nie weer beroep en bevestig te word nie

 

  • bydraes tot die pensioenfonds voortgesit word, indien pensioen nie by emeritaat opgeneem is nie; en
  • die ander vereistes van hierdie reglement nagekom
  • ’n Emeritus ouer as 65 jaar wat by aanvaarding van ’n vaste termynpos reeds pensioen ontvang, is vrygestel van pensioenbydraes.

 

5.                      TERMYN
  • Die termyn vir ’n vaste termynpos duur nie langer as drie jaar
  • By verstryking van die termyn, kan die pos vir ’n maksimum van twee jaar deur dieselfde of ’n ander predikant gevul word, op voorwaarde dat die ring of sy gevolmagtigde instemming daartoe verleen en ’n nuwe diensooreenkoms tot stand kom.
  • Na vyf jaar vestig ‘n vastetermynpos en word geag ‘n permanente
  • By die uiteindelike verstryking van die termyn, kan die vastetermynpos nie voortgesit word Verwagtinge moet nie geskep word dat die pos gekontinueer word nie. Diensooreenkomste moet nie na verstryking van die termyn stilswyend voortgesit word nie.
  • Indien die situasie vereis dat die pos gekontinueer moet word, kan dit slegs geskied as ‘n Voltydse Predikantspos, Deeltydse Predikantspos óf Tentmakerpos.

 

6.                      AFVAARDIGING NA MEERDERE VERGADERINGE

’n Predikant in ’n vaste termynpos word na meerdere vergaderinge afgevaardig.

 

7.                      DIENSBEËINDIGING EN BEHOUD VAN BEVOEGDHEID
  • ’n Predikant in ’n vaste termynpos tree op datum van die verstryking van die termyn uit diens van die gemeente/kerkverband.
  • ’n Predikant in ’n vaste termynpos kan vóór verstryking van die termyn weens wangedrag, ongeskiktheid en bedryfsvereistes uit diens van die gemeente/kerkverband ontslaan word (vergelyk Reglement 21 vir die bestuur van diensverhoudinge vir predikante by ongeskiktheid en onvermoë en Reglement 22 vir tug en vermaning).
  • ’n Emeritus in ’n vaste termynpos se diens word beëindig nie later nie as die laaste dag van die maand waarin die ouderdom van 70 jaar bereik is.
  • By diensbeëindiging ná verstryking van die termyn, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.
  • By diensbeëindiging na verstryking van die termyn, word ’n Akte van Demissie uitgereik waar van toepassing en word die bevoegdheid van predikant/emeritus
  • ‘n Predikant (jonger as 70) behou volle predikantsbevoegdheid wanneer die vastetermynpos verstryk.

 

REGLEMENT 17

                           REGLEMENT VIR BRUGBEDIENING

 

1.                      AARD VAN DIE POS
  • ’n Brugbediening is ʼn korttermynbediening met die doel om ʼn gemeente te begelei in die tyd nadat ʼn vakature in ’n gemeente ontstaan het en voordat die vakature weer gevul word.
  • ʼn Brugpredikantpos is ’n vastetermynpos wat aan die hand van die prosedure soos uiteengesit in Reglement 16 vir Vastetermynpredikantspos geskep en gevul
  • ʼn Brugpredikantpos het ʼn duidelik omskrewe

 

2.                      DIE BRUGPREDIKANT
  • ’n Brugpredikant is ’n gelegitimeerde predikant van die NG Kerk met die spesifieke opdrag om die gemeente in die oorgangstyd tussen twee predikantsposte in ’n gemeente (nadat ʼn vakature ontstaan het) te begelei.
  • ’n Brugpredikant staan onder opsig en tug van die ring en kan vóór verstryking van die termyn weens wangedrag, ongeskiktheid en bedryfsvereistes uit diens van die gemeente/kerkverband ontslaan word (vergelyk Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë asook Reglement 22, Reglement vir Tug en Vermaning).
  • ’n Brugpredikant moet:
    • die toepaslike opleiding as brugpredikant deurloop het;
    • oor ʼn wye bedieningservaring beskik;
    • vertroud wees met die breë kerkverband se funksionering;
    • deurlopend oor genoegsame VBO-punte beskik; en
    • na oorleg met die sinodale strukture en deur die ring of sy gevolmagtigde geskik geag word vir die spesifieke gemeente se omstandighede en
  • ʼn Brugpredikant tree op die datum van die verstryking van die termyn uit diens van die gemeente en kan nie in ’n ander pos in die gemeente beroep word nie.
  • By diensbeëindiging na verstryking van die termyn, word die bevoegdheid van predikant/emeritus behou.

 

3.                      TERMYN VAN POS
  • ’n Brugbedieningspos kan voltyds of deeltyds gevul word na gelang van die gemeente se situasie en behoeftes.
  • ’n Brugbedieningspos het ʼn vaste termyn wat kan strek van drie tot nege maande. In uitsonderlike gevalle kan die termyn tot ʼn maksimum van twaalf

 

maande verleng word. Goedkeuring hiervoor word verkry van die ring of sy gevolmagtigde met opgaaf van redes. Sien 4.2.6 van hierdie reglement insake pensioenverpligting.

 

4.                      SKEP VAN POS EN DIE TERMYN
  • Wanneer ʼn vakature in ʼn gemeente ontstaan en die kerkraad op ’n brugbediening besluit, begelei die konsulent die kerkraad om ʼn gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy gevolmagtigde voor te lê oor die wenslikheid vir die skep van ʼn pos vir ʼn brugbediening.
  • Die ring of sy gevolmagtigde keur die pos vir brugbediening goed met inagneming van die volgende:
    • Die gemeente se bedieningsbehoeftes en finansiële omstandighede tydens die
    • Die advies van die sinode kan ook ingewin
    • ’n Pos vir brugbediening kan nie geskep word om die bevoegdheid van predikant te verkry of te behou nie, of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.
    • Gegewe die sinodale riglyne word in dieselfde gemeente gelykwaardigheid in diensvoordele gehandhaaf tussen ’n predikantspos vir brugbediening en ’n pos vir ’n onbepaalde termyn, en geskied vergoeding volgens die algemene sinodale
    • Vergoeding mag wel in uitsonderlike omstandighede vooraf onderhandel word tussen partye met dien verstande dat die bostaande riglyn sal geld indien die gemeente dit kan bekostig.
    • Indien die pos vir brugbediening ses maande of korter is, of die posbekleër ’n emeritus is en reeds pensioen ontvang, is die pos nie pensioendraend nie en berus die vergoeding op die beginsel van totale koste van indiensneming. Indien die pos vir brugbediening vir ’n periode van langer as ses maande is, is dit van dag een af pensioendraend en geld die bepalinge van Reglement 16 vir Vastetermynpredikantsposte.
    • Die pos vir brugbediening het duidelik omskrewe bedieningsverpligtinge wat met die amp van predikant in direkte verband staan.
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad oor
    • die termyn vir die kontrakperiode van die predikant in die brugbedieningspos;
    • die opstel van die diensooreenkoms; en
    • die opstel van die pligtestaat aan die hand van Kerkorde Artikel
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die voorgestelde diensooreenkoms goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot die

 

5.                      BEROEPING EN BEVESTIGING
  • Die kerkraad beroep ʼn geskikte kandidaat as brugpredikant in ooreenstemming met die kerklike voorskrifte (Artikel 7 van die Kerkorde), en finaliseer in oorleg met die ring of sy gevolmagtigde die diensooreenkoms.

 

  • Die beroeping geskied tydens ʼn kerkraadsvergadering aan die hand van reglement 12.4.
  • Die beroeping se naam word aan die gemeente voorgelê vir approbasie by twee Sondae se eredienste.
  • Nadat approbasie verkry is, keur die ring of sy gevolmagtigde die beroep goed, tesame met die finale diensooreenkoms.
  • Nadat die skriftelike aanvaarding van die diensooreenkoms deur die beroepte ontvang is, word die beroepte as predikant in die gemeente bevestig.

 

6.                      TAAK EN OPDRAG VAN DIE BRUGPREDIKANT
  • Die brugpredikant
    • kan verkies word as voorsitter van die kerkraad aan die hand van Artikel 28;
    • kan nie as kandidaat oorweeg word vir die vulling van die vakature nie; en
    • word na meerdere vergaderings
  • Die brugpredikant begelei die gemeente om met die oog op die toekomstige bedeling
    • te visioeneer en te beplan;
    • oor die geskiedenis van die gemeente (verlede) na te dink;
    • die eie identiteit van die gemeente te herontdek; en
    • God se roeping vir die gemeente vir die volgende jare te
  • Die brugpredikant begelei die gemeente om afskeid te neem van ʼn bedeling wat verby is en voorbereidings te tref vir ʼn nuwe bedeling
    • in hulle verhouding met die breë kerkverband; en
    • ter voorbereiding vir ʼn nuwe
  • Die brugpredikant doen maandeliks verslag aan die kerkraad en die ring of sy

 

REGLEMENT 18

  REGLEMENT VIR STANDPLAAS- EN DIENSLERAARSPOSTE

 

1.                      AARD
  • ’n Standplaasleraar is ʼn persoon
    • wat die vereiste kerklike opleiding deurloop het, gelegitimeer, georden en bevestig is om ’n toegespitste diens te lewer binne die besondere konteks waarvoor hy/sy opgelei en beroep is; en
    • wat ’n spesifieke bediening in ’n besondere konteks verrig, soos byvoorbeeld vir die Khoi-San, Dowes en Portugeessprekendes.
  • ’n Diensleraar is ʼn persoon
    • wat die vereiste kerklike opleiding deurloop het, gelegitimeer, georden en bevestig is om diens te lewer met ’n spesifieke opdrag, ooreenkomstig die terrein/e van opleiding.
    • wat toegespitste diens in een of meer van die volgende spesialisasievelde verrig, naamlik:

pastoraat, jeug- en familiebediening, prediking, diakonaat, geloofsvorming, evangelisasie, kerkplanting, aanbidding, geloofsvorming, bejaardebediening, berading, lering, uitreikbediening en sending.

  • Diensleraars en standplaasleraars staan soos alle ander ampsdraers onder die opsig en tug van die ring. (Kerkorde Artikel 59 tot 66 asook Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë en Reglement 22 vir Tug en Vermaning.)

 

2.                      SKEP VAN POS
  • Indien die gemeente ’n standplaas- of diensleraarpos wil skep, doen die kerkraad ’n gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy gevolmagtigde.
  • ’n Gemeente kan slegs ’n diensleraarpos skep as daar reeds ’n predikantspos in die gemeente gevul is. (Diensleraars werk altyd onder toesig van die betrokke plaaslike gemeente se predikant of in uitsonderlike omstandighede onder die toesig van ‘n ringspredikant.)
  • Die ring of sy gevolmagtigde keur, met inagneming van die gemeente se bedieningsbehoeftes en finansiële omstandighede, die standplaas- of diensleraarpos goed.
  • Die ring of sy gevolmagtigde adviseer die kerkraad met die opstel van die diensooreenkoms en sien toe dat daar uitvoering gegee word aan die tersaaklike voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde, die Reglement 12 vir Beroeping,

 

Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante, ander toepaslike bepalinge in reglemente en verbandhoudende besluite.

  • ’n Standplaas- of diensleraarpos kan nie geskep word om die bevoegdheid te verkry of te behou of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.
  • ’n Standplaas- of diensleraarpos het duidelik omskrewe bedieningsverpligtinge wat met die opleiding van die standplaas- of diensleraarpos in direkte verband
  • Nadat die ring of sy gevolmagtigde die pos en die voorgestelde diensooreenkoms goedgekeur het, kan die kerkraad oorgaan tot beroeping.
  • Standplaas- of diensleraarposte kan óf voltyds óf deeltyds gevul

 

3.                      PENSIOENVOORDELE
  • ’n Standplaas- of diensleraarpos (langer as ses maande) is
    • pensioendraend, onderworpe aan die volgende voorwaardes:
      • ’n standplaas- of diensleraarpos se pensioenbydraevlak word bereken volgens die ooreengekome bydraekategorie,
      • die werkgewer bepaal die werkgewerbydraes tot die pensioenfonds aan die hand van die reëls van die pensioenfonds, en
      • die werkgewer se bydrae bepaal die ooreenstemmende bydraekategorie van die werknemer;
    • nie pensioendraend nie, onderworpe aan die volgende voorwaarde:
      • wanneer die persoon wat beroep is reeds by ’n ander wetlik goedgekeurde pensioenfonds ingeskakel is (dit sluit vrywillige annuïteitsfondse uit).

 

4.                      BEROEPING EN BEVESTIGING

By die beroeping en bevestiging word uitvoering gegee aan die voorskrifte van Artikel 8 van die Kerkorde en Reglement 12 vir die Beroeping, Bevestiging, Demissie en Emeritaat van Predikante.

 

5.                      AFVAARDIGING NA MEERDERE VERGADERINGE

Standplaas- of diensleraarpos word na meerdere vergaderings afgevaardig.

 

6.                      DIENSOOREENKOMS MET DIE ANDER WERKGEWER(S
  • Standplaas- of diensleraars wat in deeltydse poste aangestel word, kan ook in diens van ander werkgewers wees.

 

  • By die aangaan van ’n diensooreenkoms met ’n standplaas- of diensleraar, bepaal die kerkraad die voorwaarde(s) vir diens aan die ander werkgewer(s).
  • Die aangaan van alle toekomstige diensooreenkomste met ander werkgewers moet vooraf deur die kerkraad goedgekeur word.

 

7.                      DIENSBEËINDIGING
  • ’n Standplaas- of diensleraar tree by aanvaarding van ’n beroep of by bereiking van die normale aftree-ouderdom uit diens van die gemeente.
  • Diensbeëindiging anders as beroeping of emeritaat geskied aan die hand van die diensooreenkoms en ooreenkomstig die toepaslike kerkordelike reglemente (vergelyk Reglement 21 vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë) asook Reglement 22 (Reglement vir Tug en Vermaning).
  • By diensbeëindiging/aanvaarding van emeritaat, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.

 

REGLEMENT 19

            REGLEMENT VIR GEKOPPELDE PREDIKANTSPOS

 

1.                      AARD
  • ’n Gekoppelde predikantspos is ‘n pos waar ‘n NG Kerk predikant buite die konteks van ‘n gemeente werk verrig, maar steeds as deel van die kerkverband wil funksioneer. Hierdie werk geskied tipies binne die kerkverband, of het ‘n kerklike karakter, of moet voldoen aan posvereistes wat slegs deur ‘n predikant gevul kan word. Dit sluit in predikante in sinodale diens, kerklike dosente, kapelane, predikante in nie-regeringsorganisasies, die Bybelgenootskap ens.
  • ’n Gekoppelde pos is ’n pos in ‘n gemeente waar geen diensvoordele, vergoeding of kompensasie vir dienste, diensooreenkoms en pligtestaat van toepassing is
  • ‘n Gekoppelde pos kan slegs geskep word vir iemand wie se beroep dit vereis dat hy/sy oor predikantsbevoegdheid beskik en kan daarom nie geskep word om die bevoegdheid van predikant te verkry of te behou nie, of om sitting in kerklike vergaderinge te verkry nie.

 

2.                      SKEP EN VUL VAN DIE POS
  • Indien ‘n predikant aan ‘n gemeente gekoppel wil word, nader hy/sy die kerkraad in oorleg met sy werkgewer.
  • Die kerkraad besluit om ‘n gekoppelde pos te skep en rig ‘n versoek, met ‘n gemotiveerde voorlegging aan die ring of sy gevolmagtigde vir goedkeuring.
  • Nadat goedkeuring van die ring ontvang is, formaliseer die kerkraad die pos deur:
    • die naam van die persoon vir approbasie aan die gemeente voor te hou;
    • die persoon te bevestig in die amp, met ‘n opdrag wat verband hou met die beroep/bediening wat hy/sy beoefen;
    • ‘n ooreenkoms op te rig wat die verhouding tussen die gekoppelde predikant en die kerkraad beskryf.
  • Hierdie ooreenkoms bevat minstens die volgende bepalings:
    • geen pligte word aan die persoon opgedra nie, behalwe as anders ooreengekom;
    • geen vergoeding of kompensasie van enige aard is ter sprake nie, behalwe waar anders ooreengekom;
    • die gekoppelde pos termineer wanneer die persoon nie meer die pos van sy/haar beroep vul nie.
  • By die skep van ’n gekoppelde pos in die kerkverband, sien die betrokke kerkvergadering toe dat aan die toepaslike vereiste van hierdie reglement voldoen word.
  • Bevestiging van die gekoppelde predikant geskied na oorlegpleging tussen die kerklike liggaam (byvoorbeeld kuratorium/sinode) en die gemeente.

 

  • Gekoppelde predikante, wat insluit kerklike dosente, staan onder die opsig en tug van die ring sonder om die opsig van die kerklike liggaam in wie se diens hy/sy is uit te sluit.

 

3.                      VERHOUDING EN FUNKSIE
  • Die gekoppelde predikant is ex-officio deel van die kerkraad. Na gelang van omstandighede kan ‘n kerkraad besluit of hy/sy volle lid van die kerkraad is of net adviserend.
  • ’n Predikant in ’n gekoppelde pos wat volle lid van ‘n kerkraad is, kan, maar hoef nie na meerdere vergaderings afgevaardig te word nie.

 

4.                      DIENSBEËINDIGING
  • ’n Predikant in ’n gekoppelde pos tree by aanvaarding van ’n beroep of by bereiking van die normale aftree-ouderdom uit diens van die gemeente/kerkverband.
  • Wanneer die verhouding met die primêre werkgewer beëindig word, word die koppeling met gemeente beëindig.
  • By diensbeëindiging/aanvaarding van emeritaat, stel die kerkvergadering die Algemene Taakspan Predikantesake daarvan in kennis.

 

REGLEMENT 20

 

1.                      ALGEMENE BEPALINGE
  • Die kerkraad of sy gevolmagtigde reël alle verlof waarop ’n predikant in terme van die diensooreenkoms geregtig is.
  • Die predikant doen op voorgeskrewe wyse by die kerkraad of sy gevolmagtigde aansoek om verlof te neem. Verlof, met die uitsondering van siekteverlof, kan slegs geneem word nadat die aansoek goedgekeur is.
  • Alle verlof wat geneem word, word genotuleer en aangeteken in ’n verlofregister wat elke ses maande deur die kerkraad en jaarliks deur die ring in sitting gekontroleer word.
  • Indien ’n predikant in diens van die kerkverband is, word alle verlof gereël, goedgekeur en gekontroleer deur die kerkvergadering of sy gevolmagtigde as verteenwoordiger van die werkgewer.
  • Verlof is nie van een diensverhouding na ’n ander oordraagbaar

 

2.                      JAARLIKSE VERLOF
  • Voltydse predikante is geregtig op 42 kalenderdae jaarlikse verlof, met volle besoldiging vir elke twaalf maande van diens in die gemeente/kerkverband, tensy anders ooreengekom is.
  • Deeltydse predikante se verlof word per ooreenkoms proporsioneel

gelykwaardig met die diensvoordele van ’n voltydse predikant bepaal.

  • Jaarlikse verlof val ’n predikant pro rata vanaf indienstreding
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde en die predikant kom ooreen wanneer die jaarlikse verlof geneem kan word. Indien ’n ooreenkoms nie bereik word nie, kan die kerkvergadering of sy gevolmagtigde besluit wanneer die predikant verlof moet neem.
  • Jaarlikse verlof kan nie geneem word gedurende ’n tydperk van kennisgewing van diensbeëindiging nie, tensy die werkgewer anders besluit.
  • Jaarlikse verlof word in die jaar waarin dit verdien is, geneem. Hoogstens 21 kalenderdae kan na die volgende jaar oorgedra Opgehoopte verlof moet binne die eerste ses maande van die volgende jaar geneem word.
  • Minstens 21 kalenderdae aaneenlopende gewone verlof moet jaarliks geneem
  • Gewone verlof is slegs op die datum van diensbeëindiging Die pro rata-gedeelte van die huidige jaar se ongebruikte verlof en die

 

goedgekeurde opgehoopte verlof wat van die vorige jaar oorgedra is, kan tot ’n gesamentlike maksimum van 30 kalenderdae uitbetaal word. Uitbetaling geskied op die basis van Totale Koste vir Indiensneming (TKVI) volgens heersende wetgewing.

 

3.                      SIEKTEVERLOF
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde kan aan ’n predikant siekteverlof met volle lewensonderhoud en toelaes toestaan.
    • Siekteverlof word bereken teen 60 kalenderdae en word in siklusse van drie jaar toegestaan.
    • Deeltydse predikante se siekteverlof word per ooreenkoms proporsioneel gelykwaardig met die diensvoordele van ’n voltydse predikant bepaal.
    • In die geval van oorskryding van toegekende siekteverlof binne ’n siklus van drie jaar, kan ’n predikant kies om beskikbare vakansieverlof aan te wend vir siekteverlof. Indien geen toegekende siekteverlof of vakansieverlof meer beskikbaar is nie en swak gesondheid steeds verhinder dat diensverpligtinge doeltreffend verrig kan word, kan die predikant aansoek doen vir verdere siekteverlof. Indien die kerkvergadering die aansoek goedkeur, neem die kerkvergadering of sy gevolmagtigde ’n besluit oor vergoeding vir ’n ooreengekome tydperk, en tref gepaste reëlings vir plaasvervangende diens.
    • By ’n aansoek om siekteverlof vir meer as drie kalenderdae kan die kerkvergadering of sy gevolmagtigde aandring op ’n verslag van ’n geneesheer om te bepaal
      • waarom die predikant nie gesond genoeg is om diens te verrig nie; en
      • hoe lank die afwesigheid na verwagting sal duur alvorens normale diens hervat kan word.
    • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde het die reg om op koste van die predikant ’n mediese sertifikaat van ’n geneesheer vir voorlegging aan die kerkvergadering te vereis, voordat siekteverlof goedgekeur word.
    • Indien die siekteverlof sestig (60) kalenderdae per drie jaar siklus oorskry, word die advies van die ring of sy gevolmagtigde ingewin met die oog op die voortgang van die bediening in die gemeente.

 

4.                      VERLOF VIR BEDIENINGSONTWIKKELING
  • ’n Minimum van ses en ’n maksimum van twaalf kalenderdae per jaar word aan ’n predikant toegeken vir verlof vir bedieningsontwikkeling, tensy anders
  • Verlof vir bedieningsontwikkeling val ’n predikant pro rata vanaf datum van indienstreding toe.

 

  • Verlof vir bedieningsontwikkeling word toegestaan nadat die kerkvergadering of sy gevolmagtigde die betrokke kursus/program goedgekeur het.
  • Verlof vir bedieningsontwikkeling kan nie oorgedra word na ’n volgende jaar

 

5.                      STUDIEVERLOF
  • Studieverlof is ’n vergunning en die kerkvergadering en die predikant moet in die lig van plaaslike omstandighede ooreenkom oor studieverlof.
  • Wanneer ’n kerkvergadering en die predikant ooreenkom oor deeltydse studie, is die predikant slegs geregtig op deeltydse vergoeding.
  • Wanneer ’n kerkvergadering en die predikant ooreenkom oor voltydse studie vir minder as ses maande, voorsien die predikant vir die duur van die studietydperk in eie lewensonderhoud en is toelaes nie betaalbaar nie.
  • Indien voltydse studie langer as ses maande duur, is ’n predikant verplig om demissie by die kerkvergadering te ontvang.
  • Die predikant tref self reëlings met die Algemene Taakspan Predikantesake met betrekking tot behoud van proponentsbevoegdheid by demissie weens verdere
  • Die predikant is verplig om eers opgehoopte verlof te gebruik voordat die persoon kan aanspraak maak op ’n Predikant kan aansoek doen om ’n terugskrywing van verlof wat vir toepaslike studie gebruik is, mits ’n kursus(se) wat vooraf deur die kerkvergadering goedgekeur is, suksesvol voltooi is.

 

6.                      KRAAMVERLOF
  • ’n Vroulike predikant is geregtig op ’n maksimum van vier maande kraamverlof wat soos volg toegestaan word, tensy anders ooreengekom:
    • ’n maksimum van vier weke voor die bevalling en ’n minimum van ses weke na die geboorte van die baba kan geneem word;
    • volle lewensonderhoud en toelaes is vir die tydperk van 10 weke (vergelyk 6.1.1) betaalbaar; en
    • die vergoedingskomponent vir die restant van die kraamverlof word tussen die predikant en die kerkvergadering of sy gevolmagtigde onderhandel.
  • ’n Vroulike predikant is geregtig op ’n maksimum van drie maande aannemingsverlof by die wettige aanneming van ‘n kind.
    • Volle lewensonderhoud en toelaes is vir die tydperk van 10 weke (vergelyk 6.1.2) betaalbaar; en die vergoedingskomponent vir die restant van die aannemingsverlof word tussen die predikant en die kerkvergadering of sy gevolmagtigde onderhandel.

 

  • Aanwas van jaarlikse verlof vind tydens kraamverlof en aannemingsverlof
  • ‘n Manlike predikant is geregtig op 10 kalenderdae aaneenlopende verlof, by die geboorte van sy kind, waarvan minstens die eerste drie dae betaalde verlof is (sien 8.1.1.1).
  • ‘n Manlike predikant is geregtig op 10 kalenderdae aaneenlopende verlof by die wettige aanneming van ‘n kind, waarvan minstens die eerste drie dae betaalde verlof is (sien 8.1.1.1).

 

7.                        OPENBARE VAKANSIEDAE
  • ’n Predikant is geregtig op openbare Indien die predikant ’n diensverpligting het, kom die persoon en die kerkvergadering of sy

gevolmagtigde ooreen op ’n gepaste reëling.

  • Die gemeente/kerkverband en die predikant kan met mekaar in die dienskontrak ooreenkom dat jaarlikse verlof nie verleng word met die openbare vakansiedae wat in die verlofsiklus val nie.
  • By gebrek aan ’n skriftelike ooreenkoms, word ’n predikant se verlof verleng met elke openbare vakansiedag wat in die verloftydperk val.

Vir volledige beskrywing van Studieverlof, vergelyk Bestuurshandleiding vir Diensverhoudinge, Hoofstuk 2, 15.7.

 

8.                      VERLOF VIR GESINSVERANTWOORDELIKHEDE
  • ’n Predikant is, met die oog op gesinsverantwoordelikhede, geregtig op drie dae betaalde menslikheidsverlof per jaar, wat nie oploopbaar is nie.
    • Die predikant is geregtig om hierdie betaalde verlof te neem
      • wanneer sy/haar kind gebore word;
      • wanneer sy/haar kind siek is;
      • in die geval van dood van die predikant se gade of lewensmaat; of
      • in die geval van dood van die predikant se ouer, aangenome ouer, grootouer, kind, aangenome kind, kleinkind, broer of suster.

 

9.                      SABBATSTYD
  • Predikante is bo en behalwe verlof, met goedkeuring van die kerkvergadering of sy gevolmagtigde, geregtig op sabbatstyd.
  • Die toekenning van sabbatstyd is onderhewig aan die volgende voorwaardes:
    • Na verloop van drie jaar in dieselfde werkkring, is ’n predikant geregtig op 30 kalenderdae sabbatstyd.
    • Sabbatstyd kan nie opgehoop word

 

  • Sabbatstyd word aaneenlopend
  • Gedurende sabbatstyd is die predikant nie vir ampspligte in die gemeente of diens aan die kerkverband beskikbaar nie.
  • Sabbatstyd geskied met volle lewensonderhoud en
  • Na die sabbatstyd gee die predikant terugvoer aan die
  • Sabbatstyd kan nie van een gemeente/werkkring na ’n ander oorgedra word
  • Sabbatstyd is nie by diensbeëindiging uitbetaalbaar

 

REGLEMENT 21

 

1.                      ALGEMENE UITGANGSPUNTE

Hierdie reglement sit prosedures uiteen vir die uitvoering van artikel 12.7 van die Kerkorde.

  • Elke kerkvergadering (kerkraad/ring/sinode/Algemene Sinode) het ’n taakspan/kommissie/diensgroep wat die diensverhouding tussen die gemeente/kerkverband as werkgewer en die predikant/diensleraar as werknemer bestuur. Die kerkvergadering se taakspan/kommissie/diensgroep kan kundiges buite die gemeente/kerkverband Hierdie taakspan/kommissie/diensgroep kan ’n gevolmagtigde taakspan wees en doen verslag aan die kerkvergadering oor sy werksaamhede.

 

2.                        PROSEDURE (WYSE VAN OPTREDE)
  • Gebrekkige bedieningsvaardigheid of dienslewering (ongeskiktheid) en disfunksionele interpersoonlike verhoudings

Indien die kerkraad of die ring oordeel dat ’n predikant/diensleraar se moontlike gebrekkige bekwaamheid/geskiktheid vir die pos waarin hy/sy staan of sy/haar disfunksionele verhoudings in die gemeente, ’n disfunksionele of nadelige invloed op die funksionering van die gemeente (werkkring) het, word die saak op die agenda van die kerkraad geplaas vir ’n formele ondersoek aan die hand van die volgende prosedure, met ’n verslag aan die ring:

  • Die kerkraad wys ʼn ondersoekliggaam aan wat saamgestel is uit drie lede van die kerkraad, waarin verkieslik die kommissie/taakspan/diensgroep wat die diensverhoudinge hanteer, verteenwoordig is, ten minste een lid deur die ring se gevolmagtigde aangewys, en ten minste een lid deur die sinode se gevolmagtigde
  • Die ondersoekliggaam ondersoek die bekwaamheid, geskiktheid of disfunksionele verhoudings van die predikant/diensleraar. Die vereistes vir ’n formele ondersoek is dieselfde as die vereistes vir ’n tugondersoek (vergelyk Reglement 22 vir Tug en Vermaning), aangepas vir die ondersoek na bekwaamheid, geskiktheid of disfunksionele verhoudings.
  • Die besware oor ongeskiktheid, onbekwaamheid, of disfunksionele verhoudings wat formeel ondersoek gaan word, moet skriftelik onder die aandag van die predikant/diensleraar gebring word.

 

  • Indien bevind word dat die predikant/diensleraar onbevredigende diens lewer, moet die aard van die onbevredigende diens en die vereistes waaraan die persoon moet voldoen, skriftelik onder die betrokkene se aandag gebring word, met verslag aan die kerkraad.
  • Die kerkraad, in oorleg met die ondersoekliggaam doen alles in sy vermoë om deur toepaslike evaluering, toerusting, begeleiding (leiding en advies), berading en mediasie die betrokke predikant/ diensleraar te help om bevredigende diens aan die gemeente te lewer en/of die disfunksionele verhoudings te herstel.
  • ’n Redelike tyd word toegelaat vir die predikant/diensleraar om dienste te verbeter en te voldoen aan die vereistes wat die kerkraad aan die persoon gestel het, waarna die predikant/ diensleraar se dienslewering weer geëvalueer word.
  • Die kerkraad oorweeg eerstens ander wyses buiten diensbeëindiging om die aangeleentheid reg te stel.
  • Indien die ondersoekliggaam tot die gevolgtrekking kom dat die onbekwaamheid of ongeskiktheid of disfunksionele verhoudings nie uit die weg te ruim is nie, kan die kerkraad, op skriftelike aanbeveling van die ondersoekliggaam, die predikant/ diensleraar uit diens van die gemeente ontslaan. Diensbeëindiging weens gebrekkige bedieningsvaardigheid of dienslewering of disfunksionele verhoudings geskied met volle behoud van die predikantsbevoegdheid/diensleraarbevoegdheid en die uitreiking van die Akte van Demissie.
  • In gevalle waar die predikant/ diensleraar in diens van die kerkverband is, versoek die kerkvergadering sy gevolmagtigde wat die diensverhoudinge hanteer, om   met   die   bystand   van   die   sinodale   regs-

/kerkordekommissie/diensgroep die bekwaamheid of geskiktheid van die predikant/diensleraar of die aard en omvang van disfunksionele verhoudings tussen die predikant/diensleraar en ander personeel formeel te ondersoek. Dieselfde prosedure, uiteengesit in 2.1.2 tot 2.1.8 hierbo, en indien nodig aangepas, word gevolg.

  • Swak gesondheid of besering (ongeskiktheid)

Indien ’n kerkraad of die betrokke ring oordeel dat ’n predikant/diensleraar weens swak gesondheid of besering nie meer die vereiste diensverpligtinge kan nakom nie, word die saak op die agenda van die kerkraad geplaas vir hantering aan die hand van die volgende prosedure, met verslag aan die ring:

  • Die kerkraad wys ʼn gevolmagtigde ondersoekliggaam aan wat saamgestel is uit drie lede van die kerkraad, waarin verkieslik die kommissie/taakspan/diensgroep wat die diensverhoudinge hanteer, verteenwoordig is, ten minste een lid deur die ring se gevolmagtigde aangewys, en ten minste een lid deur die sinode se gevolmagtigde aangewys.

 

  • Die bewering van swak gesondheid of besering wat daartoe lei dat die persoon nie meer aan die vereiste diensverpligtinge kan voldoen nie, moet skriftelik onder die aandag van die predikant/ diensleraar gebring word.
  • Wanneer alternatiewe ondersoek word, word daar gekyk na die aard van die diensverpligtinge, die duur van die afwesigheid, die erns van die siekte of besering, die moontlikheid van herstel of rehabilitasie en die moontlikheid van plaasvervangende diens.
  • In die geval van permanente ongeskiktheid, word die moontlikheid van veranderde diensverpligtinge, en/of veranderde werksomstandighede, en/of die beskikbaarheid van enige geskikte alternatiewe werk ondersoek, ten einde die predikant/diensleraar se ongeskiktheid te akkommodeer.
  • Die ondersoek na die ongeskiktheid van die predikant/diensleraar weens swak gesondheid of beserings word in oorleg met die sinodale pensioenfonds en/of ’n ander soortgelyke toepaslike liggaam gedoen.
  • Tydens die ondersoek kry die predikant/diensleraar die geleentheid om sy/haar kant van die saak te stel en voorstelle te Die predikant/diensleraar kan deur ’n NG Kerk lidmaat bygestaan word.
  • Indien die predikant/diensleraar tydens die uitvoering van ’n diensverpligting ernstig beseer of siek word, rus daar ’n swaarder plig op die gemeente/kerkverband om die ongeskiktheid van die predikant/diensleraar te
  • Die kerkraad kan, nadat alle moontlike alternatiewe ondersoek is, op billike gronde, in oorleg met die sinodale pensioenfonds of ander soortgelyke toepaslike liggaam, besluit om ’n predikant/diensleraar weens swak gesondheid of besering uit diens van die gemeente te ontslaan. Diensbeëindiging weens mediese ongeskiktheid geskied met behoud van die bevoegdheid van die predikant/diensleraar en die uitreiking van die Akte van Demissie.
  • In gevalle waar die predikant/diensleraar in diens van die kerkverband is, versoek die kerkvergadering sy gevolmagtigde wat die diensverhoudinge hanteer, om met die    bystand    van    die    sinodale    regskommissie

/kerkordekommissie/diensgroep, die mediese ongeskiktheid van die predikant/diensleraar formeel te ondersoek. Dieselfde vereistes, uiteengesit in

2.2.2 tot 2.2.8 hierbo, en indien nodig aangepas, word nagekom.

  • Die gemeente/kerkverband se bedryfsvereistes

Indien ’n kerkraad of die betrokke ring oordeel dat ’n gemeente om finansiële redes nie meer ’n predikant/diensleraar kan bekostig nie, word die saak op die agenda van die kerkraad geplaas vir hantering aan die hand van die volgende prosedure, met verslag aan die ring:

  • Die kerkraad wys ʼn ondersoekliggaam aan wat saamgestel is uit drie lede van die kerkraad waarin verkieslik die kommissie/taakspan/diensgroep wat die diensverhoudinge en fondse hanteer, verteenwoordig is, waarvan ten minste een

 

lid deur die ring se gevolmagtigde aangewys is, en ten minste een lid (verkieslik ’n finansiële kundige) deur die sinode se gevolmagtigde aangewys is.

  • Die ondersoekliggaam bepaal die omvang van die finansiële probleem en wend daadwerklike pogings aan om oplossings te soek, byvoorbeeld voortgesette diens teen verminderde diensvoordele en -verpligtinge, deeltydse- of tentmakerbediening, aanstelling in ’n ander pos, standplaasverwisseling en kombinasie van poste.
  • Indien diensbeëindiging die enigste oplossing blyk te wees, pleeg die kerkraad se ondersoekliggaam oorleg met die predikant(e)/ diensleraar(s) wat waarskynlik deur die beoogde diensbeëindiging geraak sal word.
  • Die oorlegplegende partye poog om eenstemmigheid te bereik oor
    • geskikte maatreëls om die diensbeëindiging te vermy, dit tot die minimum persone te beperk, en die uitvoering daarvan so te bestuur dat dit die minimum ontwrigting vir al die partye tot gevolg sal hê en die nadelige gevolge daarvan te versag;
    • die metode van bepaling van die predikant(e)/diensleraar(s) wie se dienste in die geval van medeleraarskap beëindig gaan word;
    • voorsiening by diensbeëindiging (uittreeloon of skeidingspakket).
  • Die kerkraad se ondersoekliggaam voorsien skriftelik aan die predikant(e)

/diensleraar(s) met wie oorleg gepleeg word

  • die redes vir die beoogde diensbeëindiging;
  • alternatiewe wat oorweeg is voordat diensbeëindiging voorgestel is en die redes waarom elk van die alternatiewe verwerp is;
  • die aantal predikante/diensleraars wat waarskynlik geraak gaan word in die geval van medeleraarskap;
  • die voorgestelde metode van bepaling van welke predikant(e)/diensleraar (s) se diens beëindig moet word in die geval van medeleraarskap;
  • die datum waarop die diensbeëindiging waarskynlik van krag sal word;
  • die voorgestelde voorsiening    by    diensbeëindiging    (uittreeloon              of skeidingspakket);
  • enige bystand wat die kerkraad beoog om aan te bied; en
  • die moontlikheid van ’n toekomstige
  • Die betrokke predikant(e)/diensleraar (s) word die geleentheid gebied om vertoë te rig oor enige aangeleentheid waaroor oorleg gepleeg word, en die ondersoekliggaam oorweeg die vertoë en reageer daarop. Indien die ondersoekliggaam nie daarmee eens is nie, word redes daarvoor verstrek.
  • Die kerkraad se ondersoekliggaam bepaal die predikant(e)/diensleraar (s) wie se diens beëindig gaan word volgens maatstawwe waaroor die oorlegplegende

 

partye ooreengekom het of wat, indien daar nie eenstemmigheid is nie, billik en objektief is.

  • By bereiking van ’n ooreenkoms, goedkeuring deur die kerkraad en na ondertekening daarvan deur die oorlegplegende partye, beëindig die kerkraad die diens van die predikant(e)/diensleraar(s). Indien daar nie eenstemmigheid is nie, besluit die kerkraad in oorleg met die ring of sy gevolmagtigde op billike en objektiewe wyse in die lig van die voorgeskrewe Diensbeëindiging weens bedryfsvereistes geskied met behoud van die bevoegdheid van predikant/ diensleraar en die uitreiking van die Akte van Demissie.
  • In gevalle waar die predikant/diensleraar in diens van die kerkverband is, ondersoek die kerkvergadering se taakspan/kommissie/diensgroep wat die diensverhoudinge en fondse hanteer, in oorleg met die sinodale regskommissie/kerkordekommissie, die saak formeel. Dieselfde vereistes, uiteengesit in 2.3.2 tot 2.3.8 hierbo, en indien nodig aangepas, word nagekom.
  • Gemeente/kerkverband se bedieningsvereistes

’n Predikant/diensleraar se diensverhouding kan ook weens die gemeente/kerkverband se veranderde tegnologiese behoeftes (bv. gebrekkige rekenaarvaardigheid), strukturele aanpassings (bv. oortollige poste by kombinering, eenwording of samesmelting van gemeentes), bedieningsvereiste (bv. demografiese- en taalveranderinge van die lidmate) of soortgelyke omstandighede (bv. nood en oorlewing van die gemeente, of die predikant/diensleraar se onaanpasbaarheid) beëindig word.

  • Indien ’n kerkraad of die betrokke ring oordeel dat ’n predikant/diensleraar nie meer aan die bedieningsvereiste van die gemeente voldoen nie, word die saak op die agenda van die kerkraad geplaas vir hantering aan die hand van die volgende prosedure met verslag aan die ring:
    • Die kerkraad wys ʼn ondersoekliggaam aan wat saamgestel is uit drie lede van die kerkraad waarin die kommissie/taakspan/diensgroep wat die diensverhoudinge hanteer, verteenwoordig is, waarvan ten minste een lid deur die ring se gevolmagtigde aangewys is, en ten minste een lid deur die sinode se gevolmagtigde aangewys is.
    • Die ondersoekliggaam bepaal die omvang van die bedieningsvereistes waaraan die predikant/ diensleraar nie voldoen nie en wend daadwerklike pogings aan om oplossings te Dieselfde prosedure, uiteengesit in 2.1.2 tot 2.1.8 en/of 2.3.2 tot 2.3.8 (wat ook al van toepassing is) hierbo, en indien nodig aangepas, word gevolg.
  • In gevalle waar die predikant/diensleraar in diens van die kerkverband is, versoek die kerkvergadering sy gevolmagtigde wat die diensverhoudinge hanteer, om met die bystand van die sinodale regs-/kerkordekommissie/diensgroep, die bedieningsvereistes waaraan die predikant/diensleraar nie voldoen nie, formeel

 

te ondersoek. Dieselfde vereistes, uiteengesit in 2.4.1.2 hierbo, en indien nodig aangepas, word nagekom.

  • Voorsiening in gevalle van diensbeëindiging geld die volgende reëlings met betrekking tot billike voorsiening:
    • Diensbeëindiging weens gebrekkige bedieningsvaardigheid of dienslewering of disfunksionele verhoudings
      • In die geval van diensbeëindiging weens onbekwaamheid, word ’n uittreeloon/ skeidingspakket bereken gelyk aan ten minste twee weke se lewensonderhoud vir elke voltooide jaar van aaneenlopende diens by die betrokke werkgewer vir die eerste dertien jaar, en daarna een week per voltooide jaar. Dit word bereken teen die geldende ooreengekome TKVI (totale koste van indiensneming). In die verband geld ’n minimum van 4 weke.
      • Die uitbetaling van alle uitstaande verlof geskied ingevolge die bepalings van Reglement 20 vir die Verlof van Predikante en Diensleraars.
    • Diensbeëindiging weens mediese ongeskiktheid
      • Wanneer ’n predikant se diens weens mediese ongeskiktheid beëindig moet word, ontvang die persoon ongeskiktheidsvoordele volgens die bepalinge van die sinodale pensioenfonds (vergelyk Artikel 14 van die Kerkorde).
      • In die geval waar ’n reglement wat ongeskiktheidsvoordele reël nie van toepassing is nie, ontvang die persoon ’n uittreeloon/skeidingspakket gelyk aan ten minste twee weke se lewensonderhoud vir elke voltooide jaar van aaneenlopende diens by die betrokke werkgewer vir die eerste dertien jaar en daarna een week per voltooide jaar. Dit word bereken teen die geldende ooreengekome TKVI (totale koste van indiensneming). In die verband geld ’n minimum van 4 weke.
      • Die uitbetaling van alle uitstaande verlof geskied ingevolge die bepalings van Reglement 20 vir die Verlof van Predikante en Diensleraars.
    • Diensbeëindiging weens die gemeente/kerkverband se bedienings- en bedryfsvereistes
      • In die geval van diensbeëindiging weens die gemeente/kerkverband se finansiële onvermoë of ander bedienings- of bedryfsvereistes, word ’n uittreeloon/skeidingspakket bereken gelyk aan ten minste twee weke se lewensonderhoud vir elke voltooide jaar van aaneenlopende diens by die betrokke werkgewer vir die eerste dertien jaar en daarna een week per voltooide jaar. Dit word bereken teen die geldende ooreengekome TKVI (totale koste van indiensneming). In die verband geld ’n minimum van 4 weke.
      • Die uitbetaling van alle uitstaande verlof geskied ingevolge die bepalings van Reglement 20 vir die Verlof van Predikante en Diensleraars.

 

3.                        APPÈL
  • In alle gevalle van diensbeëindiging het die predikant/diensleraar die reg tot appèl ingevolge Artikel 23 van die Kerkorde en Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appèl, Beswaarskrif (gravamen) en Prosedurele Beswaar. By diensbeëindiging ingevolge artikel 12.7 van die Kerkorde word die predikant/diensleraar oor die rede ingelig en herinner aan die reg tot appèl.

 

REGLEMENT 22

           REGLEMENT VIR KERKLIKE TUG EN VERMANING

 

RAAMWERK VIR DIE KRONOLOGIESE VERLOOP VAN ‘N KERKLIKE TUGPROSES
  1. Vertrekpunte
  2. Tugliggaam
  3. Aanleiding tot ’n kerklike tughandeling
    • Nadelige gerug
    • Skriftelike klag
    • Skriftelike verslag
    • Aanmelding
  4. Samestelling en aanwysing van ’n kerklike tugliggaam
    • Kerkraadstugliggaam
    • Ringstugliggaam
    • Verdere bepalings oor aanwysing van ondersoek- en tugliggame
  5. Stuiting in ampsdiens
  6. Bepaling van die meriete vir `n kerklike tugondersoek
  7. Voorbereiding vir `n ondersoek
    • Opskrifstelling van bewerings
    • Kennisgewing van die kerklike tugondersoek en besorging van die bewerings aan die aangeklaagde
  8. Vereistes en prosedure vir die tugliggaam
  9. Vereistes en prosedure vir `n ondersoekvergadering
    • Teenwoordigheid in die ondersoekvergadering
    • Aanvang en prosedurele reëlings vir die ondersoekvergadering
    • Verloop en aard van die ondersoekvergadering
    • Getuies
  10. Bevinding en besluite van die tugliggaam
    • Bevinding
    • Dissiplinêre maatreëls
    • Kennisgewing van die bevinding en dissiplinêre maatreëls
  11. Reëlings rondom ’n appèl
  12. Kostes verbonde aan kerklike ondersoeke
  13. Reëlings met betrekking tot diensbeëindiging

 

1.                      VERTREKPUNTE VAN KERKLIKE TUG – MATTEUS 18

Wanneer van Reglement 22 gebruik gemaak word, moet dit geskied binne die konteks van Kerkorde Artikel 1 en 2 se ”gegrond op die Bybel” wat impliseer dat die inhoud en gees van die Bybel bepalend is vir hoe die letter van die Kerkorde geïnterpreteer word. Dat die Woord van God se voorskrifte bepalend

 

moet wees vir hoe die tug hanteer moet word, word eksplisiet aangedui in Artikel 59: ”Kerklike opsig word gehou en kerklike tug en dissipline uitgeoefen… volgens voorskrifte van die Woord van God; die belydenisskrifte; die Kerkorde en ander bepalings van die kerk; die diensooreenkoms”. Hierdie volgorde beteken dat daar ’n bepaalde rangorde is in wat in ag geneem moet word.

Reglement 22 mag nooit so vertolk word of gebruik word dat dit die aard van die kerklike opsig en tug misken nie. Artikel 60 bepaal: ”Die kerklike opsig en tug dra ’n geestelike karakter en pas by die kerk as ’n geloofs- en liefdesgemeenskap. Opsig en tug word dus op ’n kerklike wyse en met geestelike middele uitgeoefen. Amptelike kerklike opsig en tug is pastoraal-kerkregtelik van aard en moet uit ’n Bybelse en geestelike oogpunt billik en regverdig toegepas word.” ’n Kerklike tugondersoek hou rekening met die beginsels van natuurlike geregtigheid naamlik voldoende kennisgewing, billike verhoor en geen vooroordeel, asook die audi alteram partem reël (die reg om gehoor te word).

Verder geskied die toepassing van Reglement 22 teen die agtergrond dat lidmate by die aflegging van belydenis van geloof, kerkraadslede by bevestiging en gelegitimeerdes by legitimasie, ordening/bevestiging en kontraktuele diensaanvaarding hulle eksplisiet onderwerp aan die kerklike opsig en tug. Daarmee lê hulle saam met ander lidmate en ander ampsdraers ’n eed af om hulle verantwoordbaar te hou aan die Woord, die belydenisskrifte en Bybelse waardes wat gepas is vir lidmate en ampsdraers en versoek hulle die geloofsgemeenskap om hulle daaraan te hou en te vermaan en te tug wanneer hulle leer en lewe in stryd is daarmee in so ’n mate dat dit hulle getuienis, geloofwaardigheid en die heil van die liggaam van Christus tot nadeel strek.

 

2.                      TUGONDERSOEK
  • Bevoegdheid om ‘n kerklike ondersoek te doen word soos volg gevestig:
    • Kerklike ondersoeke word hanteer deur ’n bevoegde kerkvergadering of verkieslik die gevolmagtigde tugliggaam van die betrokke kerkvergadering. Ondersoeke na beweerde optrede (aksie of versuim), uitsprake of oortredings wat as tugwaardige sondes geklassifiseer kan word, word deur ’n gevolmagtigde tugliggaam met afhandelingsbevoegdheid van die bepaalde kerkvergadering
    • ’n Kerklike tugondersoek na die leer en/of lewe van ’n lidmaat van die gemeente (anders as ampsdraers, emeriti en gelegitimeerdes) geskied deur die kerkraad of sy gevolmagtigde tugliggaam.
    • ’n Kerklike tugondersoek na die leer en/of lewe van ’n ouderling of diaken geskied deur die ring of sy gevolmagtigde tugliggaam.
    • ʼn Kerklike tugondersoek na die leer en/of lewe van ’n gelegitimeerde met ampsbevoegdheid (byvoorbeeld: predikant, emeritus, proponent, standplaas- of diensleraar), geskied deur die gevolmagtigde tugliggaam van die ring onder wie

 

die lidmaatskap van die persoon ressorteer. Alhoewel die kerkraad of kerkverband die primêre werkgewer van die gelegitimeerdes is, is die voortgaande diensverbintenis afhanklik van die opsig en tug wat die ring uitoefen ten opsigte van ampsbevoegdheid.

 

3.                      AANLEIDING TOT ’N KERKLIKE TUGONDERSOEK
  • ‘n Kerklike tugondersoek vind plaas na aanleiding van ’n:
    • Nadelige gerug

ʼn Nadelige gerug is ʼn gerug (byvoorbeeld mondelings, sosiale media, of elektronies soos e-pos) wat versprei word oor ʼn lidmaat, ampsdraer of gelegitimeerde.

  • Skriftelike klag/bewering

’n Klag (teen ’n lidmaat, ampsdraer of gelegitimeerde) kan skriftelik voor ’n bevoegde kerkvergadering gebring word. So ’n skriftelike klag/bewering moet die volgende elemente bevat: aard (beskrywing), tyd/periode en plek van die beweerde oortreding. Indien die klag dit nie bevat nie, moet hierdie elemente bygevoeg word indien enigsins moontlik.

  • Amptelike verslag

ʼn Amptelike verslag is ’n skrywe van ’n ander kerklike vergadering (byvoorbeeld kerkraad) wat ’n saak teen ’n lidmaat of ampsdraer of ’n gelegitimeerde vir kerkordelike hantering by die kerkraad/ring aanhangig maak.

  • Aanmelding

Enige lidmaat of ampsdraer wat oordeel dat hy/sy verdink kan word van ’n oortreding wat hom/haar in terme van Artikel 61 van die Kerkorde impliseer en besorg is oor die moontlike impak daarvan op die gemeente en sy/haar geloofwaardigheid en getuienis, kan die betrokke kerkvergadering nader om die aangeleentheid kerkordelik te hanteer.

  • Enige skriftelike klag/bewering, nadelige gerug, skriftelike verslag of aanmelding word deur ’n kerkvergadering of sy gevolmagtigde (bv. ringskommissie) in ontvangs geneem en sonder enige beoordeling en/of hantering na die aangewese gevolmagtigde tugliggaam, verwys vir hantering.

 

4.                      SAMESTELLING EN AANWYSING VAN ’N KERKLIKE TUGLIGGAAM

Die verantwoordelike kerkvergadering (kerkraad of ring) wys ‘n gevolmagtigde tugliggaam met volle afhandelingsbevoegdheid aan op die volgende wyse:

  • Kerkraadstugliggaam
    • Die gevolmagtigde tugliggaam van die kerkraad bestaan uit ten minste drie Hierdie tugliggaam word saamgestel uit minstens twee ouderlinge van die

 

gemeente soos deur die kerkraad aangewys, en minstens een predikant/ouderling van ’n ander ringsgemeente soos deur die ringskommissie aangewys. Verkieslik moet een vrou deur aanwysing of koöptering, op die tugliggaam dien. Indien die aangeklaagde of die klaer ’n vrou is, moet daar minstens een vrou op die tugliggaam dien. Ander kundige lidmate van binne of buite die gemeente kan ook gekoöpteer word as volwaardige lede van die tugliggaam.

  • ’n Kerkraad of sy gevolmagtigde (bv. die dagbestuur) kan met opgaaf van redes ook versoek dat ’n tugliggaam van ʼn ander kerkraad of van die ring die kerklike tugondersoek behartig.
  • Ringstugliggaam
    • Die gevolmagtigde tugliggaam van die ring bestaan uit ʼn minimum van vyf lede, waarvan drie lede deur die ring of sy gevolmagtigde aangewys word en minstens twee lede deur die sinodale regskommissie of kerkorde kommissie/taakspan of sy gevolmagtigde (aktuarius) aangewys word. Verkieslik moet een vrou deur aanwysing of koöptering, op die tugliggaam Indien die aangeklaagde of die klaer ’n vrou is, moet daar minstens een vrou op die tugliggaam dien. Ander kundige lidmate van binne of buite die ring kan ook gekoöpteer word as volwaardige lede van die tugliggaam.
    • Die ring of sy gevolmagtigde (byvoorbeeld ringskommissie) kan met opgaaf van redes die sinodale regskommissie of kerkorde kommissie/taakspan of sy gevolmagtigde (aktuarius) versoek om ’n tugliggaam van `n ander ring of ’n ander onafhanklike tugliggaam aan te wys om die tugondersoek namens daardie betrokke ring doen.
  • Verdere bepalings oor aanwysing van tugliggame
    • Enige tugliggaam wat aangewys is moet eers deur die bepaalde kerkvergadering of sy gevolmagtigde (byvoorbeeld ringskommissie) met volmag goedgekeur word voordat die tugondersoek verder gevoer word.
    • Indien ’n situasie ontstaan waartydens óf die tugliggaam óf die aangeklaagde oordeel dat ’n regverdige en billike tugondersoek nie kan plaasvind met die huidige samestelling van die tugliggaam nie, het beide die reg om, met opgaaf van rede(s), by die betrokke kerkvergadering (kerkraad of ring) of sy gevolmagtigde aansoek te doen dat ’n ander tugliggaam saamgestel word om die tugondersoek te behartig.
    • Die volgende word beskou as botsing van belange en is geldige redes waarom ʼn persoon nie op ʼn tugliggaam kan dien nie:
      • waar daar familiebande in die eerste of tweede graad is;
      • waar finansiële voordeel of persoonlike belang ter sprake is;
      • waar ’n bewys by ’n persoon bestaan dat hy/sy nie ’n objektiewe (saaklike) besluit kan neem nie;
      • dat werknemers nie oor hul eie werk kan toesig hou/besluite neem

 

  • Kerkraad: In geval van geldige redes word die ring of sy gevolmagtigde deur ’n kerkraad of sy gevolmagtigde, versoek om ’n ander tugliggaam aan te wys om as gevolmagtigde van die betrokke kerkraad die tugondersoek te doen.
  • Ring: In geval van geldige redes word die sinode of sy gevolmagtigde versoek om ’n ander tugliggaam aan te wys om as gevolmagtigde van die betrokke ring die tugondersoek te doen.
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde het in oorleg met die tugliggaam finale besluitnemingsbevoegdheid oor sy samestelling.
  • Indien ʼn gevolmagtigde tugliggaam van `n kerkvergadering, benewens ʼn situasie soos in punt 4.3.2, nie die kerklike tugondersoek kan hanteer nie, kan die kerkvergadering of sy gevolmagtigde, by hoë uitsondering en met opgaaf van redes, die betrokke sinode of sy gevolmagtigde (sinodale regskommissie of kerkorde kommissie/taakspan of sy gevolmagtigde/aktuarius), versoek om ʼn tugliggaam saam te stel om die tugondersoek namens die kerkvergadering te behartig. Indien die sinode of sy gevolmagtigde oordeel dat die versoek meriete dra, wys die sinodale regskommissie, kerkorde kommissie of taakspan of sy gevolmagtigde minstens drie persone aan om die tugondersoek namens die kerkvergadering te behartig. Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde wys hierdie persone aan as sy gevolmagtigde tugliggaam. Verkieslik moet een vrou deur aanwysing of koöptering, op die tugliggaam Indien die aangeklaagde of die klaer ’n vrou is, moet daar een vrou op die tugliggaam dien. Ander kundige lidmate kan ook gekoöpteer word as volwaardige lede van die tugliggaam.
  • Indien die betrokke sinode of sy gevolmagtigde sinodale regskommissie of kerkorde kommissie/taakspan of sy gevolmagtigde (aktuarius) in die geval van

4.3.6 hierbo, oordeel dat ʼn geskikte tugliggaam nie uit lede van die betrokke sinode saamgestel kan word nie, kan die sinode of sy gevolmagtigde, by hoë uitsondering en met opgaaf van redes ʼn ander sinode of sy gevolmagtigde sinodale regskommissie of kerkorde kommissie/taakspan of sy gevolmagtigde (aktuarius) versoek om ʼn tugliggaam saam te stel om die tugondersoek namens die kerkvergadering te behartig. Indien die ander sinode of sy gevolmagtigde oordeel dat die versoek meriete dra, wys die sinodale regskommissie, kerkorde kommissie of taakspan of sy gevolmagtigde minstens drie persone aan om die tugondersoek namens die kerkvergadering te behartig. Die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde wys hierdie persone aan as sy gevolmagtigde tugliggaam. Verkieslik moet een vrou deur aanwysing of koöptering, op die tugliggaam dien. Indien die aangeklaagde of die klaer ’n vrou is, moet daar een vrou op die tugliggaam dien. Ander kundige lidmate kan ook gekoöpteer word as volwaardige lede van die tugliggaam.

  • Aanvanklike hantering van ‘n klag

Nadat die tugliggaam gekonstitueer het en die tugliggaam die klag in ontvangs geneem het, word die aangeklaagde oor die volgende ingelig:

 

dat ’n klag ontvang is;

dat die ontvanklikheid daarvan ondersoek word; dat hy/sy ingelig gehou sal word;

dat die klag bedien sal word indien nodig.

 

5.                      STUITING IN AMPSDIENS
  • By ’n beweerde oortreding in leer en/of lewe (onder meer owerspel, onsedelikheid, seksuele teistering, molestering, pornografie, egskeiding, moord, aanranding, meineed, diefstal, bedrog, rassisme, haatspraak, laster, leerdwaling en skeurmakery – sien ook artikel 61) deur ’n gelegitimeerde en ampsdraer, mag die tugliggaam, na ontvangs van die klag, nadelige gerug of verslag, die aangeklaagde tydelik stuit om enige ampsdiens te verrig.
  • Die tugliggaam moet die aangeklaagde vooraf skriftelik kennis gee van die voorgenome stuiting. Hierdie kennisgewing moet ’n kort en saaklike uiteensetting bevat van die beweerde oortreding ten opsigte van leer en/of lewe en die aangeklaagde inlig dat skriftelike vertoë binne drie dae gerig mag word voordat ’n besluit tot stuiting gefinaliseer word.
  • Hierdie stuiting geskied met kennisgewing aan die aangeklaagde en die kerkvergadering/instansie in wie se diens die persoon staan.
  • Stuiting behels die opskorting van ampspligte. Stuiting is nie ’n tug- en/of dissiplinêre handeling of maatreël nie, maar dien slegs om al die betrokkenes te beskerm en ’n vry en regverdige tugondersoek moontlik te Dit geld in die geval waar die beweerde oortreding in leer en/of lewe van so aard en omvang is dat dit ʼn negatiewe impak op die uitvoering van die aangeklaagde se ampspligte kan hê.
  • Stuiting kan hoogstens drie maande duur waarna die gevolmagtigde ringstugliggaam dit moet ophef of die voortsetting daarvan by die ring of sy gevolmagtigde (bv. ringskommissie) moet motiveer met die opgaaf van redes.
  • Volle lewensonderhoud word tydens stuiting

 

6.                      BEPALING VAN DIE MERIETE VIR ’N ONDERSOEK
  • Voordat die gevolmagtigde tugliggaam besluit om die aangeleentheid formeel te hanteer oordeel die tugliggaam na aanleiding van die beskikbare dokumentasie wat ontvang is of daar genoegsame inligting is om te oordeel oor die meriete van die ondersoek.
    • Indien die tugliggaam oordeel dat daar nie genoegsame inligting beskikbaar is nie, kan die tugliggaam besluit om nog relevante dokumente aan te vra of verhelderende gesprekke te voer met die aanbringer van die klag/nadelige gerug wat groter duidelikheid kan verskaf.

 

  • Die aard van hierdie vasstelling word aan die diskresie van die tugliggaam oorgelaat en moet so gedoen word dat ‘n moontlike tugondersoek nie daardeur benadeel word nie.
  • Op grond van inligting tot beskikking van die tugliggaam, kan die tugliggaam besluit om die bewerings op een van die volgende wyses te hanteer:
    • dat dit nie ontvanklik is nie en van die hand gewys word;
    • herderlike sorg;
    • versoeningsaksie;
    • kerklike
  • Indien enige wyse van hantering (anders as `n formele ondersoek) nie suksesvol is nie of na die oordeel van die tugliggaam nie gepas is nie, word ’n formele kerklike tugondersoek gedoen.
  • Indien besluit word om nie ’n formele kerklike tugondersoek na die leer en/of lewe van die aangeklaagde te doen nie, moet die aanbringer van die klag of die nadelige gerug of verslag, die aangeklaagde, asook die betrokke kerkvergadering skriftelik daarvan in kennis gestel word, met opgaaf van redes.
  • ’n Klag, nadelige gerug, skriftelike verslag of aanmelding wat ontvang is, word nadat besluit is om ‘n kerklike tugondersoek te doen, die besit van die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde tugliggaam en kan nie sonder toestemming van die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde tugliggaam teruggetrek word nie.
  • Indien ’n lidmaat of ampsdraer voor die aanvang van of tydens ’n tugondersoek bedank, voltooi die tugliggaam die tugondersoek asof die persoon steeds ‘n lidmaat en/of in die amp is, en gee kennis van die bevinding en gepaardgaande maatreëls aan die belanghebbendes, die betrokke kerkvergaderings soos bv. die betrokke kerkraad en ring, asook die Algemene Taakspan Predikantesake.
  • Aan die hand van Artikel 61 moet ondermeer die volgende oortredings as tugwaardige sondes ondersoek word: owerspel, onsedelikheid, seksuele teistering, molestering, pornografie, egskeiding, moord, aanranding, meineed, diefstal, bedrog, rassisme, haatspraak, laster, leerdwaling, skeurmakery asook die oortreding van die gedragskode van predikante.

 

7.                      VOORBEREIDING VIR ’N ONDERSOEK
  • Opskrifstelling van bewerings
    • Indien besluit word om die klag, nadelige gerug of verslag te ondersoek, sien die tugliggaam toe dat die bewerings behoorlik op skrif gestel word.
    • In die geval van ’n klag of nadelige gerug kan die tugliggaam die aanbringer van die klag ken in die formulering van die bewerings.

 

  • ’n Geformuleerde klag wat kerklik ondersoek word, moet sover moontlik skriftelik die aard, plek en tyd/periode van die beweerde tugwaardige sonde
  • Kennisgewing van die tugondersoek en besorging van die bewerings aan die betrokke partye.
    • Indien die tugliggaam besluit om die bewerings te ondersoek, word in die geval van ampsdraers en ander gelegitimeerdes, die aangeklaagde en die kerkraad waar hy/sy lidmaat is, onmiddellik skriftelik in kennis gestel dat klagtes ontvang is wat ondersoek gaan word. Hierdie kennisgewing bevat ook die algemene aard van die bewerings, dat ʼn datum van die formele tugondersoek so gou moontlik vasgestel sal word en dat die geformuleerde bewerings ingevolge 7.2.2 aan die aangeklaagde besorg sal word.
    • Die formele skriftelike kennisgewing van die geformuleerde bewerings moet ten minste sewe dae vóór die aanvang van die tugondersoek skriftelik aan die aangeklaagde besorg word. Hierdie kennisgewing moet onder andere die volgende bevat:
      • die samestelling van die tugliggaam en ’n versoek dat die aangeklaagde daarop reageer aan die hand van 4.3.3 van hierdie reglement.
      • die tyd en die plek waar die tugondersoek sal
      • ’n herinnering aan die aangeklaagde se regte in terme van die Kerkorde en hierdie reglement soos:
        • die reg om deur `n NG Kerk lidmaat ondersteun te
        • die reg om getuies te roep (of skriftelike bewyse aan te bied) om die bewerings te weerlê.
        • en sy plig om vooraf die tugliggaam in te lig oor sy
      • Die kerkraad/werkgewer van die aangeklaagde word terselfdertyd in kennis gestel van die kerklike tugondersoek en datum daarvan.

 

8.                      VEREISTES EN PROSEDURE VIR DIE TUGLIGGAAM
  • Die tugliggaam maak erns met voorskrifte van Artikel 59.2 van die Kerkorde te wete, die eer van God, heil van die kerk en die behoud van die sondaar.
  • Die tugliggaam moet so ver moontlik binne veertien dae na ontvangs van die klagte met die proses van die ondersoek begin en dit so ver moontlik binne redelike tyd na die aanvang van die tugondersoek afhandel.
  • Enige lid wat in ’n kerklike tugliggaam dien en aan ’n tugondersoek deelneem, behou sittingsreg in die tugliggaam tot die tugondersoek voltooi is. Indien iemand weens onvoorsiene omstandighede nie kan voortgaan in die tugliggaam nie, gaan die tugliggaam voort met sy werksaamhede met dien verstande dat die tugliggaam nie minder as drie lede kan wees nie, ongeag wie onttrek.

 

Die lede van ’n tugliggaam wat tot ’n bevinding kom en oor maatreëls besluit moet almal vir die volle duur van die kerklike ondersoek teenwoordig wees.

 

9.                      VEREISTES EN PROSEDURE VIR DIE VERGADERING VAN DIE TUGONDERSOEK
  • ʼn Kerklike tugondersoek geskied met die oog op die vasstelling- en billike beoordeling van die feite en die soeke na die waarheid. Dit is nie `n regsgeding of juridiese aangeleentheid tussen twee partye, die klaer en aangeklaagde, die eiser en verweerder nie. Al die betrokkenes moet verstaan dat hulle betrokke is in ’n kerklike tugondersoek wat ten doel het om die beste belang van alle partye te dien – en dat hulle hulle vir hierdie doel onderwerp aan die proses/ondersoek. Die sogenaamde “klaer” is dus nie `n “party” in die kerklike tugondersoek nie, maar bloot ‘n besorgde lid van die liggaam wat aanleiding gegee het tot die ondersoek. Die klaer is nie die “aanklaer” in die kerklike tugondersoek nie, maar kan as getuie optree. Die tugliggaam tree nie op as “regter” of “jurie” nie, maar as ’n besorgde lid van die liggaam van Christus wat soek na weë en middele vir hoe daar gehandel kan word om die eer van God, die welwese van die liggaam van Christus, asook die behoud van die sondaar ten beste te dien. As geloofsgemeenskap is onder andere die volgende waardes van belang in ’n kerklike ondersoek: versoening, berou, vergifnis, genesing, herstelde verhoudings, geloofwaardigheid van getuienis en die evangelie, integriteit van die amp, pastorale sensitiwiteit en die welwese van gemeentes/gelowiges.
  • Teenwoordigheid in die ondersoekvergadering
    • Die ondersoekvergadering is ‘n geslote vergadering waar vertroulikheid in alle opsigte geld.
    • By die aanvang van die vergadering is die volgende persone teenwoordig: lede van die tugliggaam, die aangeklaagde en die persoon wat hom/haar ondersteun en die aanbringer van die bewering(s), indien enige.
    • Getuies word individueel in die vergadering toegelaat en verlaat die vergadering nadat die getuienis en ondervraging afgehandel is.
    • Getuies kan ook digitaal tot die vergadering toegelaat word onderworpe aan vertroulikheid reëlings.
    • Die betrokkenes is nie geregtig op iemand wat namens hulle optree nie, maar kan ondersteun word deur enige NG Kerklidmaat.
  • Aanvang en prosedurele reëlings vir die ondersoekvergadering
    • Die vergadering word met Skriflesing en gebed
    • Die doel en die wese van die tug word verduidelik aan die hand van die vertrekpunte (sien ook 1) asook die prosedurele verloop van die tugproses soos bepaal in hierdie reglement.

 

  • Die vergadering kom ooreen op die waardes waarvolgens kerklike vergaderings geskied. Waardes soos:
    • in biddende afhanklikheid van God die Vader;
    • in erkenning van Jesus Christus as die hoof van die kerk;
    • onder leiding van die Heilige Gees; en
    • aan die hand van die Bybel, die belydenisskrifte en die Kerkorde
    • respek, deernis, vertroue, waarheid, eerlikheid, nederigheid, leerbaarheid en
  • Die voorsitter van die tugliggaam neem leiding om toe te sien dat die vergadering ordelik en kerkordelik korrek verloop. Die voorsitter tree nie as ’n voorsittende beampte op wat oor enige mag beskik is om as sodanig ’n finale beslissing in eie reg te maak nie. Alle besluite en bevindings word deur die volle tugliggaam
  • Die rol van die persoon wat moontlik die aangeklaagde ondersteun word verduidelik. Hierdie persoon kan die aangeklaagde moreel ondersteun en met advies bedien, maar mag net by uitsondering, met vergunning van die tugliggaam die vergadering toespreek.
  • `n Klankopname van die vergadering kan slegs deur die tugliggaam en met die nodige instemming van die betrokkenes gemaak word. Die klankopname is ter wille van die skribaat en bly die eiendom van die tugliggaam wat die toegang daartoe Die tugliggaam kan bepaalde voorwaardes in die verband stel.
  • Verloop en aard van die ondersoekvergadering
    • Die bewerings teen die aangeklaagde word aan hom/haar voorgehou waarna hy/sy geleentheid kry om daarop te reageer.
    • Indien die aangeklaagde skuld erken, vra die tugliggaam verdere inligting en feite om die konteks, die omstandighede en die aard en erns van die oortreding te bepaal om die tugmaatreëls asook die geloofwaardigheid van die aanvaarding van aanspreeklikheid en egtheid van berou te Dit geskied met die oog op verswaring of versagting.
    • Indien die aangeklaagde skuld ontken word die tugondersoek verder
    • Die aangeklaagde en die aanbringer van die bewerings kry geleentheid om hulle saak te stel en getuies ter ondersteuning te Die tugliggaam kan ook getuies roep om meer lig op die saak te werp.
    • Tydens die ondersoek kry almal in die vergadering ruim geleentheid om vrae oor en weer aan die betrokkenes en alle getuies te vra. Die audi alteram partem- beginsel moet ten alle tye nagekom word.
    • Die ondersoek van beweringe vind deurentyd plaas in die teenwoordigheid van die aanbringer van die bewerings (indien enige) as primêre getuie sowel as die

 

  • Versagtende en verswarende omstandighede vorm deurlopend deel van die totale

9.4.8. Indien enige van die betrokkenes weier om tydens die kerklike tugondersoek te verskyn of die voortgang van die kerklike tugondersoek verhinder, kan die tugliggaam met opgaaf van rede(s) die tugondersoek in afwesigheid van die bepaalde betrokkene(s) voortsit en afhandel.

  • Getuies.
    • Die aanbringer van die bewerings, sowel as die aangeklaagde het die reg om getuies op te roep vir die ondersoek. Die betrokke tugliggaam kan self ook getuies oproep en getuienis aanbied om tot ’n behoorlike bevinding te Die betrokkenes self kan in die loop van die saak verdere getuienis aanbied om lig op die saak te werp.
    • Enige persoon in die ondersoekvergadering kan enige van die getuies ondervra. Getuies moet voldoende geleentheid kry om hulle saak te stel en daar moet altyd voldoen word aan die audi alteram partem-reël.
    • Persone wat as getuies optree is nooit tegelykertyd in die vergadering nie. Elke getuie verlaat die vergadering nadat getuienis gelewer is.
    • Skriftelike getuienisse van enige van die partye kan in die vorm van beëdigde verklarings aan die ondersoekvergadering voorgelê word. Sodanige getuienis is slegs ontvanklik as dit onderteken is, vergesel word van ’n adres en kontakbesonderhede. Skriftelike getuienis moet aan al die partye beskikbaar gestel word, met genoegsame tyd om daarop voor te berei.
    • Billikheid vereis dat die name van al die getuies wat ter vergadering sal verskyn aan al die betrokkenes bekend gemaak sal word.
    • Die tugliggaam behoort alle betrokkenes te maan om op geen manier enige onbehoorlike invloed op die proses uit te oefen nie.

 

10.                BEVINDING EN BESLUITE VAN DIE TUGLIGGAAM
  • Bevinding
    • Ná die aanhoor van die betrokkenes en die getuies, kom die gevolmagtigde tugliggaam tot ’n bevinding wat op skrif gestel word. In geval van ’n skuldigbevinding vorm getuienis ter versagting of verswaring deel van die totale kerklike tugondersoek.
    • Die bevinding oor skuld of onskuld deur ’n gevolmagtigde tugliggaam, gaan met opgaaf van redes gepaard.
  • Tugmaatreëls

Tugmaatreëls is gerig op die eer van God, die heil (welwese) van die gemeente/kerk en die behoud van die sondaar. Daar moet ‘n balans gevind word tussen die drie. Tugmaatreëls is nie strafmaatreëls nie.

  • Die tugliggaam neem `n besluit oor gepaste tugmaatreëls met opgaaf van

 

  • By hierdie besluit word die tugliggaam gelei deur Kerkorde Artikel 64. Die onderstaande tug- en/of dissiplinêre maatreëls kan deur tugliggame opgelê

 

Artikel 64

Tug- en dissiplinêre maatreëls

  • Die onderstaande tug- en/of dissiplinêre maatreëls kan deur tugliggame toegepas word:
  • Lidmate
    • ’n vermaning in ’n privaatgesprek of ter vergadering van die tugliggaam met die oog op berou en bekering;
    • geestelike begeleiding en herderlike sorg en die moontlikheid van die weerhouding van lidmaatregte met die oog op berou en bekering;
    • afsnyding van die gemeente deur die gebruik van die betrokke
  • Ouderlinge en diakens
    • ’n vermaning in ’n privaatgesprek of ter vergadering van die tugliggaam;
    • skorsing met of sonder opskorting van lidmaatregte totdat daar bewys van grondige berou is;
    • opheffing van
  • Gelegitimeerdes
    • ’n vermaning ter vergadering van die tugliggaam,
    • ’n skriftelike waarskuwing deur die tugliggaam met verslag aan die werkgewer;
    • opskorting van legitimasie vir ’n vasgestelde tydperk met een of meer van die volgende maatreëls:
      • gedeeltelike of volle weerhouding van lewensonderhoud en toelaes deur die werkgewer. (Uitgawes wat direk met die nakoming van pligte te doen het kan weerhou word.)
      • Indien die tugliggaam nie oortuig is van die egtheid van die berou nie, kan hierdie opskorting van legitimasie verleng word.
    • Verlies van legitimasie waarna die kerkraad verplig is om uitvoering gee aan Artikel 12.
      • Hierdie verlies van legitimasie kan vir ’n vasgestelde tydperk of permanent wees.
        • In die geval van die tydelike verlies van bevoegdheid is die betrokkene weer beroepbaar na die verstryking van die vasgestelde tydperk.
        • In die geval van permanente verlies van bevoegdheid word die akte van legitimasie nietig verklaar.

 

 

  • Kennisgewing van die bevinding en tugmaatreëls
    • Die tugliggaam moet binne 10 dae nadat tot ‘n bevinding gekom is en op tugmaatreëls besluit is, die volgende betrokkenes skriftelik in kennis stel:

die aangeklaagde;

die aanbringer van die beweringe;

die betrokke kerkvergadering/werkgewer.

  • Die tugliggaam het die diskresie om te besluit oor hoe die bevinding en tugmaatreëls aan die aangeklaagde en die gemeente oorgedra word.
  • Die tugliggaam gee onverwyld kennis van die bevinding aan die Algemene Taakspan Predikantesake. In geval van appèl moet die appèlliggaam die uitslag van die appèl aan die ATP stuur.
  • Die Algemene Taakspan Predikantesake word onverwyld deur die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde in kennis gestel wanneer ’n tugmaatreël opgehef word of ’n verdere tugmaatreël toegepas word rakende ’n
  • Die tugliggaam bly dormant voortbestaan totdat die tydperk vir appèl verstryk het of die appèl afgehandel is, waarna dit ontbind. Die tugliggaam kan weer in die lewe geroep word indien dit genoodsaak word.

 

11.                REËLINGS RONDOM ’N APPÈL
  • Wanneer ʼn lidmaat (of kerkvergadering) appèl aanteken teen die bevinding en/of dissiplinêre maatreëls van ʼn meerdere kerkvergadering of sy gevolmagtigde, moet dit ingevolge die bepalings van Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appèl, Beswaarskrif (gravamen) en Prosedurele Beswaar gedoen word.
  • In gevalle van verlies van legitimasie tree dit eers in werking wanneer die tydperk vir appèl soos gereël deur Reglement 23 vir Hersiening (revisie), Appèl, Beswaarskrif (gravamen) en Prosedurele beswaar geëindig het. Hierdie appèl kan slegs aangeteken word deur die gelegitimeerde wie se legitimasie in gedrang is. Die betrokke ampsdraer word gestuit tot die tydperk vir appèl verstryk In gevalle waar wel appèl aangeteken word, word die betrokke ampsdraer verder gestuit tot by die afhandeling van die appèl.
  • Indien die appèl nie gehandhaaf word nie, tree die verlies van legitimasie onmiddellik in werking.
  • Volle lewensonderhoud word nie tydens stuiting opgeskort

 

12.                KOSTES VERBONDE AAN KERKLIKE ONDERSOEKE
  • Die koste van ’n ondersoek, wat koste vir duplisering van dokumente, reis- en vergaderkoste en ander uitgawes insluit, word deur die betrokke kerkvergadering gedra. Die sinode dra die koste van die sinodale lede wat op ʼn gevolmagtigde tugliggaam aangewys is.
  • Alle koste wat deur die betrokkenes self aangegaan is om óf die beskuldiging te maak óf te weerlê, sowel as die koste van hulle getuies word deur die betrokkenes

 

REGLEMENT 23

 

1.                      HERSIENING (REVISIE), APPÈL, GRAVAMEN (BESWAARSKRIF), PROSEDURELE BESWAAR

Doel en voorskrifte

  • Appèl, gravamen, revisie en prosedurele besware word uitgeoefen
    • tot eer van God;
    • tot heil van die kerk of gemeente;
    • tot behoud van die sondaar;
  • volgens die voorskrifte van
    • die Woord van God;
    • die belydenisskrifte; en
    • die Kerkorde, reglemente en ander bepalinge van die

 

2.                      HERSIENING (REVISIE), APPÈL (KERKRAAD, RING, SINODE), GRAVAMEN (LEERSTELLIGE BESWAAR), PROSEDURELE BESWAAR
  • Besluite van kerklike vergaderings is bindend, maar dit kan herroep, gewysig of vervang word by wyse van hersiening (revisie), gravamen (leerstellige beswaar) of appèl (in die geval van kerkraad, ring, sinode). In die geval van die Algemene Sinode geskied dit deur middel van ’n prosedurele beswaar.
    • Hersiening (revisie) behels die hersiening van ’n bestaande besluit, tydens dieselfde of ’n volgende vergadering op versoek van ’n lid van die
    • ’n Gravamen (leerstellige beswaar) is ’n ernstige beswaar teen ’n besluit wat die Algemene Sinode geneem het oor leerstellige aangeleenthede en word gebruik om ’n ernstige beroep hieroor op die Algemene Sinode te doen.

2.1.3. Appèl behels ’n beroep op ’n meerdere vergadering wanneer ’n lidmaat en/of kerkvergadering ’n ernstige beswaar het oor ’n kerkvergadering se besluit.

2.1.4 ’n Prosedurele beswaar is ’n beswaar in terme van ’n kerkordelike prosedurele ongerymdheid tydens ’n vergadering van die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde.

2.2.              HERSIENING (REVISIE) VAN BESLUITE
  • Prosedure en hantering van hersiening (revisie)
    • Besluite wat geneem is, mag alleen na vooraf kennisgewing deur ’n lid van die vergadering en met die toestemming van die vergadering, in hersiening (revisie)

 

geneem word. Kennisgewing geskied óf tydens die vergadering waar die besluit(e) geneem is, óf in die agenda vir die volgende vergadering. (Sien Reglement van Orde)

  • Hersiening (revisie) kan toegestaan word indien oortuigend aangevoer word dat in die bespreking van die saak waaroor dit gaan, aan sekere aspekte daarvan glad nie, of nie voldoende aandag gegee is nie en/of daar later inligting na vore gekom het, en/of omstandighede sodanig verander het wat hersiening van die besluit noodsaaklik maak.
  • Die aansoek om hersiening (revisie) word op skrif gestel, aan die vergadering voorgelê en die vergadering beslis met meerderheidstem of die hersiening (revisie) toegestaan Indien toegestaan, is die saak weer oop vir bespreking. Die aansoek om hersiening (revisie) moet duidelik aandui watter besluite van die vergadering ter sprake is, en hoe die besluite moontlik gewysig kan word.
  • Tydens die behandeling van die aansoek om hersiening (revisie) kan ʼn nuwe voorstel of amendement(e) opnuut ingedien word. Die vergadering kan tot ’n gewysigde of ander besluit kom, of die vorige besluit kan gehandhaaf of herroep
  • Indien die hersieningsvoorstel (revisie) goedgekeur is, vervang dit die vorige besluit(e).
  • Besluite tydens die vergadering:
    • Wanneer kennis van hersiening (revisie) met betrekking tot besluite van dieselfde vergadering gegee word, word die redes verstrek waarom hersiening (revisie) aangevra word, maar ’n beredenering van die saak waaroor die besluit handel, word nie toegelaat nie.
    • Nadat kennis van hersiening (revisie) gegee is, besluit die vergadering of hersiening (revisie) toegestaan word.
    • Indien hersiening (revisie) toegestaan word, word die besluit tydens die vergadering in behandeling geneem op ʼn tydstip soos deur die voorsitter gereël.
  • Besluite van die verlede:
    • Kerkraadsvergaderings:
      • Wanneer kennis van hersiening (revisie) gegee word, word die redes verstrek waarom hersiening (revisie) aangevra word, maar ʼn beredenering van die saak waaroor die besluite handel, word nie toegelaat nie.
      • Nadat kennis van hersiening (revisie) gegee is, besluit die vergadering of hersiening (revisie) toegestaan word.
      • Indien hersiening (revisie) toegestaan word, word die besluit by ʼn volgende vergadering in behandeling geneem.
    • Meerdere vergaderings:
      • Besluite van meerdere vergaderings word na vooraf skriftelike kennisgewing in behandeling geneem.

 

  • Verslae van kommissies/taakspanne en beskrywingspunte waar nuwe aanbevelings oor vorige besluite gemaak word, word geag genoegsame skriftelike kennisgewing van hersiening (revisie) te wees.

 

3.                      GRAVAMEN (LEERSTELLIGE BESWAAR)
  • ’n Gravamen (leerstellige beswaar) is ’n ernstige beswaar teen ’n besluit wat die Algemene Sinode geneem het ten opsigte van ’n leerstellige aangeleentheid.
  • Alleen ’n kerkvergadering of sy gevolmagtigde kan ‘n gravamen (beswaar) by die Algemene Sinode indien.
  • ‘n Gravamen (beswaar) wat sy oorsprong by ‘n lidmaat, kerkraad of ring het, word met ‘n motivering na die betrokke samestellende sinode of moderamen of diensraad gestuur.
  • Die betrokke sinodale vergadering of sy gevolmagtigde neem die gravamen (beswaar) van die lidmaat, kerkraad of ring in behandeling en stuur die gravamen (beswaar) met bykomende kommentaar na die Algemene Sinode.
  • Die gravamen (beswaar) moet minstens ‘n jaar voor die volgende sitting van die Algemene Sinode by die Algemene Sekretaris ingedien word.
  • Die ATR besluit oor die ontvanklikheid van die gravamen (leerstellige beswaar) met verslag aan die moderamen van die Algemene Sinode.
  • Indien die gravamen (leerstellige beswaar) ontvanklik is, word dit vir oorweging aan die volgende Algemene Sinode voorgelê.
  • Indien die gravamen (leerstellige beswaar) nie ontvanklik is nie, word die betrokke kerkvergadering wat die gravamen ingedien het na verslag aan die ASM skriftelik in kennis gestel van die redes waarom die gravamen (leerstellige beswaar) nie ontvanklik is nie.
  • Indien die gravamen (beswaar) ontvanklik is, verwys die ASM of sy gevolmagtigde (dagbestuur van die ASM) dit na ‘n taakspan vir hantering met verslag aan die Algemene Sinode.
  • Die taakspan kan die indiener van die gravamen (leerstellige beswaar) vooraf aanhoor met die oog op die hantering van die beswaar.
  • Alle gravamina (leerstellige besware) word volledig in die agenda van die Algemene Sinode opgeneem.
  • Vir die aanvaarding vir ‘n gravamen (beswaar) word ‘n tweederdemeerderheid vereis (vergelyk artikel 44.4).

 

4.                      APPÈL
  • ALGEMENE SAKE
    • ’n Lidmaat of ’n kerkvergadering wat ’n ernstige beswaar het op grond van die Bybel, die belydenis en/of die Kerkorde teen ’n besluit van ’n kerkraad, ring of sinode (streeksinode) kan appèl by ’n meerdere kerkvergadering teen daardie besluit aanteken.

 

  • Kennis van appèl word binne 21 kalenderdae nadat die besluite van die kerkvergadering in werking tree, ingedien.
  • Die gronde vir appèl word binne 21 kalenderdae na die kennisgewing van appèl ingedien by die skriba van die kerkvergadering by wie daar appèl aangeteken
  • Daar kan nie meer as een keer oor dieselfde saak by dieselfde vergadering appèl aangeteken word nie.
    • In terme van Artikel 65.2 en 65.3 van die Kerkorde kan daar oor leerstellige sake en bevoegdheidsaangeleenthede van gelegitimeerdes tot by die Algemene Sinode geappelleer Oor ander sake wat met die tug verband hou, kan daar nie verder as die sinode geappelleer word nie.
  • Wanneer ’n appèl ingedien word, besluit die appèlliggaam oor die moontlikheid om die uitvoering van die besluit op te skort. Indien opskorting oorweeg word, verkry die appèlliggaam die mening van die betrokke kerkvergadering of sy gevolmagtigde oor redes waarom die besluit nie opgeskort moet word nie en neem daarna ’n besluit.
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde appèlliggaam, kan waar toepaslik, die saak éérs vir herderlike sorg, versoeningsaksie, kerklike mediasie of die hantering daarvan as ’n geskil verwys (vergelyk Funksionele Besluite: Riglyne vir die Beslegting van Kerklike Geskille).
    • Indien geskilbeslegting nie die gewenste resultaat lewer nie, gaan die appèl
    • As deel van geskilbeslegting kan die kerkvergadering wat die besluit geneem het waarteen geappelleer word, eers deur die meerdere vergadering of sy gevolmagtigde versoek word om die appellant aan te hoor en die besluit reg te stel. Indien die besluit nie na bevrediging van die appellant gewysig word nie, gaan die appèl voort.
4.2                APPÈL TEEN BESLUITE VAN DIE KERKRAAD
  • Lidmate van die gemeente wat ’n ernstige beswaar het op grond van die Bybel, die belydenis en/of die Kerkorde teen ’n besluit van die kerkraad, kan binne die toegelate tyd (vergelyk 4.1.2 en 4.1.3) skriftelik by die ring daarteen appelleer. Die appellant gee daarvan kennis aan die kerkraad.
  • Die gronde vir appèl wat later daarop volg, word aan die skriba van die ring of sy gevolmagtigde appèlliggaam gestuur.
  • Die kerkvergadering wat die besluit geneem het waarteen geappelleer word, kan eers besluit om die appellant aan te hoor. Indien die kerkraad of sy gevolmagtigde besluit om eers die appellant aan te hoor, word die ring of sy gevolmagtigde binne 14 kalenderdae na die ontvangs van die kennisgewing van appèl daarvan in kennis gestel. Die ring of sy gevolmagtigde bepaal die tydsraamwerke waarbinne so ’n gesprek of ontmoeting moet Die ring

 

of sy gevolmagtigde kan ’n persoon of persone aanwys om die ontmoeting as waarnemer by te woon.

  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde appèlliggaam, kan waar toepaslik, die saak éérs vir herderlike sorg, versoeningsaksie, kerklike mediasie of die hantering daarvan as ’n geskil verwys (vergelyk Funksionele Besluite: Riglyne vir die Beslegting van Kerklike Geskille).
    • Indien die optrede waarna in 2.4 verwys word nie die gewenste resultaat lewer nie, gaan die appèl voort.
    • As deel van die optrede waarna in 4.2.4 verwys word, kan die kerkvergadering wat die besluit geneem het waarteen geappelleer word, eers deur die meerdere vergadering of sy gevolmagtigde versoek word om die appellant aan te hoor en die besluit reg te stel. Indien die besluit nie na bevrediging van die appellant gewysig word nie, gaan die appèl voort.
4.3.              APPÈL TEEN BESLUITE VAN DIE RING OF SY GEVOLMAGTIGDE
  • Lidmate of ’n kerkraad van ’n ringsgemeente wat ’n ernstige beswaar het op grond van die Bybel, die belydenis en/of die Kerkorde teen die besluit(e) van die ring of sy gevolmagtigde, kan binne die toegelate tyd (vergelyk 4.1.2 en 4.1.3) skriftelik by die sinode daarteen appèl aanteken. Die appellant gee daarvan kennis aan die ring.
  • Die gronde vir appèl wat later daarop volg, word aan die skriba van die sinode of sy gevolmagtigde appèlliggaam gestuur.
  • Die kerkvergadering wat die besluit geneem het waarteen geappelleer word, kan eers besluit om die appellant aan te hoor. Indien die ring of sy gevolmagtigde besluit om eers die appellant aan te hoor, word die sinode of sy gevolmagtigde binne 14 dae na die ontvangs van die kennisgewing van appèl daarvan in kennis gestel. Die sinode of sy gevolmagtigde bepaal die tydsraamwerke waarbinne so ’n gesprek of ontmoeting moet plaasvind. Die sinode of sy gevolmagtigde kan ’n persoon of persone aanwys om die ontmoeting as waarnemer by te woon.
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde appèlliggaam, kan waar toepaslik, die saak éérs vir herderlike sorg, versoeningsaksie, kerklike mediasie of die hantering daarvan as ’n geskil verwys (vergelyk Funksionele Besluite: Riglyne vir die Beslegting van Kerklike Geskille).
    • Indien die optrede waarna in 3.4 verwys word nie die gewenste resultaat lewer nie, gaan die appèl voort.
    • As deel van die optrede kan die kerkvergadering wat die besluit geneem het waarteen geappelleer word, eers deur die meerdere vergadering of sy gevolmagtigde versoek word om die appellant aan te hoor en die besluit reg te stel. Indien die besluit nie na bevrediging van die appellant gewysig word nie, gaan die appèl voort.

 

4.4.              APPÈL TEEN BESLUITE VAN ’N SINODE OF SY GEVOLMAGTIGDE
  • Lidmate of ’n kerkraad of ’n ring wat ’n ernstige beswaar het op grond van die Bybel, die belydenis en/of die Kerkorde teen die besluit(e) van ’n sinode of sy gevolmagtigde, kan binne die toegelate tyd (vergelyk 4.1.2 en 4.1.3) skriftelik by die Algemene Sinode daarteen appelleer. Die appellant gee daarvan kennis aan die sinode.
  • Die gronde vir appèl wat later daarop volg, word aan die Algemene Sekretaris van die Algemene Sinode gestuur.
  • Die kerkvergadering of sy gevolmagtigde appèlliggaam, kan waar toepaslik, die saak éérs vir herderlike sorg, versoeningsaksie, kerklike mediasie of die hantering daarvan as ’n geskil verwys (vergelyk Funksionele Besluite: Riglyne vir die Beslegting van Kerklike Geskille).
    • Indien die optrede waarna in 4.3 verwys word nie die gewenste resultaat lewer nie, gaan die appèl voort.
  • Die sinode wat die besluit geneem het of sy gevolmagtigde, waarteen geappelleer word, kan eers besluit om die appellant aan te hoor. Indien die sinode of sy gevolmagtigde besluit om eers die appellant aan te hoor, word die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde binne 14 kalenderdae na die ontvangs van die kennisgewing van appèl daarvan in kennis gestel. Die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde bepaal die tydsraamwerke waarbinne so ’n gesprek of ontmoeting moet plaasvind. Die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde kan ’n persoon of persone aanwys om die ontmoeting as waarnemer by te woon.
  • Die beslissing van die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde appèlliggaam is finaal ten opsigte van daardie aangeleenthede wat tot sy bevoegdheid behoort.
4.5                PROSEDURELE BESWAAR TEEN BESLUITE VAN DIE ALGEMENE SINODE OF SY GEVOLMAGTIGDE (ALGEMENE SINODALE MODERAMEN)
  • ’n Sinode (of sy gevolmagtigde) wat op grond van prosedurele ongerymdhede volgens die Kerkorde ernstig beswaard is (sien 3.5) oor besluit(e) van die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde (ASM) kan binne 21 kalenderdae nadat die notule van die vergadering beskikbaar is, skriftelik kennis van ’n beswaar by die Algemene Sekretaris Die Algemene Sekretaris stel die moderatuur in kennis van die beswaar wat ontvang is en stuur dit aan die Algemene Taakspan Regte.
  • Die beswaargronde met motivering word skriftelik binne 21 kalenderdae ná die kennisgewing van die beswaar aan die Algemene Sekretaris verskaf. Die Algemene Sekretaris stuur die skriftelik gemotiveerde beswaargronde aan die Algemene Taakspan Regte.
  • By ontvangs van die prosedurele beswaar kan die ATR besluit om die beswaarde(s) te ontmoet ten einde die aangeleentheid te bespreek en tot ’n moontlike vergelyk te kom oor die beswaargronde en die hantering

 

Indien daar nie ’n bevredigende ooreenkoms bereik word nie, gaan die formele hantering van die beswaar voort.

  • By die ontvangs van die beswaar oor prosedurele ongerymdhede wys die Algemene Taakspan Regte ’n onafhanklike tribunaal van minstens drie persone aan om die beswaar te oorweeg. Die tribunaal van minstens drie persone word saamgestel uit regspraktisyns wat NG lidmate is, en ten minste een kerkregkundige wat nie lid was van die betrokke vergadering Daar mag egter nooit meer kerkregkundiges as regspraktisyns in die tribunaal wees nie. Die indiener van die prosedurele beswaar staan in vir die werklike koste (sien 4.6.5 van hierdie reglement) van die lede van die tribunaal.
  • Die tribunaal oorweeg die skriftelik gemotiveerde beswaargronde nadat die skriftelike kommentaar (repliek) van die Algemene Sinode of sy gevolmagtigde verkry is.
    • Die tribunaal oordeel oor die dringendheid van die Indien die tribunaal oordeel dat die beswaar sonder nadelige gevolge vir die kerk kan oorstaan na die volgende vergadering van die Algemene Sinode, stel die tribunaal die persoon wat die prosedurele beswaar ingedien het, asook die ASM, in kennis daarvan en sien die Algemene Sekretaris toe dat die saak op die agenda van die volgende Algemene Sinode geplaas word.
  • Indien die tribunaal van mening is dat die aangeleentheid dringend hanteer moet word, neem hy dit in behandeling en kom tot ’n bevinding en stel die persoon wat die beswaar ingedien het, asook die ASM, in kennis van die bevinding.
  • Die bevinding van die tribunaal is
  • Maatreëls tot beskikking van die tribunaal:
    • In geval van ernstige prosedurele foute wat die betrokke besluit(e) onwettig maak, word die besluit(e) ter syde gestel.
    • In geval van prosedurele foute wat nie die integriteit van die besluit aantas nie, word die Algemene Sinode gewys op die prosedurele fout wat gemaak is.
    • In die geval van geen wesentlike prosedurele foute nie, word die beswaar van die hand gewys.
4.6.              HANTERING VAN APPÈL DEUR KERKVERGADERINGE OF HULLE GEVOLMAGTIGDE APPÈLLIGGAME
  • Indien ’n kerkvergadering nie self ’n appèl of beswaar aanhoor nie, word ’n appèlliggaam van minstens drie lede deur die kerkvergadering of sy gevolmagtigde aangewys om die appèl te Die appèlliggaam kan kundige lidmate koöpteer. Die vergadering van die appèlliggaam is ’n geslote vergadering.
  • ’n Lidmaat of ’n kerkvergadering wat ’n appèlstuk wil indien, moet binne 21 kalenderdae nadat die vergadering se goedgekeurde notule beskikbaar gestel is, of nadat die bevindinge van ’n tug- en/of dissiplinêre ondersoek bekend gemaak

 

is, by die meerdere vergadering daarvan kennis gee. In die geval van ’n kerkraad moet die kennisgewing van appèl binne 21 kalenderdae nadat die besluit geneem is, ingedien word.

  • Die appellant moet binne 21 kalenderdae nadat daar kennis van appèl gegee is, aan die appèlliggaam ’n skriftelike uiteensetting van die gronde van/redes vir die appèl (ter sake dokumentasie ingesluit) voorsien, anders verval die reg op appèl.
  • Die skriba van die appèlliggaam voorsien die kerkvergadering, of sy gevolmagtigde teen wie se besluit daar geappelleer word, asook enige ander partye (bv. klaer of aangeklaagde in die geval van ’n tugsaak) van die gronde van appèl en verkry binne 21 kalenderdae nadat die gronde van/redes vir die appèl ingedien is, die kerkvergadering wat die besluit(e) geneem het, asook enige ander party betrokke, se skriftelike reaksie daarop (ter sake dokumentasie, waaronder alle dokumente, notules, transkripsies, ensovoorts, moet ingesluit word) en besorg dit aan die appèlliggaam.
  • Die appellant word by die indiening van die appèl in kennis gestel dat, indien die appèl van die hand gewys word, die uiteindelike koste van die saak van die appellant gevorder mag word, indien die betrokke appèlliggaam só besluit. Die appellant moet skriftelike instemming met die reëling betuig. Indien die appellant dit nie doen nie, verval die appèl. Die appellant is geregtig om vooraf ’n aanduiding te kry van die beraamde koste.
  • Die appèlliggaam vergader binne 21 kalenderdae na die ontvangs van die antwoord van die kerkvergadering wat die besluit geneem het, op die appèl en beslis so spoedig moontlik daaroor.
  • Die appèlondersoek geskied op grond van die skriftelike uiteensetting van die appellant se gronde vir appèl (met ter sake dokumentasie) en op grond van die skriftelike reaksie van die kerkvergadering op die appellant se gronde vir appèl (met ter sake dokumentasie).
  • Appèlle met betrekking tot prosedurele foute en tug/dissipline van individue, word in ’n geslote vergadering hanteer. Wanneer die appèl afgehandel is, is die appèl, die gronde vir die appèl, die reaksie van die kerkvergadering, asook die notules van die appèlliggaam ter insae vir enige iemand wat met opgaaf van redes insae sou wou hê. Sulke inligting sal nie sonder baie goeie redes weerhou word nie. Die koste van ’n appèlsaak word beperk tot die billike koste verbonde aan die vergader-, reis-, duplisering- en administratiewe uitgawes.
4.7                MIDDELE TOT BESKIKKING VAN ’N APPÈLLIGGAAM
  • Na oorweging van ’n appèl kan die appèlliggaam, die appèl op een van die volgende wyses hanteer:
    • die appèl in geheel of gedeeltelik toestaan, of
    • die appèl in geheel of gedeeltelik afwys, of
    • indien die appèl berus op wesenlike onreëlmatighede, stel die appèlliggaam die besluit van die betrokke kerkvergadering tersyde.

 

  • Indien die appèlliggaam die appèl in geheel of gedeeltelik toestaan, word die betrokke kerklike vergadering se besluit/uitspraak, waar van toepassing, na die betrokke kerkvergadering of gevolmagtigde ondersoekliggaam terugverwys vir
  • In die geval van ’n ondersoekliggaam, kan die kerkvergadering na wie die saak terugverwys is, ʼn nuwe gevolmagtigde ondersoekliggaam aanwys om die saak van nuuts af te ondersoek.
4.8                BESLISSING VAN DIE APPÈLLIGGAAM
  • Die appèlliggaam kom tot ’n beslissing oor die appèl en notuleer ook die rede(s) daarvoor. Die appellant en die kerkvergadering teen wie se besluit(e) geappelleer is, word skriftelik in kennis gestel van die beslissing en die rede(s) daarvoor.
  • Indien die appèl betrekking gehad het op die bevoegdheid van ’n gelegitimeerde, word die Algemene Taakspan Predikantesake binne 14 dae in kennis gestel van die beslissing van die appèlliggaam.

 

REGLEMENT 24

                      REGLEMENT VIR KERKLIKE GOEDERE

 

1.                     ALGEMENE SINODALE GOEDERE
  • ADMINISTRASIE VAN ALGEMENE SINODALE GOEDERE1
    • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NG Kerk) in algemene sinodale verband is ’n regspersoon en die Algemene Sinode, of ander gevolmagtigde(s) deur die Algemene Sinode aangewys, is sy orgaan. Die NG Kerk is dus eienaar van alle roerende en onroerende goedere wat deur die Algemene Sinode beheer en verkry
    • Vaste eiendom word in die naam van die Nederduitse Gereformeerde Kerk Algemene Sinode
    • Algemene sinodale kerklike goedere word geadministreer deur die Algemene Taakspan Fondse en Bates ingevolge besluite van die Algemene Sinode.2
    • Die Algemene Taakspan Fondse en Bates is bevoeg om in opdrag van die Algemene Sinode enige regshandeling te verrig en om tussentydse beleggings te maak wat verband hou met die beskikking, verkryging, ontvangs van testamentêre bemakings, vervreemding, beswaring of versekering van die betrokke bates, onderhewig daaraan:
      • dat die inkomste en eiendom van die Algemene Sinode, met inbegrip van eiendom of inkomste wat deur enige gevolmagtigde van die Algemene Sinode bestuur word, nie aan enige persoon uitgekeer mag word nie, maar uitsluitlik aangewend mag word vir die beoefening van die aktiwiteite (openbare weldade) van die Algemene Sinode; en
      • dat niks wat hierin bepaal is, die betaling te goeder trou belet van redelike besoldiging (synde vergoeding wat nie oormatig is nie, inaggenome wat algemeen as redelik geag word in die openbare weldaadorganisasie-sektor en met betrekking tot die diens gelewer) aan enige werknemer of beampte van die Algemene Sinode vir dienste wat sodanige persoon werklik aan die Algemene Sinode gelewer het nie; en met insluiting van
        • die ontvang van oordrag van alle eiendomme, goedere of fondse van die ontbinde Raad van Kerke en die gefedereerde rade;

 

 

1  Kerklike goedere [versamelnaam vir besittings] sluit in alle roerende en onroerende besittings soos eiendomme en fondse, skenkings en bemakings, asook handelsware of koopware, materiaal en stof.

2 Die Algemene Sinode het in 2013 bevestig dat met die ontbinding van die Algemene Sinodale Sendingkommissie (ASSK) en die Algemene Kommissie vir Diens van Barmhartigheid (AKDB) volgens besluit van die Algemene Sinode in 2004, die Algemene Diensgroep Diensgetuienis (ADD) die gemagtigde orgaan van die Algemene Sinode as regspersoon geword het. Die Algemene Sinode het in 2013 bevestig dat met die ontbinding van die Algemene Jeugkommissie volgens besluit van die Algemene Sinode in 2004, die Algemene Diensgroep Gemeente-ontwikkeling (ADGO) die gemagtigde orgaan van die Algemene Sinode as regspersoon geword het. Die Algemene Sinode het in 2013 bevestig dat met die ontbinding van die Algemene Diensgroep Gemeente-ontwikkeling (ADGO) en die Algemene Diensgroep Diensgetuienis (ADD), die Algemene Sinodale Moderamen die gemagtigde orgaan van die Algemene Sinode as regspersoon geword het.

 

  • die verkryging van eiendomme, roerend en/of onroerend, deur skenking, erflating, aankoop, huur of op enige ander wyse; en
  • die behoud van ’n belegging in die vorm van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit (of enige bate in so ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit) wat dit as ’n skenking, bemaking of erflating verkry, in die vorm waarin dit verkry is mits dit voldoen aan die wet en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID.
  • In geval van die uittrede van al die sinodes in terme van Artikel 36 van die Kerkorde óf die ontbinding van die Algemene Sinode word alle eiendomme, goedere en fondse tussen die samestellende sinodes na verhouding van die getal belydende lidmate binne die gebied van elke sinode ten tye van die ontbinding
  • Die Algemene Taakspan Fondse en Bates administreer die algemene sinodale kerklike goedere, met dien verstande dat die taakspan
    • deurlopend sal verseker dat daar voldoen word aan die kerkordelike bepalinge, reglemente en besluite van die Algemene Sinode en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID;
    • die volgende beheer- en bestuursdokumente vir goedkeuring voorlê:
      • aan die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen (ASM) wanneer nodig, die reglemente, aktes van oprigting en/of konstitusies van al die betrokke strukture en afsonderlike kerklike regsentiteite wat aan die taakspan finansiële verslag doen, asook enige voorgestelde wysigings daaraan; en
      • aan die Bedryfspan jaarliks, die onderstaande finansiële bestuursinligting ten opsigte van alle strukture en ander regsentiteite soos verwys na in 1.1.6.2.1, naamlik
        • goedgekeurde geouditeerde finansiële state van die vorige finansiële jaar; 1.1.6.2.2.2 die goedgekeurde begroting vir die huidige finansiële jaar; en

1.1.6.2.2.3 enige ander toepaslike finansiële bestuursinligting soos deur die Bedryfspan versoek; asook

  • volledige registers moet byhou van alle vaste bates en eiendomme, alle skenkings en bemakings, asook beleggings van die Algemene Sinode en dit moet ook as sodanig in die staat van finansiële posisie van die Algemene Sinode getoon word.
1.2                SKENKINGS EN BEMAKINGS
  • Alle skenkings en bemakings aan die Algemene Sinode word deur die Algemene Taakspan Fondse en Bates hanteer en bestuur in oorleg met die Algemene Taakspan Regte. Wanneer skenkings en bemakings volgens wetlike eise anders hanteer moet word, moet die korrekte voorskrifte nagekom word met verantwoording aan die Algemene Sinode. Die Algemene Sinode sal nie ’n skenking wat herroeplik op aandrang van die skenker is, vir ander redes as die wesenlike versuim om aan die aangewese oogmerke en voorwaardes van bedoelde skenking te voldoen (met inbegrip van enige wanvoorstelling met betrekking tot die belastingaftrekbaarheid daarvan ingevolge Artikel 18A van die

 

wet) aanvaar nie: met dien verstande dat ’n skenker nie enige voorwaarde mag oplê wat bedoelde skenker of enige verbonde persoon met betrekking tot bedoelde skenker in staat kan stel om enige direkte of indirekte voordeel uit die aanwending van die skenking te verkry nie.

  • Indien ’n skenking/bemaking vir ’n spesifieke doel gemaak word, moet dit ten behoewe van daardie gespesifiseerde doel aangewend word.
  • Indien ’n skenking/bemaking vir ’n goedgekeurde projek gedoen word, mag die betrokke projekspan dit daarvoor aanwend.
  • Indien ’n projekspan ’n skenking/bemaking wil aanwend vir ’n doel of projek waarvoor daar nog nie goedkeuring ontvang is nie, moet die advies en goedkeuring van die Algemene Taakspan Fondse en Bates eers verkry word.
  • In geval die Algemene Taakspan Fondse en Bates nie goedkeuring gee nie, mag die projekspan hom na die ASM wend.
  • Om eiendomme, roerend en/of onroerend, te verkoop, te verruil, te verhuur, te skenk of op enige ander manier te vervreem, te verbind, in pand, as sekuriteit te gee, of op enige ander wyse te beswaar, met dien verstande dat:
    • skenkings slegs gemaak mag word ter bevordering van die doelstellings van die Algemene Sinode volgens Artikel 43 óf aan teologiese studente óf aan predikante/diensleraars, werknemers en amptenare in diens van kerkvergaderinge van die NG Kerk, asook aan godsdienstige, liefdadigheids- en/of opvoedkundige inrigtings wat ingevolge die bepalings van die wet en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID van belasting vrygestel is;
    • slegs sekuriteit gegee mag word vir die verpligtinge van die Algemene
1.3                 BELEGGING VAN FONDSE
  • Om gelde onder sy beheer te belê en om sodanige beleggings te gelde te maak, op te vra, te kanselleer, te sedeer, te verander of andersins daarmee te handel met dien verstande dat
    • Die Algemene Taakspan Fondse en Bates die verantwoordelikheid het om die Algemene Sinode se beleggingsportefeulje deurlopend te beskerm deur te verseker dat die nodige maatreëls in plek is.
    • Beleggings word slegs gedoen in terme van die Algemene Sinode se goedgekeurde beleggingsbeleid.
    • Die Algemene Sinode se strategiese bateverdeling jaarliks saamgestel word na inagneming van die Algemene Sinode se begrote bedryfsuitgawes en dat die allokasie in ooreenstemming moet wees met Regulasie 28-beperkings wat die pensioenfondswet voorstel.
    • Die beleggingskomissie van die taakspan die beleggingsbeleid en -strategie van die Algemene Sinode deurlopend moet nakom, met dien verstande dat die Algemene Taakspan Fondse en Bates nieteenstaande bostaande beperkings, ’n skenking of bemaking belê in ooreenstemming met die voorgeskrewe vereistes soos deur die skenker/bemaker bepaal.

 

1.4                REGSGEDINGE OF DISPUTE OOR ALGEMENE SINODALE KERKLIKE GOEDERE
  • In alle regsgedinge of dispute oor algemene sinodale kerklike goedere tree die Algemene Taakspan Fondse en Bates sonder meer bepaalde lasgewing, sowel eisend as verwerend, ten behoewe van die Algemene Sinode op, ná raadpleging van die Algemene Taakspan Regte.
  • Ten einde hierdie handelinge te verrig, word alle amptelike dokumente onderteken deur twee lede van die Algemene Taakspan Fondse en Bates wat daartoe deur die Algemene Sinode of die ASM gemagtig is.
  • Die Algemene Sinode het geen aanspraak op die eiendomme, goedere en fondse wat aan die samestellende sinodes, ringe of kerkrade behoort en onder afsonderlike reglemente besit en beheer word nie.
  • Waar enige vaste eiendom aan die Algemene Sinode geskenk of nagelaat word ten behoewe van ’n werksaamheid of inrigting binne die gebied van ’n sinode, word dit met wedersydse instemming vir beheer en administrasie opgedra aan die betrokke sinode om vir die werksaamhede of inrigting aangewend te word.
  • Eiendomme wat voor die totstandkoming van die Algemene Sinode van die NG Kerk in gefedereerde verband gevestig was (soos byvoorbeeld die eiendomme onder die toesig en beheer van die Algemene Sondagskoolkommissie) het in 1962 met kerkvereniging die eiendomme van die NG Kerk in die algemene sinodale verband Transportaktes van sodanige eiendomme wat op naam van die verskillende sinodes geregistreer staan, kan met die oog op besparing van koste, onveranderd bly. Enige handeling in verband met sodanige eiendomme geskied egter in terme van die bepalings van hierdie reglement. Hierdie eiendomme kan verbind of vervreem word volgens die bepalings van die Kerkorde van die betrokke sinode in wie se naam dit geregistreer is, slegs nadat die Algemene Taakspan Fondse en Bates in oorleg met die Algemene Taakspan Regte en die Algemene Sinode/ASM daaroor besluit het.

 

2.                     SINODALE GOEDERE
  • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NG Kerk) in sinodale verband is ’n regspersoon en die sinode, of ander gevolmagtigde(s) deur die sinode aangewys, is sy orgaan.
  • Die NG Kerk is dus eienaar van alle roerende en onroerende goedere wat deur die sinode beheer en verkry word en vaste eiendom word in die naam van die Nederduitse Gereformeerde Kerk Sinode …………………………….. (voeg in die amptelike naam van die betrokke sinode) geregistreer.
  • Sinodale kerklike goedere word geadministreer ingevolge besluite van die
  • Die sinode of sy gevolmagtigde is bevoeg om enige regshandeling te verrig en om tussentydse beleggings te maak wat verband hou met die beskikking, verkryging, ontvangs van testamentêre bemakings, vervreemding, beswaring of versekering van die betrokke bates, onderhewig daaraan

 

  • dat die inkomste en eiendom van die sinode, met inbegrip van eiendom of inkomste wat deur enige gevolmagtigde van die sinode bestuur word, nie aan enige persoon uitgekeer mag word nie, maar uitsluitlik aangewend mag word vir die beoefening van die aktiwiteite (openbare weldade) van die sinode; en
  • dat niks wat hierin bepaal is, die betaling te goeder trou belet van redelike besoldiging, synde vergoeding wat nie oormatig is nie, inaggenome wat algemeen as redelik geag word in die openbare weldaadorganisasie-sektor en met betrekking tot die diens gelewer aan enige werknemer of beampte van die sinode vir dienste wat sodanige persoon werklik aan die sinode gelewer het nie; en met insluiting van
  • die verkryging van eiendomme, roerend en/of onroerend, deur skenking, erflating, aankoop, huur of op enige ander wyse; en
  • die behoud van ’n belegging in die vorm van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit (of enige bate in so ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit) wat dit as ’n skenking, bemaking of erflating verkry, in die vorm waarin dit verkry is, mits dit voldoen aan die wet en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID.
  • Volledige registers moet bygehou word van alle vaste bates en eiendomme, alle skenkings en bemakings, asook beleggings van die sinode en dit moet ook as sodanig in die staat van finansiële posisie van die sinode getoon word.

 

3.                     RINGSGOEDERE
  • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NG Kerk) in ringsverband is ’n regspersoon en die ring, of ander gevolmagtigde(s) deur die ring aangewys, is sy
  • Die ring is dus eienaar van alle roerende en onroerende goedere wat deur die ring beheer en verkry word en vaste eiendom word in die naam van die Nederduitse Gereformeerde Ring
  • Die ring se kerklike goedere word geadministreer ingevolge besluite van die
  • Die ring of sy gevolmagtigde is bevoeg om enige regshandeling te verrig en om tussentydse beleggings te maak wat verband hou met die beskikking, verkryging, ontvangs van testamentêre bemakings, vervreemding, beswaring of versekering van die betrokke bates, onderhewig daaraan dat
    • die inkomste en eiendom van die ring, met inbegrip van eiendom of inkomste wat deur enige gevolmagtigde van die ring bestuur word, nie aan enige persoon uitgekeer mag word nie, maar uitsluitlik aangewend mag word vir die beoefening van die aktiwiteite (openbare weldade) van die ring; en
    • niks wat hierin bepaal is, die betaling te goeder trou belet van redelike besoldiging (synde vergoeding wat nie oormatig is, inaggenome wat algemeen as redelik geag word in die openbare weldaadorganisasie-sektor en met betrekking tot die diens gelewer nie) aan enige werknemer of beampte van die ring vir dienste wat sodanige persoon werklik aan die ring gelewer het nie); en met insluiting van

 

  • die verkryging van eiendomme, roerend en/of onroerend, deur skenking, erflating, aankoop, huur of op enige ander wyse; en
  • die behoud van ’n belegging in die vorm van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit (of enige bate in so ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit) wat dit as ’n skenking, bemaking of erflating verkry, in die vorm waarin dit verkry is, mits dit voldoen aan die wet en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID.
  • Volledige registers moet bygehou word van alle vaste bates en eiendomme, alle skenkings en bemakings asook beleggings van die ring.

 

4.                     GEMEENTELIKE GOEDERE
  • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk (NG Kerk) in gemeenteverband is ’n regspersoon en die kerkraad, of ander gevolmagtigde(s) deur die kerkraad aangewys, is sy orgaan.
  • Die gemeente is dus eienaar van alle roerende en onroerende goedere wat deur die kerkraad beheer en verkry word en vaste eiendom word in die naam van die Nederduitse Gereformeerde Gemeente……………………………………………………………………
  • Gemeentelike kerklike goedere word geadministreer ingevolge besluite van die
  • Die kerkraad of sy gevolmagtigde is bevoeg om enige regshandeling te verrig wat verband hou met die beskikking, verkryging, ontvangs van testamentêre bemakings, vervreemding, beswaring of versekering van die betrokke bates, of tussentydse beleggings wat hiermee verband hou, onderhewig daaraan dat:
    • die inkomste en eiendom van die gemeente, met inbegrip van eiendom of inkomste wat deur enige gevolmagtigde van die kerkraad bestuur word, nie aan enige persoon of instansie uitgekeer mag word nie, maar uitsluitlik aangewend mag word vir die beoefening van die aktiwiteite (openbare weldade) van die gemeente;
    • niks wat hierin bepaal is, die betaling te goeder trou belet van redelike besoldiging (synde vergoeding wat nie oormatig is, inaggenome wat algemeen as redelik geag word in die openbare weldaadorganisasie-sektor en met betrekking tot die diens gelewer nie) aan enige werknemer of beampte van die gemeente vir dienste wat sodanige persoon werklik aan die gemeente gelewer het nie, en met insluiting van
      • die verkryging van eiendomme, roerend en/of onroerend, deur skenking, erflating, aankoop, huur of op enige ander wyse, asook
      • die behoud van ’n belegging in die vorm van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit (of enige bate in so ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit) wat dit as ’n skenking, bemaking of erflating verkry, in die vorm waarin dit verkry is, mits dit voldoen aan die wet en die vereistes van die belastingvrystellingseenheid van die SAID.
    • vervreemding van gemeentelike eiendom sal geskied, met approbasie van die gemeente en in oorleg met die ring, wat sal toesien dat dit teen ʼn markverwante

 

prys vervreem word en dat die inkomste wat daardeur gegenereer word, steeds aangewend word vir die beoefening van die aktiwiteite (openbare weldaad) van die gemeente (Artikel 31.2).

  • Volledige registers moet bygehou word van alle vaste bates en eiendomme, alle skenkings en bemakings, asook beleggings van die gemeente.

 

5.                     KERKLIKE REGSENTITEITE
  • Alhoewel die Algemene Sinode3 nie regsaanspreeklikheid aanvaar vir die werksaamhede en verpligtinge van afsonderlike kerklike regsentiteite (bv maatskappye, organisasie sonder winsoogmerk en openbare weldaadsorganisasies) waarvan die lede van die ASM die ledevergadering vorm óf waarvan die Algemene Sinode of die ASM die lede van die ledevergadering aanwys of laat aanwys nie, is dit vir die strategiese belyning en operasionele beplanning van die Algemene Sinode se werksaamhede noodsaaklik dat die finansiële inligting genoem in 2.6.3 ten opsigte van die afsonderlike kerklike regsentiteite (buiten die Algemene Sinode, sinodes, ringe en gemeentes) vir die Algemene Sinode en sy gevolmagtigde(s) beskikbaar moet wees en dat daar deurlopend voldoen moet word aan toepaslike wetgewing.
  • Die Algemene Sinode, of die ASM wanneer die Algemene Sinode nie in sitting is nie, beslis in gevalle waar die Algemene Taakspan Fondse en Bates en ’n ander gevolmagtigde van die Algemene Sinode, én/óf waar die Algemene Taakspan Fondse en Bates en ’n bepaalde regsentiteit waarvan die lede van die ASM die ledevergadering vorm, of die lede van die ledevergadering aanwys of laat aanwys, én/óf waar die afsonderlike regsentiteite onderling nie eenstemmigheid kan bereik nie.
  • Al die kerklike regsentiteite moet voldoen al die wetlike vereistes soos op die betrokke kerklike regsentiteit van toepassing.
  • Die reglemente, aktes van oprigting en/of konstitusies van kerklike regsentiteite, asook enige wysigings daaraan, word aan die Algemene Sinode/ASM via die Algemene Taakspan Fondse en Bates voorgelê en goedgekeur waar van
  • Aangesien die Algemene Sinode die rekeningkundige raamwerk “IFRS for SMEs excluding business combinations” vir sy eksterne oudit volg, hoef die finansiële state van ander kerklike regsentiteite nie gekonsolideer te word nie, tensy daar vir ’n spesifieke regsentiteit anders besluit word deur die Algemene

 

Die volgende afdelings is van toepassing op kerklike organisasies wat binne die grense van die RSA ressorteer.

6.                     DIE KERK4 SE OPENBARE WELDAADSORGANISASIES

 

3    Waar nodig ook van toepassing op sinodes, ringe en gemeentes.

4    Die Algemene Sinode, sinodes, ringe en gemeentes en ander kerklike regsentiteite

 

  • Die voorwaardes en vereistes vir ’n organisasie om as ’n openbare weldaadsorganisasie (OWO) goedgekeur te word, is vervat in Artikel 30 van die wet, terwyl die reëls wat die voorkeurbehandeling van ʼn OWO ten opsigte van belastingvrystelling vervat is in Artikel 10(1)(cN) van die Artikel 10(1)(cN) maak voorsiening vir die vrystelling van normale belasting van sekere ontvangstes en toevallings van goedgekeurde OWO’s. Sekere ontvangstes en toevallings van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit sal nogtans belasbaar wees.
  • Goedgekeurde OWO’s moet regdeur hulle bestaan voldoen aan die wet en verwante wetgewing. Indien ’n fidusiêre persoon skuldig bevind word aan ’n misdryf, kan hy/sy na skuldigbevinding ʼn boete opgelê word of tronkstraf kry vir ʼn periode wat nie twee jaar oorskry nie.
  • Die volgende vereistes is belangrik om na te kom:
    • Die enigste oogmerk van die OWO is om een of meer openbare weldaadsaktiwiteit, soos omskryf in Artikel 30(1) van die wet, op ’n nie- winsgewende grondslag en met ’n altruïstiese of filantropiese bedoeling, te
    • Geen aktiwiteit sal regstreeks of onregstreeks die ekonomiese eiebelang van enige fiduciarius of werknemer van die organisasie bevorder nie, anders as by wyse van redelike besoldiging.
    • Die OWO is verplig om ten minste drie (3) persone, wat nie verbonde persone met betrekking tot mekaar is nie, te hê om die fidusiêre verantwoordelikheid van bedoelde organisasie te aanvaar en geen enkele persoon regstreeks of onregstreeks die besluitnemingsbevoegdheid met betrekking tot daardie organisasie beheer nie: met dien verstande dat die bepalings van hierdie paragraaf nie van toepassing is nie op enige trust wat ingevolge die testament van ’n persoon wat voor of op 3l Desember 2003 te sterwe gekom het, opgerig is:
  • Adresverandering moet binne 60 dae aan die Kommissaris van die SAID verskaf word.
  • Enige verandering aan die konstitusie moet onmiddellik by die kommissaris aangemeld word.
  • Alle finansiële state moet vir vier jaar bewaar
  • Veranderinge ten opsigte van die drie fidusiêre persone moet onmiddellik by die kommissaris aangemeld word.
    • Die OWO word verbied om direk of indirek enige van sy fondse aan enige persoon uit te keer (behalwe in die loop van die beoefening van enige openbare weldaadsaktiwiteit) en dit word vereis om sy fondse alleenlik vir die oogmerk waarvoor dit ingestel is, aan te wend.
    • Die fondse van die OWO sal slegs aangewend word vir die oogmerk waarvoor dit ingestel is.
    • By ontbinding van die OWO sal die oorblywende bates oorbetaal word aan

 

  • enige soortgelyke OWO, wat goedkeuring ingevolge Artikel 30 van die wet geniet;
  • enige instelling, raad of liggaam wat ingevolge die bepalings van Artikel 10(1)(cA)(i) van die betaling van belasting vrygestel is, wat as enigste of vernaamste oogmerk die beoefening van enige openbare weldaadsaktiwiteit het; of
  • enige staatsdepartement of administrasie in die nasionale of provinsiale of plaaslike regeringsfeer van die republiek, soos in Artikel 10(1)(a) of (b) van die wet bedoel.
  • Die OWO is verbied om ’n skenking wat herroeplik op aandrang van die skenker is, vir ander redes as die wesentlike versuim om aan die aangewese oogmerke en voorwaardes van bedoelde skenking te voldoen, met inbegrip van enige wanvoorstelling met betrekking tot die belastingaftrekbaarheid daarvan ingevolge Artikel 18A, te aanvaar nie: Met dien verstande dat ’n skenker (behalwe ‘n skenker wat ’n goedgekeurde OWO is of ’n instelling, raad of liggaam is wat ingevolge Artikel 10(1)(cA)(i) van belasting vrygestel is en wat as sy enigste of vernaamste oogmerk het die beoefening van enige openbare weldaadsaktiwiteit) nie enige voorwaarde mag oplê wat bedoelde skenker of enige verbonde persoon met betrekking tot bedoelde skenker in staat kan stel om enige direkte of indirekte voordeel uit die aanwending van die skenking te verkry
  • ’n Afskrif van enige wysigings aan die konstitusie, trustakte, akte van oprigting en statute, of enige ander geskrewe stuk waarkragtens die OWO ingestel is, sal aan die kommissaris voorgelê word.
  • Geen oormatige besoldiging, inaggenome wat algemeen as redelik geag word in die sektor vir die diens gelewer, sal aan enige werknemer, amptenaar, lid of ander persoon betaal word nie en geen persoon sal ekonomies bevoordeel word op enige wyse wat nie in ooreenstemming is met sy funksie is nie.
  • Die OWO nie bewustelik ’n party is of was nie, of nie bewustelik toelaat, of toegelaat het, dat dit gebruik word as deel van ’n transaksie, handeling of skema waarvan die enigste of hoofdoel die vermindering, uitstel of vermyding is van die aanspreeklikheid vir enige belasting, reg of heffing wat by ontstentenis van bedoelde transaksie, handeling of skema, deur ’n persoon ingevolge hierdie wet of enige ander wet wat deur die kommissaris geadministreer word, betaalbaar sou wees of was.
  • Geen hulpbronne regstreeks of onregstreeks mag gebruik word om enige politieke party te ondersteun, bevorder of te opponeer nie.
  • Die OWO sal die vereiste Inkomstebelastingopgawe IT12EI (tesame met aanvullende dokumentasie, indien aangevra) indien. Alle inkomste en uitgawes moet verklaar word.
  • In die geval van ’n OWO wat fondse of bates voorsien aan enige vereniging van persone soos verwys in paragraaf (b)(iii) van die omskrywing van ’n ”openbare weldaadsaktiwiteit” in Artikel 30 van die Wet, redelike stappe sal neem om te verseker dat die fondse vir die doel waarvoor dit voorsien is, aangewend word.

 

  • ’n Goedgekeurde OWO ingevolge Artikel 18A(1)(b)(i) van die wet, moet ten minste 75% van die fondse wat ontvang is deur die organisasie by wyse van skenkings wat ingevolge hierdie artikel as ’n aftrekking kwalifiseer, uitkeer (of die verpligting aangaan om aldus uit te keer) binne ’n tydperk van twaalf maande vanaf die einde van die finansiële jaar waartydens bedoelde skenkings verkry
  • In die geval van OWO’s bepaal Artikel 63A van die wet:

’n OWO ingevolge Artikel 30(3) van die wet deur die kommissaris goedgekeur moet enige kapitaalwins of kapitaalverlies bepaal ten opsigte van ’n beskikking oor ’n bate verontagsaam, waar

  • die gebruik van daardie bate vanaf waardasiedatum deur daardie OWO nie gerig was op enige besigheidsonderneming of handelsaktiwiteite nie; of
  • wesenlik die geheel van die gebruik van daardie bate op en na waardasiedatum deur daardie OWO gerig is op
    • ’n doelstelling anders as die beoefening van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit; of
    • die beoefening van ’n besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit in Artikel 10(1)(cN)(ii)(aa), (bb) of (cc) van die wet beoog.
  • Vrystellings van die normale belasting: Artikel 10 van die wet bepaal die volgende: 5

van die normale belasting word vrygestel;

die ontvangste en toevallings van enige OWO ingevolge Artikel 30(3) van die wet deur die kommissaris goedgekeur, in die mate wat die ontvangste en toevallings verkry is, anders as uit enige besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit; of uit enige besigheidsonderneming of handelsaktiwiteit;

  • indien die onderneming of aktiwiteit
    • integraal en direk verwant is tot die enigste of vernaamste oogmerk van daardie OWO soos in paragraaf (b) van die omskrywing van “openbare weldaadsorganisasie” in Artikel 30 van die wet beoog;
    • beoefen of uitgevoer word op ‘n grondslag waarvan wesenlik die geheel gerig is op die verhaling van koste; en
    • wat nie onregverdige mededinging met betrekking tot belasbare entiteite tot gevolg het nie
  • indien die onderneming of aktiwiteit van ’n toevallige aard is en wesenlik onderneem word met vrywillige bystand sonder vergoeding;
  • indien die onderneming of aktiwiteit deur die minister by kennisgewing in die Staatskoerant goedgekeur is, met inagneming van
    • die omvang en welwillendheidsaard van die onderneming of aktiwiteit;
    • die direkte verband en verwantskap van die onderneming of aktiwiteit met die enigste of vernaamste oogmerk van die OWO;

5 Kyk ook INTERPRETATION NOTE: NO. 24 (Issue 2)

 

  • die winsgewendheid van die onderneming of aktiwiteit; en
  • die vlak van ekonomiese verwringing wat deur die belastingvrye status van die OWO wat die onderneming of aktiwiteit bedryf veroorsaak mag word; of
  • behalwe ’n onderneming of aktiwiteit ten opsigte waarvan item (i), (ii) of (iii) van toepassing is en nie meer is nie as die grootste van
    • vyf persent van die totale ontvangste en toevallings van daardie OWO gedurende die betrokke jaar van aanslag; of
    • R200

 

7.                     DEFINISIES
  • FIDUSIÊRE PERSOON EN PLIGTE
    • Die vereiste vir ʼn fidusiêre persoon is een wat ʼn vertrouensposisie beklee en verantwoordelik optree met besluitnemingsbevoegdheid met betrekking tot die besigheid van ʼn organisasie.
    • Fidusiêre persone
      • moet konflik van belange vermy;
      • mag nie die grense van hulle bevoegdhede oorskry nie;
      • moet deurgaans ʼn onbevange diskresie handhaaf; en
      • moet hulle bevoegdhede uitoefen vir die doel waarvoor dit toegeken
    • ’n Openbare Weldaadsorganisasie (OWO) moet ten minste drie onverbonde persone hê wat die fidusiêre verantwoordelikheid vir die organisasie
7.2                 KOMMISSARIS

Die Kommissaris van die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) word hieronder “kommissaris”.

7.3                 OPENBARE WELDAADSAKTIWITEIT

’n Openbare weldaadsaktiwiteit is

  • enige aktiwiteit in Deel I van die Negende Bylae van die wet gelys as
    • Godsdiens en Geloof
      • Die bevordering of beoefening van godsdiens wat dade van aanbidding, getuienis, onderrig en gemeenskapsdiens insluit, gebaseer op ’n geloof in ’n
      • Die bevordering en/of beoefening van ’n geloof ; en
    • enige ander aktiwiteit van tyd tot tyd deur die minister by kennisgewing in die Staatskoerant bepaal as van ’n welwillendheidsaard te wees, met inagneming van die behoeftes, belange en welvaart van die algemene publiek.
7.4                 OPENBARE WELDAADSORGANISASIE
  • Dis enige organisasie wat
    • ’n nie-winsgewende maatskappy is, soos omskryf in klousule a1 van die Maatskappywet 71 van 2008 of ʼn trust of ʼn vereniging van persone is wat in die republiek ingelyf, opgerig of gestig is; of

 

  • ʼn tak binne die republiek is van enige maatskappy, vereniging of trust opgerig, ingelyf of ingestel in ʼn land behalwe die republiek en wat van belasting op inkomste in daardie ander land vrygestel is;
  • Dis enige organisasie waarvan die enigste of hoofoogmerk die beoefening van een of meer openbare weldaadsaktiwiteite is, waar
    • al daardie aktiwiteite beoefen word op ’n nie-winsgewende grondslag en met ʼn altruïstiese of filantropiese bedoeling;
    • geen van daardie aktiwiteite bedoel is om regstreeks of onregstreeks die ekonomiese eie belang van enige fiduciarius of werknemer van die organisasie te bevorder nie, anders as by wyse van redelike besoldiging wat aan daardie fiduciarius of werknemer betaalbaar is; en
  • Dis enige organisasie waar
    • elke sodanige aktiwiteit deur daardie organisasie beoefen word vir die voordeel van, of algemeen toeganklik is, vir die algemene publiek, ingesluit enige sektor daarvan (behalwe klein en eksklusiewe groepe); en
    • enige aktiwiteit soos deur die minister ingevolge paragraaf (b) van die omskrywing van “openbare weldaadsaktiwiteit” in subartikel 30 (1) van die wet bepaal, of enige voorwaardes deur die minister ingevolge subartikel 30 (3)(a) van die wet voorgeskryf moet binne ’n tydperk van l2 maande ná die datum van publikasie van daardie aktiwiteit of daardie voorwaardes deur die minister in die Staatskoerant in die parlement ter tafel gelê word vir insluiting in die wet.
7.5                WET

Wet verwys na die Inkomstebelastingwet 58 van 1962 (soos gewysig).

 

REGLEMENT 25

        REGLEMENT VIR GESTUURDHEID VAN DIE NG KERK

 

1.                      DEFINISIE
  • Die missie van die Drie-enige God, Vader, Seun en Heilige Gees is om lewe en volheid aan die wêreld te gee. Die kerk is in diens van hierdie missie van God.
  • Deur die Woord en Gees vergader God vir Hom ’n Deur dié gemeente
    • laat God sy Woord verkondig,
    • bring Hy die gemeenskap van heiliges uit alle nasies tot stand,
    • laat Hy diens aan die wêreld in nood lewer,
    • laat Hy sy opdrag om die skepping en lewe te bewaar sigbaar tot uitdrukking bring, en
    • word sy geregtigheid en versoening Só laat Hy sy Koninkryk kom.
  • Die gestuurde kerk bedien die evangelie in al sy dimensies aan mense wat die evangelie nie ken nie of daarvan vervreemd is.
  • Elke gemeente is ’n gestuurde gemeente en so ook elke lidmaat van die
  • Gestuurdheid (missionale kerkwees) is die roeping van elke lidmaat, asook van die plaaslike Waar die omvang en ander omstandighede van die werk dit vereis, geskied dit in die kerkverband deur ringe en sinodes.
  • Waar binne een geografiese gebied meer as een kerkverband van die NG Kerkfamilie bestaan, word gestuurdheid in oorleg en samewerking met mekaar

 

2.                      UITVOERING
  • Kerklike betrokkenheid by God se missie
    • Die kerk is in diens van God se
    • Dit is die plig van die kerkraad om die gemeente te motiveer en toe te rus om as gestuurde gemeente betrokke te wees by die heilshandeling van God met die wêreld. Hierdie betrokkenheid sluit in persoonlike getuienis deur woord en lewe, die beoefening van geloofsgemeenskap, voorbidding, rentmeesterskap, die diens van barmhartigheid en die ywer vir reg en geregtigheid in die samelewing.
    • Vir die koördinering, stimulering en uitvoering van die getuienistaak benoem die kerkraad ’n gevolmagtigde wat die gestuurdheid van die gemeente hanteer.
    • Elke kerkraad onderneem gestuurde dienswerk, sowel binne as buite eie gemeentegrense, na gelang van omstandighede. In alle gevalle geskied hierdie dienswerk in oorlegpleging met, en waar moontlik in samewerking met, ander

 

lede van die NG Kerkfamilie (gemeente, ring of sinode) wat belang mag hê by die betrokke bedieninge.

  • Waar die omvang van die gestuurde dienswerk dit vereis, kan die kerkverband deur ring en sinode die kerkraad in die uitvoering van die dienswerk steun.
  • Die ring en sinode neem respektiewelik die verantwoordelikheid vir die gestuurde dienswerk in die ring- en sinodale gebied.
  • Waar gestuurde dienswerk buite die grense van die gemeente geskied, moet waar moontlik, skakeling en samewerking wees met ander gestuurde kerke en instansies wat reeds daar werksaam is.
  • Waar ’n sinode ’n gestuurde aksie begin met spontane bydraes van lidmate vanuit die kerk as geheel (byvoorbeeld ’n geloofsaksie), moet ander sinodes wie se lidmate daarby betrokke word, ook in die saak geken word.
  • Die Algemene Sinode bepaal die beleid vir die gestuurdheid van die NG
  • Deur middel van bedieninge op die terreine van byvoorbeeld mediese werk, onderwys, lektuurvoorsiening, tegniese hulpmiddels, sosio-ekonomiese opheffing, publieke getuienis teenoor die owerheid en missionêre barmhartigheidsdiens streef die NG Kerk daarna om die koninkryk van God op omvattende wyse met woord en daad te dien.
  • Toerusting vir gestuurdheid
    • Die NG Kerk aanvaar dit as taak en verantwoordelikheid om lidmate en ander werkkragte op te lei en toe te rus met die oog op eie gestuurde diens, asook met die oog op beskikbaarstelling van werkkragte, waar verlang of benodig, vir gestuurde diens by ander lede van die NG Kerkfamilie.
    • Die opleiding en toerusting vir eie gestuurde diens, asook gestuurde diens by ’n lid van die NG Kerkfamilie, geskied op die volgende wyse:
      • deur lidmate te aktiveer en te skool vir gestuurdheid met woord en daad;
      • deur gestuurde werkkragte op te lei en toe te rus vir ’n bepaalde deeltydse of voltydse diens waarvoor hulle ’n roeping het, of vir die dienswerk wat hulle gevra mag word om by ander lede van die NG Kerkfamilie te verrig; of
      • deur die opleiding van predikante/diens- en standplaasleraars vir gestuurde diens op die terreine van
        • die opbou van gemeentes tot gestuurde gemeentes;
        • die bediening op ’n bepaalde gestuurde bedieningsgebied;
        • die bediening as predikant/diens- en standplaasleraars by ’n ander lid van die NG Kerkfamilie waarheen die persoon beroep mag word;
        • ’n bediening van spesialiteitswerk op bepaalde terreine by ’n ander lid van die NG Kerkfamilie, indien daarvoor ’n behoefte bestaan; en/of
        • ’n bediening in die wêreldsending.
      • Lidmate in diens van ander kerke en organisasies

 

  • Die NG Kerk keur dit goed dat lidmate hulle by kerke en sendingorganisasies wat vir die kerk aanvaarbaar is, kan aansluit vir gestuurde diens, veral in ander wêrelddele, mits die kerk se belydenis nie in gedrang kom nie en die NG Kerk se beleid vir gestuurdheid daardeur gedien word. Vir hierdie soort diens word die volgende bepaal:
    • Die sinode of sy gevolmagtigde bepaal met watter kerke en organisasies ooreenkomste in dié verband aangegaan mag ’n Organisasie word geag ’n goedgekeurde organisasie te wees indien die werksaamheid van die organisasie ’n geestelike karakter dra, met die verkondiging van die Woord in regstreekse verband staan, en ten bate van die NG Kerk geag word.
    • Wanneer lidmate begerig is om by ’n erkende kerk of organisasie te gaan werk, word ’n ooreenkoms met daardie kerk of organisasie aangegaan oor aangeleenthede soos lewensonderhoud, toelaes, pensioenvoorsiening, en kerklike lidmaatskap van en toesig oor die betrokke werker.
    • Lidmate wat begerig is om gestuurde dienswerk buite ’n diensterrein van die NG Kerk te doen, verkry, indien nodig, ’n buitelandse reisattestaat van hul
    • Lidmate wat voornemens of begerig is om by so ’n erkende kerk of organisasie in te skakel, tree met die betrokke sinode of sy gevolmagtigde in verbinding.
  • Basis waarop met ander kerke en organisasies saamgewerk word
    • Die kerke en organisasies moet van Protestants-Christelike belydenis
    • NG Kerk werkers moet die vryheid hê om hul geloofsbeskouing ooreenkomstig die Drie Formuliere van Eenheid uit te leef.
    • Lidmate moet eweneens die vryheid behou om in beskouinge waaroor daar verskille tussen gelowiges bestaan, hul eie standpunt daarop na te hou.
    • Die NG Kerk werkers moet getrou bly aan die belydenis van die
  • Gelegitimeerdes in diens van ander kerke en organisasies
    • Ten opsigte van hul bedieningsbevoegdheid is daar drie kategorieë waarvolgens gelegitimeerdes in gestuurde diens gebruik kan word:
      • Predikante/diensleraars/standplaasleraars van die NG Kerk wat deur erkende kerke vir gestuurde diens beroep en bevestig word Hulle verkry bevoegdheid in die ander kerk, en verloor bevoegdheid in die NG Hulle kan egter vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake aansoek doen om die opskorting van bevoegdheid in die NG Kerk. Terugkeer na die NG Kerk geskied na suksesvolle colloquium doctum by die Algemene Kuratorium en die herstel van proponentsbevoegdheid deur die Algemene Taakspan Predikantesake, op voorwaarde dat daar jaarliks nie later nie as 31 Maart by die Algemene Taakspan Predikantesake aangemeld is en die registrasiegeld betaal is.
      • Predikante/proponente/diensleraars/standplaasleraars van die NG Kerk wat deur kerkvergaderings of hul gevolmagtigdes beroep en uitgestuur word vir ’n eie

 

gestuurde diens of vir gestuurde diens saam met ander kerke en/of organisasies word deur die kerkvergadering of sy gevolmagtigde benoem en bevestig.

Terwyl hulle lidmaatskap van die gemeente van die NG Kerk behou, deur die gemeente beroep en bevestig is én in diens van die gemeente/kerkverband bly, behou hulle die bevoegdheid van predikant/diensleraars/standplaasleraars solank hulle met hierdie opdrag besig is. Indien hulle lidmaat van die ander kerk word en in diens van daardie kerk tree, kan hulle vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake aansoek doen om opskorting van bevoegdheid in die NG Kerk. Terugkeer na die NG Kerk geskied na suksesvolle colloquium doctum by die Algemene Kuratorium en die herstel van proponentsbevoegdheid deur die Algemene Taakspan Predikantesake, op voorwaarde dat daar jaarliks nie later nie as 31 Maart by die Algemene Taakspan Predikantesake aangemeld is en die registrasiegeld betaal is.

  • Predikante/proponente/diensleraars/standplaasleraars van die NG Kerk wat in diens van ’n organisasie tree en daarom nie meer in diens van die NG Kerk of ander erkende kerk staan nie, kan vooraf by die Algemene Taakspan Predikantesake aansoek doen om die behoud van proponentsbevoegdheid/status as diensleraars en standplaasleraars.
  • Pensioenaandeel vir uitgestuurdes

’n Gemeente of die kerkverband wat ’n gelegitimeerde beroep/benoem, bevestig en uitstuur vir gestuurde diens saam met ander kerke en organisasies (vergelyk 2.5.1.2 hierbo), moet in belang van so ’n persoon deelhebber word van die pensioenfonds.

  • Lewensonderhoud en toelaes vir uitgestuurdes

’n Gemeente of die kerkverband wat ’n predikant/proponent/diensleraar/ standplaasleraar vir ’n eie gestuurde aksie of vir gestuurde diens saam met ander kerke en/of organisasies beroep/benoem, bevestig en uitstuur (vergelyk 2.5.1.2 hierbo), kan die lewensonderhoud en toelaes vir die predikant/proponent/diensleraar/ standplaasleraar op een van die volgende wyses reël:

  • Die gemeente/kerkverband is verantwoordelik vir die volle lewensonderhoud en toelaes, waarby die pensioenbydrae ingesluit is.
  • Die gemeente/kerkverband is verantwoordelik vir ’n kontraktuele gedeelte van die lewensonderhoud en toelaes én die pensioenbydrae.
  • Die ander kerk of sendingorganisasies neem kontraktueel verantwoordelikheid vir die volle lewensonderhoud en toelaes, maar die gemeente/kerkverband bly verantwoordelik vir die pensioenbydrae.
  • Kerklike inskakeling van uitgestuurdes

’n Predikant/proponent/diensleraar/standplaasleraar wat beroep, bevestig en uitgestuur word (vergelyk 2.5.1.2 hierbo), skakel as lidmaat en ampsdraers by die sturende gemeente in, onderhewig aan die volgende:

 

  • Indien dit vir ’n uitgestuurde onmoontlik is om sy lidmaatregte en ampsvoorregte in die plaaslike gemeente uit te oefen, word die persoon met ’n reisattestaat aan die sorg en toesig van ’n ander gemeente toevertrou.
  • Die uitgestuurde staan egter steeds onder die tug en/of dissipline van die sturende gemeente en die betrokke ring.
  • Indien die uitgestuurde nie aan die kerkregering kan deelneem nie, wat die bywoning van kerkraadsvergaderings en die afvaardiging na meerdere vergaderinge insluit, kan die ring daaraan vrystelling verleen en kan dit as sodanig in die diensooreenkoms opgeneem word.
  • Lidmaatskap en kerkverband
    • Gelowiges uit elke taal en nasie wat deur die gestuurde aksies van die NG Kerk vergader word en deur doop lidmate van die kerk van Christus word, vorm met alle gelowiges ’n eenheid in die ware geloof in Christus as lidmate van sy
    • Nuwe lidmate sal, waar moontlik, inskakel by ’n gemeente van die NG Kerkfamilie. By gebrek aan sodanige gemeente kan hulle, ná onderhandeling, by ’n ander kerk inskakel of kan daar, wanneer genoegsaam getalle bestaan, tot selfstandige gemeentevorming in die kerkverband oorgegaan word.
    • Ter wille van meer doeltreffende Woordbediening is dit wenslik dat elkeen “in sy eie taal praat oor die groot dinge wat God gedoen het” (Handelinge 2:11). Daarom behoort daarvoor ruimte te bestaan dat Woordbediening en aanbidding kan geskied met inagneming van eiesoortige taal- en kultuuragtergrond en
    • Indien ’n bepaalde groep gelowiges dit mettertyd sou verlang en omstandighede dit regverdig, kan daar ruimte vir hulle geskep word om in eie gemeenteverband op te tree, ooreenkomstig hul eie bedieningsbehoeftes binne die konteks van eie taal en kultuur, maar verkieslik word aansluiting gesoek by die bestaande kerk in die streek waarmee die kerk in die NG Kerkfamilie die nouste bande het.
    • Eie gemeentevorming impliseer ook die moontlikheid van eie breër verbande van ring en sinode. Hier sal faktore soos geografiese verwyderdheid, staatkundige bestel, en die behoefte aan inkleding van die evangelie in eie kulturele konteks ’n rol speel. Voorop bly egter staan dat die eenheidsband met die bestaande kerk in die NG Kerkfamilie in die streek sover moontlik behoue bly en steeds uitdrukking sal vind op die mees sinvolle en effektiewe wyse.
  • Die NG Kerkfamilie
    • Die NG Kerk aanvaar dat die eenheid van die kerk ’n onmisbare toetssteen is vir die egtheid en geloofwaardigheid van die kerk se getuienis in die wêreld (Kerk en Samelewing, par 83).
    • Daarom onderskryf die NG Kerk die ideaal van één kerkverband binne die NG Kerkfamilie (Kerk en Samelewing, par 236).

 

  • Met die oog op die opbou van die kerk tot gestuurde diens in die wêreld, onderskryf die NG Kerk die beginsel van wederkerige hulp en bystand ten opsigte van behoeftes binne die hele NG Kerkfamilie.
  • Solank die hele NG Kerkfamilie nog nie in een kerkverband verenig is nie, geld die volgende ten opsigte van die wedersydse beskikbaarstelling van werkkragte binne die NG Kerkfamilie:
    • Die NG Kerk kan predikante/diensleraars vir ander lede beskikbaar stel as hulle dit versoek. Hierdie leraars word in ooreenstemming met die kerkordes en bepalinge van die onderskeie kerkverbande beroep en bevestig, of soos ooreengekom in die ooreenkomste tussen die betrokke sinodes.
    • Predikante/diensleraars wat deur die NG Kerk beskikbaar gestel word en beroep en bevestig is in ’n ander kerkverband van die NG Kerkfamilie, se bevoegdheid en opsig en tug word bepaal deur die kerkorde van daardie kerkverband.
    • Die NG Kerk kan kundiges op die gebied van teologiese opleiding, jeugwerk, sending, evangelisasie, kerklike administrasie, diakonaat, ensovoorts op versoek van ’n ander lid van die NG Kerkfamilie vir tydelike diens in daardie kerkverband beskikbaar stel. Hulle posisie met betrekking tot die strukture van die ander kerkverband word by wyse van onderlinge ooreenkomste gereël.
    • Ander werkkragte uit die NG Kerk wat volgens ooreenkoms dienswerk in ’n lidkerk van die NG Kerkfamilie verrig, word lidmate van die betrokke kerk. In ’n gebied waar nie ’n gemeente van die NG Kerkfamilie bestaan nie, bly hulle lidmate van die NG Kerk.
  • Gesamentlike gestuurde diens
    • Die NG Kerk aanvaar gesamentlike gestuurde diens as verantwoorde Indien gestuurde diens in ’n gebied of land gedoen word waar daar reeds ’n kerk uit die NG Kerkfamilie bestaan, word samewerking gesoek.
    • Indien die NG Kerk in ’n gebied of land werk waar daar nog nie ’n gemeente van een van die lidkerke van die NG Kerkfamilie is nie, kan die NG Kerk self of saam met ander lidkerke werkkragte beroep, bevestig en uitstuur.
    • Waar geleentheid tot gesamentlike gestuurde diens voorkom, kan gesamentlike diensgroepe vir gestuurde diens van die betrokke lidkerke van die NG Kerkfamilie in die lewe geroep word om verantwoordelikheid vir die werk te
    • Gesamentlike gestuurde diens word gereël volgens onderlinge ooreenkoms tussen die betrokke kerkvergaderinge of hulle gevolmagtigdes.
  • Skakeling met die owerheid
    • Die kerk se roeping tot getuienis behels ook skakeling met die owerheid op alle vlakke, oor aangeleenthede op die terrein van getuienis.
    • Skakeling met die owerheid geskied volgens Artikel 67 van die Kerkorde.

 

REGLEMENT 26

 

1.                      BEPALING VAN DIE VERHOUDING TOT ANDER KERKE EN GROEPE
  • Die Woord van God is die primêre maatstaf en basis by die bepaling van die NG Kerk se houding teenoor en verhouding tot ander kerke en godsdienstige
  • Hoe ’n kerk die Bybel verstaan, die hoofsaak van die boodskap van die Bybel interpreteer en dit op die lewe toepas, staan uitgedruk in die kerk se belydenisskrif(te).
  • Die belydenisgrondslag wat die NG Kerk onderskryf en waaraan hy hom gebonde ag, is
    • Die drie ekumeniese belydenisse, naamlik die Apostoliese Geloofsbelydenis, die Geloofsbelydenis van Nicea en die Geloofsbelydenis van Athanasius, wat die NG Kerk met die meeste ander Christelike kerke deel.
    • Die drie Formuliere van Eenheid, naamlik die Nederlandse Geloofsbelydenis, die Heidelbergse Kategismus en die Dordtse Leerreëls, wat die NG Kerk met ’n aantal gereformeerde kerke deel, en wat die eiendomlike van die NG Kerk is.
  • Die NG Kerk se belydenisgrondslag is ondergeskik aan die Bybel en moet steeds daaraan getoets word.
  • Dit is nie voldoende dat ’n belydenis op papier staan of dat iemand dit op ’n stadium in die verlede onderskryf het nie. Daar moet ook gevra word of ’n bepaalde kerk en sy lidmate hulle daardeur gebonde ag en of die belydenis in ’n godvrugtige lewe konkreet word.
  • Die gesamentlike kriteria1 vir bepaling van die NG Kerk se houding teenoor en verhouding tot ander kerke en groepe is dus die wil van God Drie-enig, soos in die Bybel weergegee, en weerspieël in
  • die belydenis,
  • die Kerkorde,
  • die erediens, en
  • die Christelike lewenswandel, diens en

 

2.                      GROEPERINGE VAN DIE CHRISTENDOM
  • Om kerke en Christelike groepe in te deel, is moeilik omdat sekeres in meer as een kategorie pas en ander nêrens. Verder moet daar rekening gehou word met die feit dat kerke nie staties is nie, maar gedurig besig is om te verander, asook dat sekere kerke gekenmerk word deur ’n patroon van wyduiteenlopende modaliteite wat

1     Vergelyk Agenda van die Algemene Sinode 1994, p 66, 14.2.1 tot 14.2.5 vir ’n bespreking van dié kriteria.

 

onder een struktuur gehuisves word. Oor die aard en graad van die NG Kerk se verhouding tot onderstaande kerke word deur die Algemene Sinode beslis (vergelyk ook 3.1.2, 3.1.4, 3.2 en 3.3 hieronder).

  • Hier word uitgegaan van die groot groeperinge van die Christendom soos dit in die geskiedenis ontvou het, naamlik:
    • Gereformeerde kerke

Waaronder die Familie van NG Kerke, die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika, die Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika, die Afrikaanse Protestantse Kerk, die Presbiteriaanse Kerke (Uniting Presbyterian Church in Southern Africa, Evangelical Presbyterian Church), die Church of England in Southern Africa, die United Congregational Church of Southern Africa, die Volkskerk van Afrika, die Calvyn Protestantse Kerk en die Rynse Kerk.

  • Ander Protestantse kerke

Waaronder die Lutherse kerke, die Anglican Church of Southern Africa (die Anglikaanse Kerk), die Methodist Church of Southern Africa, die Baptiste Kerke (in onderskeiding van die charismatiese baptiste kerke) en die Evangelies Gereformeerde Kerk.

  • Pinkster en Charismatiese kerke

Die pinkstergroepe, byvoorbeeld die Apostoliese Geloofsending van Suid-Afrika, die Volle Evangelie Kerk, die Pinkster Protestantse Kerk en die Assemblies of God. Charismatiese groepe, byvoorbeeld die Hatfield Christian Church/Centre en Rhema. Ander, byvoorbeeld die Kerk van die Nasarener, Lede in Christus en die Sewende Dag Adventiste.2

  • Nie-Reformatoriese Kerke

Waaronder die Rooms Katolieke Kerk en die Oosters Ortodokse Kerke.

  • Afrika Onafhanklike Kerke
  • Ander groepe

Waaronder die Jehovasgetuies, die Christian Science, die Church of Jesus Christ of the Latter Day Saints (die Mormone) en die Apostelkerke (die Ou Apostoliese Kerk, die Nuwe Apostoliese Kerk, die Apostel Eenheid, die Twaalf Apostels, ensovoorts).

 

3.                      PRAKTIESE TOEPASSING VAN DIE KRITERIA
  • Samewerking met ander Christelike kerke
    • Die NG Kerk stel hom ten doel om op verantwoordelike wyse, sonder prysgawe van die eie standpunt, met ander Christelike kerke saam te werk ter bevordering van die Koninkryk van God.
    • Die graad en wyse van samewerking sal in elke geval bepaal word deur die graad van ooreenstemming ten opsigte van belydenis, kerkorde, erediens en die Christelike lewenswandel van die betrokke kerk (vergelyk 1.6 hierbo).

 

2     Hierdie twee kerke word vir praktiese redes hier geplaas.

 

  • Ekumene moet deur alle kerkvergaderinge beoefen word, te wete die Algemene Sinode, sinodes, ringe en Dit is nodig om te beklemtoon dat plaaslike ekumene op die agenda van elke kerkraad moet bly.
  • Die Algemene Sinode bepaal die beleid oor die aard en graad van ekumeniese verhoudinge (vergelyk Artikel 70 van die Kerkorde).
  • Assosiasie
    • Nadat ’n formele aansoek ontvang en beoordeel is, kan die Algemene Sinode met ’n tweederdemeerderheidstem goedkeuring verleen dat ander kerke of kerkgemeenskappe (ingesluit gemeentes van ander kerke) in assosiasie met die NG Kerk tree.
    • Die graad en wyse van assosiasie word in elke geval bepaal deur die graad van ooreenstemming ten opsigte van belydenis, kerkorde, erediens en die Christelike lewenswandel, diens en getuienis van die betrokke kerk of kerkgemeenskap.
    • ’n Ander kerk of kerkgemeenskap se assosiasieverbintenis met die NG Kerk word in ’n assosiasieooreenkoms vervat. In hierdie ooreenkoms word wedersydse voorregte en verpligtinge uitgespel, waaronder die wyse waarop daar oor-en-weer in die kerkvergaderinge sitting geneem (waarnemend, adviserend of stemhebbend) en aan die vergaderinge deelgeneem word. Ander reëlings kan insluit: wedersydse erkenning van opleiding en legitimasie, oor-en-weer aanvaarding van lidmaatskap, kanselruiling met die bevoegdheid om sakramente te bedien, gesamentlike werksaamhede, finansiële verpligtinge, die wyse waarop die assosiasie kan oorgaan tot inlywing by die NG Kerk, die wyse waarop die assosiasie beëindig kan word, ens.
  • Verlening van kerklike voorregte sonder oordrag van lidmaatskap
    • Die doop
      • Die doop word aan kinders van lidmate van kerke uit die eerste vier groeperinge, wat nie die verbondsdoop verwerp nie, bedien, mits hulle skriftelike verlof daartoe van die betrokke kerkraad of instansie van die kerk waaraan hulle behoort, ontvang het.
      • Lidmate van kerke uit die eerste vier groeperinge wat nie die verbondsdoop verwerp nie, kan, met toestemming van hulle eie kerkraad en na die dooponderhoud, toegelaat word om saam met hulle eggenoot/eggenote, wat lidmaat van die NG Kerk is, by te staan by die doopbediening van hulle kinders en ook op die vrae te antwoord.
      • Lidmate van kerke wat die verbondsdoop verwerp, persone uit groepering 5 en 6, asook mense wat Christus bely, maar nie formeel aan ’n kerk behoort nie, kan na die dooponderhoud toegelaat word om saam met hulle eggenoot/eggenote, wat lidmaat van die NG Kerk is, by te staan by die doopbediening van hulle kinders sonder dat die vrae aan hulle gestel word en hulle daarop moet antwoord.
      • Die kerkraad van ’n NG gemeente kan aan lidmate toestemming verleen om hulle kinders in ’n gemeente van ’n kerk uit die eerste twee groeperinge (vergelyk 2.1 en 2.2.2 hierbo) te laat doop.

 

  • Die nagmaal
    • In gemeentes van die NG Kerk mag besoekers die nagmaal gebruik op voorwaarde dat hulle toegang en vrymoedigheid daartoe in hulle eie gemeentes
    • Die volgende sou as moontlike voorbeeld kon dien van ’n uitnodiging tot deelname aan die nagmaal:

“Aangesien die kerk van Christus meer omvattend is as slegs hierdie gemeente word elkeen van u wat u persoonlike verlossing in Jesus Christus gevind het, in u eie gemeente toegang tot die nagmaal en vrymoedigheid daartoe het en wat u kan vereenselwig met die leer oor die nagmaal, soos dit in die formulier aan u voorgehou is, uitgenooi om aan hierdie nagmaalsfees deel te neem. Wie egter die genadewerk van God minag en tog deelneem, eet en drink ’n oordeel oor hulleself.”

  • In ekumeniese verhoudinge op sowel gemeentelike as sinodale vlak word wedersydse toeganklikheid, al dan nie, van die betrokke kerke bespreek en dienooreenkomstige gedragswyses bepaal.
  • Lidmate van ’n NG gemeente kan op besoek in ’n ander kerk nagmaal gebruik indien daardie kerk dit Lidmate behoort dus voortdurend ingelig te word oor die sin van die nagmaal en die implikasies wat dit het vir die wyse waarop ’n mens as nagmaalsgas in ander gemeentes en kerke optree. Hierdie inligting kan verskaf word deur die prediking, die inkleding van die liturgie en die kategese.
  • Oorkoms na ’n Nederduitse Gereformeerde Gemeente
    • Algemeen
      • Geloof in die God van die Heilige Skrif soos dit in die Formuliere van Eenheid tot uitdrukking kom, is die enigste voorwaarde om aan ’n NG gemeente as gemeente van Christus te behoort.
      • Lidmaatskap van alle NG gemeentes is oop vir enige gelowige wat die belydenis van hierdie kerk aanvaar.
      • Die opneem van lidmate uit ander kerke is in beginsel en praktyk ’n gemeentelike aangeleentheid wat onder die toesig van die kerkraad en in ooreenstemming met die kerkordelike bepalings plaasvind.
      • In elke geval waar iemand uit ’n ander kerk of groep na ’n NG gemeente wil oorkom/terugkom, moet ’n deeglike pastorale gesprek gevoer word oor alle aspekte van die leer en lewe van so iemand (vergelyk ook 6 hierbo) en oor die beweegredes vir die aansoek.
      • Tydens hierdie pastorale gesprek moet rekening gehou word met die feit dat nie alle lede van ’n bepaalde kerk dieselfde geestelike ingesteldheid en geestelike peil het of dieselfde opvattinge huldig nie.
    • Aanvaarding van doop
      • Die doop van persone uit ander kerke word aanvaar mits dit
    • geskied het in die Naam van die Drie-enige God Vader, Seun en Heilige Gees,
    • met water bedien is, en

 

  • bedien is deur ’n persoon wat afgesonder is vir die bediening van die Woord en die sakramente.
    • Die doop van persone wat in een van die Apostelkerke (waaronder die Ou Apostel Kerk, die Nuwe Apostel Kerk, die Apostel Eenheid en die Twaalf Apostels) gedoop is, word nie aanvaar nie.
  • Belydende lidmaatskap
    • In die pastorale gesprek met persone wat uit kerke uit die eerste twee groeperinge van kerke na ’n NG gemeente wil oorkom, word gelet op punte van verskil in leer en lewe sodat die persoon die leer van die NG Kerk heelhartig kan
    • Van persone uit kerke uit groepering 3 en 4 word naas die pastorale gesprek ook gedeeltelike of volledige onderrig met belydenis van geloof voor ’n kommissie van die kerkraad of voor die gemeente vereis.
    • Persone uit die vyfde en sesde groeperinge moet ’n deeglike kategese deurloop en openbare belydenis van geloof aflê.

 

4.                      EKUMENIESE BELEID
  • Uitgangspunte vir die NG Kerk met betrekking tot ekumeniese verhoudinge

Hierdie uitgangspunte moet saam gelees word met die volgende: (i) 1 tot 3 hierbo; (ii) Agenda Algemene Sinode 1994, p 66, 14.2.1-14.2.5; (iii) Die Ekumeniese Beleid, Agenda Algemene Sinode 1990, pp 61-64, Handelinge Algemene Sinode 1990, pp 546-549.

  • Die kerk van Christus is wêreldwyd één.
  • Die kerk van Christus is oor die grense van plek en tyd één.
  • Eenheid is ’n gawe aan en ’n roeping vir die kerk

Hierdie taak word veral ook op plaaslike vlak volvoer – hier word die kragtigste getuienis van eenheid tot stand gebring.Plaaslike kerke streef daarna om met die ware kerk van Christus (NGB Artikel 29) saam te aanbid, te getuig en te werk.

  • Eenheid en verskeidenheid

Eenheid is nie eendersheid nie.Die verskeidenheid van volke, tale, gebruike en kulture moet erken word. Ook die gevolglike ryk verskeidenheid in aanbidding, konfessionele uitdrukkings, formuliere en kerkstrukture. Die verskeidenheid mag egter nie tot geskeidenheid lei nie – dit is ’n verskeidenheid in die eenheid van Christus se kerk.

  • Eenheid in waarheid

Kerke streef daarna om saam die waarheid van die Woord van die Here, wat nie ter wille van eenheid prysgegee moet word nie, te soek.

  • Die NG Kerk en ekumeniese verhoudinge, bilateraal en multilateraal (ekumenies)
    • Die NG Kerk (Algemene Sinode) wil aktief bilaterale (een-tot-een) verhoudinge met ander Christelike kerke (denominasies) aanknoop, handhaaf en bevorder, beide op nasionale en internasionale vlak.

 

  • Oor die kerke met wie bilaterale verhoudinge aangegaan word, en die aard en graad van elke verhouding, besluit die Algemene Sinode op onder meer aanbeveling van die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer.
  • Die NG Kerk wil ook sy roeping tot die eenheid van die kerk bevorder en handhaaf deur in nasionale en internasionale ekumeniese organisasies en liggame op ’n multilaterale vlak (ekumenies) met ander kerke en organisasies in verhouding te tree.
  • Oor die ekumeniese organisasies of liggame met wie in verbinding getree word, en die aard en graad van die multilaterale verhoudinge, besluit die Algemene Sinode op aanbeveling van onder meer sy gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer.
  • Bilaterale kerklike verhoudinge

Bilaterale kerklike verhoudinge met ander kerke (nasionaal of internasionaal) kan bestaan uit:

  • Volle
  • Gedeeltelike
  • Insidentele
    • Volle verhoudinge (vergelyk 7.1 hieronder)
      • Volle verhouding met ’n ander kerk behels die volgende:
    • die stuur van afgevaardigdes na mekaar se sinodes;
    • die toelaat van leraars op mekaar se kansels;
    • die toelaat van mekaar se lidmate tot die nagmaalstafel;
    • gesamentlike optrede op terreine van gemeenskaplike verantwoordelikheid;
    • kommunikasie met mekaar oor sake van gemeenskaplike belang en kommer;
    • wedersydse opsig oor en sorg vir mekaar as kerke ten einde die eenheid van die kerk te bevorder;
    • die pastorale versorging van mekaar se lidmate wanneer hulle binne die grense van mekaar se kerke vestig; en
    • die wedersydse erkenning van mekaar se teologiese opleiding en gevolglike oor-en-weer beroepbaarheid van leraars met inagneming van spesifieke vereistes wat ’n kerk kan stel.
      • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, sien toe dat die bepalings rakende die volle verhouding met die ander kerk in ’n ooreenkoms beslag vind en nagekom word.
      • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, bly op hoogte van ontwikkelinge in dié kerke met wie die NG Kerk volle verhoudinge het en lig die Algemene Sinode gereeld daaroor in.

 

  • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, adviseer die Algemene Sinode oor die kerke met wie volle verhoudinge aangegaan en volgehou kan word.
  • Indien alle aspekte van ’n volle kerklike verhouding vanweë praktiese omstandighede nie kan gerealiseer nie, kan volle verhoudinge ten opsigte van sommige aspekte aangegaan word. Die doel moet steeds volle verhoudinge ten opsigte van alle fasette wees.
  • Gedeeltelike verhoudinge (vergelyk 7.2 hieronder
    • Die NG Kerk streef daarna om gedeeltelike kerklike verhoudinge na te streef en aan te gaan met kerke van gereformeerde oortuiging met wie die NG Kerk nie in volle verhouding staan nie.
    • Voorwaardes vir die aangaan van ’n gedeeltelike kerklike verhouding is: 4.3.2.2.1Wedersydse erkenning van ’n gemeenskaplike basis in gereformeerde

geloofsoortuiginge soos uitgedruk in reformatoriese belydenisskrifte.

4.3.2.2.2 ’n Wedersydse begeerte om ’n kerklike verhouding aan te gaan.

  • ’n Gedeeltelike verhouding word aangegaan met die veronderstelling dat dit tot ’n volle kerklike verhouding kan lei.
  • Samewerkingsooreenkomste, gesamentlike optrede ten opsigte van gemeenskaplike verantwoordelikhede, voortgaande kommunikasie oor sake van gemeenskaplike kommer en wedersydse sorg vir mekaar se lidmate, indien daartoe versoek, is moontlik met kerke met wie die NG Kerk in ’n gedeeltelike verhouding staan.
  • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, identifiseer met verantwoording aan die Algemene Sinode die kerke met wie die NG Kerk gedeeltelike verhoudinge wil aangaan en is, indien nodig, namens die NG Kerk verantwoordelik vir die samewerkingsooreenkomste, gesamentlike optredes, voortgaande kommunikasie en die implementering van die wedersydse versorging van lidmate, indien daartoe versoek.
  • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, adviseer die Algemene Sinode wanneer ’n gedeeltelike verhouding kan oorgaan in ’n volle verhouding.
  • Dialoogverhoudinge (vergelyk 7.3 hieronder
    • Die NG Kerk streef daarna om deur die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, in gereelde dialoog te tree met ’n wye verskeidenheid kerke wat nie noodwendig dieselfde belydenisgrondslag of standpunte het nie ten einde ingelig te word oor hulle kerklike lewe, verhoudinge en standpunte.
    • Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, identifiseer die kerke en voer die gesprekke op ’n gereelde basis met verantwoording aan die Algemene Sinode.
    • Benewens dat die dialoog kan lei tot gedeeltelike of volle kerklike verhoudinge, kan die gesprekke ook op kort termyn die moontlikhede van samewerking,

 

gesamentlike optredes en kommunikasie oor sake van gemeenskaplike kommer oorweeg en soos nodig verder voer.

  • Kontakverhoudinge (vergelyk 7.4 hieronder
    • Die NG Kerk wil ook die roeping tot ekumene uitvoer deur na aanleiding van behoeftes, omstandighede en geleenthede, insidentele kontak op te neem met ander kerke.
    • Die kontakverhoudinge word deur die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, behartig met verantwoording aan die Algemene Sinode.
  • Multilaterale kerklike verhoudinge (vergelyk 7.5 hieronder
    • Die NG Kerk wil sy ekumeniese roeping bevorder en uitbou deur
      • deel te wees van ekumeniese organisasies waar die Kerk met ander gereformeerde kerke kan saamwerk;
      • deel te neem aan ekumeniese organisasies, geselskappe en verenigings wat die Kerk sal toelaat om die ekumeniese verantwoordelikhede wyd, effektief en doeltreffend na te kom; en
      • verhoudinge met ekumeniese organisasies te
    • Oor die aard, graad en omvang van deelname aan ’n multilaterale ekumeniese organisasie, geselskap of vereniging, besluit die Algemene Sinode na ’n bestudering van die aard van ’n betrokke ekumeniese organisasie, soos dit gevind en gedemonstreer word in die grondwet, basiese uitgangspunte, verklarings, aktiwiteite en optredes van elke organisasie. Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, adviseer die Algemene Sinode hierin.
    • Grade van betrokkenheid by multilaterale organisasies kan, wat die NG Kerk betref, die volgende behels:
      • volle lidmaatskap – dit wil sê volle deelname, verkiesbaarheid tot posisies, aanvaarding van medeverantwoordelikheid vir besluite en aksies.
      • waarnemerlidmaatskap – dit wil sê die kerk neem net die handelinge en optredes van die betrokke organisasie waar, aanvaar nie verantwoordelikheid vir besluite en optredes nie en verteenwoordigers is ook nie verkiesbaar tot enige posisies
    • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer
      • Die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, word deur die ASM saamgestel en rapporteer aan die Algemene Sinode deur die
      • Ooreenkomstig die uitgangspunte van die NG Kerk vir ekumeniese betrekkinge en ander besluite van die Algemene Sinode, dra die Algemene Sinode dit op aan die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer om belangstelling in en verhoudinge met die kerk van Christus wêreldwyd (nasionaal en internasionaal) te handhaaf en te bevorder.

 

  • Die taak van die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, is soos volg:
    • Met betrekking tot kerke met wie die NG Kerk in volle verhouding is (vergelyk 4.7.1 hieronder):
      • Identifiseer kerke met wie die Algemene Sinode in volle verhoudinge kan tree en adviseer die Algemene Sinode daaroor.
      • Handhaaf noue en voortgesette verhoudinge met dié kerke met wie die Algemene Sinode besluit het om in volle verhouding te tree.
      • Bly ingelig oor ontwikkelinge in dié kerke met wie die Algemene Sinode volle verhoudinge aangegaan het en lig ook die Algemene Sinode dienooreenkomstig
      • Benewens die normale spektrum van vol verhoudinge beveel die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, by die Algemene Sinode aan watter spesifieke soort vol verhoudinge met elke kerk aangegaan moet word.
    • Met betrekking tot kerke met wie die NG Kerk in gedeeltelike verhoudinge is (vergelyk 4.7.2 hieronder):
      • Identifiseer kerke met wie die NG Kerk gedeeltelike verhoudinge wil aangaan en adviseer die Algemene Sinode daaroor.
      • Inisieer en/of maak kontak met kerke met wie die NG Kerk gedeeltelike verhoudinge sou kon aangaan. In hierdie proses kan van die volgende gebruik gemaak word
        • Uitnodigings kan na wedersyds afgevaardigdes se algemene sinodes (of die ekwivalent) gestuur word, waar die afgevaardigdes erken word en geleentheid kry om verteenwoordigers van die kerk te Die NG Kerk sou ook aan die afgevaardigde van die ander kerk geleentheid kon gee om kortliks groete oor te dra.
        • Indien daar nie van wedersydse ekumeniese afgevaardigdes gebruik gemaak word nie, kan daar per skrywe gekommunikeer word. Verslag word aan die Algemene Sinode gedoen.
        • Daar kan ook wedersyds van persone of instellinge gebruik gemaak word wat per geleentheid by ’n kerk besoek kan aflê.
        • Agendas, handelinge en die Kerkorde en ander amptelike dokumente kan gereeld aan die ander kerk gestuur word.
        • Bedink weë waarop die NG Kerk tot diens kan wees en dit onder die aandag van die ander kerk(e) kan bring, soos byvoorbeeld geleenthede vir opleiding van predikante en ander werkkragte, beskikbaarheid van onderrigmateriaal, of enige ander vorm van diens wat die NG Kerk sou kon lewer. Daar moet ook kennis geneem word van die dienste wat ander kerke sou kon lewer.

 

  • Met betrekking tot kerke met wie die NG Kerk in dialoog/kontak is (vergelyk 4.7.3 en 4.7.4 hieronder):

In uitvoering van die standpunt van die NG Kerk om betrekkinge met ander kerke te bevorder en te handhaaf, gee die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer, deur studie en kontak – soos die geleentheid hom voordoen – uitvoering aan die beleidstandpunt van die Kerk. Dit gebeur deur dialoog of ander vorme van kontak met

  • kerke wat belangstel om een of ander vorm van verhouding aan te gaan;
  • kerke wat spesifiek met die NG Kerk ’n verhouding wil aangaan;
  • kerke wat hulle bande met die NG Kerk verbreek het of hulle om een of ander rede teruggetrek het uit ’n vorige verhouding; en
  • kerke van verskillende historiese of konfessionele agtergronde wat bereid is om sake van gemeenskaplike belang of oor sake wat opklaring verg, te praat of te kommunikeer.
    • Met betrekking tot multilaterale verhoudinge (vergelyk 7.5 hieronder):
  • dien as kontakliggaam van die NG Kerk met ekumeniese organisasies; en
  • dien as die skakelliggaam tussen die NG Kerk en dié ekumeniese liggame of organisasies met wie die NG Kerk betrekkinge het. Ten opsigte van hierdie liggame/organisasies moet die Algemene Sinode se gevolmagtigde wat die ekumeniese verhoudinge hanteer
  • hulle aktiwiteite bestudeer en die Algemene Sinode met ’n verslag en aanbevelings dien; en
  • persone identifiseer wat die NG Kerk by die onderskeie organisasies/liggame verteenwoordig.
  • stel ondersoek in na verskillende ekumeniese organisasies, neem dit waar, bestudeer dit en doen daaroor aan die Algemene Sinode verslag.
    • Ekumene in ander staatkundige bedelings
      • Aan samestellende sinodes wat in state buite die Republiek van Suid-Afrika (bv Namibië) is, word die reg verleen om selfstandige ekumeniese verhoudinge aan te gaan en uit te bou binne die raamwerk van die besluite van die Algemene
      • In die aanwysing van afgevaardigdes na ekumeniese liggame, moet die Algemene Sinode rekening hou met die feit dat die algemene sinodale verband in verskillende state funksioneer.
    • Die stand van sake van die NG Kerk se ekumeniese verhoudinge

Onderstaande is die stand van sake sedert Oktober 2013. Die Moderamen van die Algemene Sinode (ASM) word gereeld op hoogte gehou van die toedrag van sake.

 

  • Kerke met wie die NG Kerk in vol verhoudinge staan (vergelyk 3.1 hierbo)
    • Die Familie van NG Kerke in Suid-Afrika, naamlik die Verenigende Gereformeerde Kerk in Suider-Afrika, die Nederduitse Gereformeerde Kerk in Afrika en die Reformed Church in Africa
    • Die lede van die NG Kerkfamilie buite Suid-Afrika (volle verhoudinge word onderhandel kragtens besluit van die Algemene Sinode 2011) naamlik die Dutch Reformed Church in Botswana, Swaziland Reformed Church, Reformed Church in Zimbabwe, Reformed Church in Zambia, Church of Central Africa Presbyterian (Nkhoma Synod), Church of Central Africa Presbyterian (Harare Synod), Igreja Reformada em Moḉambique en Reformed Church of East Africa
    • Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika 4.7.1.4Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika
    • Christian Reformed Church in North America
    • Christian Reformed Churches of Australia
    • Reformed Church in Japan
    • Christian Reformed Church in Sri Lanka
    • Reformed Church in Hungary
    • Gereformeerde Evangeliese Kerk van Australië
    • Afrikaanse Christenkerk van Nieu-Seeland
  • Kerke met wie die NG Kerk in gedeeltelike verhoudinge staan (vergelyk 4.3.2 hierbo)
    • Die Volkskerk van Afrika en Calvyn Protestantse
    • Gedeeltelike verhoudinge word kragtens besluite van die Algemene Sinode onderhandel met die Uniting Presbyterian Church in Southern Africa, Uniting Church in Australia, Church of Jesus Christ in Madagascar, Communauté Evangélique du Congo, Protestantse Kerk in Nederland, Verenigde Protestantse Kerk in België, Voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland, en Lesotho Evangelical Church in Southern Africa.
  • Kerke met wie die NG Kerk in dialoog is (vergelyk 3.3 hierbo)
    • Evangelische Kirche Deutschland
    • Apostoliese Geloofsending van Suid-Afrika
    • Methodist Church of Southern Africa
    • Rooms-Katolieke Kerk van Suid-Afrika
    • Anglican Church of South Africa
    • Evangelical Lutheran Church in Southern Africa (NT)
    • Federasie van Switserse Protestantse Kerke
    • Presbyterian Church of Australia
    • Presbyterian Church (USA)
    • Reformed Churches in New Zealand
    • United Congregational Church in Southern Africa

 

  • Kerke met wie die NG Kerk in kontakverhoudinge is (vergelyk 3.4 hierbo)
    • Afrikaanse Protestantse Kerk
    • Church of England in South Africa
    • Rynse Kerk
  • Multilaterale verhoudinge (vergelyk 3.5 hierbo) Die NG Kerk is lid van die
    • Wêreldgemeenskap van Gereformeerde Kerke (WGGK) [World Communion of Reformed Churches (WCRC)]
    • Gemeenskap van Gereformeerde Kerke in Afrika (GGKA) [Communion of Reformed Churches in Africa (CRCA)]
    • Suid-Afrikaanse Raad van Kerke (SARK)
    • Council of Churches in Namibië
    • The Evangelical Alliance of South Africa (TEASA)
    • Conventus van Reformatoriese Kerke
    • Tussenkerklike Raad (TKR)
    • All Africa Conference of Churches (AACC) 4.7.5.9World Reformed Fellowship

4.7.5.10 Die Algemene Sinode het die NG Kerk se lidmaatskap van die volgende liggame goedgekeur en dit is tans in proses van afhandeling: Wêreldraad van Kerke (WRK), World Reformed Fellowship (WRF) en Global Christian Forum (GCF)

 

REGLEMENT 27

 

 

1.                      VERMEERDERING/AFSTIGTING VAN GEMEENTES
  • Algemene reëlings
    • Die uitbreiding van die kerk en die gevolglike vermeerdering van gemeentes is die roeping en plig van ’n groeiende en lewenskragtige kerk.
    • Indien ongesensureerde belydende lidmate oortuig is van die noodsaaklikheid van die stigting van ’n nuwe gemeente, moet hulle ’n skriftelike versoek tot die kerkraad Die versoekskrif moet die volgende insluit: (1) ’n ondersoek na die lewensvatbaarheid van ’n nuwe gemeente, (2) moontlike plekke van aanbidding,

(3) begroting, (4) voorstelle oor leierskorps vir die gemeente en die toerusting van leiers.

  • Indien die kerkraad oordeel dat daar genoeg rede vir die stigting van ’n nuwe gemeente is, gee hy verlof dat die lidmate wat die nuwe gemeente wil vorm, mag oorgaan tot gemeentestigting. Dit beteken ook dat die betrokke lidmate ’n ooreenkoms met die kerkraad onderteken om die nuwe gemeente te stig.
    • Die ooreenkoms om die nuwe gemeente te stig moet voorstelle bevat oor die wyse waarop die gemeente se bediening sal geskied, asook voorstelle oor die wyse waarop en wanneer ’n predikant bekostig sal word.
    • Wanneer die kerkraad oortuig is van die wenslikheid van die stigting van ’n nuwe gemeente en dat dit lewensvatbaar is, stuur die kerkraad die versoekskrif en die ooreenkoms kragtens artikel 31.4 van die Kerkorde saam met aanbevelings oor die volgende sake aan die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde:
      • die voorgestelde naam en grense van die nuwe gemeente; of
      • indien die gemeente nie geografies saamgestel word nie, die bedieningsfokus van die nuwe gemeente. Die bedieningsfokus sluit die volgende moontlike in
        • kerkplanting in snelgroeiende gebiede of gebiede waar die sosio-ekonomiese omstandighede verander,
        • kerkplanting waar bestaande gemeentes nie meer aan bedieningsbehoeftes kan voldoen nie,
        • kerkplanting waar geen gemeente funksioneer nie, en
        • kerkplanting waar bestaande gemeente(s) kwynend is, soos blyk uit ’n dramatiese daling in lidmaatgetalle en ’n ernstige daling in finansiële vermoë van gemeente(s);
      • die ooreenkoms tot gemeentestigting; en
      • aanverwante sake wat die aandag van die ring moet

 

  • Wanneer by die ring aansoek gedoen word om die stigting van ’n gemeente, beoordeel die ring die ingekome stukke en indien die ring oordeel dat die nuwe gemeente in staat sal wees om te bestaan, word verlof tot gemeentestigting
  • Die stigting van ’n nuwe gemeente geskied deur die ring of die ring se gevolmagtigde op las van die ring, tydens ’n vergadering waarvan vier weke vooraf in die Kerkbode kennis gegee is, en waarheen die belanghebbendes uit die betrokke gemeente(s) opgeroep is. Die betrokke lidmate het deur die ondertekening van die ooreenkoms reeds die stigting van die gemeente goedgekeur en stem op hierdie vergadering nie weer oor die saak nie.
  • Tydens hierdie vergadering stel die ring of die ring se gevolmagtigde die grense van die gemeente so duidelik moontlik vas en gee ’n noukeurige beskrywing van die grense van reeds bestaande gemeentes wat met die grense van die nuwe gemeente Indien die ring of die ring se gevolmagtigde toestemming gee dat die nuwe gemeente nie geografies saamgestel word nie, word die bedieningsfokus van die nuwe gemeente so duidelik moontlik bepaal (vergelyk 1.1.3.2.2 hierbo).
  • Tydens hierdie vergadering wat onder leiding van die ring of die ring se gevolmagtigde staan, word die kerkraadslede van die nuwe gemeente met opsteek van hande verkies en wel deur die belydende lidmate wat deur hul handtekeninge reeds tot die stigting van die gemeente ooreengekom het.
  • Die bevestiging van hierdie kerkraadslede geskied sonder afkondiging van hul name deur die konsulent, of op sy versoek, deur ’n ander predikant binne die kerkverband. Indien daar teen ’n persoon wat verkies is, beswaar ingebring word, word die persoon se bevestiging uitgestel totdat die saak deur die kerkraad ondersoek is.
  • Die kerkraad benoem een van sy lede as die bewaarder van die boeke en dokumente van die gemeente totdat ’n skriba en/of kassier benoem is. ’n Inventaris van die boeke en dokumente moet opgestel word en ’n duplikaat aan die konsulent oorhandig word.
  • Die koste van die ring, of die ring se gevolmagtigde in verband met die stigting van nuwe gemeente(s), word deur die gemeente(s) gedra.
  • Indien die kerkraad op versoek van sy lidmate weier om voorbereidende stappe te doen of te laat doen met die oog op die stigting van ’n nuwe gemeente, het sodanige lidmate die reg om hulle na die ring te wend. ’n Afskrif van die versoekskrif met volle besonderhede moet minstens drie weke voor die vergadering van die ring by die betrokke kerkraad vir kennisname ingedien
  • Wanneer meer as een gemeente en/of ring by die afstigting betrokke is
    • Indien dit blyk dat die beoogde nuwe gemeente uit gedeeltes van meer as een gemeente moet bestaan, terwyl die saak slegs deur lidmate van een gemeente aanhangig gemaak is, het die betrokke kerkraad die reg om die ander kerkrade regstreeks om hul medewerking te nader.
    • Indien die aangrensende kerkrade wat genader is, weier om voorbereidende stappe te doen of te laat doen met die oog op die stigting van ’n nuwe gemeente, het die betrokke kerkraad die reg om sy versoek aan die ring voor te lê.

 

  • Die ring het die reg om te besluit dat maatreëls in die betrokke wyke van die gemeente(s) binne die grense van daardie ring met die oog op moontlike afstigting getref word.
  • Waar die nuwe gemeente met lidmate uit gemeentes van meer as een ring gestig word, moet die betrokke ringe onderling besluit watter ring die stigting moet
  • Wanneer die ring ’n opdrag tot stigting gee, moet die kerkraad dadelik die versoekskrif en ooreenkoms laat onderteken deur die lidmate wat deel van die nuwe gemeente wil wees.
  • Die kerkraad van elke gemeente wat deel van die nuwe gemeente uitmaak, moet die versoekskrif en die ooreenkoms saam met sy aanbevelings daaroor aan die ring voorlê.
  • Die ring kan self inisiatief neem
    • Waar ’n ring dit nodig ag, kan hy een of meer kerkrade opdrag gee om die stigting van ’n nuwe gemeente te ondersoek. Die ring kan ook aan sy gevolmagtigde opdrag gee om ’n kerkraad te ontmoet en tot stigting van ’n nuwe gemeente aan te spoor.
    • Ringe kan die stigting van ’n nuwe gemeente oor of binne bestaande gemeentegrense aanbeveel, met inagneming van kategorieë, fokusgroepe, bedieningsverskeidenheid in omliggende gemeentes en bedieningsbehoeftes.
    • In buitengewone omstandighede kan ’n ring, wanneer geen kerkraad gevind kan word om ’n nuwe gemeente te stig nie, self poog om lidmate te vind wat oortuig is van die noodsaaklikheid van die stigting van ’n nuwe gemeente. Die ooreenkoms tot nuwe gemeentestigting word in sulke buitengewone omstandighede in die lig van 1.3 hierbo met die ring gesluit.
    • In buitengewone omstandighede kan die sinodale verband aan die ring opdragte gee om die stigting van ’n nuwe gemeente te ondersoek. Die sinodale verband kan in sulke omstandighede ’n kerkraad ontmoet en tot stigting van ’n nuwe gemeente aanspoor.
  • Kennisgewing van afstigting
    • Die skriba van die ringskommissie oorhandig aan die kerkraad van die nuwe gemeente ’n uittreksel uit die notule van die ring of die ring se gevolmagtigde, bevattende die naam van die gemeente, beskrywing van die grense of, indien toepaslik, omskrywing van die bedieningsfokus, name van kerkraadslede, aanbevelings genoem onder 1.3.2 hierbo, die naam van die konsulent en ander sake waarby die nuwe gemeente belang mag hê.
    • Die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde gee aan die skriba van die sinode se gevolmagtigde1 kennis van die stigting van die nuwe gemeente met vermelding van die grenslyne of, indien toepaslik, omskrywing van die bedieningsfokus, asook die name van die eerste lede van die kerkraad met die oog op publikasie in die Kerkbode.

 

1     Die onderskeie sinodes het verskillende benaminge (bv. moderamen, diensraad, sinodale dienskommissie) vir die liggaam wat die funksies van die sinodale kommissie verrig.

 

  • Die skriba van die sinode of die sinode se gevolmagtigde gee aan die Registrateur van Aktes kennis van die stigting van die nuwe gemeente.
  • Die naam van die nuwe gemeente word in die kennisgewing soos volg aangegee:

Nederduitse Gereformeerde Gemeente ………………….

  • Indien dit by die vermeerdering van gemeentes sou blyk dat verteenwoordigers nie aangewys is vir die ondertekening van dokumente en stukke namens die nuwe gemeente vir doeleindes van uitvoering van stigting nie, moet sulke dokumente of stukke geteken word deur die voorsitter en skriba van ring of die ring se gevolmagtigde of die gevolmagtigde van die ring binne wie se grense die te stigte gemeente geleë is.

 

2.                      KOMBINERING VAN GEMEENTES

Kombinasie beteken dat twee of meer gemeentes, wat selfstandig voortbestaan, kontraktueel ooreenkomste met mekaar aangaan ter wille van die effektiewe evangeliebediening.

  • Prosedure vir kombinering
    • Die kerkraad stel ondersoek in na die moontlikheid van kombinasie as die kerkraad self oordeel dat dit nodig is, of ook op versoek van ’n groep lidmate.
    • In alle gevalle van kombinasie word ’n geskrewe ooreenkoms opgestel en aan die betrokke kerkrade vir goedkeuring voorgelê. Indien van toepassing, moet 4 van die Reglement vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë in ag geneem word. Ten minste twee derdes van die kerkraadslede van elke betrokke kerkraad moet die ooreenkoms goedkeur.
    • Nadat die kerkrade die kombinasie-ooreenkoms goedgekeur het, word die ooreenkoms op twee agtereenvolgende Sondae tydens die erediens aan elkeen van die betrokke gemeentes vir approbasie bekend gemaak, met vermelding dat besware daarteen binne sewe dae na die laaste bekendmaking skriftelik by die skriba van die kerkraad ingedien moet word.
    • Nadat die gemeente approbasie verleen het, word die kombinasie-ooreenkoms aan die betrokke ring of die ring se gevolmagtigde vir goedkeuring en bekragtiging voorgelê. Nadat die ring die ooreenkoms bekragtig het, word dié ooreenkoms van krag of op ’n datum wat in die ooreenkoms bepaal word.
    • Die koste van die ring(e) of die ring(e) se gevolmagtigde(s) met betrekking tot die kombinasie van gemeentes, word deur die gemeente(s) gedra.
    • Indien die kerkraad weier om op versoek van ’n groep lidmate die moontlikheid van kombinasie te ondersoek, het die lidmate die reg om hulle met hulle versoek tot die ring te wend. ’n Afskrif van die versoekskrif moet minstens drie weke voor die vergadering van die ring by die betrokke kerkraad vir kennisname deur die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde ingedien word.
    • Wanneer meer as een ring by kombinasie betrokke is, moet vooraf, na ooreenkoms deur die ringe, by die sinode aansoek gedoen word vir hergroepering van die betrokke gemeentes wat wil kombineer.
    • Die ring kan self die inisiatief neem en waar hy dit nodig ag, aan twee of meer kerkrade opdrag gee om kombinasie te Die ring kan ook aan sy

 

gevolmagtigde opdrag gee om die betrokke kerkrade te ontmoet en tot kombinasie aan te spoor.

  • Die kombinasie-ooreenkoms kan in beraad met die ringe en approbasie van die gemeentes na wedersydse kennisgewing en ooreenkoms gewysig of beëindig word as al die betrokke kerkrade in hulle aparte vergaderings hulle goedkeuring daaraan heg.
  • Wanneer die gemeentes wat wil kombineer, nie vakant is nie, kan daar nie tot kombinasie oorgegaan word voordat die betrokke predikant(e) en die ring of die ring se gevolmagtigde tevrede is dat daar billike voorsiening vir die betrokke predikant(e) gemaak is nie.
  • Die beroeping en demittering van ’n predikant vir kombinasie-gemeentes geskied op ’n gesamentlike vergadering van die betrokke kerkrade, onder voorsitterskap van die konsulent van die gemeente waar die vergadering plaasvind. Vir die gemeentes in die kombinasie word ’n konsulent Die naam van die beroepene word op twee agtereenvolgende Sondae tydens die erediens vir approbasie aan elke gemeente van die kombinasie bekend gemaak.
  • ’n Predikant moet in een van die kombinasie-gemeentes bevestig
  • ’n Predikant in kombinasie-gemeentes word deur die gemeente wat die persoon beroep en bevestig het, afgevaardig na meerdere Die predikant het egter as afgevaardigde net een stem. Elke kombinasie-gemeente verkies en vaardig volgens voorskrif van die Kerkorde ook ’n ouderling/diaken af.
  • Die kombinasie-gemeentes is verplig om gesamentlik ’n aandeel in die pensioenfonds vir die predikant te hou. Alle ander koste met betrekking tot die predikant moet in die ooreenkoms van kombinasie gereël word.
  • Die ooreenkoms met die predikant kan, na wedersydse kennisgewing, gewysig of beëindig word, indien al die betrokke kerkrade, in hul aparte vergaderinge, hul goedkeuring daaraan heg.
  • Indien dit by die kombinering van gemeentes sou blyk dat verteenwoordigers nie aangewys is vir die ondertekening van dokumente en stukke namens die gemeentes vir doeleindes van uitvoering van ooreenkomste nie, moet sulke dokumente of stukke geteken word deur die voorsitter, en skriba van die ring, of die ring se gevolmagtigde, of die gevolmagtigde van die ring in wie se gebied die kombinerende gemeentes geleë is.

 

3.                      EENWORDING VAN GEMEENTES

Eenwording beteken dat ’n gemeente wat nie langer selfstandig wil of kan voortbestaan nie, ontbind en dat die betrokke lidmate by ander bestaande gemeente ingelyf word.

  • Prosedure vir eenwording
    • Die kerkraad van die gemeente wat wil ontbind, moet ’n besluit tot ontbinding neem en die kerkraad van die gemeente waarby die betrokke lidmate ingelyf word, moet toestemming tot inlywing Ten minste twee derdes van die

 

dienende kerkraadslede van elke betrokke kerkraad moet ten gunste van eenwording besluit.

  • Die betrokke kerkrade moet oor die voorwaardes vir ontbinding en inlywing Indien van toepassing moet 2.4 van die Reglement vir die Bestuur van Diensverhoudinge vir Predikante by Ongeskiktheid en Onvermoë in ag geneem word.
  • Die ooreenkoms waartoe die kerkrade gekom het, moet vir approbasie op twee agtereenvolgende Sondae by al die openbare eredienste van die betrokke gemeentes bekend gemaak word, met vermelding dat besware daarteen binne sewe dae na die laaste bekendmaking skriftelik by die skriba van die kerkraad ingedien moet word.
  • Nadat die approbasie van die ongesensureerde belydende lidmate op dié wyse verkry is, word die ooreenkoms aan die betrokke ring(e) vir goedkeuring voorgelê. Nadat hierdie goedkeuring verkry is of op ’n datum wat in die ooreenkoms bepaal word, word die ooreenkoms van krag.
  • Aangesien hiermee ’n verandering van gemeentegrense geïmpliseer word, moet die ooreenkoms ’n duidelike omskrywing van grenslyne bevat.
  • Die betrokke ringskriba gee aan die skriba van die sinode of die sinode se gevolmagtigde kennis van die ontbinding van die gemeente, asook van die nuwe grenslyne van die inlywende gemeente(s). Die skriba van die sinode of die sinode se gevolmagtigde sorg vir die publikasie van bostaande feite in die Kerkbode.
  • ’n Afskrif van die ooreenkoms tussen die gemeentes word aan die skriba van die sinode, of die sinode se gevolmagtigde op papier, soos deur die argief voorgeskryf, en in tweevoud gestuur.
  • Die kerkraad van die gemeente wat ontbind, gee aan die Registrateur van Aktes kennis van die ontbinding en van die oordrag van sy eiendomme.
  • Die dienende kerkraadslede van die gemeente wat ontbind, dien ook, indien dit so ooreengekom word, in die inlywende gemeente.
  • Die onroerende eiendomme van die ontbonde gemeente word, tensy anders ooreengekom, op die naam van die inlywende gemeente geregistreer en alle roerende goed van die ontbonde gemeente, met die regte en verpligtinge daaraan verbonde, gaan op die inlywende gemeente oor.
  • Die eenwording van gemeentes kan alleen plaasvind wanneer die gemeente wat ontbind, vakant is of indien nie, as daar vir die predikant(e), na die oordeel van die ring, billike voorsiening gemaak is.
  • Indien dit by die eenwording van gemeentes sou blyk dat verteenwoordigers namens ’n gemeente wat ontbind het nie aangewys is vir die ondertekening van dokumente en stukke vir doeleindes van uitvoering van ooreenkomste nie, moet sulke dokumente of stukke geteken word deur die voorsitter en skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde, of die gevolmagtigde van die ring, binne wie se grense die ontbinde gemeente geleë was.

 

4.                      SAMESMELTING VAN GEMEENTES

Samesmelting beteken dat twee of meer gemeentes, wat nie langer selfstandig wil of kan voortbestaan nie, afsonderlik ontbind om saam een totaal nuwe gemeente te stig binne dieselfde geografiese gebied as waarbinne die onderskeie samestellende gemeentes aanvanklik voor ontbinding bestaan het.

  • Prosedure
    • Die kerkrade van die onderskeie samesmeltende gemeentes neem afsonderlik ’n besluit tot samesmelting.
    • Aan alle ongesensureerde belydende lidmate van die onderskeie samesmeltende gemeentes word aan die hand van ’n vraelys-stembrief geleentheid gebied om skriftelik aan te dui of hulle ten gunste van die samesmelting, is al dan nie.
      • Die genoemde vraelys-stembrief word persoonlik en sonder enige stemwerwing deur die onderskeie kerkrade van die samesmeltende gemeentes aan elke ongesensureerde belydende lidmaat binne die bepaalde gemeente beskikbaar
      • Dit is elke lidmaat se eie verantwoordelikheid om toe te sien dat die persoon se voltooide vraelys-stembrief die kerkkantoor van die gemeente bereik vóór of óp die sperdatum wat deur die kerkraad bepaal is.
      • Goedkeuring moet van ’n meerderheid van die lidmate wat vraelys-stembriewe ingehandig het, verkry word, alvorens met die proses van samesmelting voortgegaan kan word.
    • Nadat die goedkeuring van die lidmate volgens die prosedure onder 1.2. hierbo verkry is, kom die kerkrade afsonderlik én gesamentlik ooreen tot ’n samesmeltingsooreenkoms bevattende onder andere ’n duidelike grensbeskrywing van die nuwe gemeente, die posisie van die predikant(e) en kerkraadslede in die nuwe saamgestelde gemeente en reëlings in verband met die hantering van die onderskeie gemeentes se bates (roerend en onroerend). Elke kerkraad benoem twee persone om namens die samesmeltende gemeente alle nodige dokumentasie te onderteken.
    • Die samesmeltingsooreenkoms word vir approbasie op twee agtereenvolgende Sondae by al die openbare eredienste van die betrokke gemeentes bekend gemaak, met vermelding dat besware daarteen binne sewe dae na die laaste bekendmaking skriftelik by die skriba van die kerkraad ingedien moet word.
      • Lidmate wat wil beswaar maak, moet dit skriftelik met gemotiveerde opgaaf van rede(s) doen vóór die verstryking van die week eindigend na die tweede
      • Besware word aan die ring of die ring se gevolmagtigde voorgelê vir oorweging van die geldigheid daarvan.
    • Nadat approbasie verkry is, word die ooreenkoms aan die ring voorgelê vir
      • Die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde gee kennis aan die skriba van die betrokke sinode of die sinode se gevolmagtigde.

 

  • Die kerkraad van die nuwe gemeente gee kennis aan die Registrateur van Aktes van die oordrag van eiendomme.

 

5.                      KOMBINASIE VAN WERKSAAMHEDE VAN GEMEENTES, RINGE EN SINODES/GEMAGTIGDES VAN SINODES UIT VERSKILLENDE KERKVERBANDE

Kombinasie beteken hier dat twee of meer kerkvergaderinge van verskillende kerkverbande, of gevolmagtigdes van kerkvergaderinge, as deel van die soeke na kerklike eenheid in die NG Kerkfamilie, ten bate van die koninkryk van God en as gelyke deelgenote van mekaar, kontraktuele ooreenkomste aangaan vir die uitvoering van sekere gemeenskaplike werksaamhede.

  • Praktiese en kerkregtelike riglyne
    • Die aspekte of saak ten opsigte waarvan die partye ’n kombinasie beoog, moet duidelik omskryf word.
    • ’n Skriftelike ooreenkoms word opgestel wat alle regte, pligte en verantwoordelikhede (insluitende finansies) van die partye duidelik
    • Reglement 24 vir Kerklike Goedere moet by die opstel van die ooreenkoms in aanmerking geneem word.
    • Waar die standplaas of ander pos van ’n predikant kragtens die beoogde kontrak in gedrang kan kom, moet Artikel 12 van die Kerkorde in ag geneem word.
    • Indien dit die bedoeling is dat die gekombineerde liggaam die reg sal hê om sake te hanteer soos die beroep en indiensstelling van ’n predikant, moet aspekte soos konstituering, kworumvereistes, wyse van besluitneming, stemreg, befondsing, verantwoordelikheid vir die standplaas of aanstelling, pensioen, medies, administrasie, ensovoorts noukeurig uitgeklaar word.
    • Die ooreenkoms moet dit duidelik stel dat die daarstelling van die gemeenskaplike doelwitte kragtens die kontraktuele ooreenkoms, nie die regte en verantwoordelikhede van die kontrakterende kerkvergaderinge of hulle gevolmagtigdes kan ophef of tot niet verklaar nie.
    • Die ooreenkoms kan voor die verstryking van die vasgestelde termyn gewysig of beëindig word, indien die betrokke partye, na wedersydse kennisgewing, in hulle afsonderlike vergaderinge hulle goedkeuring daaraan heg.
    • Die kontrakterende party val steeds onder die regering, opsig en tug van die verantwoordelike kerkvergadering.
  • Werkswyse
    • Die betrokke kerkvergaderinge as regspersone moet die skriftelike ooreenkoms afsonderlik in die onderskeie kerkvergaderinge goedkeur.
    • Nadat die kerkvergaderinge of hulle gevolmagtigdes onderling tot ’n ooreenkoms gekom het, neem die ring van die betrokke gemeente verantwoordelikheid vir die opsig en tug van die predikant.
    • Die betrokke kerklike liggame in wie se diens die predikant is, neem self verantwoordelikheid vir die bestuur van die diensverhouding (vergelyk Reglement 21).

 

RIGLYNE WAT KERKORDE ARTIKELS EN REGLEMENTE

AANVUL EN TOELIG

 

1.                 BEGINSELS, BESLUITE, RIGLYNE EN HANDLEIDINGS

  • As gereformeerdes aanvaar ons die Skrif as hoogste norm.
  • Uit die Skrif lei ons sekere beginsels
  • Wanneer ’n beginsel(s) en die daaruit voortvloeiende standpunt tot ’n geheel saamgevoeg word om ’n program/gedragslyn vir optrede in die kerklike lewe aan te dui, kan van ’n beleid gepraat word.
  • Daar kan tussen twee soorte besluite deur kerkvergaderings onderskei word, naamlik:
  • besluite wat bindend/voorskriftelik van aard is; en
  • besluite wat aanwysend/rigtinggewend van aard
    • Voorskriftelike besluite (waaronder Kerkorde, bepalings en reglemente)
      • Voorskriftelike besluite kom dikwels voor in die vorm van Kerkorde-artikels, bepalings by die Kerkorde en reglemente, maar besluite wat nie spesifiek aandui dat dit ’n “reglement” is nie, is nie daarom nie-voorskriftelik of van enige mindere gesag nie. ’n Spaarsamige gebruik van bewoordings soos “die sinode keur die volgende as reglement/riglyn/beleid goed” ten gunste van “die sinode besluit” sal help om groter duidelikheid te bring en sal voorkom dat “gewone” besluite gesien word as “mindere” besluite.
      • Alle besluite is bindend, tensy die woordgebruik of algemene samehang die teendeel aandui.
    • Rigtinggewende besluite (waaronder riglyne en handleidings)
      • Riglyne vir die uitvoering van ‘n kerklike beleid word deur rigtinggewende besluite gegee. (Vergelyk DCG Fourie: Die Gesag van kerkvergadering in Die Kerkbode 24 Desember1980, p 805).
      • ’n Riglyn dui die weg aan waarlangs/wyse waarop ’n saak/beleid prakties toegepas of uitgevoer kan word. Daar is ruimte vir diskresie om aanpassings te maak, mits daar nie afgewyk word van die beginsels waarvan uitgegaan word of die beleid wat vasgelê is nie.
      • ’n Handleiding is die uiteensetting van ’n reeks riglyne, reëls of prosedurestappe wat gevolg moet word by die hantering van ’n sekere soort saak. Waar ’n handleiding egter nie elke stap wat gevolg moet word voorskryf nie, kan daar ruimte vir aanwending van diskresie wees mits die doelwit wat gestel word bevredigend bereik word en geeneen van die neergelegde reëls oortree word

(Handelinge 1994, p 457, pt 2)

 

  1. RIGLYNE VIR BEROEPSBRIEF [Vergelyk die Kerkorde, Artikel 7 (nou Artikel 8)]
    • Identifikasie van die
    • Diensomskrywing: Algemene diensverpligtinge (Artikel 9) met gepaardgaande spesifieke verwagtinge.
    • Vergoeding en byvoordele (Artikel 13).
    • Die wedersydse erkenning deur die partye dat hulle geskrewe ooreenkoms onderhewig is aan die bepalinge van die Kerkorde en die besluite van die Algemene Sinode en die betrokke sinode soos van tyd tot tyd gewysig.
    • Aanvangsdatum (a) in die geval van leraars in diens van gemeentes of in diens van die kerkverband, die datum van (b) in ander gevalle waar ’n beroep aanvaar is, is die aanvangsdatum die datum van bevestiging of ’n datum soos ooreengekom.
    • ’n Verklaring deur die beroepene dat daar geen hangende of dreigende tughandeling teen hom/haar is nie en dat hy/sy aan die plegtige legitimasie- verklaring getrou sal bly.
    • Die partye se handtekeninge met getuies en datum van ondertekening as aanvaarding dat ’n diensooreenkoms tussen die partye tot stand kom.

 

3.              RIGLYNE VIR BEDIENING IN BUITENGEWONE OMSTANDIGHEDE

  • Die status quo word gehandhaaf naamlik dat daar net drie soorte poste vir bedienaars van die Woord is, te wete voltyds-onbepaalde voltyds-permanente? pos, tentmakerpos (deeltyds onbepaald) en vastetermynpos (voltyds of deeltyds).
  • Waar in buitengewone omstandighede ʼn bedieningsbehoefte ontstaan wat nie deur punt 1 bevredig kan word nie, het die sinodale regs-/kerkordekommissie diskresie om op versoek van die ring aan ʼn gemeente toestemming te verleen om gebruik te maak van die dienste van ʼn emeritus ouer as 70 jaar.
  • Hierdie reëling geld net vir ʼn jaar en moet daarna hersien
  • Verslag van die gemeentelike bediening moet jaarliks deur die kerkraad en konsulent aan die ring gelewer word.

(Handeling AS 2013)

 

4.              RIGLYNE VIR BEDIENAARS (OUDERLINGE EN DIAKENS MET BEVOEGDHEID)

  • Wanneer ‘n behoefte op grond van plaaslike omstandighede in ‘n spesifieke bedieningsarea ontstaan, wat nie deur ‘n opgeleide predikant gevul kan/hoef word nie, bepaal die ring die meriete daarvan. (Spesifieke bedieningsarea sluit in: eredienste, pastoraat, bejaardebediening, jeug en familie, kinderbediening, diakonaat, geloofsvorming, kerkplanting, aanbidding, ens.)

 

  • Indien die ring die behoefte goedkeur, nomineer kerkrade persone wat ‘n spesifieke bedieningsgerigte roeping het en oor die gewenste gawes beskik.
  • Die ring of sy gevolmagtigde voer ‘n onderhoud met die genomineerde en beveel hom aan vir die toepaslike opleidingsprogram van die Algemene Kuratorium by Hugenote Kollege.
  • Ná goedkeuring deur die ring of sy gevolmagtigde, skryf die kerkraad die genomineerde in vir opleiding en toerusting van die goedgekeurde opleidings- program. Die kerkraad/ring behoort in te staan vir die aansoeker se
  • Ná die suksesvolle voltooiing van die opleiding word die bedienaar tot die kerkraad van die plaaslike gemeente verkies.
  • Die bedienaar se take asook bedieningsgebied (wat beperk is tot die ringsgebied) word duidelik omskryf.
  • Die ring of sy gevolmagtigde wys ’n predikant uit sy geledere aan om deurlopend aan sodanige bedienaar begeleiding te Die begeleier doen jaarliks skriftelik verslag aan die ring ten opsigte van die geskiktheid van die bedienaar.
  • Die bedienaar word aangewend soos en waar die bedieningsnood deur die ring of die gemeente geïdentifiseer is.
  • Die bedienaar staan onder die opsig van die
  • Bedienaarsposte is nie gesalarieerde poste nie. Slegs onkoste kan vergoed word of honoraria kan gegee word.
  • ‘n Bedienaar behou die bedieningsbevoegdheid vir solank hy in die amp staan en op voorwaarde dat die ring dit jaarliks goedkeur.
  • Wanneer die     bedienaar     die     gemeente/ring     verlaat                  word  die bedieningsbevoegdheid beëindig.
  • Van dienende bedienaar word verwag om voortgesette opleidingsprogramme by te woon.

 

5.              RIGLYNE VIR PREDIKANT AFTREEOUDERDOM NA 65 JAAR

‘n Bedienaar van die Woord wat die ouderdom van 65 jaar bereik, mag vir hoogstens 6 maande na die bereiking van sy 65ste verjaarsdag op versoek van die betrokke kerkvergadering/kommissie in sy diens aanbly. (Vergelyk die besluit Algemene Sinode 1986, Acta p 712, en die Reglement vir Vaste Termynposte, punt 4)

 

  1. RIGLYNE VIR DIE DOOP VAN ‘n KIND OUER AS SEWE

By die doop van ’n kind ouer as sewe jaar en voor belydenisaflegging:

  • moet die kerkraad daarvan oortuig wees dat die ouers/doopgetuies se gesindheid en meelewing tans reg is, en die kind wat gedoop moet word, moet in staat wees om, na gelang van die kind se bevatlikheid, ‘n eenvoudige belydenis van instemming met die Christelike waarheid af te lê, tesame met ‘n getuienis aangaande liefde tot en geloof in Jesus Christus.

 

  • Die eenvoudige belydenis word deur die kind slegs by die dooponderhoud afgelê.
  • Tydens die dooponderhoud word die kind voorberei op die vrae en antwoord slegs met ‘n “ja”. Die vrae lui soos volg:
    • Glo jy dat die Bybel die Woord van God is ?
    • Glo jy dat God, die Vader, die Skepper van hemel en aarde is ?
    • Glo jy dat die Here Jesus Christus vir jou sondes gesterf het en dat Hy uit die dood opgestaan het, en het jy Hom lief ?
    • Glo jy dat die Heilige Gees in jou woon en jou lewe nuut maak ?

 

7.              RIGLYNE VIR DIE BEDIENING VAN DIE NAGMAAL BUITE DIE EREDIENS

  • Dit is die verantwoordelikheid van die plaaslike kerkraad om toe te sien dat die nagmaal ordelik en in ooreenstemming met die Skrif geskied.
  • Die nagmaal word, behalwe by hoë uitsondering, in ’n erediens
  • Die kerkraad besluit oor die bediening van die nagmaal in sulke uitsonderlike
  • Die volgende algemene riglyne word deur die kerkraad gehandhaaf in die bediening van die nagmaal buite die erediens:
    • Die kerkraad evalueer die meriete van elke
    • Die Woord moet bedien
    • Die ware betekenis van die nagmaal word verduidelik sodat bygeloof uitgeskakel kan word hetsy deur die formulier of andersins.
    • Minstens een ampsdraer, verkieslik die wyksouderling, woon die nagmaalbediening by. Waar moontlik word gereël dat ander medegelowiges dit ook bywoon sodat die gemeenskapskarakter van die nagmaal bewaar kan bly.

(Handelinge 1994, p 514-515, 4.2)

 

8.               RIGLYNE VIR PRAKTIESE HANTERING VAN LIDMAATSKAP

  • Persone kan binne geografiese grense van ’n bepaalde gemeente intrek en lidmaatskap van daardie gemeente verlang.
  • Lidmate handig self hulle attestate by die nuwe gemeente in of versoek die administratiewe amptenaar van die gemeente om dit van die vorige gemeente aan te vra.
  • Persone kan binne die geografiese grense van ’n gemeente intrek en lidmaatskap van ’n ander gemeente verlang.
  • Gemeentes behoort nie sonder meer sulke lidmate te verwelkom as die motivering vir hulle keuse om in te skakel verband hou met slegte verhoudings tussen die persoon(-ne) en iemand anders in die gemeente vanwaar hulle kom nie. In so ’n geval moet die kerkraad deur pastorale begeleiding die saak hanteer en in die reine bring.

 

  • Gemeentes behoort net lidmate van buite hulle geografiese grense te aanvaar indien dit prakties moontlik is om sulke lidmate te bedien waar hulle woon en dit vir sulke lidmate prakties moontlik is om aktiewe lidmate te wees van die geloofsgemeenskap. (’n Uiterste voorbeeld illustreer dit: Dit sal bv. onprakties en onaanvaarbaar wees as ’n lidmaat van Laingsburg sou besluit om by Roodepoort in te Die kerkraad van Roodepoort sou in die geval van so ’n versoek om erkenning as lidmaat dit alleen kon aanvaar as die kerkraad die vermoë het om die lidmaat in Laingsburg te versorg en as die lidmaat in Laingsburg die vermoë het om in te skakel by die gemeente-aktiwiteite in Roodepoort.)
  • Lidmate versoek skriftelik die gemeente waar hulle wil inskakel om as lidmate aanvaar te word en verskaf die nodige dokumentasie soos attestate en doopbewyse waar nodig. Die gemeente wat so ’n aansoek ontvang kan lidmate help met die verkryging van hierdie dokumente.
  • Kerkrade wat ’n lidmaat van buite die gemeentegrense ontvang, gee daarvan kennis aan die kerkraad van die gemeente waar die lidmaat woon.
  • Persone kan binne die geografiese grense van ’n bepaalde gemeente intrek en verlang om lidmaat te bly van die gemeente waar hulle lidmaat was.
  • Kerkrade wat ’n lidmaat van buite die gemeentegrense ontvang, gee daarvan kennis aan die kerkraad van die gemeente waar die lidmaat woon.
  • Persone kan vir ’n tydperk lidmaat van ’n bepaalde gemeente wees (hetsy omdat hulle binne die grense woon of oor grense lidmaatskap bekom het) en besluit om lidmaat van ’n ander gemeente te word.
  • Lidmate moet die kerkraad waar hulle lidmaat is daarvan in kennis stel met opgaaf van redes. Indien die kerkraad bevind dat die redes vir verandering van lidmaatskap nie kwaadwillig is nie, kan die attestaat na die nuwe gemeente oorgeplaas word.

(Handelinge AS 2002, p 559)

 

9.              RIGLYNE VIR VERGOEDING AAN WERKGEWERS

  • Vanweë die aard van die NG Kerk as ’n kerkverband en nie net losstaande gemeentes nie, kan van kerkrade en gemeentes verwag word om hulle leraars en ook kerkraadslede beskikbaar te stel vir diens in die kerkverband (ring, sinode en Algemene Sinode).
  • Wanneer ’n predikant ’n buitengewone deel van sy/haar dienstyd in die diens van die kerkverband bestee, kan die kerkraad en die betrokke kommissie(s) met mekaar in gesprek tree oor kompenserende vergoeding aan die kerkraad of moontlike ander reëlings – die kerkraad of die betrokke kommissie neem die inisiatief. Onderhandelinge oor kompenserende vergoeding moet vroegtydig gereël word.
  • Vergaderinge en kommissies van die kerkverband moet toesien dat die werk wat deur ’n predikant in kerkverband gedoen word nie ten koste van sy/haar gemeentewerk geskied Indien dit wel gebeur, moet die kommissie(s) eers ’n

 

poging aanwend om die werk te verdeel alvorens daar om kompenserende vergoeding gevra word en met ’n behoorlike motivering die nodige goedkeuring verkry word.

  • Kommissies kan in oorleg met die verantwoordelike kommissie reël om ’n spesiale vergoeding aan ’n persoon te betaal vir die verrigting van besondere dienste aan ’n kommissie. Hiervoor moet voorsiening gemaak word in die begroting van die kommissie.
  • Waar nodig, behoort persone wat dienste vir ’n kommissie van die kerkvergadering lewer, deur die kerkvergadering van ’n administratiewe infrastruktuur voorsien te word, waaronder die vergoeding vir sekretariële dienste, fotokopiëerkoste, telefoon- en fakskostes.
  • Billike vergoeding vir reis- en verblyfkoste en daggelde aan persone wat in kommissies van die kerkverband dien, behoort betaal te word.

(Handelinge AS 2002, p 570, pt 8.10.2.3).

  • Fondse: inkoop van dienste

Die Algemene Sinode besluit om die inkoop van dienste tot uitgawes van funksionarisse te beperk. Leraars wat vir bepaalde dienswerk verkies word, moet dit binne die riglyn van 10% van hulle tyd aan die kerkverband uitvoer. Taakspanne van die Algemene Sinode moet so funksioneer dat hulle hulle personeel binne hierdie riglyn aanwend.

(Handelinge 2011, p 110, pt 23)

 

10.          RIGLYNE VIR TELEFOON-/ ELEKTRONIESE VERGADERINGS EN STEMWYSES

Die Algemene Sinode keur die volgende advies van die ATR oor telefoonvergaderings en elektroniese stemwyse of -vergaderings goed:

  • Telefoon- en elektroniese vergaderings vir die taakspanne (sluit kommissies / diensrade/diensgroepe in) van die Sinode(s), ringe en kerkrade is toelaatbaar vir die hantering van spoedeisende sake onder die volgende voorwaardes:
    • Die vereistes vir telefoon- en elektroniese vergaderings is dieselfde as wat geld vir ’n gewone vergadering van die taakspan onder andere ten opsigte van kennisgewing, agenda, kworum en besluitneming.
    • Die notule van so ’n vergadering word by die volgende vergadering van die taakspan voorgelê vir goedkeuring.
  • Elektroniese stemwyse vir taakspanne van die sinodes is toelaatbaar onder die volgende voorwaardes:
    • Die Dagbestuur van die taakspan stel ’n verslag op in verband met die saak waaroor die taakspan besluit(e) wil neem. In die verslag word die sake waaroor en die manier waarop daar gestem moet word, duidelik aangedui.
    • Die verslag word elektronies aan al die lede van die taakspan

 

  • Die elektroniese stemming se uitkoms is alleen geldig as die meerderheid van die lede hulle instemming met die voorstel wat voorgelê is vir stemming betuig
  • Die notule van so ’n stemming word by die volgende vergadering van die taakspan voorgelê vir goedkeuring.

(Handelinge AS 2011, p 117, pt 5.1.8)

 

11.           RIGLYNE VIR DIE BESLEGTING VAN KERKLIKE GESKILLE
  • Ampsdraers en lidmate poog allereers om onderlinge konflik op ’n persoonlike en pastorale wyse op te los.
  • ’n Kerkvergadering kan, waar konflik onder sy aandag kom, persone benoem om die oplossing daarvan te begelei.
  • Oplossing word bereik wanneer:
    • ’n alternatief as oplossing vir die probleem gevind is wat vir al die betrokkenes aanvaarbaar is, of
    • die betrokkenes ooreenkom om ruimte vir mekaar te maak om van mekaar te kan verskil en met mekaar versoen.
  • In die hantering van konflik geld onder meer die volgende:
    • Duidelikheid moet verkry word oor die presiese aard en omvang van die
    • Alle betrokkenes moet volle geleentheid kry om hulle siening van die saak te
    • Die begeleier(s) tree altyd so op dat hy/sy nie by die konflik betrokke raak
    • Alle betrokkenes behoort hulle volle samewerking te gee om ’n oplossing te
    • Die begeleiers rapporteer aan die kerkvergadering wat hulle benoem
    • ’n Kerkvergadering kan ook ’n ander kerkvergadering vra om die hantering van die konflik oor te neem.

(Handelinge 1998, p 462, pt 2.10)

 

12.          RIGLYNE VIR DIE HANTERING VAN ARGIEF- EN MUSEUMMATERIAAL

Hierdie riglyne is op die NG Kerk se webblad beskikbaar

 

13.          RIGLYNE VIR DIE HANTERING SEKSUELE MISBRUIK/ WANGEDRAG

1.                      INLEIDING

Vir die kerk van die Here Jesus Christus is dit belangrik dat almal moet weet, dat hulle in die gemeente van die Here Jesus Christus veilig is. Hierdie wete van veiligheid geld veral vir die wat hulleself as weerloos of in ‘n kwesbare

 

situasie bevind. In die tyd waarin ons leef is dit ongelukkig so dat vroue dikwels, selfs in die kerklike omgewing, onveilig voel. Dit behoort vir die kerk van die Here Jesus ‘n ereplig te wees om sulke mense se veiligheid te verseker en te beskerm. Daarom neem die kerk sterk standpunt in teen enige vorm van magsmisbruik, asook en teen elke vorm van seksuele misbruik in gemeentes, kerkvergaderings en kerklike strukture.

Alle lidmate, werknemers en ampsdraers van die NG Kerk moet te alle tye deur hulle optrede uitdrukking gee aan die integriteit van die kerk van Christus.

Seksuele wangedrag is ‘n oortreding van die beginsels van die Bybel as die Woord van God, die Belydenisskrifte en die Kerkorde. Onder geen omstandighede is dit vir ‘n lidmaat, werknemer of ampsdraer aanvaarbaar om by enige vorm van seksuele wangedrag betrokke te wees nie.

Die etiese optrede van ampsdraers is van die uiterste belang vir die geloofwaardigheid van kerk van die Here omdat die boodskap van die evangelie van Jesus Christus op ‘n besondere wyse deur die lewe van ampsdraers sigbare gestalte kry.

2.                      ALGEMEEN
  • Begripsomskrywing
    • Seksuele misbruik/wangedrag

Seksuele misbruik is ‘n omvattende term wat in hierdie reglement gebruik word en sluit die volgende in:

  • Seksuele misbruik van kinders sluit in, maar is nie beperk tot enige kontak of interaksie tussen ‘n kind en ‘n volwassene wanneer die kind gebruik word vir die seksuele stimulasie van die volwassene of ‘n derde persoon. Hierdie gedrag kan fisiese kontak insluit, maar is nie beperk tot dit Seksuele kontak met ‘n kind word altyd beskou as geforseerd, ongeag of die kind daartoe instemming verleen of nie. In die NG Kerk is seksuele misbruik van toepassing op enige iemand jonger as 18.
  • Seksuele misbruik in die geval van volwassenes, word verstaan as enige

vorm van seksuele optrede waarin ‘n persoon wat, ongeag ouderdom, nie oor die verstandelike vermoë beskik om in te stem tot seksuele omgang nie, of dit te weier nie. Dit geld waar die seksuele omgang of optrede gepaard gaan met mag, dreigemente, manipulering, intimidasie, of die misbruik van posisie, amp of status.

  • Seksuele teistering, word gesien as onwelkome seksuele toenadering of versoeke vir seksuele gunste, asook enige ander verbale of fisiese optrede van ‘n seksuele aard wanneer sulke optrede en die toegee daaraan of verwerping daarvan:

 

  • ‘n voorwaarde word vir iemand se indiensneming, of voortgesette diens;
  • gebruik word in enige besluitneming met betrekking tot die individu se status as werknemer;
  • die doel het om in te meng of ‘n invloed te hê op die individu se

werksprestasie deur ‘n omgewing van intimidasie of vyandigheid te skep;

  • wanneer ‘n persoon onderwerp word aan onwelkome seksuele grappe, onwelkome of ontoepaslike aanraking, of die blootstelling aan visuele seksuele materiaal, vernederend en/of die seksuele uitbuiting van mans, vroue of kinders.
  • Verkragting of enige seksuele kontak wat geforseer of by wyse van

dreigement of intimidasie, asook enige seksuele kontak met ‘n persoon onder 18 (agtien).

  • Aanstootlike seksuele gedrag is suggestiewe taal of gedrag, onaanvaarbare oogkontak, onwelkome aanraking of streling wat fisiese of emosionele welwese van die persoon sou bedreig.
  • Seksuele wangedrag word verstaan as optrede wat daartoe aanleiding gee dat die vertrouensverhouding tussen ‘n persoon in ‘n professionele hoedanigheid

(bv. predikant, maatskaplike werker) en ‘n ander persoon deur seksuele optrede uitgebuit word.

  • Misbruik van tegnologie is wanneer tegnologie gebruik word om iemand seksueel te teister of te misbruik. Hierdie misbruik sluit die volgende in: selfoon boodskappe; eposse om suggestiewe boodskappe en ander materiaal aan iemand te stuur met wie die persoon in ‘n professionele verhouding (bv.

predikant en lidmaat/werknemer) is. Onder geen omstandighede sal die kyk van pornografiese materiaal op kerkgronde aanvaarbaar wees nie. Wanneer ‘n persoon onder 18 blootgestel word aan pornografie is dit molestering van ‘n minderjarige. Niemand wat gebruik maak van tegnologie op kerkgronde of enige kerklike ruimte, of wat die tegnologie binne die konteks van kerklike werksaamhede gebruik, kan aanspraak maak op privaatheid nie.

  • Kerklike funksionaris/ampsdraer

‘n Kerklike funksionaris of ‘n ampsdraer is ‘n man of ‘n vrou wat deur ‘n gemeente en/of vergadering van die NG Kerk in een of ander kerklike amp bevestig of aangestel is, waar hy/sy in ‘n posisie van vertroue en verantwoordelikheid geplaas is.

  • ‘n Lidmaat is ‘n ongedoopte, gedoopte of belydende lidmaat van die NG Kerk wat volgens die registers van die kerk een van bogenoemde lidmate is, of ‘n persoon wat oor ‘n geruime tyd by die gemeente betrokke is of was en daardeur gewys het dat hy/sy deel van ‘n betrokke gemeente is.

 

  • Klaer

‘n Klaer is ‘n enige persoon wat met ‘n funksionaris/ampsdraer kontak gehad het in die uitvoering van sy/haar amp of verantwoordelikheid. In die geval van ‘n minderjarige kan so ‘n persoon se wettige voog of ouer as klaer optree. Dit geld ook enige persoon wat verontreg voel deur die optrede van ‘n funksionaris/ampsdraer of enige ander lidmaat.

  • Geïmpliseerde

hierdie konteks is of was ‘n geïmpliseerde ‘n kerklike funksionaris/ampsdraer of lidmaat van die NG Kerk wat van seksuele misbruik beskuldig word in die tyd wat hy/sy ‘n funksionaris/ampsdraer was.

  • Tugliggaam

‘n Tugliggaam is ‘n wat deur een van die kerkvergaderinge (kerkraad, ring of sinode) as ‘n gevolmagtigde tugliggaam aangewys is om ‘n klag van seksuele teistering of misbruik te ondersoek. ‘n Tugliggaam wat klagtes van seksuele wangedrag (misbruik of teistering) ondersoek bestaan verkieslik uit ‘n meerderheid van vroue.

  • Appèlliggaam

‘n Appèlliggaam is ‘n liggaam wat deur een van die kerkvergaderinge (gemeente, ring of sinode) van die NG Kerk, of so ‘n vergadering se gevolmagtigde liggaam (sinodale taakspan regte, regskommissie,

kerkordekommissie, aktuarius) aangewys is om ‘n appèl ten opsigte van bevindings oor klagtes van seksuele misbruik te ondersoek. ‘n Appèlliggaam bestaan uit ten minste drie lede waarvan die meerderheid verkieslik vroue is.

  • Klag

‘n Klag is ‘n skriftelike klag wat deur ‘n klaer ingedien word waarin ‘n bewering van seksuele misbruik teen ‘n lidmaat, funksionaris/ampsdraer van die NG Kerk gemaak word.

  • Aanmeldingsliggaam (seksuele misbruik)

Die aanmeldingsliggaam, aangewys deur die sinode of sy gevolmagtigde, is ‘n sentrale punt waarop deskundige medewerkers dien om klagtes oor seksuele misbruik te ontvang, te evalueer en te verwys vir hantering, asook inligting en advies te verskaf oor prosedure wat met die hantering hiervan verband hou. Die aanmeldingsliggaam kan wanneer nodig, ‘n klag na ‘n tugliggaam verwys. Die aanmeldingsliggaam kan ‘n vertrouenspersoon aanwys om die klaer te begelei tydens en na die hantering van die klag.

  • Vertrouenspersoon

‘n Vertrouenspersoon is iemand wat op versoek van die klaer en/of aangeklaagde sy/haar belange behartig en kan as die klaer/aangeklaagde se

 

verteenwoordiger of gevolmagtigde optree. Die vertrouenspersoon kan ‘n lid van die aanmeldingsliggaam wees.

  • Kerkvergadering

‘n Kerkvergadering is ‘n vergadering aan wie die ondersoekliggaam verantwoordbaar is. In die geval van ‘n gemeente is dit die kerkraad of die

gemeente se diensverhouding kommissie; in die geval van ‘n ring is dit die ring of die ringskommissie as gevolmagtigde van die ring; in die geval van die sinode is dit die sinodale taakspan regte.

  • Gevolmagtigde

‘n Gevolmagtigde tugliggaam is ‘n tugliggaam wat deur die kerkraad, ring of sinode aangewys is om ‘n bewering teen ‘n werknemer, lidmaat of ampsdraer onder wie se opsig en tug (Artikel 61) die persoon val, te ondersoek en af te handel. Die besluit of bevinding van ‘n tugliggaam is bindend maar daaroor kan in appèl na ‘n meerdere vergadering of ‘n meerdere vergadering se gevolmagtigde (Artikel 23) gegaan word.

3.                      DOEL

Die doel van die reglement is om prosedure tot stand te bring waar klagtes oor seksuele misbruik/wangedrag ingedien kan word en die belange van die klaer en die aangeklaagde beskerm word terwyl ‘n klag hanteer word.

4.                      BEGINSELS
  • Beskerming van persone betrokke. Wanneer ‘n saak van seksuele misbruik/wangedrag aangemeld word, is dit deurlopend die verantwoordelikheid van alle rolspelers en persone wat met die saak in aanraking kom om die betrokke persone te beskerm, terwyl die privaatheid van die persone beskerm word en alle inligting as hoogs vertroulik hateer word.
  • Handhawing van menswaardigheid. Alle rolspelers sal deurlopend verseker dat al die betrokke persone se menswaardigheid beskerm moet Dit geld vir die klaer, die persoon of persone wat van seksuele misbruik/wangedrag beskuldig word, asook die families en gemeenskappe van elkeen van die persone.
  • Die kerk is verantwoordelik vir die opsig en tug (Artikel 62) oor werknemers, lidmate en ampsdraers. Hierdie opsig en tug gee aan die verskillende kerkvergaderings (Artikel 18) of hulle gevolmagtigdes, die verantwoordelikheid om enige klagte van optrede wat indruis teen die Woord van God, die Belydenis van die Kerk (Kerkorde artikel 61.1), die Kerkorde, of optrede wat openbare aanstoot gee (Kerkorde artikel 61.2), of optrede wat die bepaalde personeelbeleid oortree (Kerkorde artikel 61.3), op ’n verantwoordelike wyse te hanteer. Bewerings van seksuele

 

misbruik/wangedrag word altyd beskou as bewerings van optrede wat strydig is met die Woord van God, die Belydenis van die Kerk, die Kerkorde, optrede wat openbare aanstoot gee, menswaardigheid aantas, seksueel bedreigend van aard is en ook in terme van die diensverhoudinge en etiese waardes van die NG Kerk as wangedrag beskou word.

  • Nie (meer) werknemers, ampsdraers of Persone wat nie (meer) lidmate of werknemers of ampsdraers van die NG Kerk is nie, maar van

seksuele misbruik/wangedrag beskuldig word in die tyd toe so ‘n persoon lidmaat en/of werknemer of ampsdraer van die NG Kerk was, het die verantwoordelikheid om steeds seker te maak dat die bewering/klagte

aangehoor word, al is dit net om te verseker dat so ‘n gebeure nie herhaal word nie. Indien die betrokke persoon ‘n gelegitimeerde was, word die uitkoms van so ‘n ondersoek aan die Algemene Taakspan Predikante sake gestuur met die oog op liassering om die persoon se persoonlike lêer vir toekomstige verwysing indien die persoon aansoek sou doen om weer predikant in die NG Kerk te wees.

  • Aanmeldingsliggaam vir seksuele misbruik. Elke kerkvergadering van die NG Kerk wys ten minste drie persone aan, waarvan verkieslik die meerderheid vroue moet wees. Hierdie aangewese persone dien as aanmeldingsliggaam vir seksuele wangedrag.
  • Kerklike tug

Die (teologiese) betekenis van die kerklike tug is nie om die oortreder te vervolg nie, maar tot insig, berou, verskoning, versoening te lei en remediërend te rig tot beter gedrag wat soortgelyke insidente sal voorkom.

5.                      SAMESTELLING VAN DIE TUGLIGGAAM
  • ‘n Tugliggaam wat ‘n klag van seksuele misbruik teen ‘n werknemer, lidmaat of ampsdraer van die NG Kerk ondersoek, tree as gevolmagtigde tugliggaam (sien 2.1.12) van ‘n kerkvergadering op.
  • Wanneer die aanmeldingsliggaam bewus gemaak word van ‘n bewering van

seksuele misbruik deur of teen ‘n werknemer, lidmaat of ampsdraer van die kerk word so ‘n klag na die volgende vergaderings verwys:

  • in die geval van ‘n werknemer van ‘n gemeente wat nie ‘n lidmaat van die NG Kerk is nie, na die diensverhoudingekommissie van die kerkraad wat in so ‘n geval as gevolmagtigde van die kerkraad optree;
  • in die geval van ‘n werknemer van die gemeente wat ook ‘n lidmaat van die gemeente is, of ‘n lidmaat van die gemeente, na die kerkraad wat in samewerking van die diensverhoudingekommissie ‘n tugliggaam aanwys aan wat die aangeleentheid aan die hand van Reglement 22 hanteer;

 

  • in die geval van ‘n werknemer of predikant in diens van die kerkverband of

ampsdraer (diaken, ouderling, predikant) van ‘n gemeente, na die ring onder wie se opsig die werknemer of ampsdraer staan. Die meerdere vergadering wys ‘n tugliggaam aan wat die aangeleentheid aan die hand van Reglement 22 hanteer.

  • Die betrokke tugliggaam bestaan uit ‘n minimum van vyf lede en moet verkieslik minstens een van elk van die volgende insluit:
    • ‘n Verteenwoordiger aangewys deur die betrokke sinode of sy gevolmagtigde as kerkregkundige;
    • ‘n maatskaplike werker
    • ‘n pastorale persoon en
    • ten minste een verteenwoordiger van die kerkvergadering onder wie se opsig en tug die werknemer of amptenaar staan.
  • In die samestelling van die tugliggaam word daar altyd probeer om ‘n gelyke verteenwoordiging van mans en vroue te hê.
  1. Hantering van

Die aangewese tugliggaam hanteer die klag aan die hand van Reglement 22, Reglement vir Tug en Vermaning, Kerkorde van die Nederduitse Gereformeerde Kerk 2023.

 

14.          RIGLYNE REGLEMENT VIR DIE ONTWIKKELING VAN NUWE GELOOFS-GEMEENSKAPPE EN (KERN)GEMEENTES

1.                UITGANGSPUNTE
  • Hierdie reglement is gerig op die vorming van nuwe geloofsgemeenskappe en gemeentes, insluitend die vorming van nuwe gemeentes wat nie deel van die NG Kerk word nie.
  • Die bepalings in die reglement beskryf nie ʼn voorgeskrewe model van hoe gemeentevorming moet geskied nie. Behalwe dat dit gemeentes wil help met doelbewuste gemeentevorming, hou dit ook rekening met die feit dat sommige geloofsgemeenskappe spontaan gevorm word uit ander bedieninge van die kerk, soos byvoorbeeld noodleniging. Dit erken dat die vorming van nuwe geloofsgemeenskappe kontekstueel beïnvloed word en dat sterk konfessionele oortuigings van almal betrokke soms groot wysheid en verdraagsaamheid Die reglement vestig eerder die aandag op belangrike kerkregtelike sake wat in die prosesse en vorme van gemeentevorming moet aandag kry.
  • Daar word onderskei tussen die missionale bedieninge van gemeentes, ringe en sinodes waar alle kerkordelike bepalings nie volledig geld nie en die interne funksionering van gevestigde NG Kerk-gemeentes ringe en sinodes waar alle kerkordelike bepalings geld t.o.v. sake soos bv. besluitnemingsprosesse, leierskap, kerkvergaderings, finansies.

 

  • Nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes:
    • kan gestig of ontwikkel word om volledig deel van die NG Kerk te
    • kan gestig of ontwikkel word om as ʼn langtermynbediening van ʼn gemeente of ring te funksioneer
    • kan gestig word of ontwikkel as gemeentes wat nie deel van die NG Kerk sal wees nie.
    • kan gestig of ontwikkel word om in noue verband met die NG Kerk selfstandig te funksioneer en daarom nie deel het aan al die voorregte en verpligtinge van die NG Kerk nie. Voorbeelde NG Kerk Vennootskapgemeentes en Vars Uitdrukkings van kerkwees (Fresh Expressions).

Die ideaal is dat kerngemeentes ook kerkregtelike volwasse selfstandige gemeentes word (regspersoon binne of buite denominasionale verband).

 

2.                BEGRIPSVERKLARING

Die volgende begrippe word omskryf om kommunikasie te bevorder. Dit beskryf nie ‘n verpligte proses wat gevolg moet word nie.

  • Nuwe geloofsgemeenskap

’n Nuwe geloofsgemeenskap is ’n groepering van hoofsaaklik nuwe gelowiges wat hulle vrywillig onder die gesag van die Woord en Gees aan mekaar gebonde voel om as ’n eenheid te funksioneer. ʼn Nuwe geloofsgemeenskap is gewoonlik die vrug van intensionele prosesse waar die evangelie geleef en gedeel word met nie-Christene en mense wat nie meer kerklik betrokke is nie. Belangstellende ongelowiges skakel ook soms by hierdie geloofsgemeenskap in. Samebindende faktore is o.a. die volgende: ’n spontane soeke of begeerte van mense om in ’n verhouding met Jesus te leef; om God beter te leer ken; om ’n dissipel van Jesus te wees; om onderlinge gemeenskap en hulpverlening te beleef; om diens aan die gemeenskap te lewer en om die koninkryk te soek. Sulke geloofsgemeenskappe kan binne die grense van ʼn gemeente ontstaan of waar lidmate binne hulle werk-, sport- of ontspanningskonteks nuwe geloofsgemeenskappe buite gemeentegrense vorm.

Die potensiaal van nuwe geloofsgemeenskappe om tot nuwe (kern)gemeentes te ontwikkel moet ontgin word, hoewel dit nie altyd moontlik of wenslik is dat sulke geloofsgemeenskappe tot gemeentes ontwikkel nie.

Die hergroepering van gelowiges in ʼn bestaande gemeente vir bedieningsdoeleindes, bv. jeugdienste, dienste vir bejaardes ens. word nie as nuwe geloofsgemeenskappe beskou nie.

  • Kerngemeentes

ʼn Nuwe geloofsgemeenskap word as ʼn kerngemeente (kerk) beskou wanneer die geloofsgemeenskap oor ʼn tydperk van ten minste ses maande die volgende eienskappe van kerkwees vertoon:

 

Die geloofsgemeenskap:

  • bestaan uit mense wat in Jesus Christus glo,
  • aanbid die Drie-enige God op ʼn deurlopende wyse;
  • bevorder onderlinge gemeenskap en eenheid tussen alle lede;
  • bou mekaar as medegelowiges op in die geloof
  • skep ruimte waar al die lede se gawes en bedieninge tot hulle reg kom;
  • ontwikkel goeie verhoudings en samewerking met ander gemeentes;
  • is betrokke by die werk van God in die gemeenskap en wêreld;
  • word gelei deur ’n bekwame leierspan wat die geloofsgemeenskap toerus om konkrete gestalte te gee aan die bovermelde aspekte van kerkwees.
  • het beleid en praktyke in plek om toenemend finansieel selfstandig te
    • ʼn NG Kerk vennootskap gemeente

’n NG Kerk vennootskap gemeente is ’n gemeente wat aan bepaalde kriteria voldoen en amptelik in n vennootskap met ‘n NG Kerk gemeente (s) funksioneer.

  • ʼn Vars uitdrukking van kerkwees (Fresh Expression)

Vars uitdrukkings van kerkwees is nuwe kontekstuele vorme van kerkwees wat gestalte kry deur kultuursensitiewe interaksie en bedieninge wat primêr fokus op nie-gelowiges en kerklos mense wat nie by bestaande kerke inskakel nie.

 

3.                DIE ONTSTAAN VAN NUWE GELOOFSGEMEENSKAPPE EN KERNGEMEENTES
  • Nuwe geloofsgemeenskappe ontstaan hoofsaaklik:
    • deur spontane dissipelmaking van lidmate in hulle woon-, werk-, sport- of ontspanningskontekste;
    • as gevolg van intensionele aksies en prosesse van lidmate, gemeentes, ringe of sinodes (bv. dienslewering, evangelisasie, dissipelskap of die versameling en organisering van gelowiges wat nie by gemeentes/kerke inskakel nie).
    • as vrug van missionale diakonaat in gemeentes en
  • Kerngemeentes kom hoofsaaklik op twee maniere tot stand:
    • Na ʼn proses van interne voorbereiding en toerusting van ʼn leierspan en kerngroep, word ʼn kerngemeente op ʼn bepaalde dag publiek gestig en verder
    • ʼn Kerngemeente kan ook die produk wees van die organiese groei van ʼn klein geloofsgemeenskap tot ʼn geloofsgemeenskap wat die eienskappe van ʼn kerngemeente het en daarom as sodanig deur die gemeente/ringe erken word.
  • Die plaaslike ring(e) en ander tersaaklike gemeentes van die NG Kerk word vooraf in kennis gestel van die ter stigte kerngemeente.

 

4.                DIE ROL VAN GEMEEENTES IN DIE ONTWIKKELING VAN NUWE GELOOFSGEMEENSKAPPE EN KERNGEMEENTES
  • Gemeentes is geroep om die ontwikkeling van nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes aan te moedig en te bevorder. Die ontwikkeling van nuwe kerngemeentes kan veral in die volgende omstandighede voorkom:
    • In nuwe of snelgroeiende gebiede waar tersaaklike bedienings deur bestaande gemeentes van die NG Kerk nie voldoende is nie.
    • In gebiede waar die sosio-ekonomiese omstandighede verander
    • Waar bestaande gemeentes nie meer aan bedieningsbehoeftes kan voldoen
    • In gebiede waar geen gemeente in praktyk funksioneer
    • In gebiede waar gemeente(s) kwynend is
    • In gemeenskappe waar ongelowiges en kerkvervreemdes nie deur tradisionele bedieninge van gemeentes bereik word nie.
    • In kulturele of nie-Christelike godsdienstige gemeenskappe waar daar nie gemeentes bestaan nie.
  • Kerkrade bemagtig lidmate om grense oor te steek ten einde die evangelie aan mense te verkondig en nuwe geloofsgemeenskappe te vorm. Hulle ondersteun lidmate met toerusting, vorming, hulpbronne en inskakeling by netwerke.
  • Gemeentes streef na samewerking met ander gemeentes en kerke in die ontwikkeling van nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes
  • Kerkrade het die verantwoordelikheid om nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes te ondersteun met onder andere leierskap, hulpbronne en
  • Met inagneming van die konteks word gepoog om optimale gestalte te gee aan die belydenisgrondslag en kerkordelike bepalings van die NG Kerk.
  • Na gelang van die groei van die nuwe geloofsgemeenskap fasiliteer die kerkraad ’n proses om te verseker dat die geloofsgemeenskap duidelike besluite en aksies neem oor die toekomstige aard van die Dit kan byvoorbeeld wees:
    • ʼn kerngemeente as langtermynbediening van ʼn bestaande gemeente;
    • ’n Nuwe gemeente in die NG Kerk,
    • ’n Gemeente in vennootskap met ’n NG Kerk-gemeente;
    • ’n Gemeente van ’n ander denominasie;
    • ‘n Voortgesette bediening van die kerkraad of

 

5.                DIE ROL VAN RINGE EN SINODES IN DIE ONTWIKKELING VAN NUWE GELOOFSGEMEENSKAPPE EN KERNGEMEENTES
  • Ringe in samewerking met sinodes moedig gemeentes aan om nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes in die gemeenskap te Ringe kan ook opdrag aan een of meer kerkrade gee om die vorming van nuwe kerngemeentes in ʼn geografiese gebied of met ʼn spesifieke fokus in die gemeenskap te ondersoek.

 

  • Ringe neem leiding om gemeentes bloot te stel aan netwerke en kundiges wat toerusting bied in die ontwikkeling van nuwe geloofsgemeenskappe en
  • Ringe fasiliteer verhoudings en samewerking tussen gemeentes en ringe wanneer ʼn gemeente ʼn nuwe geloofsgemeenskap of kerngemeente binne die grense van ʼn ander gemeente en ring wil vestig.
  • Ringe gee leiding om kerkordelike leemtes en uitdagings so te hanteer dat die Koninkryk van God steeds binne die konteks gedien word.
  • Ringe gee leiding aan gemeentes om kerngemeentes te begelei om volwaardige NG Kerk gemeentes te word wat aan al die kerkordelike bepalings voldoen.
  • In buitengewone omstandighede kan die sinodale verband ʼn ring vra om die vorming van nuwe geloofsgemeenskappe te ondersoek.
  • Sinodes skep kapasiteit om ringe en gemeentes te begelei in die ontwikkeling van nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes.
  • Die Algemene Sinode skep kapasiteit vir die opleiding / toerusting vir die ontwikkeling van nuwe geloofsgemeenskappe en kerngemeentes.

 

6.                LEIERSKAP IN NUWE GELOOFSGEMEENSKAPPE EN KERNGEMEENTES
  • Die kerkraad of ring (indien dit ‘n ringsinisiatief is) keur die hoofleier (pionier) van die ontwikkelende geloofsgemeenskap goed, en stel dan die ring in kennis. Die leier moet verkieslik ’n volwasse, teologies toegeruste en bekwame lidmaat van die NG Kerk wees. Indien die leier nie ’n lidmaat van die NG Kerk is nie, moet dit ʼn volwasse en bekwame gelowige wees wat die belydenisgrondslag en kerklike praktyk van die NG Kerk eerbiedig.
  • Dit is verkieslik dat lidmate van die NG Kerk deel vorm van die leierspan van die kerngemeente.
  • Dit is verkieslik dat die prediking en die waarneming van die sakramente deur iemand gedoen word met Dit kan ‘n predikant, ‘n diensleraar of ‘n ouderling/diaken wees wat preekvergunning deur die sturende gemeente se kerkraad ontvang het.

 

7.                SAKRAMENTE IN NUWE GELOOFSGEMEENSKAPPE EN KERNGEMEENTES
  • Die sakramente word onder toesig van die leierskap van kerngemeentes Die leierskap bestuur verskillende interpretasies en gebruike van die sakramente en streef na die optimale belyning met die kerkordelike bepalinge van die NG Kerk.
  • By die bediening van die sakramente word die toepaslike formuliere van die Gereformeerde tradisie gebruik.
  • Die doop
    • Niemand word herdoop Die viering van die doop word aangemoedig.

 

  • Doopkategese word verkieslik gedoen deur die individu of span wat iemand begelei het tot die toe-eiening van die verlossing in Jesus Christus.
  • Na voltooiing van die doopkategese word hy/sy verkieslik in die kerngemeente gedoop na die openbare belydenis van geloof.
  • Nuwe gedoopte gelowiges word aangemoedig om in te skakel by die voortgaande kategese of dissipelmaakprogramme van die kerngemeente of gevestigde (NG Kerk) gemeente.
  • Die doop kan deur besprinkeling of onderdompeling
  • Lidmate van kerngemeentes word aangemoedig om hulle babas/klein kindertjies te laat deel in die verbondsdoop aan kinders van gelowige ouers.
  • Die nagmaal
    • Die nagmaal word verkieslik in eredienste bedien. Indien dit tydens ander byeenkomste gedoen word, moet dit onder die toesig van leierskap wees (sien 3).
    • Kinders word toegelaat om deel te neem aan die
    • Alle gelowiges wat nie amptelik onder tug is nie, kan deelneem aan die

 

8.                DIE STIGTING VAN NG KERK VENNOOTSKAPGEMEENTES
  • ’n Kerngemeente moet aan die volgende vereistes voldoen om as ʼn NG Kerk vennootskap gemeente te kwalifiseer:
    • ʼn stabiele en bekwame leierspan;
    • ’n bestaande rekord van kontak en samewerking met NG Kerk gemeente(s);
    • ’n missionale betrokkenheid in die gemeenskap;
    • ʼn formele ooreenkoms met die gevestigde gemeente of ring waarin die wedersydse verwagtinge, verpligtinge en verantwoordelikhede jeens mekaar uitgespel word.
  • Die NG Kerk-gemeente maak deel uit van die beplanning en die byeenkoms wanneer die kerngemeente amptelik ʼn NG Kerk vennootskap gemeente word.
  • Die ring en sinode van die NG Kerk word in kennis gestel wanneer ʼn kerngemeente amptelik ’n NG Kerk vennootskap gemeente word.

 

  1. ʼn KERNGEMEENTE   AS    LANGTERMYNBEDIENING    VAN ʼn GEMEENTE
    • Wanneer lidmate van ʼn kerngemeente besluit om as ʼn langtermynbediening van ʼn NG Kerk gemeente of ʼn ring te funksioneer, word ʼn skriftelike versoek tot die kerkraad of die ring gerig. Die versoekskrif sluit die volgende in:
      • ’n ondersoek na die lewensvatbaarheid van die kerngemeente;
      • moontlike plekke van aanbidding;
      • begroting en model wat die finansiële volhoubaarheid van die gemeente uiteensit;
      • voorstelle oor leierskorps vir die kerngemeente en die toerusting van leiers;
      • voorstelle oor voorgenome bedieningsmodelle van die kerngemeente;

 

  • die voorgestelde naam en grense van die kerngemeente; of indien die kerngemeente nie geografies saamgestel word nie, die bedieningsfokus van die
  • Indien die ring instem dat ʼn kerngemeente as ʼn bediening van die ring funksioneer, identifiseer die ring ʼn gemeente wat die kerngemeente namens die ring en met hulp van die ring onder hulle vlerk neem.
  • Indien die kerkraad instem om die kerngemeente as ʼn bediening van die gemeente te huisves, word ʼn ooreenkoms deur die betrokke partye voorberei waarin die aard, voorregte en verantwoordelikhede van die kerngemeente ten opsigte van die gemeente (of ook ring) uiteengesit word. Die ooreenkoms sluit onder andere die volgende in:
    • Die naam en grense van die kerngemeente; of indien die kerngemeente nie geografies saamgestel word nie, die bedieningsfokus van die kerngemeente.
    • Die bedieningsmodel van die kerngemeente;
    • Die leierspan van die kerngemeente en hulle verantwoordelikhede t.o.v. die kerngemeente en die gemeente of ring;
    • ʼn Uiteensetting van sake waaroor die leierspan van die kerngemeente volle besluitnemingsreg het, en sake waarvoor die goedkeuring van die kerkraad vereis word.
    • Praktyk t.o.v. NG Kerk lidmaatskap: (Doop)kategese; belydenisaflegging; lidmaatregister en register van lede van die kerngemeente wat nie lidmate van die NG Kerk wil wees nie;
    • Beleid en praktyk van die viering van die sakramente;
    • Finansiële beleid en praktyk: Aard en omvang van finansiële ondersteuning deur die gemeente of ring; Finansiële bestuur en boekhouding;
    • Ooreenkomste t.o.v. die gebruik van die infrastruktuur en tegniese hulpmiddels van die gemeente.
  • Die kerkraad waaronder die kerngemeente as ʼn bediening sal funksioneer, reël ʼn byeenkoms vir die amptelike inwerkingstelling van die gesamentlike bediening. By die byeenkoms:
    • Stel die kerkraad die grense van die kerngemeente so duidelik moontlik vas en gee ’n noukeurige beskrywing van die grense van reeds bestaande gemeentes wat met die grense van die nuwe kerngemeente saamval. Indien die kerngemeente nie geografies saamgestel word nie, word die bedieningsfokus van die nuwe kerngemeente so duidelik moontlik bepaal.
    • Word die inhoud van die ooreenkoms tussen die kerngemeente en die gemeente of ring verduidelik en geteken.
    • Word die leierspan van die kerngemeente onder leiding van die gemeente of ring deur die lede van die kerngemeente verkies. Ten minste een ouderlinge en een diaken moet uit NG Kerk lidmate van die kerngemeente op die leierspan verkies word om die kerngemeente op die kerkraad van die gemeente met stemreg te verteenwoordig. Die leier dien ook as ouderling op die Indien die leier

 

nie ʼn NG Kerk lidmaat is nie, het die leier net ʼn adviserende stem op die kerkraad.

Indien geen NG Kerk ouderling of diaken deur die kerngemeente verkies word nie, wys die kerkraad uit eie geledere ʼn ouderlinge en ʼn diaken aan om deel te wees van die leierspan en die kerngemeente op die kerkraad te verteenwoordig.

  • Die bevestiging van hierdie kerkraadslede geskied sonder afkondiging van hulle name deur die gemeenteleraar tydens ʼn erediens waar die kerngemeente en spanleiers aan die gemeente bekend gestel Indien daar teen ’n persoon wat verkies is, beswaar ingebring word, word die persoon se bevestiging uitgestel totdat die saak deur die kerkraad ondersoek is.

 

10.             DIE STIGTING VAN ’N VOLWAARDIGE NG KERK-GEMEENTE
  • Indien belydende lidmate van die kerngemeente oortuig is van die wenslikheid om ʼn nuwe gemeente te stig, moet hulle ’n skriftelike versoek tot die kerkraad rig. Die versoekskrif moet die volgende insluit:
    • ’n ondersoek na die lewensvatbaarheid van ’n nuwe gemeente,
    • die missionale fokus van die gemeente
    • moontlike plekke van aanbidding,
    • begroting,
    • voorstelle oor leierskorps vir die gemeente en die toerusting van
  • Indien die kerkraad oordeel dat daar genoeg rede vir die stigting van ’n nuwe gemeente is, gee hy verlof dat die lidmate wat die nuwe gemeente wil vorm, mag oorgaan tot gemeentestigting. Dit beteken ook dat die betrokke lidmate ’n ooreenkoms met die kerkraad onderteken om die nuwe gemeente te stig. Die ooreenkoms om die nuwe gemeente te stig moet voorstelle bevat oor:
    • die aard van leierskap
    • die missionale bediening van die gemeente
    • finansiële volhoubaarheid
  • Wanneer die kerkraad oortuig is van die wenslikheid van die stigting van ’n nuwe gemeente en dat dit lewensvatbaar is, stuur die kerkraad die versoekskrif en die ooreenkoms saam met aanbevelings oor die volgende sake aan die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde
    • die voorgestelde naam en grense van die nuwe gemeente; of
    • indien die gemeente nie geografies saamgestel word nie, die bedieningsfokus van die nuwe gemeente.
    • die ooreenkoms tot gemeentestigting;
    • aanverwante sake wat die aandag van die ring moet
  • Wanneer by die ring aansoek gedoen word om die stigting van ’n gemeente, beoordeel die ring die ingekome stukke en indien die ring oordeel dat die nuwe gemeente in staat sal wees om te bestaan, word verlof tot gemeentestigting
  • Die stigting van ’n nuwe gemeente geskied deur die ring of die ring se gevolmagtigde op las van die ring, tydens ’n vergadering waarvan vier weke

 

vooraf in die amptelike kerklike kanale/blaaie kennis gegee is, en waarheen die volgende belanghebbendes opgeroep is:

  • Al die lede van die nuwe kerngemeente wat reeds in die NG Kerk of ander gereformeerde kerke belydenis van geloof afgelê het of wie se doop in die NG Kerk aanvaar word;
  • Lede wat gereed is om belydenis van geloof, met of sonder doop in die NG Kerk, af te lê.
  • Tydens hierdie vergadering:
    • stel die ring of die ring se gevolmagtigde die grense van die gemeente so duidelik moontlik vas en gee ’n noukeurige beskrywing van die grense van reeds bestaande gemeentes wat met die grense van die nuwe gemeente Indien die ring of die ring se gevolmagtigde toestemming gee dat die nuwe gemeente nie geografies saamgestel word nie, word die bedieningsfokus van die nuwe gemeente so duidelik moontlik bepaal.
    • word ten minste twee ouderlinge en twee diakens as die kerkraadslede van die nuwe gemeente verkies. Slegs persone wat die belydenis van die NG Kerk onderskryf, is verkiesbaar. Lede wat as ouderling en diaken genomineer word maar nog nie amptelik belydenis van geloof in die NG Kerk afgelê het nie, moet duidelik voor almal teenwoordig bevestig dat hulle by die eerste samekoms van die gemeente openbare belydenis van geloof sal aflê.
  • Die ring of die gevolmagtigde van die ring reël saam met die nuutverkose kerkraad ʼn erediens en ʼn kerkraadsvergadering na die erediens onder leiding van die konsulent, of op sy versoek, deur ʼn ander predikant binne die kerkverband. Hierdie erediens vind plaas na die approbasie van die gekose kerkraadslede in die kerngemeente.
  • Indien daar teen ’n persoon wat verkies is, beswaar ingebring word, word die persoon se bevestiging uitgestel totdat die saak deur die kerkraad ondersoek is.
  • Verkose kerkraadslede wat nog nie belydende lidmate is nie, lê eers belydenis van geloof af en word ook gedoop indien hulle nog nie gedoop is nie, voordat hulle in die amp deur die konsulent bevestig word.
  • Die kerkraad benoem een van sy lede as die bewaarder van die boeke en dokumente van die gemeente totdat ’n skriba en/of kassier benoem is. ’n Inventaris van die boeke en dokumente moet opgestel word en ’n duplikaat aan die konsulent oorhandig word.
  • Indien die kerkraad op versoek van sy lidmate besluit om nie voorbereidende stappe te doen of te laat doen met die oog op die stigting van nuwe gemeente nie, het sodanige lidmate die reg om die besluit deur die ring te laat toets. ’n Afskrif van die versoek aan die ring moet minstens drie weke voor die vergadering van die ring by die betrokke kerkraad vir kennisname ingedien

 

11.             WANNEER MEER AS EEN GEMEENTE EN/OF RING BY DIE NUWE STIGTING BETROKKE IS:
  • Indien dit blyk dat die beoogde nuwe gemeente uit gedeeltes van meer as een gemeente moet bestaan, terwyl die saak slegs deur lidmate van een gemeente aanhangig gemaak is, het die betrokke kerkraad die verantwoordelikheid om die ander kerkrade regstreeks om hul medewerking te nader.
  • Indien die aangrensende kerkrade wat genader is, weier om voorbereidende stappe te doen of te laat doen met die oog op die stigting van ’n nuwe gemeente, moet die betrokke kerkraad die ring nader vir hulp.
  • Die ring het die reg om te besluit oor maatreëls in die betrokke wyke van die gemeente(s) binne die grense van daardie ring met die oog op moontlike stigting van ʼn nuwe gemeente.
  • Waar die nuwe gemeente met lidmate uit gemeentes van meer as een ring gestig word, moet die betrokke ringe onderling besluit watter ring die stigting moet
  • Wanneer die ring ’n opdrag tot stigting van die nuwe gemeente gee, moet die kerkraad dadelik die versoekskrif en ooreenkoms laat onderteken deur die lidmate wat deel van die nuwe gemeente wil wees.
  • Die kerkraad van elke gemeente wat deel van die nuwe gemeente uitmaak, moet die versoekskrif en die ooreenkoms saam met sy aanbevelings daaroor aan die ring voorlê.

 

12.             KENNISGEWING VAN DIE STIGTING VAN ’N NUWE GEMEENTE
  • Die skriba van die ringskommissie oorhandig aan die kerkraad van die nuwe gemeente ’n uittreksel uit die notule van die ring of die ring se gevolmagtigde, bevattende die naam van die gemeente, beskrywing van die grense of, indien toepaslik, omskrywing van die bedieningsfokus, name van kerkraadslede, aanbevelings, die naam van die konsulent en ander sake waarby die nuwe gemeente belang mag hê.
  • Die skriba van die ring of die ring se gevolmagtigde gee aan die skriba van die sinode se gevolmagtigde kennis van die stigting van die nuwe gemeente met vermelding van die grenslyne of, indien toepaslik, omskrywing van die bedieningsfokus, asook die name van die eerste lede van die kerkraad met die oog op publikasie in amptelike publikasies.
  • Die skriba van die sinode of die sinode se gevolmagtigde gee aan die Registrateur van Aktes kennis van die stigting van die nuwe gemeente.
  • Die naam van die nuwe gemeente word in die kennisgewing soos volg aangegee: Nederduitse Gereformeerde Gemeente ………………….
  • Indien dit by die vermeerdering van gemeentes sou blyk dat verteenwoordigers nie aangewys is vir die ondertekening van dokumente namens die nuwe gemeente vir doeleindes van uitvoering van stigting nie, moet sulke dokumente of stukke geteken word deur die voorsitter en skriba van ring of die ring se

 

gevolmagtigde of die gevolmagtigde van die ring binne wie se grense die gestigte gemeente geleë is.

 

                                        TUSSEN-ORDE1                                       

 

INLEIDING

Hierdie Tussen-orde handel hoofsaaklik met daardie gesamentlike aksies wat besondere reëlings benodig. Baie ander dinge wat tussen lidmate van ons kerke, gemeentes, ringe en sinodes kan en behoort te gebeur, word nie hier genoem nie. Gelowiges moet saam in hulle verskillende kontekste ontdek wat die Here wil hê hulle moet doen. Die bedoeling is dat in hierdie nuwe fase van ons reis saam op pad na hereniging, die deur oop is vir elke lidmaat en elke vergadering vir dit wat die Here vir hulle moontlik maak.

 

AFDELING I. GEMEENTES

Saamgevoegde gemeentes

  1. Die ooreenkoms
    • Wanneer twee of meer gemeentes, wat aan ten minste twee verskillende kerke in die die NG Kerkfamilie behoort, ʼn saamgevoegde gemeente wil vorm, moet elkeen van die gevolmagtigde kerkrade afsonderlik ʼn besluit te dien effekte neem. Hierdie besluite sowel as die verbandhoudende bepalings word in ʼn skriftelike ooreenkoms opgeneem.
    • ʼn Saamgevoegde gemeente kan ook ʼn wyk van ʼn gemeente van een van die kerke in die NG Kerkfamilie insluit. In daardie geval word die besluit waarna hierbo verwys is, geneem deur die kerkraad van die gemeente waarvan die wyk deel is. Die regte en verpligtinge – beide in hulle oorspronklike gemeente en in die saamgevoegde gemeente – van die lidmate van die genoemde gemeente, wat deel vorm van die saamgevoegde gemeente, word in die bogenoemde ooreenkoms opgeneem. Enige bepaling in hierdie Tussen-orde is dienooreenkomstig op hulle van Sulke lidmate kan slegs verkiesbaar wees as ouderling of diaken in een van die gemeentes soos van toepassing in die ooreenkoms.
    • ʼn Besluit soos hierbo bedoel, vereis dat die approbasie van die lidmate van die gemeente, sowel as die goedkeuring van die ring of sy gevolmagtigde, verkry moet word volgends die reëlings van die betrokke kerkorde.
    • Die ooreenkoms sluit onder andere bepalings in oor:
      • eredienste,
      • die bediening van die Woord en sakramente,
      • die beroeping van leraars,

1Vergelyk Artikel 71 en Handelinge AS 2015, Dag 5, pt 19: Die Algemene Sinode keur die Tussen-orde goed mdo op die kerkherenigingsreis van die kerke van die NG Kerkfamilie.

 

  • die verkiesing van ouderlinge en diakens,
  • die funksionering van die saamgevoegde kerkraad,
  • eiendomme en finansies,
  • registrasie van
  • Die ooreenkoms word vir óf ʼn beperkte óf ʼn onbeperkte tydperk aangegaan. Indien die ooreenkoms vir ʼn beperkte tydperk aangegaan word en nie een van die gemeentes betrokke beëindig dit by wyse van terminering nie, word dit stilswyend vir ʼn soortgelyke termyn verleng.
  • Die ooreenkoms eindig by terminering. Terminering tree slegs in werking een jaar na die besluit geneem is om te termineer, tensy die meerderheid van die lede van die saamgevoegde kerkraad, sowel as die meerderheid van die kerkraadslede van elkeen van die samestellende gemeentes, afsonderlik ooreenkom op ʼn korter
  • Die ooreenkoms kan na die tyd slegs verander word met die approbasie van die lidmate van die saamgevoegde gemeente.
  • In die amptelike benaming van die saamgevoegde gemeente moet die amptelike name van die samestellende gemeentes ingesluit word.
  1. Die saamgevoegde kerkraad
    • In elke saamgevoegde gemeente is daar ʼn saamgevoegde kerkraad saamgestel uit die leraars, ouderlinge en diakens – in soverre hulle lede is van die kerkraad – van die samevoegende Wanneer daar ten tyde van die samevoeging ander lede van ʼn kerkraad dien, voltooi hulle hulle kerkordelike termyn in die saamgevoegde kerkraad.
    • In die geval van vakatures verkies die saamgevoegde kerkraad nuwe Die lidmate van die saamgevoegde gemeentes sal die geleentheid kry om persone vir verkiesing te nomineer. Slegs daardie lidmate van die gemeente wat kwalifiseer in terme van die kerkorde en bepalings van die gemeente waaraan hulle oorspronklik behoort het, is verkiesbaar.
    • Die approbasie van die verkiesing en die bevestiging van die verkose ouderlinge en/of diakens vind plaas volgens die bepalings en met die gebruikmaking van die formulier van enige van die kerke betrokke.
    • Die saamgevoegde kerkraad besluit oor die dienstermyn van sy ouderlinge en diakens, en oor die moontlikheid van Die maksimum dienstermyn van ʼn ouderling of diaken, wat herverkiesing insluit, is vier jaar. ʼn Langer termyn is slegs moontlik met die toestemming van die bevoegde ring.
    • Die ooreenkoms bevat bepalings oor die prosedure vir die beroeping van predikante. Hierdie bepalings kan nie in konflik wees met die kerkorde en bepalings van enige van die samestellende kerke nie.
    • Die beroeping, approbasie en bevestiging van ʼn predikant vind plaas in ooreenstemming met die kerkorde en bepalings van die kerk waaraan die predikant behoort.
    • ʼn Konsulent vir ʼn saamgevoegde gemeente word deur die saamgevoegde ring aangewys of, indien die gemeente nie deel is van ʼn saamgevoegde ring nie, deur

 

een van die gevolmagtigde ringe soos tussen hierdie ringe ooreengekom. Die konsulent is verkieslik nie ʼn predikant van dieselfde kerk waaraan die predikant van die saamgevoegde gemeente behoort nie.

  1. Verantwoordelikhede en opdragte
    • Die lewe en werk van ʼn saamgevoegde gemeente is ten volle geïntegreerd, behalwe waar dit in die ooreenkoms uitgesluit is, waar dit nie moontlik is nie of waar die saamgevoegde kerkraad anders In sulke gevalle is die spesifieke kerkordebepalings van toepassing.
    • Die saamgevoegde kerkraad handel met die gesag en verantwoordelikheid van die kerkraad van elk van die gemeentes betrokke.
    • Die ooreenkoms kan impliseer, of die saamgevoegde kerkraad kan besluit, dat sake rakende kerklike tug en dissipline en sake wat regstreeks verband hou met die regspersoon van een van die gemeentes, deur die kerkraadslede van daardie betrokke gemeente hanteer word en wat – slegs in daardie geval of soos ooreengekom deur die saamgevoegde kerkraad – optree as die kerkraad van daardie gemeente in ooreenstemming met die kerkorde en bepalings van daardie
    • Indien dit ooreengekom word dat sake rakende kerklike tug en dissipline deur die (hele) saamgevoegde kerkraad hanteer sal word, sal hierdie kerkraad hou by die prosedurele voorskrifte van die kerk aan wie die lidmaat onder tug en dissipline behoort, insluitende die voorskrifte vir appèl. Geen dissiplinêre handeling kan geneem word sonder die goedkeuring van die meerderheid van die kerkraadslede van daardie betrokke kerk nie.
    • Die saamgevoegde kerkraad vergader ten minste vier keer per
    • Een van die leraars tree op as voorsitter van die In die geval van ʼn vakature tree die konsulent/interimleraar op as voorsitter. ʼn Ouderling kan slegs met die goedkeuring van die gevolmagtigde ringe aangewys word as voorsitter van die saamgevoegde kerkraad.
  2. Die bediening
    • Ten einde die Woord en/of sakramente te bedien, kan die kerkraad enige persoon uitnooi wat bevoeg is om dit in een van die kerke te doen wat deel is van die saamgevoegde gemeente, tensy anders ooreengekom. Geen persoon kan uitgenooi word wat nie bevoegdheid in enige van die kerke het nie.
    • Binne die moontlikhede wat die kerkordes en besluite van die gevolmagtigde kerke bied, besluit die kerkraad oor die liturgiese orde, liturgiese formuliere, liedboeke, Bybelvertalings en ander aspekte van aanbidding vir gebruik in die eredienste van die gemeente.
    • ʼn Gemeenskaplike beleid vir toelating tot die Nagmaal sal deel wees van die ooreenkoms waarop die saamgevoegde gemeente berus.
    • Sake aangaande die bediening van die predikante sal hanteer word volgens die kerkordebepalings van die kerk waaraan hy/sy behoort. Besluite in hierdie verband kan slegs geneem word met die toestemming van die meerderheid van die lede van die saamgevoegde kerkraad wat aan dieselfde kerk as die predikant

 

behoort. Indien ʼn meerderheid nie verkry word nie, word die saak na die gevolmagtigde ring verwys vir besluitneming.

  1. Registrasie van lidmaatskap
    • Die saamgevoegde gemeente behou die bestaande registrasie van lidmaatskap van die samestellende gemeentes. Die registrasie van lidmaatskap van die saamgevoegde gemeente sluit vir elke lidmaat ʼn verwysing in na die samestellende gemeente waaraan hy/sy behoort.
    • Nuwe lidmate van die saamgevoegde gemeente kies een van die samestellende gemeentes vir registrasie as lidmaat.
    • Gedoopte kinders word as lidmate van die samestellende gemeente van hulle moeder geregistreer, tensy beide ouers anders besluit.

 

AFDELING II. RINGE

Saamgevoegde ringe

  1. Die ooreenkoms
    • Wanneer twee of meer ringe, wat aan ten minste twee verskillende kerke in die NG Kerkfamilie behoort, ʼn saamgevoegde ring wil vorm, moet elkeen van die gevolmagtigde ringe afsonderlik ʼn besluit te dien effekte Hierdie besluite sowel as die verbandhoudende bepalings word in ʼn skriftelike ooreenkoms opgeneem.
    • Voordat ʼn besluit soos hierbo bedoel, geneem word, gee die ring al die gemeentes in sy gebied die geleentheid om hulle menings skriftelik te So ʼn besluit vereis dat die toestemming van die (streek)sinode(s) of sy gevolmagtigde verkry word volgens die reëlings van die betrokke kerkorde.
    • Die ooreenkoms sluit onder andere bepalings in oor:
      • die funksionering van die saamgevoegde ring,
      • die spesifieke funksies van die ring,
      • eiendomme en
    • ʼn Saamgevoegde ring sluit al die gemeentes in wat deel is van die onderskeie afsonderlike ringe. Na konsultasie met die gevolmagtigde ringe kan die gevolmagtigde (streek)sinode(s) of sy gevolmagtigde ʼn gemeente toelaat om, op versoek, deel te word van ʼn ander ring.
    • Die ooreenkoms word óf vir ʼn beperkte óf vir ʼn onbeperkte tyd aangegaan. Indien die ooreenkoms vir ʼn beperkte tyd aangegaan word en nie een van die ringe betrokke beëindig dit by wyse van terminering nie, word dit stilswyend vir ʼn soortgelyke aantal jare verleng.
    • Die ooreenkoms eindig by terminering. Terminering tree slegs in werking een jaar na die besluit geneem is om te termineer, tensy die meerderheid van die lede van die saamgevoegde ring sowel as die meerderheid van sy lede van elk van die samestellende ringe afsonderlik, ooreenkom op ʼn korter termyn.
    • Die ooreenkoms kan na die tyd slegs verander word met die goedkeuring van die (streek)sinode(s).

 

  • In die amptelike benaming van die saamgevoegde ring moet die amptelike name van die samestellende ringe ingesluit word.
  1. Verantwoordelikhede en opdragte
    • Die verantwoordelikhede van ʼn saamgevoegde ring sluit al die verantwoordelikhede en opdragte in wat ʼn ring het volgens die kerkordes en bepalings van die samestellende kerke. Waar van toepassing handel die saamgevoegde ring – in die uitvoering van sy verantwoordelikhede en opdragte met betrekking tot gemeentes en ampsdraers – volgens die reëlings soos neergelê in die kerkorde en bepalings van die kerk waartoe die gemeente of ampsdraer
    • Die lewe en werk van ʼn saamgestelde ring is ten volle geïntegreerd, behalwe waar dit in die ooreenkoms uitgesluit is, waar dit nie moontlik is nie of waar die saamgevoegde ring anders besluit. In sulke gevalle is die spesifieke kerkordebepalings van toepassing.
    • Die saamgevoegde ring handel met die gesag en verantwoordelikheid van elk van die ringe betrokke.
    • Indien ʼn saamgevoegde ring deel is van twee (streek)sinodes wat nog nie self ʼn saamgevoegde (streek)sinode gevorm het nie, stuur die ring afgevaardigdes na beide (streek)sinodes. Dié afgevaardigdes het slegs stemreg in die (streek)sinode indien hulle lidmate is van die spesifieke kerk waarvan die (streek)sinode deel is. Afgevaardigdes wat nie aan hierdie vereiste voldoen nie, het slegs ʼn adviserende rol of tree op as waarnemers in ooreenstemming met die reëlings van daardie spesifieke (streek)sinode.
    • Die ooreenkoms kan impliseer, of die saamgevoegde ring kan besluit, dat sake rakende kerklike tug en dissipline, appèlle en sake wat direk verband hou met die regspersoon van een van die gemeentes of ringe – insluitende eiendomsaangeleenthede – hanteer sal word deur lede van die ring van daardie betrokke kerk. Slegs in dié geval, of soos besluit deur die saamgevoegde ring, kan laasgenoemde optree as die ring van daardie betrokke kerk en in ooreenstemming met die kerkorde en bepalings van daardie kerk.
    • Indien dit ooreengekom word dat sake rakende kerklike tug en dissipline deur die (hele) saamgevoegde ring hanteer word, sal hierdie ring hou by die prosedurele reëlings – insluitende die voorskrifte vir appèl – soos weergegee in die kerkorde van die kerk aan wie die ampsdraer onder tug en dissipline Geen dissiplinêre optrede kan plaasvind sonder die goedkeuring van die meerderheid van die lede van die ring van daardie betrokke kerk nie.
    • Indien dit ooreengekom word dat appèlle en sake wat direk verband hou met die regspersoon van een van die gemeentes of ringe – insluitende eiendomsaangeleenthede – hanteer word deur die (hele) saamgevoegde ring, moet hierdie ring hou by die prosedurele reëlings soos vervat in die kerkorde van die betrokke kerk.
    • Die saamgevoegde ring vergader ten minste eenkeer in twee
    • Indien ʼn saamgevoegde ring deel is van twee (streek)sinodes wat nog nie self besluit het om nou saam te werk of om ʼn saamgevoegde (streek)sinode te vorm

 

nie – soos hieronder uitgespel – moet appèlle teen besluite van daardie ring by beide die (streek)sinodes aanhangig gemaak word en hierdie sinodes of hulle gevolmagtigdes besluit saam daaroor.

 

AFDELING III. (STREEK)SINODES
  1. Die ooreenkoms
    • In die lig van die eenwording van die kerke van die NG Kerkfamilie, en met inagneming van die huidige wetlike status en bevoegdhede van die (streek)sinodes van hierdie kerke, word hierdie sinodes uitgedaag om na die beste van hulle vermoë saam te werk.
    • Wanneer twee of meer (streek)sinodes wat aan ten minste twee verskillende kerke in die NG Kerkfamilie behoort, intensief wil saamwerk, moet elkeen van die bevoegde (streek)sinodes ʼn besluit te dien effekte neem. Hierdie besluite sowel as die verbandhoudende bepalings word opgeneem in ʼn skriftelike
    • Indien twee (streek)sinodes wat aan twee verskillende kerke in die NG Kerkfamilie behoort dieselfde geografiese grense deel, kan hulle besluit om ʼn saamgevoegde (streek)sinode te vorm. In die geval neem elkeen van die bevoegde (streek)sinodes afsonderlik ʼn besluit te dien effekte. Hierdie besluite sowel as die verbandhoudende bepalings word opgeneem in ʼn skriftelike
    • Voordat ʼn besluit soos hierbo bedoel (paragraaf 2 and 1.3) geneem word, gee die (streek)sinode al die gemeentes en ringe in sy gebied die geleentheid om hulle menings skriftelik te gee. So ʼn besluit vereis dat die goedkeuring van die algemene sinode(s) of sy gevolmagtigde volgens die reëlings van die tersaaklike kerkorde verkry word.
    • Die ooreenkoms sluit onder andere bepalings in oor:
      • die funksionering van die samewerkende (streek)sinodes/saamgevoegde (streek)sinode,
      • die spesifieke         opdragte         van         die              samewerkende (streek)sinodes/saamgevoegde (streek)sinode,
      • eiendomme en
    • Samewerkende (streek)sinodes sowel as saamgevoegde (streek)sinodes sluit alle ringe in wat deel is van die onderskeie afsonderlike (streek)sinodes.
    • Die bevoegde (streek)sinode(s) of sy gevolmagtigde kan ʼn (saamgevoegde) gemeente of ʼn (saamgevoegde) ring toelaat, op versoek, om deel van ʼn ander (streek)sinode te word indien ten minste ʼn tweederde meerderheid van die kerkrade van die gemeentes in daardie (saamgevoegde) ring hulle toestemming
    • Die ooreenkoms word óf vir ʼn beperkte óf vir ʼn onbeperkte tyd Indien die ooreenkoms vir ʼn beperkte tyd gemaak is en nie een van die samewerkende (streek)sinodes of saamgevoegde (streek)sinodes betrokke dit getermineer het nie, word dit stilswyend vir ʼn soortgelyke aantal jare verleng.

 

  • Die ooreenkoms eindig by terminering. Terminering tree slegs in werking een jaar na die besluit geneem is om te termineer, tensy die meerderheid van die lede van elkeen van die samewerkende (streek)sinodes of saamgevoegde (streek)sinodes op ʼn korter termyn ooreenkom.
  • Die ooreenkoms kan slegs na die tyd verander word met die goedkeuring van die bevoegde algemene sinodes.
  • Die samewerkende (streek)sinodes of saamgevoegde (streek)sinode spesifiseer in die bogenoemde ooreenkoms watter van die verantwoordelikhede en opdragte wat hulle het, volgens die kerkordes en bepalings van die onderskeie kerke, saam uitgevoer gaan word.
  • Appèlle teen die (geratifiseerde) besluite van samewerkende (streek)sinodes of saamgevoegde (streek)sinodes sal by beide algemene sinodes ingedien word en hierdie sinodes of hulle gevolmagtigdes sal saam daaroor besluit.

 

III/1   SAMEWERKENDE (STREEK)SINODES

  1. Verantwoordelikhede en opdragte
    • Samewerkende (streek)sinodes vergader so dikwels as wat vereis word gesamentlik vanuit die perspektief van die verantwoordelikhede en opdragte wat hulle gesamentlik uitvoer.
    • Besluite wat in ʼn gesamentlike vergadering van samewerkende (streek)sinodes geneem word, is slegs van krag indien dit na die tyd in afsonderlike vergaderings van al die bevoegde (streek)sinodes geratifiseer word.
    • Die moderatuur/dagbestuur en/of die moderamen/sinodale kommissie van die samewerkende (streek)sinodes vergader gesamentlik. Hulle hanteer slegs ʼn afsonderlike agenda indien dit noodsaaklik is vir redes tov wetlike
    • Die kommissies van die samewerkende (streek)sinodes vergader gesamentlik. Hulle hanteer slegs ʼn afsonderlike agenda indien dit noodsaaklik is vir redes tov wetlike verantwoordelikhede.
    • Die gesamentlike vergadering van moderature/dagbesture berei die gesamentlike vergadering van die samewerkende (streek)sinodes voor. Die moderature/dagbesture neem saam verantwoordelikheid vir die implementering van besluite soos geneem in ʼn gesamentlike vergadering van samewerkende (streek)sinodes.
    • Indien dit ooreengekom word dat appèlle en sake wat in direkte verband staan met die regspersoonlikheid van een van die gemeentes of ringe – insluitende eiendomskwessies – hanteer word in ʼn gesamentlike vergadering van die samewerkende (streek)sinodes, sal hierdie gesamentlike vergadering hou by die prosedurele reëlings soos uiteengesit in die kerkorde van die betrokke kerk.

 

III/2   SAAMGEVOEGDE (STREEK)SINODES

  1. Verantwoordelikhede en opdragte

 

  • In die amptelike benaming van die saamgevoegde (streek)sinode moet die amptelike name van die samestellende (streek)sinodes ingesluit word.
  • Die verantwoordelikhede en opdragte van ʼn saamgevoegde (streek)sinode sluit alle verantwoordelikhede en opdragte in wat ʼn (streek)sinode volgens die kerkordes en bepalinge van die samestellende kerke het. Waar van toepassing handel die saamgevoegde (streek)sinode – in die uitvoering van sy verantwoordelikhede en opdragte met betrekking tot gemeentes en ringe – volgens die reëlings soos vervat in die kerkorde en bepalings van die kerk waaraan die gemeente of ring behoort.
  • Die lewe en werk van ʼn saamgevoegde (streek)sinode is ten volle geïntegreerd behalwe waar dit in die ooreenkoms uitgesluit word, waar dit nie moontlik is nie of waar die saamgevoegde (streek)sinode anders besluit. In sulke gevalle geld die spesifieke kerkordebepalings.
  • Die saamgevoegde (streek)sinode handel met die gesag en aanspreeklikheid van elkeen van die ringe betrokke.
  • Die saamgevoegde (streek)sinode kies sy moderatuur/dagbestuur en sy moderamen/sinodale kommissie volgens die bepalings soos vervat in die bogenoemde ooreenkoms. Dit het saamgevoegde kommissies en wys die lede van sulke kommissies aan.
  • Die saamgevoegde (streek)sinode stuur afgevaardigdes na beide bevoegde algemene sinodes. Sulke afgevaardigdes het slegs stemreg in die algemene sinode indien hulle lidmate van daardie betrokke kerk Afgevaardigdes wat nie aan hierdie vereiste voldoen nie, het slegs ʼn adviserende rol of tree op as waarnemer in ooreenstemming met die reëlings van daardie spesifieke algemene sinode.
  • Die ooreenkoms kan impliseer, of die saamgevoegde (streek)sinode kan besluit, dat sake rakende kerklike tug en dissipline, appèlle en sake wat direk verband hou met die regspersoon van een van die gemeentes of ringe – insluitend eiendomsaangeleenthede – hanteer sal word deur lede van die saamgevoegde (streek)sinode van daardie betrokke Slegs in die geval, of soos besluit deur die saamgevoegde (streek)sinode, kan laasgenoemde optree as die (streek)sinode van daardie betrokke kerk en in ooreenstemming met die kerkorde en bepalings van daardie kerk.
  • Indien dit ooreengekom word dat sake rakende kerklike tug en dissipline deur die (hele) saamgevoegde (streek)sinode of sy gevolmagtigde hanteer word, sal hierdie saamgevoegde (streek)sinode hou by die prosedurele reëlings – insluitende die voorskrifte vir appèl – soos weergegee in die kerkorde van die kerk aan wie die ampsdraer onder tug en dissipline behoort. Geen dissiplinêre optrede kan plaasvind sonder die goedkeuring van die meerderheid van die lede van die saamgevoegde (streek)sinode of sy gevolmagtigde wat aan daardie betrokke kerk behoort nie.
  • Indien dit ooreengekom word dat appèlle en sake wat direk verband hou met die regspersoon van een van die gemeentes of ringe – insluitende eiendomsaangeleenthede – hanteer word deur die (hele) saamgevoegde

 

(streek)sinode of sy gevolmagtigde, moet hierdie (streek)sinode hou by die prosedurele reëlings soos vervat in die kerkorde van die betrokke kerk.

  • Die saamgevoegde (streek)sinode vergader ten minste eenkeer in vier
  1. Provinsiale konventus
    • Indien al die (streek)sinodes van twee of meer kerke van die NG Kerkfamilie binne die grense van ʼn provinsie van die Republiek van Suid-Afrika of in ʼn naburige staat ooreenkom, kan hulle in ʼn provinsiale konventus byeenkom ten einde te getuig van die voortgaande eenwording van die kerke in die politieke en sosiale konteks van daardie besondere provinsie/land, dit te vier en uit te bou, en ons gemeenskaplike diens en getuienis te bevorder.
    • Die konventus kies sy eie

 

AFDELING IV. ALGEMENE SINODES
  1. Die moderature/dagbesture en/of die moderamens/sinodale kommissies van die algemene sinodes van twee of meer kerke van die NG Kerkfamilie kan saam vergader en saam besluite neem.
  2. Hierdie gesamentlike besluite het slegs gesag indien dit na die tyd in afsonderlike vergaderings van die gevolmagtigde moderature/dagbesture en/of moderamens/sinodale kommissies geratifiseer is.

 

AFDELING V. SAAMGEVOEGDE BEDIENINGE
  1. Saamgevoegde bedieninge moet in ooreenstemming met die bestaande ooreenkomste tussen die kerke in die NG Kerkfamilie aangemoedig word.
  2. Nuwe bedieninge moet slegs onderneem word na konsultasie met die ander kerke in die NG Kerkfamilie en met die eksplisiete doel om dit so ver as moontlik saam te doen.
  3. Gemeentes, ringe, (streek)sinodes en algemene sinodes kan gesamentlike projekte of gesamentlike regsentiteite daarstel (maatskappye, NOW’s, ens), solank as wat alle relevante kerklike vergaderings saamstem, ten einde die saamgevoegde bedieninge uit te bou.

 

AFDELING VI. BESONDERE BEPALINGS
  1. ʼn Gemeente van ʼn kerk in die NG Kerkfamilie wat deel is van ʼn ring wie se grense oorvleuel met die geografiese grense van een van die (streek)sinodes van die ander kerke in die NG Kerkfamilie, kan aansoek doen om deelname as assosiaat-lid in die ring en/of die (streek)sinode in sy geografiese area. So ʼn aansoek kan slegs toegestaan word met die toestemming van die ring, die (streek)sinode (respektiewelik die algemene sinode) van die kerk waaraan die gemeente behoort. So ʼn gemeente sit ook haar deelname in haar eie kerklike strukture voort.

 

  1. Met betrekking tot die RCA kan die RCA op haar versoek ʼn besondere soort deelname toegeken word in enige van die algemene sinodes van die ander kerke in die NG Kerkfamilie volgens die kerkorde.

 

       GEDRAGSKODE VIR PREDIKANTE VAN DIE NG KERK       

 

INLEIDING/AANHEF

Goeie en moreel gefundeerde etiese gedrag en geloofwaardige optrede of die gebrek daaraan, kan die bediening van ʼn predikant maak of breek. Volgens artikel 4 van die Kerkorde verrig Christus al sy dienswerk in sy kerk en koninkryk deur sy Woord en Gees. Hy doen dit ondermeer deur gebruik te maak van die besondere ampte van bedienaar van die Woord, ouderlinge en diakens om gelowiges toe te rus vir hulle dienswerk in die kerk en wêreld. (Kerkorde 2013, artikel 4)

Aangesien ons almal deur God se Gees tot die bediening geroep is (die innerlike roeping) en deur ʼn werkkring (kerkraad, ring of sinode) in diens gestel is (uiterlike roeping) wil ons getrou bly aan die Woord en ons belydenis.

Predikante – leraars, proponente, emeriti en dosente – in ons geloofsgemeenskappe, hetsy gemeentes, ringe en sinodes, asook ander instelling soos opvoedkundige instansies, kapelaansdienste, versorgingsoorde (ouetehuise, kinderhuise en rehabilitasiesentrums) moet te alle tye ons Christelike waardes en gedrag in stand hou. Hierdie gedragskode voorsien ons daarom van ʼn bepaalde standaard waaraan ons gedrag gemeet word in die kerklike en geestelike sfere waarin Predikante beweeg en optree.

 

VERANTWOORDELIKHEID

Die private asook openbare/publieke optrede van gelegitimeerdes kan lidmate en nie- lidmate inspireer en motiveer, maar die teenoorgestelde is net so waar. Swak en onetiese gedrag van gelegitimeerdes kan ook dikwels lidmate en veral nie-lidmate se geloofservaring negatief beïnvloed en dan word Christene se Christenskap met rede erg gekritiseer. Gelegitimeerdes moet daarom veral bewus wees van die verantwoordelikheid wat met die roeping van geestelike leier gepaard gaan. Die verantwoordelike aanvaarding en internalisering van hierdie gedragskode op grond van predikante se besondere roeping berus by elke individu.

Predikante staan in ʼn baie besondere noue verhouding met lidmate en so word ʼn sterk vertrouensverhouding gebou. Hierdie vertrouensverhouding skep dan die ruimte waarbinne die Predikant en die lidmaat so noue kontak met mekaar het, dat daar later feitlik geen geheime/probleme is wat die lidmaat nie aan die leraar openbaar maak nie. Die situasie kan meebring dat die Predikant in so posisie geplaas word dat hy oor vertroulike inligting beskik wat dikwels nadelig vir die lidmaat sou wees, sou hy/sy dit op enige wyse openbaar. Verder kan die Bedienaar van die Woord ook beleef dat hy/sy in ʼn bepaalde “magsposisie” in beweeg en dat hy/sy dikwels voor die versoekings kan swig om hierdie “magsposisie” te misbruik in terme van gunsies/in ruil vir sekere monotere /finansiële voordele en selfs seksuele gunste. ʼn Bedienaar van die Woord mag

 

dus ook nooit uit sy/haar “magsbasis” en-of “magsposisie” lidmate manipuleer en/of misbruik nie.

Hieronder volg die Gedragskode wat ʼn gelegitimeerde se gedrag en openbare optrede rig. Gelegitimeerdes wat hulle skuldig maak aan die nie-uitvoering van hierdie gedragskode stel hulle self bloot aan korrektiewe optrede soos omskryf in die Kerkorde van die Ned Geref Kerk en soos uitgespel in die Riglyne hierby aangeheg. Hierdie tugmaatreëls kan wissel van ʼn mondelingse waarskuwing tot en met summiere ontslag.

 

1.                        STANDAARDE

Gelegitimeerdes sal in ʼn pastoraal terapeutiese situasie:

  • ander se regte en welstand altyd eerste
  • nie berading gee wat verder strek as binne die vermoë waartoe die leraar opgelei is nie. Waar berading buite die verwysing val, moet die leraar altyd persone verwys na ʼn ander professionele persoon.
  • ten alle tye vertroulikheid
  • in geen intieme verhouding met persone betrokke raak wat vir berading aanklop nie.
  • geen fisiese toenadering soek by enige persoon wat vir berading aanmeld

 

  1. VERTROULIKHEID en BETROUBAARHEID

Vertroulikheid

Enige gelegitimeerde sal in alle omstandighede (berading, advies, en geestelike versorging) die mees moontlike vertroulikheid handhaaf, deur

  • Alle inligting as vertroulik te hanteer
  • Slegs inligting beskikbaar te stel wat volgens wet vereis word
  • As inligting bekend gemaak moet word, dit eers met die betrokke persoon te bespreek

Betroubaarheid

Van enige gelegitimeerde kan verwag word om altyd betroubaar te wees.

Daarom

moet gelegitimeerdes so optree dat hulle vertrou kan word ten opsigte van:

  • Leierskap –   om   met   integriteit   leiding   te   neem   en                 ander    op     ʼn verantwoordbare wyse te begelei
  • Inligting deur dit met alle betroubaar en met die nodige vertroulikheid te hanteer
  • Met bronne deur dit wat aan die predikante toevertrou is met eerlikheid en noukeurigheid te hanteer

 

3.                      GEDRAG TEN OPSIGTE VAN KINDERS

 

Gelegitimeerdes sal altyd in hulle kontak en werk met minderjariges ʼn oop en eerlike vertrouensverhouding handhaaf deur:

  • Sover moontlik in span met minderjariges te werk
  • Geen fisiese kontak te maak behalwe waar dit in uiterse gevalle vir bemoediging nodig is (bv ‘n hand ter vertroosting op arm) Geen kontak mag gemaak word wat as seksueel van aard geïnterpreteer kan word nie.
  • Geen blootstelling aan afhanklikheidsmiddels nie
  • Nie in hul privaat woonplek of pastorie te laat oornag nie
  • Nie enige mediese behandeling toepas behalwe in uiterste noodgevalle nie

 

4.                      REINHEID EN SUIWERHEID

Seksuele reinheid

Geen gelegitimeerde mag vir seksuele gewin of en enige ander vorm van intimiteit die vertroue in hulle gestel deur die geloofsgemeenskap misbruik deur:

  • In berading en/of geloofsverhoudings so betrokke te raak dat die grense van betaamlike gedrag oorskry word nie.
  • Enige seksuele gunsie te vra nie
  • Nie seksueel betrokke te raak by enige persoon nie

Teologiese suiwerheid

ʼn Gelegitimeerde moet sonder skroom bereid wees om die leer van die Ned Geref Kerk te enige tyd te respekteer, bevorder en verdedig.

Om verder, indien as Bedienaar van die Woord later enige beswaar of ander insig oor die leer ontwikkel, dit nie sal leer of bevorder voordat dit aan ’n bevoegde

kerkvergadering vir ’n beslissing voorgelê is nie.

 

5.                      TEISTERING

Geen gelegitimeerde mag op enige wyse betrokke raak by ʼn fisiese, psigologiese, geskrewe of verbale teistering van enige ander persoon nie, en moet ʼn omgewing te skep waar professioneel opgetree word wat vry is van enige vorm van diskriminasie, intimidasie en teistering en wat die volgende uitsluit:

  • Fisiese en/of psigiese misbruik
  • Afbrekende taal
  • Onwelkome seksuele gedrag en/of aanraking
  • Seksuele grappe

 

6.                      KONFLIK VAN BELANGE

Geen gelegitimeerde mag hom/haarself skuldig maak aan enige vorm waar daar ʼn konflik van belange mag ontstaan nie en;

 

  • moet alle moontlikhede waar daar moontlik ʼn konflik van belange mag wees, openbaar
  • mag nie voordele trek uit posisie as gelegitimeerde nie
  • waar twee of meer partye betrokke is, dit met die partye uitklaar

 

7.                      ADMINISTRATIEWE AKSIES

Gelegitimeerdes moet deursigtig en eerlik die dag-tot-dag administrasie wat van hulle in die bediening verwag word, uitvoer.

  • voldoen aan die kerkregtelike sowel as sivielregtelike eise
  • mag nie mag misbruik nie

 

8.                      GEESTELIKE EN LIGGAAMLIKE WELSTAND

Gelegitimeerdes is self verantwoordelik vir hulle eie geestelike, fisiese, morele en emosionele welstand verantwoordelik

  • moet bedag wees op tekens wat probleme uitwys
  • moet onmiddellik hulp soek
  • misbruik van drank en ander afhanklikheid middels is verbode
  • Mentorskap is noodsaaklik

 

9.                      INTEGRITEIT

Gelegitimeerdes moet integriteit toon in:

  • persoonlike karakter (verhoog van God; eerlik; hardwerkend; getrou, geduldig, vredeliewend)
  • persoonlike versorging    (gesondheid,    fisiese    voorkoms,                     geestelike verdieping, benut van mentors)
  • prediking en lering (preek en leer die Waarheid)

 

  1. VERANTWOORDELIKHEID (Aanspreeklikheid)

Gelegitimeerdes het die verantwoordelikheid om met ywer, toewyding, opregtheid en eerlikheid te dien in hul onderskeie werkkringe tov

  • Finansies aan hul toevertrou
  • Bedieningsverantwoordelikheid in gemeente en ander werkkring aan hul toevertrou
  • Breër kerklike verband waar hul dien

 

11.                BEOEFEN REGVERDIGHEID EN BILLIKHEID

Gelegitimeerdes moet te alle tye hoë vlakke van regverdigheid en billikheid handhaaf en tot voorbeeld wees in betrokkenheid met:

 

  • Ander personeel
  • Lidmate van die geloofsgemeenskap
  • Die gemeenskap waarbinne hul betrokke is
  • Ander geloofsgemeenskappe

Nakoming van bogenoemde kode moet ʼn lewenskeuse en verantwoordelikheid van elke gelegitimeerde wees. Alles moontlik moet gedoen word om dit te onderskryf en te onderhou.

 

BESLUITE WAT KERKORDE ARTIKELS EN REGLEMENTE AANVUL EN TOELIG

 

                     DIE BELYDENIS EN ORDE VAN DIE KERK

 

1.                      BYBEL
  • Skrifgebruik en Skrifgesag

Die Algemene Sinode keur die volgende verklaring goed en verwys dit na gemeentes en ringe vir bespreking:

  • Die Nederduitse Gereformeerde Kerk bely, as kerk wat in die Gereformeerde tradisie staan, dat die Bybel die Woord van God is en dat dit daarom:
    • gesag het oor ons hele lewe, omdat dit aan ons betuig dat ons nie aan onsself behoort nie, maar aan die Here, sodat ons geroep word om in vertroue op Hom en in gehoorsaamheid aan Hom te leef;
    • betroubaar is, omdat ons vas glo dat God werklik is soos Hy Homself in die Skrif aan ons bekend maak: die Vader, Seun en Gees wat uit genade ons God is;
    • duidelik is, omdat die kerk hierin die helderheid van die evangelie van God se liefde en genade hoor;
    • voldoende is, omdat die Heilige Gees ons deur die Bybel alles leer wat ons hoef te weet om in God te glo en om sy wil te gehoorsaam (vergelyk NGB Artikel 7).

Daarom bely ons steeds gelowig dat dié waarheid bo alles is.

  • Soos nog altyd vir die Gereformeerde tradisie, beteken hierdie belydenis vir ons nié:
    • dat die Bybel vereis dat ons ons denkvermoë, wat ’n gawe van God is, moet opoffer nie;
    • dat die Bybel gesien kan word as ’n eksakte handboek vir historiese of wetenskaplike kennis nie;
    • dat die hele Bybel so maklik is om te verstaan dat enige mens selfstandig en onmiddellik alles daarin kan begryp nie;
    • dat die Bybel vir ons die volle kennis oor alle aspekte van die werklikheid gee, sodat geen verdere menslike nadenke of navorsing nodig is nie.
  • Ons bely verder dat God deur die Heilige Gees die kerk deur die eeue in die waarheid van hierdie Woord lei. Dit beteken vir ons dat ons die Skrif as die lewende Woord van God hoor in gemeenskap met die Heilige Gees en met mekaar. Daarom was die kerke in die Gereformeerde tradisie nog altyd oortuig van die belangrikheid van ’n verantwoordelike interpretasie van die Skrif waardeur die kerk as geloofsgemeenskap onder leiding van die Heilige Gees soek na die waarheid, geregtigheid en barmhartigheid wat God deur sy Woord in ons tot stand bring. Hierdie oortuiging dat die kerk die Skrif moet interpreteer, blyk onder meer uit:

 

  • die klem wat van die begin af gelê is op ’n grondige kennis van die oorspronklike tale (Hebreeus, Grieks en Aramees) waarin die Bybel geskryf is, asook die soeke na die beste metodes vir verantwoordelike Skrifuitleg;
  • die beklemtoning dat die hele Skrif gelees moet word in die lig van die konteks waarin dit ontstaan het, sodat die tyd- en kultuurbetrokkenheid daarvan verreken kan word in die uitleg;
  • die soeke na reëls vir die uitleg van die Skrif (voorbeelde van sulke uitlegreëls uit ons tradisie is: dat die Skrif as totaliteit gelees moet word, dat Skrif met Skrif vergelyk moet word en dat die moeiliker dele in die lig van die makliker dele vertolk moet word en dat die Skrif uit sy hart, die evangelie van Jesus Christus, verstaan moet word);
  • die onderskeid wat in die uitleg van die Skrif gemaak is tussen verskillende dele van die Skrif wat ’n verskillende soort gesag het (byvoorbeeld die onderskeid tussen die historiese en normatiewe dele van die Skrif, asook die onderskeid tussen die kultiese en morele wetgewing);
  • die dankbare, maar kritiese luister na die manier waarop die Skrif in die geskiedenis van die kerk uitgelê is en in ons eie tyd deur medegelowiges in ons eie kerk en ander kerke uitgelê word;
  • die vestiging van kerklike praktyke vir die interpretasie van die Skrif, soos veral die prediking, maar ook kategese, Bybelstudie, teologiese studie en andere;
  • en veral ook in die daarstel van belydenisskrifte waarin die kerk streef om die hart van die Skrifboodskap duidelik te vertolk en gehoorsaam te aanvaar.
  • Hoewel die kerk in elke tyd anders mag oordeel oor die beste reëls en metodes vir verantwoordelike Skrifuitleg, bly dit vir ons ’n basiese oortuiging dat die belydenis van die Skrif as Woord van God nooit teenoor verantwoordelike Skrifuitleg staan nie. Die belydenis roep ons juis op om onsself, in gemeenskap met mekaar en met al die gawes wat God vir sy kerk gegee het, toe te lê op die soeke na die waarheid.
  • In die lig van hierdie belydenis glo ons dat God ook in die uitdagende tye waarin ons leef, sy kerk deur sy Woord en Gees in die waarheid sal lei. As Gereformeerdes verbind ons ons daartoe om, ook wat die komplekse leerstellinge en etiese kwessies van ons tyd betref, in hierdie oortuiging saam te soek na waarheid, geregtigheid en barmhartigheid. Ons glo dat hierdie soeke ’n ekumeniese strewe is, in verbondenheid met die kerk van alle eeue en die kerk dwarsoor die wêreld. Waar ons van mekaar verskil, glo ons dat ons in gesprek met mekaar moet bly, in die gebed dat God ons liefde al meer sal laat toeneem in begrip en fyn aanvoeling, sodat ons die dinge sal kan onderskei waarop dit werklik aankom (Filippense 1:9-10).

 

3.                      GELOOFSWAARHEDE
  • Die Algemene Sinode herbevestig weereens die NG Kerk se standpunt oor die gesag van die Woord van God as enigste norm vir ons geloof.

 

  • Die Algemene Sinode herbevestig weereens dat die NG Kerk die belydenisskrifte sien as normatief in die sin dat dit volgens die Skrif ons geloof
  • Die Algemene Sinode herbevestig dat die Skrif en Belydenis gelees moet word binne hulle historiese konteks en dat hulle met verantwoorde hermeneutiek vertolk sal word, sodat ons die leiding van die Gees vir ons tyd kan hoor.
  • Die Algemene Sinode wys lidmate daarop dat ons met mekaar in gesprek sal tree voordat mense verdag gemaak word, of van leerdwaling beskuldig word, want verdagmaking en leuens is net soveel sonde as leerdwaling.
  • Die Sinode besef dat baie lidmate geweldige onsekerhede op baie vlakke beleef en wil lidmate verseker van deernis met hulle situasie. Die Sinode wil ook lidmate en leraars daarop wys dat, juis wat ons van die Bybel en Belydenisskrifte as antwoord hierop glo, ons weerhou van fundamentalisme (aan die een kant) en vrysinnigheid/radikale sekularisme (aan die ander kant).

(Handelinge 2013)

 

4.                      BELYDENIS VAN BELHAR

Besluite 2011

  • Die Algemene Sinode volstaan met die besluit van 1998: “Die AS aanvaar dat die Belydenis van Belhar op sigself genome nie met die drie formuliere van eenheid in stryd is nie” en ook “aanvaar ter wille van die eenheidsproses en sy getuienis die wesenlike inhoud van die Belydenis van Belhar.”

(Handelinge 2011,p 105, pt 9, en p106, pt 13

 

6.                      BEROEPBAARHEID VAN PREDIKANTE BINNE DIE FAMILIE VAN NG KERKE

Besluite 1994

  • Die Algemene Sinode besluit dat Kerkorde Artikels 6 en 7, reglemente 10 en 11 (nou Reglement vir die Opleiding en Legitimasie van Predikante en Reglement vir die Bevoegdheid van Predikante, Proponente en Emeriti) en verbandhoudende besluite van die Algemene Sinode oor die opleiding, legitimasie en bevoegdheid van leraars in die Ned Geref Kerk geld vir die Ned Geref Kerkverband en is as sodanig ook bepalend vir die interpretasie van die besluit van die Algemene Sinode oor die erkenning van die opleiding en legitimasie van die ander lede van die Ned Geref Kerkfamilie asook die besluit oor die oor-en-weer-beroepbaarheid van leraars binne die Familie van Ned Geref
  • Die Algemene Sinode gee aan ringe opdrag om toe te sien dat by die goedkeuring van beroepe uit die Ned Geref Kerkfamilie daar aan die vereistes van die Ned Geref Kerk vir opleiding en legitimasie voldoen word.

(Handelinge 1994, p 452, pt 2.8.6)

 

Besluite 2002

  • Die NG Kerk erken die opleiding en legitimasie van die NGKA, VGKSA en RCA op voorwaarde dat dit voldoen aan die vereistes wat die NG Kerk stel vir sy eie opleiding en legitimasie.
  • Indien die opleiding van ‘n gelegitimeerde van die NGKA, VGKSA en RCA nie gelykwaardig is aan die vereistes wat die NG Kerk vir sy eie gelegitimeerdes stel nie, is so ‘n persoon nie sonder meer beroepbaar in die NG Kerk nie.
  • Voldoen ‘n gelegitimeerde van die NGKA, VGKSA en RCA nie aan die vereistes wat die NG Kerk vir gelegitimeerdes stel nie, sal sodanige persoon die nodige aanvullende kwalifikasies moet verkry ten einde beroep te kan word na ‘n NG Gemeente of benoem te kan word in ‘n pos in die NG Kerkverband.
  • Die Drie Formuliere van Eenheid moet as belydenisgrondslag van die NG Kerk aanvaar word alvorens predikante van die Familie van NG Kerke in ‘n gemeente van die NG Kerk bevestig kan word.

(Handelinge 2002, pp 336-337, pt 2.3.4)

 

                          DIE VERGADERINGE VAN DIE KERK

 

15.           NG KERKSEEL

Die Algemene Sinode bevestig die volgende as sy standpunt tov die NG Kerkseel: Die kerkseel is die eiendom van die Algemene Sinode; dit is ’n seel van “amptelikheid” en is beperk tot die Algemene Sinode se werksaamhede; persone/instansies kan die seel slegs gebruik met die verlof van die Moderamen; hulle moet skriftelik daarvoor aansoek doen.

(Handelinge AS 2002, p 568, pt 3.5.2).

 

                                            DIE SAKRAMENTE1                                           

17.                DOOP
  • Bediening van dooplidmate in skoolkoshuise

(Handelinge 1990, p 605, punt 2.1.9.4)

  • Doop van kinders in pleegsorg

Die Algemene Sinode besluit dat kinders in pleegsorg gedoop kan word en lê die volgende riglyne neer:

  • Die finale besluite berus by die betrokke kerkraad wat in alle gevalle moet waak teen die misbruik van die sakramente.
  • Waar die doop van ’n kindjie gewoonlik die resultaat is van die besluite van ’n ouer(s) en ’n kerkraad, kom in die geval van ’n pleegkind ook ander instansies wat die pleegplasing bestuur, ter sprake. Daar kan eers tot die doop oorgegaan

 

1Vir die bediening van die sakramente vergelyk Artikel 49 van die Kerkorde.

 

word nadat die kerkraad deur samesprekinge met pleegouers en die pleegsorginstansie homself daarvan vergewis het dat die betrokke pleegplasing na alle waarskynlikheid van ’n langtermyn aard is.

(Handelinge 1994, p 474, punt 10.2.2.1)

17.6  Doop van verbondskinders

Die kerkraad moet toesien dat die doop van verbondskinders so gou as moontlik aangevra en bedien word.

  • Doop van persone sestien jaar en ouer

Persone sestien jaar en ouer wat nie gedoop is nie kan gedoop word na openbare belydenis van geloof.

  • Erkenning van doop

Die doop van iemand uit ‘n ander kerkverband word erken as dit geskied het in die Naam van die Drie-enige God, Vader, Seun en Heilige Gees; met water bedien is; en deur ‘n persoon met bevoegdheid in die betrokke kerkverband bedien is.

  • Doop, herdoop en doopherinnering/doopherdenking

(Handelinge 1998, bl 417, 10.5 en bl 469-470, 1.3.6)

 

Besluite 2011

  • Doop
    • Die Algemene Sinode bevestig ons gereformeerde oortuiging dat die Verbondsdoop uitdrukking gee aan die grondwaarheid van die Evangelie dat God se genade en trou te alle tye ons gelowige aanvaarding daarvan voorafgaan en selfs omsluit.
    • Die Algemene Sinode vra daarom kerkrade en predikante om die gereformeerde verstaan van die verbondsdoop met oortuiging en deernis te verduidelik en te bevestig, ook aan lidmate wat ander oortuigings oor die doop huldig.
    • Die Algemene Sinode gee terselfdertyd erkenning aan die feit dat Christelike kerke nie almal dieselfde Doopbeskouing huldig nie, maar dat ons nogtans saam met mekaar deel uitmaak van die Kerk van Christus.
    • Die Algemene Sinode gee dankbaar erkenning aan lidmate wat ten spyte van hulle ander verstaan van die doop steeds lojaal bly aan die kerkverband en wil hulle verseker dat hulle ‘n geestelike tuiste in die NG Kerk het.
    • Die Algemene Sinode vra opreg verskoning vir lidmate wat op een of ander wyse rondom die doop seergekry het, en nooi hulle uit tot onderlinge gesprek waar daar op pastorale wyse saam oor die saak gesels en gebid kan word.
    • Die Algemene Sinode verseker lidmate wat die NG Kerk vanweë hulle doopverstaan verlaat het, dat die NG Kerk ’n geestelike tuiste wil wees vir alle kinders van die Here en nooi hulle hartlik uit om hulle regmatige plek in hulle plaaslike NG gemeente in te neem en saam te werk aan die koms van God se

 

  • Doopherdenking/herinnering
    • Vertrekpunte vir gesprek
      • Die Sinode is van oordeel dat die gesprek en beredenering oor die gereformeerde vertrekpunte van die doop deur die jare in die Nederduitse Gereformeerde Kerk deurdag is en ’n rykdom van teologie ontsluit.
      • Die Sinode bevestig weer dat die verbondsteologie sentraal staan in die beredenering van doopherdenking of -herinnering.
      • Die Algemene Sinode bevestig dat in gehoorsaamheid aan die verbondsbelofte van ouers, ouers en die kerk verantwoordelikheid moet aanvaar vir die verbondsonderrig (kategese) van hul gedoopte kinders sodat hulle gelei word tot ’n toe-eiening van die heil (belydenisaflegging) wat nie aan ’n bepaalde ouderdom gekoppel kan word nie (soos tans in die kerkorde vasgestel word), en versoek daarom die Taakspan Kategese om die plek, aard en ouderdom vir belydenisaflegging te ondersoek.
      • Die Sinode besluit om niks by te voeg tot die gesprek oor die doop, kindernagmaal en kategese nie, maar wel net te fokus op die opdrag oor
    • Terminologie
      • Die Sinode besluit dat die kerk eerder die woorde doopherdenking of doopherinnering sal gebruik.
    • Riglyne vir die herdenking/herinnering
      • Die Sinode bevestig dat die heil altyd en in alle omstandighede gevier moet
      • Die Algemene Sinode wys lidmate daarop dat die gereelde viering van die nagmaal die primêre plek van viering is.
      • Die Algemene Sinode bevestig dat die doopherinnering/viering nie as ’n her/weerdoop interpreteer mag word nie, maar direk met die verbonds-

/Christelike doop saamhang.

  • Die Sinode besluit dat gemeentes aangemoedig word om geleenthede te skep waar doopherinnering of herdenking deel word van lidmate en gemeentes se
  • Die Sinode beveel aan dat sakramentsviering ’n groter rol binne liturgie, kategese en die erediens sal speel.
  • Dit staan Kerkrade ook vry om toepaslike rituele te vestig wat die behoefte van sulke lidmate opvang om simbolies uitdrukking te gee aan hulle sterwe en opstanding saam met Christus. Hierdie rituele is nie Sakramente nie en vervang nie die Verbondsdoop nie.

(Handelinge 2011, pp 163-164)

 

Besluite 2013

  • Doopherinnering / doopherdenking / samehang van sakramente

 

  • Die Algemene Sinode ontvang die verslag as teologiese standpuntinname oor doop en doopherinnering/ -herdenking.
  • Die Algemene Sinode beveel die verskillende liturgieë by die kerkverband
  • Die Algemene Sinode moedig gemeentes aan om moeite te doen om die groter geloofsgemeenskap by die doopprosesse in die gemeente te betrek en daarteen te waak om aparte doopdienste te hou.
  • Die Algemene Sinode versoek dat daar in die ontwikkeling van kategesemateriaal na ’n groter geïntegreerdheid tussen doop en belydenisaflegging gekyk sal word.
  • Die Algemene Sinode moedig gemeentes aan om lidmate gereeld kans te gee om op ’n sinvolle wyse hulle doop op verskillende maniere te herdenk.

(Handelinge 2013)

  • Doopherinnering en rituele
    • Hierdie beswaar (Beskrywingspunt (B.15 bl 301) (bl 90 aanbevelings)) word verwys na die Taakspan wat werk oor die samehang van die sakramente.
    • Die volgende formulerings word aan hierdie taakspan gestuur vir oorweging as reaksie op hierdie beswaarskrif:
      • Die Algemene Sinode neem kennis van hierdie beswaar van die gemeente oor doopherinnering, en gee die gemeente toe op die teologiese beredenering dat die doop en nagmaal nie deur ander geleenthede vervang mag word nie. Tog meen die Sinode dat die beswaar hoofsaaklik gegrond is op ‘n interpretasie van ‘n woord (“ritueel”) in die besluite wat die bedoeling daarmee ver te bowe gaan. Die formulering het bedoel dat daar toepaslike geleenthede geskep sal word vir viering van die heil in Christus.
      • Die Algemene Sinode het begrip daarvoor dat sommige lidmate en gemeentes op teologiese gronde ongemaklik is oor die besluite van die 2011-Sinode rondom die erkenning van kerkrade se hantering van doopvieringspraktyke as addisionele geleenthede. Derhalwe wil die Sinode kerkrade opnuut oproep om ondubbelsinnig die regsinnige gereformeerde teologie van die sakramente te leer en in gemeentes te praktiseer.
      • Die Algemene Sinode besluit om “dooprituele” te ontmoedig omdat doopherinnering deel is van elke doopgeleentheid. Lidmate moet leer leef uit hulle doop. Die Algemene Sinode besluit dat oor doop en nagmaal dieper gepreek en nagedink moet word – as viering van die heil in Christus. Die simboliek en eenvoud van die doop en nagmaal moet opnuut ontdek/ervaar
      • Lidmate wat die behoefte het om groot gedoop te word, of wat hulle reeds laat herdoop het, behoort pastoraal begelei te word om saam te soek na die belewing van die wonderlike genade en heil van God. Leraars behoort meer moeite te doen om in die bediening van die sakramente mense se behoefte aan troos en versekering aan te spreek.

(Handelinge 2013)

 

Besluite 2015

  • Doop en doopviering
    • Die Algemene Sinode neem kennis van die ontwikkelinge oor die doop soos hierbo uiteengesit en, in herbevestiging van sy besluite van 2013 oor die sakramente, versoek die Sinode gemeentes om hierdie gesprek te kontinueer, ook aan die hand van die twee genoemde dokumente in die Agenda van die Algemene Sinode van 2013 (bl 93–119) oor doopviering en die samehang van

(Handelinge AS 2015, Dag 6, pt 4)

  • Belydenisdoop
    • Die Algemene Sinode herbevestig weereens al die jongste besluite (2011; 2013) oor die doop wat die standpunt van die NG Kerk as Gereformeerde kerk tot uitdrukking bring en wys hiermee die gravamen af.
    • Die Algemene Sinode versoek sinodes om die noue samehang van die sakramente (doop en nagmaal) deurlopend onder aandag van gemeentes te bring, waarin die genade-karakter van die evangelie onomwonde verkondig word (verwys studiestuk van 2013 in hierdie verband).
    • Die Algemene Sinode besluit om nie weer die moontlikheid van ’n sogenaamde belydenisdoop (wat in die praktyk soos versoek, nie anders as ‘n her-doop verstaan kan word nie) verder te oorweeg nie.
    • Die Algemene Sinode wys daarop dat die onderskeid wat tussen bedienaars van die woord en lidmate gemaak word, nie die gelykwaardigheid van alle ampte negeer nie. Gelykwaardig beteken nie dat hulle dieselfde is nie. Hierdie onderskeid is gebaseer is op die legitimasie van predikante, wat hulle nie alleen die legitimiteit gee om die doop te bedien nie (in onderskeid van ander ampte), maar hulle ook daartoe verbind om lidmate deur leer en voorbeeld voor te gaan in die uitleef van ons Gereformeerde leer.

(Handelinge AS 2015, Dag 6, pt 4)

 

18.                DOOP EN NAGMAAL: SAMEHANG VAN DIE SAKRAMENTE IN VERBONDS-TEOLOGIESE PERSPEKTIEF
  • Die Algemene Sinode moedig gemeentes aan om in die viering van die sakramente die belydenis van die kerk voor oë te hou en die samehang van die twee sakramente te verreken.
  • Die Algemene Sinode moedig gemeentes aan om in die kategetiese onderrig die samehang van die sakramente uit te lig en die kardinale rol daarvan in die proses van geloofsformasie tot sy reg te laat kom.
  • Die Algemene Sinode moedig ouers aan om in hulle saamleef met hulle kinders die troosryke werklikheid van die sakramente na die oppervlak te laat kom in gesprek en lewensvoorbeeld in ooreenstemming met die doopbelofte.

(Handelinge AS 2013)

 

19.                NAGMAAL
  • Oop of geslote

(Handelinge 1994, p 434, punt 27.6)

  • Gereelde viering van nagmaal
    • Die Algemene Sinode bevestig ’n vorige besluit dat die volledige Christelike erediens beide Woordbediening en Nagmaalviering insluit.
    • Die Algemene Sinode moedig gemeentes weer eens aan om nader te beweeg aan die rigting van ’n weeklikse viering van die Die Algemene Sinode doen dit met die oortuiging dat dit die beste Bybelse praktyk is, dat die sakramente maniere is waarop God na ons kom en dat dit ook die Woordbediening kan versterk.
    • Die Algemene Sinode is daarvan oortuig dat die meer gereelde viering van die nagmaal ’n onbereikte ideaal sal bly indien die gemeente nie die geloofversterkende nut daarvan beleef nie. Gemeentes en liturge word aangemoedig om die volgende paar jaar besondere erns te maak met die inkleding van die nagmaal.
    • Die Algemene Sinode aanvaar dat wat betref die hoe van die viering van die nagmaal die gereformeerde tradisie nooit voorskriftelik was nie. Daar is in die gereformeerde tradisie byvoorbeeld verskillende praktyke rondom die kommunie van die gemeente gangbaar. Die Algemene Sinode handhaaf die beginsel van vryheid, en versoek gemeentes om hulle in hul besluite hieroor te laat lei deur die beginsels van die Skrif en die wens dat die gemeente opgebou en gestig sal word deur die viering van die nagmaal.

(Handelinge AS 2002, p 537, punt 2.2.4.2).

  • Nagmaal in kleingroepe

Aangesien daar by ’n toenemende aantal lidmate ’n behoefte is aan ’n nagmaalsbelewing in kleiner, meer intieme groepe, en daar geen Bybelse beswaar daarteen is nie, besluit die Sinode dat nagmaal voortaan ook in kleingroepe in die gemeente bedien mag word onder dieselfde voorwaardes as wat in die gemeentes as geheel geld.

(Handelinge AS 2002, p 537).

  • Toelating van kinders tot Nagmaal
    • Die Algemene Sinode besluit dat
      • gedoopte kinders wat in Jesus Christus glo,
      • aan die vereistes van 1 Kor 11 voldoen, en
      • die begeerte het om nagmaal te gebruik tot die nagmaal toegelaat mag
    • Praktyk van toelating van kinders by die Nagmaal
      • Die Algemene Sinode besluit dat ter wille van die goeie orde en eenheid van die kerk die toelating van kinders tot die nagmaal op die volgende wyse geskied:
        • Kerkrade besluit wanneer die gemeente daarvoor gereed is. Die Algemene Sinode besluit om kerkrade te versoek om die gemeentes te begelei en toe te rus, en so tot gereedheid te voer vir toelating van kinders tot die gebruik van nagmaal

 

as ’n gesinsmaal. Hierdie leiding moet op ’n pastorale wyse met groot liefde en toewyding gedoen word.

  • Ouers se verantwoordelikheid
    • Ouers het die verantwoordelikheid om hulle kinders voortdurend te begelei en te onderrig in die volle rykdom van die betekenis van die nagmaal, net soos kerkrade die plig het om volwassenes te begelei.
    • Dit is die verantwoordelikheid van elke kerkraad om spesifieke reëlings te tref oor die wyse waarop die toelating plaasvind.
    • Die Algemene Sinode beklemtoon dat ouers hulle kinders moet begelei met die oog op die kinders se deelname aan die nagmaal en om die besondere geleentheid te benut om saam met hulle kinders die nagmaal te gebruik.
    • Die Algemene Sinode versoek kerkrade om deurlopend aandag te gee aan die toerusting en begeleiding van ouers sodat hulle hulle kinders kan begelei in die deelname aan die nagmaal.
    • Die Algemene Sinode besluit:
      • By die toelating van kinders tot die nagmaal verval belydenisaflegging as toelatingsvoorwaarde vir die nagmaal.
      • Die praktyk van kategese en belydenisaflegging word gehandhaaf in ooreenstemming met die vorige besluite van die Algemene Sinode.

(Handelinge 1998, p 432, 4)

  • Kinders aan die Nagmaalstafel
    • Die Algemene Sinode handhaaf sy besluit van 1998 dat gedoopte kinders wat in Jesus Christus glo, aan die vereistes van 1 Kor 11 voldoen, en die begeerte het om nagmaal te gebruik, tot die nagmaal toegelaat mag word.
    • Die Algemene Sinode keur die volgende aanbevelings van die Moderamen (Agenda 2002 bl 344) as beginsel-standpunt goed:
      • Kerkrade het ’n deurlopende verantwoordelikheid om doop- en belydende lidmate toe te rus en te begelei vir die Christelike leer en lewe.
      • Kerkrade het daarom ook ’n verantwoordelikheid om die besluit van die Algemene Sinode 1998 oor die toelating van kinders tot die nagmaal uit te In hierdie proses moet daar deurlopende begeleiding van ouers en kinders plaasvind, omdat die ouers so ’n belangrike rol by die kind se sinvolle gebruik van die sakrament speel. Kerkrade kan hiervoor die prediking, kategese, die pastorale werk van predikant, ouderling en diaken en ander vorme van begeleiding, inligting en voorligting gebruik.
      • Met betrekking tot die toelating van dooplidmate tot die nagmaal tref elke kerkraad toepaslike reëlings in die lig van plaaslike omstandighede. Wykskerkraadslede en/of kategete kan ook in die opsig saam met die ouers betrek word.

(Handelinge AS 2002, p 552: 15/16).

 

                                   DIE ARBEID VAN DIE KERK

 

22.                KERKLIED
  • AMPTELIKE LIEDBUNDEL

Die Algemene Sinode bevestig sy besluit dat die nuwe Liedboek van die Kerk die amptelike liedbundel van die NG Kerk is en doen ’n beroep op al die gemeentes om dit met ywer te benut. (Handelinge AS 2002, p. 536, pt 2.1.1.3).

22.2           FLAM
  • Die Algemene Sinode ondersteun die samestelling en werkswyse van Flam
  • Algemene Sinode moedig gemeentes aan om gebruik te maak van hierdie teologiese- en musikaal-gekeurde nuwe kontemporêre liedere.
22.5   VONKK EN FLAM: CCLI

Die Algemene Sinode versoek gemeentes om vir die gebruik van VONKK- en FLAM-liedere by CCLI te registreer en ook erns te maak met die noukeurige rapportering aan CCLI van die VONKK- en FLAM-liedere wat gebruik word.

(Handelinge 2011, p 84, pt 23)

 

23.                OUTEURSREG EN SANGBUNDELS
  • Die Algemene Sinode bevestig sy besluit dat die nuwe Liedboek van die Kerk die amptelike liedbundel van die NG Kerk is en doen ’n beroep op al die gemeentes om dit met ywer te benut.
  • die Algemene Sinode moedig gemeentes aan wat liedere elektronies projekteer, om te verseker dat die nodige lisensie(s) uitgeneem is en jaarliks hernu word.

(Handelinge AS 2002, p 536, pt 2.1.1.3 en p 573, pt 8.3).

 

29.                KERKHERENIGING

 

Besluite 2013

29.1           THE ROAD MAP TO CHURCH REUNIFICATION: DRC – URCSA

 

REQUIREMENTS  
Spirituality Discernment Obedience
Commitment Capacity Innovation
Consent Mandatory power Timeous
Co-operation Delegation Inclusiveness
Co-ownership Vision Communicative intent
Expertise Purposeful Credibility

 

 

Stage 1: Point of departure. Signing of Memorandum of Agreement by Executives and ratification by General Synods. End of stage 1: October 2013

 

Stage 2: Formal decision taken by General Synods or General Synodical Commission mandated by General Synod to start the church orderly process to church reunification.

An urgent effort to be made to get the two other churches in the DRC-family on board before proceeding to stage 3.

Stage 3: Convene joint meetings of the churches’ Executives, Moderatures and/or Synodical Commissions and continue to do so.

Stage 4: General Synods of the churches mandate the following commissions to act on their behalf ad interim: (a) The Leadership of the Churches (Executive, Moderamen and/or General Synodical Commission) to take preliminary or in principle decisions on behalf of the Church and report back to General Synod;

(b) The Steering Committee for Church Reunification constituted by a majority of members not acting in the Leadership. The Steering Committee must be composed to ensure continuity and credibility, to maintain objectivity and to dispose of persuasiveness; (c) The Task Teams, among a Church Order Commission responsible for the drafting of an Common Set of Rules (Tussenorde) for the Churches see foot note, the Concept Church Order for a Reunited Church and the obtaining of legal advice from a Panel of Legal Advisors. The principles already agreed on in the Memorandum of Agreement must be contained in the Concept Church Order (organic synodical-presbyterial structure, missional structure, diversity of language and culture, unification of congregations, presbyteries and synods, the autonomy of the local congregation combined with the authority of the presbytery, synod and General Synod and the confessional basis with the inclusion of the Belhar Confession).

Stage 5: Convene a joint General Synod, take joint decisions regarding church reunification and related issues, and ratify decisions by own General Synod. First joint General Synod may coincide with a General Ministers Conference. First General Synod shall be a celebration and festive occasion. In future general synodical meetings will take place on the same date and at the same venue. Joint decisions will be taken and be ratified as soon as possible afterwards in own meeting.

Stage 6: Report back to the General Synods (jointly and seperately) on the Common Set of Rules, on proposed amendments to the existing Church Orders to make church reunification church orderly and legally possible, and on the Concept Church Order. General Synods take the decision to approve, apply and later to amend the Common Set of Rules. The Common Set of Rules has authority over the Churches’ own Church Order on a spelled out issue.

Stage 7: All Synods and Congregations enjoy the opportunity to respond to the content of the Concept (Draft) Church Order by making their proposal and/or accepting it in principle. A time frame is set within which to respond.

The final draft for the Concept Church Order is approved by the Churches’ Synods and Church Councils/Consistories, with the approbation/consent of the members of the Congregation. A time frame is set for this action. The decision of each Church Council and Synod, taken in terms of the applicable Church Order, is conveyed to existing General Synods of the Church.

 

Stage 8: The General Synod of the Church takes a final decision to reunite and approve the Concept Church Order with a two-thirds majority.

The General Synod of the Church takes the necessary transitional decisions regarding the transfer of activity, property, funds, etc.

The General Synod of the Church takes a decision to dissolve the General Synod as meeting (not as juristic person, that may continue to exist) and appoints delegates to a Conventus and the General Synod of the Reunited Church.

Stage 9: The Conventus convenes on the date and time set forth by the Steering Commission. Report back from the General Synods of the Churches is given and the Church Order of the proposed Reunited Church is approved.

Stage 10: The General Synod of the Reunited Church is constituted.

 

FOOT NOTE: COMMON SET OF RULES
  1. The Common Set of Rules is provided to serve the process of reunification and represents an important phase in the process of the churches to know each other, while experiencing and growing together in unity, reconciliation and justice.
  2. The Common Set of Rules is a set of church orderly provisions which gives a legal base to cooperation between the churches on the road to reunification.
  3. The Common Set of Rules does not remove/abrogate the articles, regulations or rules of the The articles, regulations or rules stated in the church order are applicable as they stand, except in case where the common set of rules specifically makes room for exceptions.

 

29.2           VERDERE BESLUITE OOR KERKHERENIGING
  • Die Algemene Sinode is dankbaar oor die vordering in die gesprek en verhouding met die VGKSA en onderskryf die werk van die Moderamen in die verband.
  • Die Algemene Sinode keur die Memorandum van Ooreenkoms met die VGKSA sover dit kerkordelik en regtens haalbaar is.
  • Die Algemene Sinode keur die roetekaart vir ’n kerkherenigingsproses goed sover dit kerkordelik en regtens haalbaar is.
  • Die Algemene Sinode bevestig dat sinodes, ringe en gemeentes hulle selfstandigheid en verantwoordelikheid ten opsigte van besluitneming en bedieningstrukture in ‘n nuwe kerkverband mag behou.
  • Die Algemene Sinode keur die beoogde Algemene Predikantekonferensie goed en versoek die kerkverband om dit moontlik te maak vir leraars om teenwoordig te wees.
  • Die Algemene Sinode keur die daarstel van ’n Loodskomitee vir Kerkhereniging en ‘n Taakspan vir ‘n Tussenorde en Konsepkerkorde goed, en dra die samestelling daarvan aan die moderamen op.
  • Die Algemene Sinode spreek weereens sy wens uit dat al vier kerke van die NG Kerkfamilie in een kerkverband moet tuiskom en dra dit aan die Moderamen op

 

om in die onderhandelinge met die VGKSA asook die NGKA en die RCA alles moontlik te doen om dit moontlik te maak.

(Handelinge 2013)

 

30.                BEDIENING VAN BEVRYDING

Besluite 2011

  • Die Algemene Sinode bely met blydskap die oorwinning van Jesus Christus oor al die manifestasies van die duiwel, bose magte, boosheid en kwaad in hierdie wêreld.
  • Die Algemene Sinode aanvaar dat hierdie oorwinning in baie gevalle nog nie ten volle sigbaar is nie, dat ons dikwels oorweldig is deur hierdie boosheid wat groter is as onsself, ook juis weens die swakheid van die mens, die verleiding van die sonde en die gebroke werklikheid.
  • Die Algemene Sinode aanvaar daarom dat ons as kinders van God nog steeds in ’n geestelike stryd gewikkel is teen die boosheid in al sy manifestasies in die wêreld, maar veral teen die kwaad wat in elke mens skuil.
  • Die Algemene Sinode bevestig weer eens dat dit van uiterste belang is dat die kerk sal leef vanuit die geloofsperspektief dat, hoewel die Bose gelowiges steeds bedreig soos ’n brullende leeu en versoek soos ’n engel van die lig, die bose deur die lewe, sterwe en opstanding van Jesus en die uitstorting van God se Gees oorwin en aan bande gelê is.
  • Daarom meen die Algemene Sinode dat enige sogenaamde bediening van bevryding wat die geloofswaarheid oor die lewe en werk van Jesus en die Gees van God misken, geen bediening van die evangelie is nie en ook geen vryheid bring nie.
  • Die Algemene Sinode moedig daarom alle gelowiges aan om deur die krag van die Heilige Gees (in die gees van die oorwinning van Jesus) die boosheid die stryd aan te sê deur spesifiek te fokus op die genadige verlossingswerk van Christus, sodat die kerk die ware kenmerke van Evangeliese gehoorsaamheid (liefde, genade, vergifnis en versoening) sal vertoon.
  • Die Algemene Sinode aanvaar die werklikheid dat daar ’n wye diversiteit van interpretasies en toepassing van die Bybelse boodskap oor die bose en demone binne die NG Kerk is. Daar is ruimte vir lidmate wat aan die werklike en persoonlike aard van die duiwel en demone glo, en daar is ruimte vir lidmate wat die Bybelse spreke oor die bose en duiwels anders interpreteer.
  • Die Algemene Sinode oordeel dat die getuienis van leraars en lidmate van die NG Kerk dat hulle in hulle bediening wel mense teëgekom het van wie hulle oortuig was dat hulle deur bose magte of demone gedemoniseer was – en ook hulle getuienis dat ’n bediening van bevryding baie van hierdie mense van kwellings, vreesagtigheid, haat teenoor God en sy gebod bevry het – nie sonder

 

meer afgewys moet word nie. Die Sinode aanvaar dat daar verskillende interpretasies is oor die werklikheid al dan nie van gedemoniseerdheid. Dit geld ook vir die interpretasie oor wie en wat agter bepaalde bevrydinge lê.

  • In die lig daarvan is dit die oordeel van die Algemene Sinode dat ’n bediening van bevryding as ’n buitengewone bedieningshandeling onder bepaalde voorwaardes toegelaat sou kon word eerder as om dit geheel en al te Die voorwaardes waaronder so ’n bediening toegelaat sou kon word, hou in dat:
    • die bediening van bevryding as ’n buitengewone bediening beoefen sal word en nie as deel van ’n roetine-pastoraat nie;
    • dit onder toesig van en met rapport aan die kerkraad en die ring gedoen word;
    • die persoon ook vir mediese evaluering verwys moet word. Daar rus ’n swaar verantwoordelikheid op persone wat so ’n bediening beoefen om mense nie skade te berokken deur siekte (onder meer psigiatriese versteurings) as besetenheid of gedemoniseerdheid te behandel nie;
    • daar met sorg gewaak word teen ’n animistiese verstaan van die skepping en teen die neiging om te dink daar skuil magiese kragte in sekere voorwerpe; teen lang konfronterende gesprekke met bose magte, asook teen die gepaardgaande triomfalisme wat straal uit sensasionele byeenkomste van bevryding;
    • daar verreken moet word dat die Gees van Christus in mense wat aan Christus behoort en sy Naam bely, leef. Bedieningspraktyke wat die algenoegsaamheid van die werk van Christus minag en daarmee die gereformeerde belydenis van die volkome verlossingswerk van die genadige God in Jesus op die spel plaas, word afgewys.
  • Die Algemene Sinode besef dat die verskillende kulture in ons land ons duidelik bewus gemaak het van die veel-fasettige aard van die siening oor die Bose; dat daar kontekste is waarin daar ’n werklike vrees vir eksterne bose magte is wat baie mense se lewens oorheers en dat hierdie lewenservaring ernstig opgeneem behoort te word. Die Algemene Sinode moedig daarom sy eie ampsdraers en lidmate aan, wat in sulke kontekste werk, om op verantwoorde wyse besondere aandag hieraan te gee met die doel om die radikale verlossingswerk van Christus met oorgawe te verkondig.

(Handelinge 2011, pp 97-98, pt 18)

Besluite 2013

  • Die AS vervang die huidige punt 7 van die 2011-besluit met die verbeteringsvoorstel (aangepas) wat die Oostelike Sinode in hul beswaarskrif stel, te wete:

Die AS aanvaar die werklikheid dat daar ʼn wye diversiteit van interpretasies en toepassing van die Bybelse boodskap oor die bose en demone binne die NG Kerk is. Daar is lidmate wat die persoonlike aard van die duiwel en demone aanvaar, en daar is lidmate wat die nie-persoonlike aard van die duiwel en demone aanvaar. Albei standpunte erken die realiteit van die bose.

(Handelinge AS 2013)

 

33.                GRONDHERVORMING EN LANDELIKE ONTWIKKELING

OPDRAG GRONDHERVORMING EN LANDELIKE ONTWIKKELING

(A.12.11.2 Grondhervorming, landelike ontwikkeling en landbou bl 243 pt 1.3)

  • Dit is geen onbekende feit dat die grondkwessie en restitusie, behoud en verkryging van eiendomsreg, werksgeleenthede en lone, voedselsekerheid en veiligheid in die brandpunt staan nie.
  • Die volgende sake en gebeure het die afgelope maande die intensiteit van hierdie kwessies en die gesprek daaroor verhoog:
    • Druk op die staat om grondhervorming te versnel en grond te onteien sonder behoorlike of enige vergoeding.
    • Die regerende party se eeufeesviering van die Natives Land Act van
    • Die voortgesette gewelddadige wyse waarop plaasaanvalle uitgevoer word en die onvermoë om die spiraal van geweld te deurbreek.
    • Stakings en gewelddadige betogings wat uitgeloop het op ontwrigtende optrede, saakbeskadiging en lewensverlies.
    • Die statutêre verhoging van die minimumloon vir plaaswerkers en werksgeleenthede wat daardeur verlore gaan.
    • Onsekerheid oor die uiteindelike uitkoms van die regering se Groenskrif oor grondhervorming, waarop die regering nie op 19 Junie 2013, soos vooraf gesê is, amptelik gereageer het nie.
    • Die uitspraak in die Konstitusionele Hof oor Minerale Regte op 18 April 2013 wat verreikende implikasies vir die kwessie van grondonteiening en die toepassing van Artikel 25 van die Grondwet het.
    • Bevoordeeldes van grondrestitusie wat met mekaar in hofsake gewikkel is oor die verkryging van private eiendombesit waar grond steeds in kommunale of staatsbesit bly.
    • Tradisionele leiers se onwilligheid om kommunale grond te verdeel en sodoende die uitvoering van die Security of Tenure Act van 1997 en die Land Tenure Security Act van 2010 verhinder.
    • Die volgehoue vernietiging van landbougrond deur mynbedrywighede en die nie-nakoming van wetsvoorskrifte wat dit probeer verhinder.
  • ’n Groot deel van die landbougemeenskap is lidmate van die NG Afgesien daarvan dat die Kerk ’n profetiese verantwoordelikheid teenoor die owerheid het, het die Kerk ook ’n pastorale verantwoordelikheid teenoor sy lidmate.
  • Die kompleksiteit van grondhervorming en die impak daarvan op die landbousektor en landelike ontwikkeling, moet nie onderskat word nie. Talle rolspelers is by ’n verskeidenheid van sake betrokke. Standpunte loop dikwels uiteen. Dit sal ’n groot fout wees as die Kerk oningelig en veralgemenend te werk gaan in die nakoming van sy profetiese en pastorale verantwoordelikheid. Die Kerk wil aan God se kant staan as dit kom by die waarheid, geregtigheid, billikheid en Die Kerk wil veral ’n stem wees vir diegene wat nie oor die mag of middele beskik om vir hulleself te praat nie.

 

GRONDHERVORMING, LANDELIKE ONTWIKKELING EN LANDBOU

(A.12.11.2 Grondhervorming, landelike ontwikkeling en landbou bl 248 pt 5):

  • Die Algemene Sinode versoek die Moderamen om binne die raamwerk van die verslag voort te gaan om op so veel as moontlike vlakke versoening en sinvolle oplossings te bemiddel.
  • Die Algemene Sinode verwys die verslag na die onderskeie sinodes om dit na goeddunke en binne konteks op die tafel van gemeentes te plaas, in die hoop dat dit die NG Kerk se sinvolle bydrae op voetsoolvlak/gemeentevlak sal verhoog.
  • Die Algemene Sinode versoek die Moderamen om, as NG Kerkfamilie en ekumeniese vennote, die aangeleenthede in die verslag waaroor ernstige kommer heers dringend met die Nasionale Regering op te neem.
  • Die Algemene Sinode is diep verontrus oor die morele verval in die land, maar veral binne die landbousektor (vergelyk Agenda 2013, pp 246-247, punt 6.1.4). Dit behoort as ’n prioriteit binne die NG Kerkfamilie hanteer te word – met ‘n duidelik geformuleerde uitkomsgebaseerde omkeer-strategie.
  • Die Algemene Sinode is diep verontrus oor die impak wat veral bogrondse mynbedrywighede in sekere vrugbare dele van die land op die landbou en die omgewing het en doen ‘n beroep op die regering om deur streng wetstoepassing en volhoubare gemeenskapsontwikkeling ’n einde daaraan te maak.
  • Die Algemene Sinode doen ‘n beroep op lidmate in die landbousektor om die gesins- en familielewe van hulle werkers te koester, hulle onderwys te verseker en kerklik met hulle mee te leef.
  • Die Algemene Sinode versoek sy Taakspan vir Ekologie om die moderamen dringend met advies oor hidrobreking te voorsien met die oog op

(Handelinge AS 2013)

 

34.                SELFDEGESLAGVERBINTENISSE

Besluite 2019

Die NG Kerk se Algemene Sinode is daartoe verbind om geloofsonderskeidend

wysheid te vind oor moeilike etiese sake. Die Bybel, as die Woord van God, is die basis van ons nadenke oor ons identiteit en dissipelskap. Na ‘n lang en moeisame proses van studie, gesprek, luister en onderskeiding het die Sinode nou die volgende besluit oor selfdegeslagverhoudings geneem:

  1. om die 2015-besluit van die Sinode op grond van prosedurele redes ter syde te stel;
  2. dat
    • Die Algemene Sinode neem kennis dat verskille in die kerk ten opsigte van Skrifhantering en Skrifuitleg tot vasgelooptheid gelei het, en dat voortgaande besinning oor verantwoordelike Skrifuitleg steeds nodig is.
    • Die sinode bely egter dat die eenheid van die kerk gefundeer is in ’n eenheid met

 

Christus en die belydenisgrondslag, en dat hierdie eenheid nie verbrokkel wanneer

daar oor Skrifhantering en Skrifuitleg ten opsigte van hierdie saak verskil word nie,

maar verryk en verdiep word.

  1. Die sinode is verbind tot ’n voortgaande en nederige diepe luister na mekaar, met

respek   vir    mekaar    se    uiteenlopende    benaderings,             Skrifhantering en hermeneutiek.

  1. Die Algemene Sinode moedig gemeentes aan om voort te gaan met die skep van gesprekruimtes vir gesonde geloofsonderskeidende gesprekke oor hierdie (en ander) teologies-etiese kwessies, en toe te sien dat:
    • hierdie ruimtes inklusief en divers bly;
    • nie oor ánder te praat nie, maar eerlik en broos vanuit die eie posisie, en
    • daar werklik erns gemaak word met die Woord van
  2. Die Algemene Sinode respekteer kerkrade se reg om geloofsonderskeidende

gesprekke in hulle eie kontekste te voer en moedig kerkrade aan om deurdagte en

verantwoordelike besluite te neem.

  1. Die Algemene Sinode moedig kerkrade aan, om by die aanwysing van persone in

die ampte, lidmate se:

  • doop, belydenis, roeping, spiritualiteit en getuienis van leer en lewe,
  • toegang tot die sakramente,
  • integriteit van verhoudings, en
  • geskiktheid vir die spesifieke rol in ag te neem
  • ongeag ras, geslag, klas of seksuele oriëntasie en –
  1. By die legitimasie van teologiese studente, moet die studente se:
    • doop, belydenis, roeping, spiritualiteit en getuienis van leer en lewe,
    • toegang tot die sakramente,
    • integriteit van verhoudings, en
    • teologiese- en bedieningsvorming in ag te neem, ongeag ras, geslag, klas, of seksuele oriëntasie en -identiteit.
  2. Die Algemene Sinode erken dat daar:
    • kerkrade en predikante is wat nie hulle weg oopsien om burgerlike verbintenisse tussen persone van dieselfde geslag te bevestig nie,
    • ook kerkrade en predikante is wat wel hulle weg oopsien om burgerlike verbintenisse tussen persone van dieselfde geslag te bevestig.
  3. Die sinode wil graag die ruimte wat vir almal geskep word, om volgens hulle oortuiging op te tree, Ook dat daar ʼn span saamgestel word wat elke

 

streeksinode sal besoek om hierdie saak duidelik en deeglik deur te werk. Dit kan

ons help om ʼn ingeligte besluit te neem.

  1. Die Algemene Sinode dra dit aan ATLAS op om ‘n formulier te ontwikkel vir die

bevestiging van burgerlike verbintenisse tussen persone van dieselfde geslag.

  1. Die Algemene Sinode
    • betreur dat die verloop van die debat en die besluite in die kerk die afgelope jare lidmate verwar en seergemaak het;
    • vra gay-lidmate en hulle families wie se menswaardigheid wetend en onwetend misken is, uitdruklik om verskoning vir die pyn wat hulle in die kerk beleef het;
    • verbind hom daartoe om in die gees van hierdie besluit ruimtes te skep vir gesprek waarin almal se menswaardigheid gerespekteer word.
    • Die Algemene Sinode bedank gay-lidmate wat volgehou het met waagmoedige en konstruktiewe gesprekke in die kerk.
  2. Die Algemene Sinode dra dit aan ATLAS op om voort te gaan met studie oor die

huwelik en menslike seksualiteit met die oog op terugvoer aan die volgende sinode.

Die volgende besluite is saam met die bogenoemde besluit, steeds geldende besluite van die NG Kerk:

 

Besluit 2023

  1. Die Algemene Sinode 2023,
    • het kennis geneem van al die verslae, beskrywingspunte en gravamina oor die besluit van die Algemene Sinode 2019 oor selfdegeslagverbintenisse. Hierdie stukke was vooraf in die agenda opgeneem en is aan die vergadering voorgelê;
    • het na aanleiding van hierdie dokumente opnuut ‘n openhartige geloofsonderskeidende gesprek oor die 2019-besluit Daar is onder andere in kleiner tafelgesprekke én in die groter vergadering na ‘n verskeidenheid van standpunte geluister;
    • het onder die indruk gekom van verwarring, verwonding en vervreemding wat deur baie lidmate oor ’n lang tydperk in hierdie proses beleef is. Ons is opreg jammer dat dít gebeur het;
    • erken dat daar ’n diepe verdeeldheid hieroor in ons kerkverband Dit belemmer ons meelewing met mekaar, ons getuienis oor die versoening in Christus, en ons vervulling van ons roeping; en
    • het óók bewus geword dat daar ‘n opregte verlange in ons Kerk leef na groter eensgesindheid in ons getuienis en roeping nou, al ís ons in hierdie saak nie eenstemmig nie.
  2. Die Algemene Sinode 2023 bevestig

 

  • dat ons voortgesette nadenke, gesprek en besluitneming oor menslike seksualiteit en selfdegeslagverbintenisse, ten diepste voortvloei uit ons belydenis oor die Skrif as Woord van God. Ons gebed is dat wanneer ons dit lees, ons deur God gelei sal word tot meer geduld met mekaar, ’n beter verstaan van sy boodskap aan ons, en ‘n groter afhanklikheid van God; en
  • dat ons nadenke, gesprek en besluitneming oor selfdegeslagverbintenisse binne die raamwerk van ons Kerkorde én die grondwet en regstelsels van ons onderskeie lande geskied. Daarin word die beginsels van nie-diskriminasie, die waardigheid van alle mense en die vryheid van geloofsoortuiging en -assosiasie
  1. In die lig van bogenoemde, volstaan die Algemene Sinode 2023 daarom met die besluit van 2019, en beklemtoon ons:
    • dat die huwelik as ’n lewenslange verbintenis tussen een man en een vrou, ’n Godgegewe veilige ruimte is waarin die waardes van liefde en trou, wedersydse respek en versorging tot vervulling kom;
    • dat daar onder ons verskillende sieninge oor die status van selfdegeslagverbintenisse bestaan;
    • dat alle vorme van losbandigheid en promiskuïteit verwerp word;
    • dat daar ruimte geskep is vir kerkrade en predikante wat hul weg oopsien om burgerlike verbintenisse tussen persone van dieselfde geslag te bevestig, asook vir hulle wat nie hul weg daartoe oopsien nie.
  2. Die Algemene Sinode 2023 besluit derhalwe,

om in die uitvoering van hierdie besluit, dit nie net as ‘n etiese- of kerkregtelike kwessie te hanteer nie, maar in die eerste instansie pastoraal in gemeentes waar ons mekaar as medegelowiges liefhet, bemoedig en God saam wil dien.

  1. Die Algemene Sinode wysig Artikel 32 van ons Kerkorde sodat dit sal lui:
    • wysig Artikel 32 van ons Kerkorde sodat dit sal lui:

“Die sinode word saamgestel uit afgevaardigdes van gemeentes wat geografies ‘n eenheid vorm en maklik vergader. Die groepering kan deur die Algemene Sinode/Algemene Sinodale Moderamen gewysig word op versoek van en met goedkeuring van die betrokke sinode(s)/sinodale kommissie(s).”

  • besluit om aan die hand van Artikel 45 van die inwerkingstelling van die wysiging op te skort onderhewig daaraan dat –
  1. Die besluit verwys word na samestellende sinodes/sinodale kommissies om insette van hul te bekom ten opsigte van die prosedure vir die uitvoering van Artikel 32; en
  2. die insette soos bekom deur die ASM in oorleg met die ATR goedgekeur
  • Die Algemene Sinode dra dit aan die Moderamen (ASM) op om:
    • in konstruktiewe gesprek met die samestellende sinodes oor ons besluit rakende selfdegeslagverbintenisse en hul hantering van die besluit, te bly; en

 

  • om die samestellende sinodes en ringe in daardie sinodes, konstruktief te ondersteun in hul verdere gesprekke met gemeentes, kerkrade, leraars en lidmate wat ’n behoefte daartoe het.

 

HUWELIK, PROMISKUÏTEIT EN SELFDEGESLAG VERHOUDINGS

Die AS 2007 het die volgende besluite bevestig:

  1. Die Algemene Sinode herbevestig die besluit van 2004 dat, volgens ons verstaan van die Bybel, slegs die verbintenis tussen een man en een vrou as ʼn huwelik beskou kan word.
  2. Die Algemene Sinode bevestig ook die besluit van 2004 dat sowel heteroseksuele as homoseksuele promiskuïteit ten sterkste veroordeel word.
  3. Die Algemene Sinode besluit dat, in die lig wat ons tans het, homoseksuele verbintenisse en huwelike nie as ʼn alternatief vir die huwelik aanvaar kan word

(uit Handelinge AS 2007, pp 204-205, pte 12.2 en 12.3)

 

Die volgende aanbevelings is ook verder goedgekeur:

Die Algemene Sinode

  1. bevestig dat vorige besluite insake homoseksualiteit, selfdegeslag verbintenisse en huwelike gewysig en/of vervang is met nuwe besluite;
  2. bevestig dat vorige besluite oor die huwelik en promiskuïteit steeds die geldende besluite is;
  3. versoek dat hierdie besluite volledig in die Kerkordeboek opgeneem word;
  4. neem kennis dat besluite oor selfdegeslag verbintenisse vir gemeentes buite die RSA onderworpe is aan daardie land se wetgewing;
  5. besluit dat hierdie verslag met die oog op persverklarings die boodskap is wat die

Algemene Sinode aan die wêreld bekend sal maak as die huidige amptelike standpunt van die Algemene Sinode.

Die Algemene Sinode is daarvan bewus dat al hierdie besluite op verskillende maniere toepaslik is in die lande waarin ons gemeentes teenwoordig is.

Die Algemene Sinode onderneem om met behulp van ‘n taakspan sinodes te

ondersteun wanneer daar verder nagedink word oor die betekenis en waarde van die bostaande besluite. Die Sinode hoop dat die bostaande besluite lewegewende ruimte sal bied vir gelowiges met verskillende oortuigings oor die aangeleentheid.

Die vergadering van die Algemene Sinode het in ‘n baie goeie gees plaasgevind.

Die

lede is daartoe verbind om die besluit oor Selfdegeslagverbintenisse ten volle te ondersteun.

 

35.                HUWELIK EN SAAMWOON

 

Besluite 2011

35.11. HUWELIK EN SAAMWOON: PASTORALE VERSORGING

Die Sinode versoek leraars om in pastorale hantering van pare-in-verhouding, hulle met deernis te begelei van onvolledige verbintenisse na die omvattende, Bybelse verbintenis van die Christelike huwelik, en hierdie ideaal nooit af te water nie.

35.12      HUWELIK: ROL EN PLEK
  • Die Algemene Sinode bevestig die plek en waarde van die Christelike huwelik in die kerk en die gemeenskap en motiveer leraars en lidmate om die duursaamheid daarvan te bevorder.
  • Die Algemene Sinode versoek leraars en lidmate om gesonde huwelike aktief te bevorder en moeite te doen met huweliksvoorbereiding en huweliksverryking, omdat die idee en praktyk van huwelike verskraal het.
  • Die Algemene Sinode motiveer gemeentes om jaarliks op die tweede Sondag van Februarie wêreldhuweliksdag te vier.

 

Besluite 2013

  • Die Algemene Sinode probeer om tans die volgende perspektiewe ten opsigte van saamwoonverhoudings te stel in die besef dat dit saamhang met omvattende sake soos die huwelik, egskeiding en seksuele etiek van gelowiges, wat deurlopend met deernis en sensitiwiteit deur die kerk onderskei en begelei moet word. Die verskillende punte hieronder moet daarom deurgaans met mekaar in verband gelees word.
  • Die Algemene Sinode besef dat die huwelik soos ons dit vandag ken die produk van eeue se ontwikkeling Daarom kan sommige huweliksgebruike soos in die Bybel beskryf, byvoorbeeld leviraatshuwelike en die vrou as besitting van die man, nie sonder meer dien as riglyne vir hoe Christelike huwelike vandag behoort te wees nie.
  • Die Algemene Sinode is daarvan oortuig dat die historiese ontwikkeling van die huwelik in die Bybel en in die geskiedenis vir ons duidelike riglyne bied van wat ’n Christelike huwelik is: ’n vaste, formele ooreenkoms tussen twee persone van die teenoorgestelde geslag om hulle lewens in alle opsigte met mekaar te deel in ’n lewenslange verbintenis waarin seksualiteit ‘n eksklusiewe karakter dra, geseën of bevestig deur die kerk, gesluit in die teenwoordigheid van getuies, sover as moontlik in die gemeenskap van gelowiges en verkieslik erken deur die staat as ’n wettige huwelik.
  • Die Algemene Sinode oordeel dat, in die lig van bostaande, gelowiges met reg die huwelik ’n gawe van God noem en dat seksuele gemeenskap buite so ’n vaste, formele verbintenis/verhouding nie aan Christelike riglyne voldoen nie.
  • Die Algemene Sinode is daarvan bewus dat saamwoonverhoudings (wat die seksuele insluit) vandag ʼn werklikheid in die samelewing Daar is verskillende

 

redes waarom mense saamwoon. Sommige mense woon saam omdat hulle seksuele eksklusiwiteit nie as ’n belangrike aspek van ’n verhouding beskou nie. Hierdie verhoudings is weens die nie-permanente en selfsugtige aard daarvan, eties onaanvaarbaar.

  • Die Algemene Sinode is egter bewus daarvan dat daar ander redes is waarom sommige pare Sommige woon saam met die argument dat hulle seker wil maak dat hulle in alle opsigte by mekaar pas, voordat hulle trou. Van hierdie verhoudings streef in sekere opsigte na die Bybelse waardes van liefde, respek en eksklusiwiteit. Tog is dit minder as wat die Christelike verstaan van die huwelik verwag en word dit ontmoedig.
  • Die Algemene Sinode wil mense wat in ‘n saamwoonverhouding leef, aanmoedig om die verbintenis nog vaster te maak deur die kerklike en staatkundige aspekte in plek te kry.
  • Die Algemene Sinode beskou die reëlings van mediese fondse en pensioenskemas wat voordele van mense ontneem wanneer hulle na die dood van ’n eggenoot/eggenote weer in die huwelik tree, as eties problematies en onderneem om nogeens met die betrokke owerhede hieroor in gesprek te tree.
  • Die Algemene Sinode aanvaar dat al die implikasies rondom die bevestiging van ’n enkel kerklike huweliksverbintenis nog nie uitgeklaar is nie en is daarom op hierdie stadium nie ten gunste van so ’n reëling nie.

(Handelinge AS 2013)

 

                                      A TOT Z – BELEID

Beskikbaar op die amptelike webblad van die NG Kerk: Algemene Sinode, dokumente.

_ 18DE

�ALGEMENE

SINODE 2023

Sinode: OPDRAG OOR INTERGODSDIENSTIGE VERHOUDINGS – VORDERINGSVERSLAG

  • Inleidend

Die Sinode van 2019 het die volgende versoek aan ATLAS gerig (Besluit 26, AS 2019 Notule dag 6 bl 12):

“Die Algemene Sinode versoek ATLAS

  1. om ‘n deeglike studie te maak van die verspreiding van godsdienste in Suid-Afrika (insluitend Afrika Tradisionele Godsdienste);
  2. om te bestudeer watter beste praktyke daar rondom intergodsdienstige gesprek bestaan;
  3. om die Algemene Sinode by die volgende vergadering met ‘n verslag en aanbevelings

te dien.”

Die werkgroep (in alfabetiese volgorde): prof Jaco Beyers (UP, NHK), dr Andries Cilliers (Drieankerbaai, NGK), ds Riaan de Villiers (Groote Kerk, NGK), prof Louis Jonker (US, NGK

– sameroeper), prof Klippies Kritzinger (UNISA, VGK), prof Kobus Kruger (UNISA, Boedhisme), prof Piet Meiring (UP, NGK), prof Marius Nel (US, NGK), prof Kobus Schoeman (UV, NGK), prof Xolile Simon (US, VGK), dr Tahir Sitoto (UKZN), dr Pieter van der Walt (ATLAS, NGK), en dr Gideon van der Watt (UV, NGK).

Die werkgroep het die boek van A. Meiring en P. Meiring (afgekort as M&M in hierdie verslag) as hoofbron gebruik: Meiring A. en Meiring P. 2015. Suid-Afrika, land van baie godsdienste. (Tweede uitgawe). Wellington: Christelike Lektuurfonds.

 

 

5.2 Agtergrond

Die opdrag van die Algemene Sinode, aangehaal ter inleiding, moet verstaan word teen die agtergrond van ’n wêreldwye gesprek waarin Christene hulleself afvra hoe ons met mense van ander geloofsoortuigings behoort saam te leef en te werk. Ons as moderne Christene is nie die eerstes wat met hierdie kwessie worstel nie. Dis ‘n vraagstuk wat reeds deur die vroeë kerkvaders soos Ireneaus, Augustinus en Johannes van Damaskus in die eerste eeue van die Christelike kerk ondersoek is. Hierdie sogenaamde “apologetiese” vaders het reeds nagedink oor hoe om met mense van ander godsdienste van hulle tyd in gesprek te tree. Daar is ook verskeie invloedryke dokumente in die Rooms-Katolieke kerk aanvaar wat grondig as Christene hieroor wou nadink (vgl. Lumen Gentium, Gaudium et Spes, Nostra Aetate). Om vandag in die NG Kerk ‘n gesprek oor hierdie belangrike saak te voer, het dus niks daarmee te make om bloot die tydsgees te wil volg of om die belange van ‘n sekulêre staat te probeer dien nie.

Een manier om hierdie kwessie te benader, is om te fokus op die vraag na waarheid: Watter godsdiens praat die waarheid oor God, oor menswees en oor ons wêreld? Die Algemene Sinode van 1986 se gesprek oor Islam word byvoorbeeld oorheers deur die siening dat “die Islam ‘n valse godsdiens is wat ’n groot gevaar vir die Christendom in Suid-Afrika, Afrika en in die wêreld van ons dag inhou” (AS 1986 Notule 50.3.2.4: Bediening gerig op die Moslems). Daar is ook: “Islam moet aanvaar en erken word as ’n minderheids godsdiens in Suid-Afrika wat vryheid het om sy geloof te beoefen in ooreenstemming met die beginsel van godsdiensvryheid” (AS 1986 Notule 50.3.4: Godsdiensvryheid), en darom het die Sinode gepleit vir “gesonde buurskap en goeie onderlinge verhoudinge tussen Christen- en Moslem gemeenskappe in ons land” (AS 1986 Notule 50.3.5.1).

Dit dui daarop dat die vraag ook, sonder om die waarheidsvraag buite rekening te laat, vanuit ’n ander hoek benader kan word. Wat sou dit beteken om in ons huidige situasie te streef na “gesonde buurskap en goeie onderlinge verhoudinge” tussen verskillende godsdienstige groepe (en ook met persone of groepe wat geen godsdienstige oortuigings onderskryf nie)? Ons land staan voor enorme uitdagings wat onreg, rassisme, ongelykheid, armoede, werkloosheid, onderwysprobleme, korrupsie, misdaad en geweld betref. Ons is in baie opsigte steeds ’n verdeelde nasie. Kan geloof en godsdiens ’n rol speel daarin om groter sosiale kohesie te bevorder sodat mense van verskillende oortuigings kan saamwerk aan die opbou van ons land, of is godsdiens eerder ’n verdelende faktor?

Hierdie vraag is wêreldwyd en deur die eeue reeds vir Christene van die uiterste belang, veral in ’n situasie waarin konflik en geweld soms godsdienstig geregverdig, of deur godsdienstige motiewe aangevuur word. Die persepsie dat godsdiens inherent gewelddadig en verdelend is en dat die wêreld sonder godsdiens ’n vreedsamer plek sou wees – ‘n posisie wat veral deur sommige militante ateïstiese kritici van geloof en godsdiens verdedig word – moet Christene ook dring tot selfverantwoording. Daarom het die Wêreldraad van Kerke byvoorbeeld ’n intergodsdienstige lessenaar wat die volgende doelstelling het: “To build bridges of trust and respect with neighbours of other faiths and

 

 

to develop interreligious solidarities that can promote justice, peace, and the wellbeing of the entire creation” (sien https://www.oikoumene.org/what-we-do/interreligious- dialogue-and-cooperation).

Met hierdie verslag wil ATLAS ook pleit vir ’n dialogiese benadering waarin ons streef daarna om ander godsdienste te verstaan en om te bou aan ander se verstaan van ons oortuigings. Hierdie dialogiese benadering beteken geensins dat ons ons oortuiging dat Christus die weg, die waarheid en die lewe is (Joh 14:6), prysgee nie. Trouens, ons wil juis van Christus getuig deur daarna te strewe om – sover dit van ons afhang – in vrede met alle mense saam te leef (Rom 12:18), om by ons broederliefde ook die liefde vir alle mense te voeg (2 Pet 1:7), deur ons gedagtes te rig op dit wat goed is vir alle mense (Rom 12:17). Ons glo dat ons alleen kan saamwerk in ons gemeenskaplike strewe na ’n regverdige samelewing indien ons – sonder om ons eie oortuigings te verswyg of af te water – mekaar ook verstaan en respekteer.

Om hierdie rede begin die vorderingsverslag met die vraag: “Waarom oor ander godsdienste praat/dink in ’n Christelike kerk?” Daarop word ’n Bybelse perspektief gegee. Daarna bied die verslag die nuutste beskikbare statistieke oor godsdienste in Suid-Afrika aan, asook ’n oorsig oor die verskillende belangrikste godsdienste. Uiteindelik stel die verslag die vraag “Hoe tree ons in interaksie met mense van ander godsdienste?” aan die orde, waarby die moontlikhede van dialoog en samewerking bespreek word.

Die verslag as geheel dien as agtergrond vir ’n gespreksgids oor die onderwerp wat vir gemeentegebruik beskikbaar gestel kan word (Bylaag A). Hierdie gespreksgids is ‘n “projek in wording” waarby ATLAS graag gemeentes en individue wil betrek om uiteindelik in 2027 ’n finale produk en voorstelle aan die Algemene Sinode voor te lê. Dit is ons gebed dat hierdie verslag sowel die interne dialoog tussen Christene, sowel as die dialoog tussen verskillende godsdienste in ons land sal dien, en dat dit in diens en in die teken van ons getuienis as volgelinge van Jesus Christus sal staan.

5.3.  Waarom oor ander godsdienste praat/dink in ‘n Christelike kerk?

Christene mag – en moet – oor ander godsdienste nadink, hoofsaaklik om vier redes:

  1. Omdat die Bybel duidelik daaroor is dat die hele mensdom aan God behoort. “Aan die HERE behoort die aarde en die volheid daarvan, die wêreld en dié wat daarin woon” (Ps 24:1). Alle mense is na God se beeld geskep (Gen 1:27) en daarom is hulle almal God se mense – en ons mede-mense. Toe die Here Jesus wou weet wat sy dissipels oor Hom dink, het Hy hulle eers gevra: “Wie sê die mense is Ek?” Dis wanneer ons goed weet wat mense rondom ons glo, dat ons behoorlik kan bely wie Christus vandag vir ons is. Christus wil nie ‘n groep dissipels hê wat met oogklappe deur die lewe gaan en hulleself afsny van die idees en godsdienste wat die mense rondom hulle beweeg Hy betig sy hoorders dat hulle na die wolke kyk en die weer kan voorspel, maar nie die “tekens van die tye” – dit wat in die harte en koppe van die mense rondom hulle aangaan – kan “lees” nie (Matt 16:2-4).

 

 

  1. Omdat alle mense saam met ons as Christene op soek is na vrede en die vervullng van hulle lewensdrome. Die kerkvader Augustinus het in sy Belydenisse (1.1) geskryf: Tu excitas, ut laudare te delectet, quia fecisti nos ad te et inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te – “U wek ons op om dit te geniet om u te prys, omdat u ons gemaak het op u gerig, en ons hart is onrustig totdat dit in u tot rus ” Dit word gewoonlik vertaal as: “U het ons vir uself gemaak”, maar die Latyn bevat ook “ad te” wat ‘n rigting en beweging aandui. “Tilted toward you”, lui ‘n nuwe Engelse vertaling. Dit skryf Augustinus van alle mense. Ons is, saam met alle ander mense, gemaak vir gemeenskap met God, saam op God gerig. En dan skryf hy nie “ons harte is in ons onrustig” nie; hy skryf “ons hart is onrustig”. Vir Augustinus het die hele mensdom een hart, een groot onrustige hart, wat slegs in God tot rus kan kom. Ons het mekaar nodig; ons moet na mekaar toe beweeg, want dit is die enigste manier waarop ons saam ons lewensrigting na God toe kan vind. Die ontstuimige, uitsluitende, oorlogmakende hart van die mensdom kan nie rus vind as Christene hulle terugtrek om in isolasie hulle eie rus in God soek nie.

 

  1. Christene moet weet wat ander mense glo omdat hulle die wêreld ‘n verduideliking skuld. “Eerbiedig Christus as Here in julle harte, altyd gereed om julle te verantwoord teenoor elkeen wat van julle rekenskap eis oor die hoop wat in julle leef” (1 Pet 3:15). Die mense rondom ons moet kan sien dat daar hoop in ons as Christene leef. Trouens, daardie hoop moet so sigbaar en opvallend wees dat dit mense sal laat vra waar dit vandaan kom. Ons is geroep – nie om te oortuig nie, maar tot getuienis en verantwoording teenoor almal rondom Die teks gaan voort en sê: “Doen dit egter met beskeidenheid en respek, met ‘n goeie gewete …” Christene mag nie op die geloof (of ongeloof) van enigiemand anders neersien nie. Ons is uit genade gered, deur God se vrye guns alleen, en daarom mag ons nie onsself oor ander mense verhef nie. Om Christus in ons harte te eerbiedig beteken tegelyk om ander mense te respekteer, om met beskeidenheid na hulle te luister en te leer wat hulle glo en hoop. So kan ons ook op ‘n relevante manier met hulle praat oor die hoop in ons lewens.

 

  1. Christene moet luister na wat mense van ander godsdienste glo omdat die Heilige Gees wat in hulle leef ‘n soekende, ondersoekende Gees is. In 1 Kor 2:10-12 skryf die apostel Paulus: “Die Gees ondersoek alles, ook die dieptes van God … niemand ken die dieptes van God nie, behalwe die Gees van God.” Dit is ‘n vreemde gedagte, maar dit herinner ons daaraan dat ons nie beheer oor God het nie en dat ons nie alles van God weet of verstaan – of ooit sal kan weet of verstaan nie. Die misterie van hoe God in die wêreld werk sal altyd bokant ons begrip wees, al kan ons God met vrymoedigheid en sekerheid ken, liefhê en Hierdie insig van die apostel moet ons nie moedeloos ons hande in die lug laat gooi en laat ophou dink oor God se dieptes nie. Die Heilige Gees is juis die Een wat self soek en wat ons trek en dryf om saam te soek na sin en betekenis in die baie onverklaarbare dinge rondom ons. Om na te dink en ondersoek te doen oor die bestaan (en groei) van ander godsdienste is nie ontrouheid teenoor God of ‘n daad van ongeloof nie. Dit is ‘n Gees-geleide soeke na ‘n volwasse en verantwoordbare houding en standpunt oor die misterie van God, soos wat ons dit onder andere waarneem in die kulture en godsdienste om ons.

 

 

 

Ander perspektiewe uit die Bybel beklemtoon dat God se genade veel verder strek as bloot die “binnekring van die verbond” en die “kudde in die kraal”. Hieronder word perspektiewe uit die Ou en Nuwe Testament kortliks bespreek:

‘n Ou-Testamentiese perspektief: Die Jodendom en Christendom baseer hul bestaan op die feit dat God ‘n verbond gesluit het met Abraham en sy nageslag – om húl God te wees. Binne hierdie twee godsdienste word die verbondslyn deur Isak (die eerste een wat besny is) terugverbind aan vader Abraham. In hierdie opsig verskil Islam egter, omdat die verbondslyn vir hulle eerder deur Ismael – die seun van Hagar, Sara se Egiptiese slavin – loop. Dit is baie duidelik uit die Genesisverhale oor hierdie familie-intriges (veral Gen 16 en 21) dat Isak as die seun van die belofte beskou word. Hy is gebore uit Sara – die ou, onvrugbare vrou van Abraham. Interessant genoeg word Ismael se geboorte uit Hagar ook deur ‘n Engel van die Here (dus, die Here self) aangekondig op die tipiese manier waarop verbondsdraers se geboortes aangekondig word (sien Gen 16:11-12). Maar die Here dui in Genesis 21:12-13 aan dat Abraham se familie wél deur Isak se naam bekend sal wees, “(m)aar ook die seun van die slavin sal Ek tot ‘n nasie maak, omdat hy jou nageslag is.” Hierdie uitspraak wys dat die verkiesing van Isak nie die verwerping van Ismael as keersy het nie. Ook die uiteinde van Ismael word deur die Here beskik, en Isak en Ismael bly as’t ware bloedfamilie deur die eeue. Die verskillende assosiasies wat die Christendom en Islam onderskeidelik deur Isak en Ismael met Abraham maak, lei dikwels tot konflik en wedersydse veragting. Op grond van Genesis 16 en 21 kan ons egter aandui dat dit ‘n misopvatting is om hierdie twee familielyne – wat albei by vader Abraham begin – in kontras en opposisie tot mekaar te sien.

‘n Nuwe-Testamentiese perspektief: Die Nuwe Testament beklemtoon telkens dat die verhaal van Jesus nie ‘n nuwe verhaal is nie maar eerder die voortsetting van die Ou- Testamentiese verbondsverhaal. So begin Matteus sy vertelling oor Jesus met die weergee van sy genealogie wat Hom met Abraham verbind (Matt 1:1-17). Matteus beklemtoon deurgaans sowel die bevoorregte posisie van Israel (Matt 10:6; 15:24), as die realiteit dat God se verbondstrou ruimer is as ‘n eng nasionalistiese verstaan van Israel se identiteit. Dit is nie ‘n nuwe ontwikkeling nie. So bevat Jesus se genealogie verskeie vroue wat nie suiwer etniese Jode was nie en haal Matteus Jesaja aan om aan te dui dat die nasies hulle hoop in Jesus sal plaas (12:17-21). Die Matteusevangelie eindig dan ook met die eksplisiete opdrag van Jesus aan sy dissipels om alles wat Hy hulle geleer het aan alle nasies bekend te maak (Matt 28:18-20). Teen die tyd van die opskrifstelling van Matteus was die kerk alreeds vir twee geslagte besig om die opdrag uit te voer. Dit is duidelik uit die NT dat ‘n verhouding met Jesus as meer bepalend beskou word as bloot ‘n genealogiese verbintenis met Abraham (Matt 3:9). Dit is ook opvallend dat terwyl sommige van sy volgelinge diegene met wie Jesus Homself verbind, wil inperk, Jesus deurgaans die teendeel doen. So vertel Jesus in Johannes 10:16 dat Hy ook die herder is van ander skape as dié wat aan die dissipels bekend is. Volgens die gelykenis wat Jesus in Matteus 25:31-46 vertel, is daar selfs diegene wat Hom dien, en so ‘n verhouding met Hom het, wat self onbewus daarvan is! Terwyl die kerk dus geroep is om die evangelie van Jesus aan alle nasies te verkondig, en nie almal hierop positief reageer nie, is dit ook

 

 

ewe duidelik dat dit uiteindelik Jesus is wat bepaal wie Hom waarlik as Here erken het, en nie die kerk nie.

5.4.  Statistieke oor Suid-Afrikaanse godsdienste

Godsdienstige diversiteit is ‘n belangrike aspek van die Suid-Afrikaanse samelewing. Die tabel hieronder is saamgestel vanuit Stats SA-data (van 1996 en 2001 waarin godsdienstige affiliasie wel vermeld word), getalle wat in M&M vermeld word (2015), en die Gemeenskap-Opname (2016).

 

 

Godsdiens in Suid-Afrika 1996-2016

 

  StatsSA Sensus 1996 StatsSA Sensus 2001 M&M 2015 Gemeenskap-opname

2016

Christelik

%

Totaal

%

Christelik

%

Totaal

%

Totaal

%

Christelik

%

Totaal

%

Hoofstroom-

kerke

35.90   31.82     23.90  
Pinkster             of

Charismaties

6.61 5.86 15.24
Afrika Onafhanklike

Kerke

26.29 32.57 25.44
Ander

Christelik

5.27 9.54 13.44
Totaal

Christelik

  74.07   79.79   79.8   78.02
Islam 1.36 1.46 1.5 1.60
Ander

godsdienste

6.29 2.34 1.73 8.39
– Hindoeïsme     1.2  
– Trad Afrika 0.3
– Jodendom 0.2
– Boeddhisme 0.03
Geen godsdiens          / weier /

onbekend

 

18.28

 

16.41

 

16.97

 

11.99

Totaal 100.00 100.00 100.00 100.00

 

Die volgende opmerkings kan in die lig van die tabel gemaak word:

  1. Die Christelike godsdiens was die afgelope twee dekades die meerderheidsgodsdiens in Suid Ongeveer 80% van die bevolking was nominaal gekoppel aan ‘n Christelike geloofsgemeenskap. Dit is egter belangrik om na die denominasionele verskuiwings binne die Christelike godsdiens te kyk:
    • Die hoofstroom Christelike kerke het van 35.9% in 1996 tot 23.9% in 2016

 

 

  • Afrika Onafhanklike Kerke (waaronder ook die Zion Christian Church tel) se aandeel het min of meer dieselfde gebly.
  • Pinkster en Charismatiese kerke het meer as verdubbel van 6.6% in 1996 tot 2% in 2016. Dieselfde tendens kan by “Ander Christelik” waargeneem word.
  1. Islam bly minder as 2% van die Suid-Afrikaanse bevolking binne die

 

  • Ander godsdienste (Afrika Tradisionele Godsdiens, Hindoeïsme, Boeddhisme, Judaïsme, ) bly minder as 10% van die bevolking.

 

  1. Die groep wat geen godsdiens aangedui het nie, neem af van 18% in 1996 tot 12% in

 

  1. Die vinnigste groei binne die Christendom is nie meer die hoofstroom kerke nie maar wel Pinkster en Charismatiese Dit is deel van ‘n globale tendens, maar kom ook veral in sub-Sahara-Afrika na vore.

 

5.5.  Kort oorsig oor vernaamste ander godsdienste in SA

Dit is onmoontlik om hier ‘n gedetailleerde beskrywing van elkeen van die godsdienste wat in Suid-Afrika teenwoordig is, te gee. Vir meer inligting kan M&M geraadpleeg word. Verder moet daar onthou word dat daar ‘n wye verskeidenheid van nuanses en sienings in elkeen van hierdie godsdienste bestaan. Dis natuurlik niks vreemd vir Christene nie, en ook nie vir die NG Kerk in Suid-Afrika nie. Die onderstaande beskrywings probeer egter ‘n kort samevatting gee van die vernaamste oortuigings en rituele in die verskillende godsdienste.

5.5.1.  Islam

Hoewel hierdie godsdiens deur baie Christene met gewelddadige en militante uitbreiding geassosieer word, is die naam verwant aan die Arabiese woord vir “vrede” (salam). Aanhangers van hierdie godsdiens word Moslems genoem, en nie Mohammedane nie. Laasgenoemde is aanstootlik vir Moslems, omdat dit suggereer dat hulle Mohammed, hul grootste profeet, aanbid en nie die enige en allerhoogste Allah nie. Mohammed is in

570 n.C. in Mekka op die Arabiese skiereiland gebore. Mohammed het moeilike grootwordjare gehad deurdat hy reeds op sesjarige ouderdom wees agtergelaat is en deur sy oom grootgemaak moes word. Hy het sy oom op handelsreise noordwaarts na Sirië vergesel en is so blootgestel aan Joodse kolonies wat in die woestyngebiede gewoon het en ook aan Christengemeenskappe in Sirië. Hy het besondere vertroosting en versterking gevind in die bewussyn van God, oftewel Allah soos die godheid in Islam genoem word. (Die term “Allah” is taalkundig verwant aan die naam wat dikwels in die Hebreeuse Bybel met Jahweh geassosieer word, naamlik “Elohim”.) Mohammed is later met Khadidja getroud, en uit hul gelukkig huwelik is twee seuns en vier dogters gebore. Khadidja was die eerste persoon wat ook begin glo het in die God wat haar man bely het.

 

 

Mohammed was baie ontsteld deur die morele verval en veelgodedom wat hy onder sy Arabiese volksgenote waargeneem het. Tydens sy bepeinsings en meditasie het hy gaandeweg tot die oortuiging gekom dat God hom roep om onder die Arabiere ‘n gesant te wees. In plaas van die geweld en rooftogte wat hy onder die Arabiere beleef het, wou hy liefde en omgee teenoor die medemens propageer. Hy wou mense leer om hulle te onderwerp aan die almagtige God. Mohammed het self nooit daarop aanspraak gemaak dat hy bonatuurlike gawes of eienskappe het nie. Hy wou bloot as mens die boodskap van God wat hy in Hebreeus onder die Jode gehoor het, en in Grieks onder die Christene, in Arabies vir sy volksgenote toeganklik maak. Interessant genoeg lees ons in die Koran (29:46) dat Mohammed die Moslems vermaan het om nie onbetaamlik teenoor Jode en Christene op te tree nie, omdat hy meen dat “ons God en julle God is een.”

Aanvanklik was daar min mense in Mekka wat Mohammed se sienings aanvaar het, omdat hulle gemeen het dit sal hul handelsbelange skade aandoen. Mohammed is later uitgedryf en het toe in Medina gaan woon, 350 km ten noorde van Mekka. In Medina is hy as politieke leier erken, maar dit het nie vir die inwoners in teenstelling met sy rol as apostel van God gestaan nie. Daarmee kom ‘n siening tot stand dat Mohammed wel die rolle van heerser en apostel verenig in ‘n soort teokrasie. Later het die Islam wyer as die Arabiese omgewing uitgesprei deurdat Mohammed ook die dwalings in die Jodendom en Christendom probeer regstel het. Dit bring veral ‘n breuk met die Jodendom, wat Mohammed aangemoedig het om die Moslemgodsdiens al hoe meer ‘n eie karakter te gee. So vestig hy byvoorbeeld die idee dat die Kaäba (‘n groot kubusagtige gebou wat in die omgewing van Mekka uit swart klip gebou is) die tempel is wat God deur Abraham en Ismael laat bou het. Hy vestig ook die gebruik dat Moslems wat daartoe in staat is, een maal in hul lewensduur ‘n besoek aan die Kaäba in Mekka moes bring (die sogenaamde “hajj”). Verder moes Moslems nie meer met hul gesig in die rigting van Jerusalem bid nie, maar in die rigting van die Kaäba.

Mohammed is in 632 n.C. skielik in Medina oorlede. Hy het nie voor sy dood ‘n opvolger aangewys wat die Islam-godsdiens verder sou neem nie. ‘n Volksvergadering het toe sy mees prominente volgelinge Abu Bakr, ‘Umar, ‘Uthman en ‘Ali as leiers aangewys. Omdat daar onduidelikheid was oor wie die legitieme opvolger moes wees, het dit daartoe gelei dat laasgenoemde, ‘Ali, se leierskap betwis is deur die goewerneur van Sirië, Mu’awiya van die Omajjede-dinastie. ‘Ali is in ‘n sluipmoord gedood, en hierdie Siriese leier het die sentrum van Islam dadelik na Damaskus verskuif. Dit is ook onder hierdie dinastie dat die Rotskoepel Moskee in Jerusalem op die vermoedelike terrein van die vernietigde Joodse tempel gebou is (aan die einde van die 7de eeu n.C.) as ‘n teenvoeter vir die prominensie van die Christelike Heilige Grafkerk wat in Jerusalem opgerig is.

Die leierskap van die Omajjede-dinastie is algaande deur die Sjiïtiese stam ondermyn, omdat hulle gemeen het dat ‘Ali (wat ‘n kleinneef van Mohammed was) eintlik die regmatige leier moes gewees het. Hierdie Arabiese stam is deur die Perse (van hedendaagse Iran) ondersteun, asook deur die ‘Abbasiede familie. Laasgenoemde het Bagdad die nuwe hoofstad van Islam gemaak. Bagdad het onder hul leiding en met Persiese ondersteuning gegroei tot een van die vernaamste kulturele en intellektuele

 

 

sentrums van die tyd. ‘n Magdom kuns- en tegniese uitvindings, asook merkwaardige ontwikkeling van wiskunde, vind in hierdie tyd in Bagdad en in Persië plaas. Hierdie vertakking van Islam het algaande begin bekendstaan as die Sjiïtiese Moslems, oftewel Shia. Die vertakking in Sirië en elders in die Arabiese wêreld het bekend geword as die Sunnietiese Moslems (sien onder waar die naam vandaan kom). Hierdie is tot vandag toe die hoofskeiding in Islam, en vele van die spannings in Wes-Asië (oftewel, die Midde- Ooste) kan na hierdie skeiding teruggevoer word.

Algaande het Islam wyer oor die Middellandse See-wêreld en Noord-Afrika versprei. Daarmee is hulle ook baie sterk blootgestel aan die Hellenisties-Griekse kultuur en intellektuele ontwikkelings. Later het prominente Islam-geleerdes in Suid-Spanje gevestig, en is Wes-Europa ook deur hulle bekendgestel aan die Griekse intellektuele tradisies. In plekke soos Cordoba in die suide van Spanje was daar ‘n vreedsame naasbestaan van Islam en Joodse gemeenskappe, maar dié era het tot ‘n einde gekom toe hierdie groepe in die tyd van die Spaanse inkwisisie verdryf is. Dit was ‘n poging van die Rooms-Katolieke monarg Ferdinand II en sy vrou Isabella I om die omgewing te “suiwer” van Moslem en Joodse invloed. Hierdie beweging het uiteraard groot spanning tussen Moslem en Jode aan die een kant, en die Christendom aan die ander kant veroorsaak.

Islam het reeds aan die einde van die 17de eeu aan die Kaap aangekom deurdat die Nederlandse goewerneurs slawe uit die Ooste ingevoer het. Later sou nog Moslems uit die Molukse eilande en vanaf Macasser in Oos-Indië na die Kaap gebring word. Hierdie groepe het almal tot die Shafi’i-skool van Islam-wetgewing behoort. Teen die begin van die 19de eeu is hierdie invloei van Moslems na die Kaap stopgesit. Die Moslem- gemeenskap het daardeur geïsoleerd van ander internasionale gemeenskappe geraak, en het ‘n eie karakter begin ontwikkel. Hierdie Moslems wat aan die Kaap gevestig was, het ook ‘n baie groot bydrae gelewer tot die totstandkoming van Afrikaans as ‘n taal wat op Nederlands gebaseer was, maar ook sterk deur Oosterse tale beïnvloed is.

Vanaf 1869 begin daar ook ander Moslemgroepe van Indiese herkoms na die suidpunt van Afrika kom. Hulle het veral in die Natal-area gevestig om besigheid te doen en in die suikerbedryf te werk. Hierdie groepering hang ander sienings aan met betrekking tot Islam-wetgewing, en het dus ook eie tradisies begin ontwikkel wat anders as dié van die Kaapse Moslems was. Hoewel hierdie onderskeid steeds vandag in die Moslemgemeenskap van Suid-Afrika bemerk kan word, het daar egter ook vermenging van idees oor tyd plaasgevind. Die meerderheid Moslems in Suid-Afrika behoort tot die Sunni-tradisie (sien onder oor hul oorsprong), terwyl daar ook enkele Sjiïtiese moskees bestaan.

Die basis-openbaringsbron vir Moslems is die Koran (uitgespreek as “Koer-aan”). Hulle glo dat die Koran die direkte woord van Allah is, soos dit neergeskryf is deur Mohammed wat dit van Allah ontvang het. Alle Islamitiese beginsels en voorskrifte berus op die Koran, maar addisionele lerings en inligting word in die Sunna vervat. Die Koran dek nie alle sfere van die lewe nie, en die lewenspraktyke en voorbeeld van die profeet Mohammed (die Sunna genoem) word as addisionele riglyne beskou. Na ongeveer twee eeue waarin die

 

 

Sunna reeds mondeling gevestig geraak het, is besluit om dit neer te skryf in ‘n versameling wat die Hadith genoem word. Hoewel die Hadith nie as direk geïnspireer deur Allah beskou word nie, het dit ‘n baie sterk invloed in die Islamgeloof.

Die navolgers van die Sunna, is die Sunniete genoem. Vandag verteenwoordig die Sunniete die grootste deel van Islam – sommige skat dit op ongeveer 90%. Die Sjiïetiese moslems, wat hierbo beskryf is, is die ander groot groepering. Daar is egter ook verskillende uitlegskole binne beide hierdie tradisies. Die uitlegskole het verskillende benaderings tot die toepassing van die geregtelike voorskrifte van die Koran en Hadith. Die Sjiïetiese moslems is meer hiërargies georganiseer as die Sunniete. Eersgenoemde het ‘n hiërargiese struktuur van die teologiese ampte waarin die Imam die hoogste amp is, gevolg deur die Ajatolla, die Hujjatullah, en die Mulah. ‘n Soort mistieke beweging, die Sufisme, het ook later in die 12de eeu ontstaan. ‘n Gesiene hoogleraar van Bagdad, al- Ghazali, het sterk kritiek gelewer op die dorre ortodokse wettisisme wat hoogty gevier het in Islam, en het die vroomheid van die Sufiste gebruik om nuwe lewe in die tradisionele Islam te blaas.

Daar is vyf pilare waarop Moslems se godsdiens berus: (1) Getuienis: Moslems bely gereeld in Arabies dat “Daar is geen god behalwe Allah nie, en Mohammed is die boodskapper van Allah.” (2) Rituele gebed: Moslems bid vyf keer per dag op vasgestelde tye in die rigting van Mekka deur voorgeskrewe gebede in Arabies te prewel. Die Vrydagmiddag-gebed is verpligtend vir alle volwasse mans. (3) Gee van aalmoese: Daar is ‘n verpligte heffing op eiendom en alle ander besittings, en hierdie fondse word aangewend om die moskees in stand te hou en ook om vir die behoeftiges in die samelewing te sorg. Benewens die verpligte gawes, gee Moslems gewoonlik ook nog vrywillig vir die verligting van nood (dink aan die bekende “Gift of the Givers” beweging).

(4) Die vas: Die maand Ramadan (wat jaarliks verskuif weens die feit dat die Islamkalender volgens maanmaande van 28 dae elk funksioneer) word gesien as ‘n maand van vas en seksuele onthouding vanaf sonsopkoms tot sonsondergang. Moslems fokus in hierdie tyd veral op die Koran, omdat dit in hierdie maand aan die profeet Mohammed geopenbaar is. (5) Die pelgrimstog (“hajj”): Elkeen wat dit kan bekostig, moet ten minste een keer in hul leeftyd die Kaäba in die Ramadanmaand besoek. Daar is vaste rituele wat gevolg word tydens so ‘n besoek aan Mekka: ‘n naatlose kledingstuk word gedra, daar word sewe keer om die Kaäba gestap, die Swart Klip op die een hoek van die Kaäba word gesoen, en heen en weer tussen die heuwels Safa en Marwa geloop. Laasgenoemde gebruik word verbind met die swerftog wat Hagar met Ismael in die woestyn gehad het. Op die tiende van die pelgrimsmaand, word ‘n offerande (normaalweg ‘n skaap of kameel) gebring ter herdenking aan Abraham se offer van sy seun.

Eid al-Fitr, die grootste van die Islam-feeste, word gevier aan die einde van Ramadan. Dit word feestelik ingewy wanneer die nuwe maan weer vir die eerste keer verskyn (vandaar ook die voorkoms van ‘n metaal sekelmaan op baie moskees se minnarette). Eid al-Adha word gevier as deel van die pelgrimstog na Mekka. Dan word daar ook ‘n offerande geslag (soos reeds hierbo beskryf). Die Nuwejaar het nie vir Sunni-Moslems besondere

 

 

betekenis nie, maar dit word veral in die Sjiïetiese omgewings met die fees van Noruz gevier.

5.5.2.  Hindoeïsme

Die sambreelterm, “Hindoeïsme”, word gebruik om te verwys na ‘n groepering van godsdienstige oriënterings en aktiwiteite waarvan die oorsprong in Indië is. Na ‘n lang historiese ontwikkeling het die antieke kulture van die Ariërs en Dravidiërs in die landstreek Indië vermeng. Tydens die sogenaamde Vediese fase het hierdie vermenging daartoe gelei dat ‘n poel van godsdienstige idees na vore gekom het. Vanuit hierdie poel van godsdiens-elemente het die meeste Oosterse godsdienste, onder andere ook die Hindoeïsme, tot stand gekom. Die ambassadeurs van die ou Persiese ryk het na die konglomeraat van godsdienstige uitdrukkings in die landstreek Indië verwys as die godsdiens wat beoefen word deur die mense anderkant die Indus-rivier – vandaar die afleiding van “Hindoe”.

Hindoeïsme bestaan uit ‘n stel kosmiese reëls (soos byvoorbeeld karma, samsara en dharma) wat die menslike bestaan op deterministiese wyse bepaal. Hindoeïsme bestaan ook uit ‘n uitgebreide politeïsme (met gode soos onder andere Vishnu, Shiwa en Sakti) wat die mens kan bystaan om krisisse in die lewe die hoof te bied.

Hindoeïsme word regdeur Suid-Afrika beoefen, met die grootste konsentrasie van Hindoe-gemeenskappe in KwaZulu-Natal. Volgens die nasionale sensus van 1996 identifiseer 1.4% van die Suid-Afrikaanse bevolking as Hindoe. Die syfer het in die 2011 nasionale sensus verminder tot 1.1% van die Suid-Afrikaanse bevolking. Volgens die 2016 Gemeenskapsopname het die aanhang van Hindoeïsme verder afgeneem tot 0.9%. Die totale Hindoe-bevolking in Suid-Afrika het egter gegroei van 551 669 in 2001 tot 569 476 in 2011. In verhouding het die nie-Hindoe bevolking in Suid-Afrika egter in ‘n groter mate gegroei, wat veroorsaak dat Hindoeïsme ‘n kleiner deel van die landsbevolking uitmaak. Die Hindoe bevolking in Suid-Afrika is steeds die grootste versameling van Hindoes in Afrika.

Die oorgrote meerderheid Hindoes in Suid-Afrika is uit Indië afkomstig. Die plaaslike Hindoe-bevolking is nasate van die arbeiders wat tydens die Britse koloniale periode uit Indië na Suid-Afrika gebring is om op suikerrietplantasies en in myne te werk. ‘n Tweede groep immigrante het egter as vrywilligers na Suid-Afrika gereis om die Hindoe bevolking in Suid-Afrika te kom bedien met tipiese Hindoe kos, kultuur en godsdiens. Tydens die koloniale- en Apartheidperiodes is daar lank teen immigrante vanuit Indië in Suid-Afrika gediskrimineer.

As gevolg van sendingwerk deur NG Kerk-predikante onder Hindoes en Moslems in die Pietermaritzburg-omgewing sedert 1946, het die Indian Reformed Church in Suid-Afrika in 1968 tot stand gekom. Later het hulle hul naam verander na die Reformed Church in Africa (RCA).

5.5.3.  Tradisionele  Afrika-godsdiens

 

 

Wanneer die tradisionele Afrika-godsdiens bespreek word, kom belangrike vrae na vore: Hoe kan ‘n mens skryf en sin maak van wat as “tradisionele” godsdiens in Afrika veralgemeen word? Wie is bevoeg om wat tradisionele Afrika-godsdiens behels, gesaghebbend te verteenwoordig? Of is die taak om tradisionele Afrika-godsdiens te interpreteer uitsluitlik beperk tot die selfverklaarde voorstanders daarvan? ‘n Verdere kwelvraag het te doen met die einste term “Afrika-tradisionele godsdiens” of “tradisionele Afrika-godsdiens”: Waarom word die etiket “tradisioneel” vir hierdie godsdiens gebruik? Is ander godsdienste nie ook “tradisioneel” nie?” Hierdie vrae kan ‘n mens help om die kompleksiteite rakende tradisionele Afrika-godsdiens te verstaan en waardeer. Die insigte wat hierna volg, is eintlik maar net ‘n paar perspektiewe op wat andersins ‘n komplekse geloofstelsel en manier van wees in die wêreld (ontologie) behels.

Die ontslape Afrika-geleerde John Mbiti het in sy African Religions and Philosophy opgemerk dat Afrikane “berug godsdienstig” is. Daarmee wou Mbiti aandui dat Afrika- godsdiens bestaan het lank voordat Europeërs op die kontinent aangekom het en voordat die Christendom via die werk van sendelinge versprei het; ook voor die uitbreiding van Islam wat deur óf Arabiese stamme óf lede van die Asiatiese diaspora in Suid-Afrika aangekom het. Mbiti se werk dui verder aan dat, ten spyte van groot diversiteit onder Afrikane, daar ‘n onderliggende filosofie is wat tradisionele Afrika-godsdienste, – oortuigings en -wêreldbeskouing verbind, en wat dit onderskei van godsdienste soos die Christendom of Islam. Alhoewel Mbiti opgelei was as Christelike teoloog, het hy dit op homself geneem om te bewys dat, in teenstelling met wat sendelinge en kolonialiste beweer het, Afrikane ‘n geloofwaardige geloofstelsel het. Net so het antropoloë wat Afrika-samelewings bestudeer, hoewel met verskillende motiewe, ook tot die gevolgtrekking gekom dat Afrikane wel ‘n eiesoortige geloofstelsel het.

Die probleem met beide Afrika-teoloë en antropoloë se studies is egter dat, alhoewel hul ontledings goed bedoel is, hul voorstellings van tradisionele Afrika-godsdiens meestal “a gesture of dismissal” was (om ‘n frase van die bekende afgetrede godsdienswetenskaplike, David Chidester van die Universiteit Kaapstad, te leen). Met ander woorde, in soverre hulle ‘n godsdienssin onder Afrikane ontdek en beskryf het, het hulle dit meestal gedoen deur vergelykings te tref met ander bekende godsdienste soos die Christelike godsdiens. Die beskrywings het meestal probeer om Afrika-godsdienste te “rehabiliteer” deur patrone waar te neem wat gepas was by “sendinggodsdienste”. Kategorieë soos “aanbidding”, “goddelikheid”, “hemel”, “engele” en “Satan”, om ‘n paar te noem, is in hierdie ontledings gebruik. Aangesien die soort godsdienssin wat waargeneem is onder Afrikane nie netjies by sulke bekende kategorieë gepas het nie, is dit as “tradisioneel” beskou en is die groot misverstand gevestig dat Afrika-godsdiens as ‘n samehangende geloofstelsel soos die Christendom bestaan. “Afrika-gode” is geklee in die Hellenistiese klere wat die norm in die Christendom is en Afrika-ontologieë (denkwyses oor ons bestaan) en -kosmologieë (denkwyses oor die ontstaan van die werklikheid) is deur idiome wat vreemd is aan Afrika-kontekste geïnterpreteer. Aanhangers van die Afrika-godsdiens, soos die Suid-Afrikaanse geleerde, dr. Nokuzola

 

 

Mndende, voer aan dat tradisionele Afrika-godsdiens hierdeur verdraai is en ‘n onreg

aangedoen is.

‘n Groot probleem is om die simboliese taal van Afrika-godsdiens te verstaan, veral met betrekking tot die baie prominente voorstelling van die voorouers. ‘n Populêre siening onder Christene is dikwels dat Afrika-godsdiens eintlik “voorvader-aanbidding” behels. Dit is ‘n oorvereenvoudiging en wanopvatting. Hoewel voorouers uiters belangrik is in Afrika-godsdiens, is daar geen sprake dat hulle as gode gesien word nie. Hulle is eerder die “living dead” wat geëer word. Die verstaan van die voorouers het egter alles te make met die soort ontologieë en kosmologieë wat inherent by Afrikane leef. Die verstaan van die voorouers is dus ‘n nuttige lens om alle ander aspekte van Afrika-godsdiens te beskryf. ‘n Omvattende begrip van wat ‘n geloof oor die voorouers behels, kan help om lig te werp op tradisionele Afrika-idees oor die betekenis van bestaan, lewe, geloofstelsels, en kennissisteme – veral in ‘n multi-godsdienstige en multikulturele samelewing.

‘n Sentrale vraag in Afrika-kontekste is wat dit beteken om mens te wees. Om dit te kan antwoord, verg ook ‘n verstaan van die wêreld. Tradisionele Afrika-denke se verstaanprosesse word bepaal deur ‘n web van onderling-verwante verhoudings (oftewel, holisme) wat ook die natuur insluit. Binne hierdie onderling-verwante werklikheid beteken dit dat die gemeenskap waarin mense bestaan, nie net die lewendes insluit nie, maar ook diegene wat reeds gesterf het. Wanneer iemand sterf, eindig hul bestaan nie, maar word hulle deel van die voorouers met wie gemeenskap behou word. Die lewe begin volgens hierdie verstaan nie met geboorte en eindig met die dood nie. Dit is eerder ‘n kontinuum van “nog-nie-bestaan”, gekoppel aan die lewende bestaan, en voortgesit in die staat van “lewende dooies.” Om te bestaan as mense en gemeenskappe, sluit die volle omhelsing van beide die fisiese en geestelike wêrelde in. Om tussen hierdie verskillende wêrelde te bemiddel, dien voorouers as kommunikasiekanale om die onsienlike wêrelde en bestaanswyses te versoen met die werklikheid hier en nou. Die voorouers vorm dus ‘n sentrale tema in tradisionele Afrika- denke en bly noodsaaklik vir die denke oor naasbestaan en betekenisvolle verhoudings in multi-godsdienstige en multikulturele kontekste.

Alle kragte wat werksaam is in hierdie ineengeweefde werklikheid word verpersoonlik in ‘n Opperwese. Binne die Afrika gemeenskapsverstaan tree die opperhoof, die stamhoofde, en familiehoofde as agente van die Opperwese op om harmonie en welsyn binne die menslike werklikheid te verseker. Harmonie en welsyn hang daarvan af of mense in die totaliteit van die werklikheid hulle regte plek gevind en behou het. Die tradisionele leefwêreld is ook gevul met mistieke kragte wat ten goede ingespan moet word, en wat die bose kragte moet teenwerk. Daar is agente in die gemeenskap – waarsêers en tradisionele genesers (inyanga in isiZulu) – wat kan meehelp dat die mistieke kragte ten goede gebruik word. Daar is egter ook ander agente (sangomas in isiZulu, maar ook in ander tale soos Afrikaans) wat die mistieke kragte eerder tot skade van individue en die gemeenskap wil aanwend.

 

 

Om die balanse van die werklikheid in stand te hou, is daar ‘n aantal rituele wat nougeset nagekom moet word. Hierdie rituele wat ‘n sterk kulturele karakter dra, moet egter nie in vergelyking met Christelike simbole en rituele verstaan word nie. Die Afrika-rituele is eerder rites de passages – oorgangs- of deurgangsrituele wat die verskillende lewenstadia in kontinuïteit met mekaar laat ontwikkel. In hierdie rituele – veral m.b.t. geboortes, inisiasie, huwelik, en begrafnisseremonies (meestal vergesel van seremonies waarby diere geslag word) – speel die voorouers ‘n sentrale rol. Wanneer die rituele getrou nagekom word, verseker die voorouers voorspoed. Maar, indien die rituele nie nagekom word nie, kan die voorouers ook kwaad word en straf bring deur byvoorbeeld droogtes, hongersnood, siektes, kinderloosheid, en selfs die dood. Hierdie rituele, wat hoofsaaklik in landelike omgewings ontwikkel het en nagekom word, word vandag selfs in verstedelikte omgewings geëerbiedig. Dit bring egter groot uitdagings vir Afrika-mense wat in stedelike omgewings woon ter wille van werk, en wat daardeur blootgestel word aan ‘n moderne en sekulêre wêreld. Die moontlikheid van vervreemding van die tradisionele rituele is dan baie sterk.

Die blootstelling oor eeue heen van tradisionele Afrika-mense aan die Christendom het ook besondere uitdagings gebring. Waar Afrika-mense hulle tot die Christendom (of selfs Islam) bekeer het, bly die behoefte om hul godsdiens met die tradisionele kultuur te versoen baie sterk. Dit illustreer die worsteling in Afrika om ‘n Christendom (of Moslem- gemeenskap) te skep met ‘n eie Afrika-identiteit. Christelike kerke met ‘n sterk Afrika- identiteit (soos die Zion Christian Church – ZCC) maak daarom ook ruim gebruik van rituele vanuit die tradisionele Afrika-omgewings, en word praktyke uitgevoer waarin die holistiese verstaan van die werklikheid met alle werksame kragte steeds prominent funksioneer (bv. genesings, dans en ritmiese bewegings).

In onlangse jare het daar sterk pogings ontwikkel om tradisionele Afrika-godsdiens as aparte godsdiensgroep in Suid-Afrika erken te kry. Sommige leiers in hierdie proses spreek hul ook sterk uit teenoor Afrikamense wat wel gekies het om in ander godsdienste, soos die Christendom of Islam, te aanbid. Dit word gesien as verraad, omdat ‘n Afrika- identiteit en tradisionele Afrika-godsdiens as sinoniem met mekaar gesien word. Hierdie kritiek veroorsaak dikwels spanning en konflik tussen Afrika-mense.

5.5.4.  Judaïsme

Die Judaïsme het sedert die 4de eeu v.C. vanuit die ou Israelitiese godsdiens ontwikkel. Terugslae soos die vernietiging van die Jerusalem tempel in 586 v.C. deur die Babiloniërs, en weer in 70 n.C. deur die Romeine, asook die ballingskap en latere diaspora van Jode oor die wêreld heen, het ‘n beslissende rol gespeel in die wegbeweeg van ‘n offerande- gebaseerde godsdiens in die vroeë fases, na ‘n Torah-gebaseerde gemeenskap wat veral in sinagoge-byeenkomste op Vrydae met sonsondergang (die aanbreek van die Sabbat) gestalte kry. Die lees en oordenking van die Torah (die eerste vyf boeke van die Hebreeuse Bybel) bly die sentrale identiteitsmerker van hierdie godsdiensgroep.

Die Hebreeuse Bybel en die Christelike Ou Testament stem ooreen in aantal boeke, maar nie in volgorde nie. Die Hebreeuse Bybel word in drie hoofdele ingedeel, naamlik eerstens die Torah, daarna die Profete, en dan die Geskrifte (afgekort as Tenakh). Die

 

 

Hebreeuse Bybel eindig in die meerderheidstradisies met die boek Kronieke. Die rede waarom die Christelike Ou Testament in volgorde verskil, is dat die Hervormers van die 16de eeu die volgorde van die Septuaginta (die Griekse vertaling van die Hebreeuse Bybel vanuit die 2de eeu v.C.) behou het. Die Griekse vertaling het die boeke meer tematies georden.

Die Joodse studie van die Bybel het ook hoë agting vir die eeue-oue rabbynse interpretasies en verhale (bv in die Midrash, die Talmoed, die Haggadah, en Halakah) van die Hebreeuse Bybel. Hierdie rabbynse geskrifte het ook ‘n baie sterk invloed gehad op die rituele wat tydens die viering van die groot Joodse feeste gevolg word. Behalwe die weeklikse viering van die Sabbat, word die volgende ook jaarliks gevier: Rosh Hashana (Joodse nuwejaar), Yom Kippur (versoendag), Sukkot (Huttefees), Simchat Tora (vreugde oor die Torah), Hannoeka (Fees van die ligte), Purim (herdenking van die redding van die Jode soos vertel in die boek Ester), Pesach (Paasfees), Shavu’ot (Pinksterfees), en Tishna B’Av (Dag van rou).

Die sentrale belydenis van die Jode word saamgevat in Deuteronomium 6:4: “Hoor Israel, die Here is ons God, Hy is ‘n enige Here.” Die term “monoteïsme” is dus veral op die Jodendom van toepassing – een God word bely, naamlik Yahweh, die God van die voorvaders en van Israel. Aan die einde van die tyd word ‘n Messias verwag wat vrede op aarde sal bring. Jesus van Nasaret word wel as ‘n invloedryke rabbi erken, maar word nie geag hierdie Messias te wees nie.

Soos in al die ander godsdienste, het daar ook binne die Jodendom algaande verskillende stromings ontwikkel. Ortodokse Jode volg basies nog die godsdiensvoorskrifte van die Hebreeuse Bybel. Hervormsgesinde Jode wou eerder meer plek gee aan die modernisering van die godsdiens en hul tradisies. Konserwatiewe Jode meen dat die Hervormingsgesinde Jode te ver gegaan het, hoewel hulleself ook meen dat daar by die eise van die tyd aangepas moet word. In die hedendaagse Israel, maar ook oor die wêreld heen, word al hierdie groepe aangetref.

Hoewel die sinagoge (Shul) oor die wêreld heen die bymekaarkomplek van Jode bly, is die sentrale plek van aanbidding vandag vir Jode (veral die ortodokse groepering) die sogenaamde Klaagmuur in Jerusalem, wat ‘n gedeelte van die westelike muur is van die platform waarop die Herodus-tempel gebou was.

Hoewel ‘n baie klein gedeelte van die Suid-Afrikaanse bevolking, het die Jode aanvanklik wydverspreid oor die land voorgekom. Hierdie vroeë immigrante het na Suid-Afrika gekom in die nadraai van die vervolging wat Jode in Europa en elders beleef het, veral in die volksvernietiging (Holocaust) onder Adolf Hitler in Nazi-Duitsland. Algaande het Jode in Suid-Afrika meer gekonsentreerd geraak in die stedelike gebiede, veral in sekere dele van Kaapstad. Die Joodse gemeenskap het tradisioneel geen sendingywer getoon om mense van ander godsdienste na hul godsdiens te bekeer nie.

Christene het uiteraard ‘n baie nou verwantskap met Jode. Die evangelieskrywers het Jesus se verhaal geplaas binne die raamwerk van die Joodse feeste (veral die Paasfees) en gebruike. Jesus was dus nie ‘n Christen nie, maar ‘n gerespekteerde Joodse rabbi in

 

 

wie die vroeë Christene die mensgeworde God herken het. Die vroeë Christendom het die Septuaginta as “heilige skrif” beskou, en dit is eers later in die eerste eeu n.C. dat Christelike geskrifte begin ontwikkel het wat nog later – teen die einde van die 4de eeu

n.C. – tot Bybel van die Christelike gemeenskap aanvaar is. Van die vroegste konflikte in die Christelike kerk het juis ook gehandel oor die verhouding tussen die Jodendom en die Christendom. Daar was nie ‘n eensklapse “oorskakeling” na die Christelike godsdiens nie; die Jodendom het vir ‘n paar eeue daarmee verweef gebly.

5.5.5.  Boeddhisme

Hierdie gedeelte beskryf die vroeë Theravāda as verteenwoordigende voorbeeld van die Boeddhisme, ‘n fenomeen wat met die verloop van 2500 jaar verskeie institusionele vorme en leerstellige nuanses aangeneem het.

Boeddhisme is, streng gesproke, nie ‘n “godsdiens” (presieser gestel, ‘n “God-diens” soos byvoorbeeld Judaïsme, Christendom en Islam) nie. Die term “religie” (van die Latyn religare: “her-bind”, “her-integreer”) is egter wel van toepassing. Die Boeddhisme gaan daarvan uit dat die basiese menslike toestand (naamlik lyding) grondliggend te wyte is aan ‘n gebrekkige insig in die basiese struktuur van die werklikheid. Uit die grondliggende verstandelike misvattings volg verkeerde eksistensiële instellings (naamlik begeerte en haat en alle sentimente wat daarmee saamhang) en verkeerde praktiese lewenswyses. Die heilsweg van die Boeddhisme bestaan uit die meditatiewe integrasie en verstandelike insig in, en morele uitleef van die dhamma (“waarheidsleer”).

Die basiese struktuurmomente van die werklikheid is volgens die Boeddhisme die radikale nie-permanensie (anicca), nie-substansialiteit (anattā) en oorsaaklike voorlopigheid (paccayatā) van alle dinge. Diep-mediterend en -denkend vind mens volgens die Boeddhisme nie ‘n Ewige Substansie van enige aard (byvoorbeeld ‘n persoonlike God soos onder andere in die Christelike geloof geformuleer nie), maar ‘n radikale gesigseinder, absolute stilte.

Wat die godsvraag betref, is die Boeddhisme egter nie militant vyandig (“anti-teïsties” onder die masker van bloot ontkennende “a-teïsme”) ingestel nie, maar vriendelik- krities, relativerend, transenderend, vertolkend (“meta-teïsties”). Dit gee inderdaad erkenning aan ‘n aantal tipes meer-as-menslike wesens (“gode”) in die groot voorlopige kosmiese bestel, wat insig en bestaansdade betref die mindere van werklik hoogstaande verligte mense is. Die werklikheid is nie die eenmalige skepping van ‘n Ewige Alleen-God nie, maar ‘n nie-substansiële, nie-permanente, voorwaardelik-wisselwerkende proses van ontstaan en vergaan op ‘n absolute gesigseinder.

Hierdie basiese diepte-perspektief word, so word geleer, in die algemeen deur ‘n vastigheid en genot-begerende mensdom misken. Dit lei tot lyding, maar die dieper waarheid word van tyd tot tyd deur verligte leermeesters van die mensdom (Boeddha’s, “Verligtes”) herontdek en verkondig. In die huidige tydsgewrig is daardie sleutelfiguur Siddhattha Gotama. Die Boeddha is nie ‘n plaasvervangende mens-God nie, maar mens in sy suiwerste vorm, deur eie inspanning tot verligting veredel, voorbeeld en leraar. In Theravāda staan ‘n toekomstige Boeddha, wat in vorige lewens deur prosesse van

 

 

hergeboorte gegaan het, bekend as ‘n bodhisatta. In die tweede groot stroom van Boeddhisme, die latere Mahāyāna, word hierdie begrip gebruik vir enige mens wat toegewy is aan die ideaal om alle wesens tot volmaakte verligting te lei.

Die leer (dhamma) van die Boeddha word sosiaal geïnstitusionaliseer in die sangha (“vergadering”), die orde van monnike en nonne, wat in ‘n verhouding van wedersydse ondersteuning met die omringende menslike samelewing bestaan. ‘n “Boeddhis” is iemand wat heil soek en vind in drie juwele (ti-ratana), naamlik (a) die Buddha, (b) die dhamma, en (c) die sangha.

Bogenoemde opvattinge word normatief saamgevat in die kanon van “drie mandjies” (Ti- piṭaka), naamlik (a) die Sutta Piṭaka (boeke met die leerredes en diskoerse van die Boeddha); (b) die Abhidhamma Piṭaka (boeke met die filosofiese sistematiese uitwerking van die Boeddhistiese godsdiens); en (c) die Vinaya Piṭaka (die orde-reëls van die sangha).

Verskillende stadiums van geestelike ontwikkeling word onderskei, wat lei na die staat van ‘n arhant (“verdienstelike”), iemand wat verligting bereik het. Onderweg na die bergpiek van verligting en liefhebbend terug in die harde werklikheid in, red mens jouself

(a) deur eie karma-draende inspanning, (b) geïnspireer deur die Boeddha se lering en voorbeeld, (c) soos neergelê in die mondelinge tradisie en skrifgeworde kanon van verhale en vertolkende denke en (d) versterkend voorgeleef deur die formele orde en voortgesit in ‘n kring van ondersteunende edel vriende (kalyāṇa-mittā).

Daar is ‘n baie klein aantal Boeddhistiese gemeenskappe versprei in Suid-Afrika.

5.5.6.  Bahá’í-godsdiens

Die Bahá’í-geloof is ʼn relatiewe jong, maar selfstandige godsdiens wat in 1844 in die stad Shiraz in die hedendaagse Iran ontstaan het. Dit is ʼn vinnig groeiende godsdiens; die aanspraak is dat naas die Christendom die Bahá’í-geloof se vlerke die wydste oor die aarde gesprei is. In meer as 253 onafhanklike state is daar reeds Bahá’í gemeenskappe gevestig. Na skatting is daar tussen 5 en 7 miljoen Bahá’ís reg oor die wêreld. Geskrifte van die geloof se stigters is in meer as 800 tale vertaal en word aktief en wyd versprei.

Die geloofsgemeenskap speel ʼn invloedryke rol in die Verenigde Nasies en in gesprekke tussen wêreldgodsdienste, soos die World Parliament of Religions. In Suid Afrika is die Bahá’í-geloof sedert 1911 aktief en die getal Bahá’í-gelowiges wissel tussen 5,000 en 240,000, volgens verskillende beraminge. Met hul hedendaagse hoof-sentrum in Haifa, Israel, is dit inderdaad ‘n vinnig-groeiende en invloedryke godsdiens.

Hoewel die geloof stam uit die Shi’ietiese eskatologiese verwagting van ‘n besonderse Imām – die Twaalfde – is dit vir die Bahá’í-gelowiges baie belangrik om as unieke, selfstandige godsdiens beskou te word en nie bloot as vertakking van Islam nie. Dit het ontstaan as ʼn nuwe openbaringsdaad van God in die geskiedenis.

Die term Bahá’í verwys na volgeling van Bahá’u’lláh en nie na die geloof as sodanig nie. Dit kom van die Arabiese term “bahá’” wat “prag” of “glorie” beteken.

 

 

Die Bahá’í-geloof het deur verskillende fases van ontwikkeling gegaan. Dit staan op drie grondbeginsels. (1) die erkenning van één, ewige, almagtige en transendente God, verhewe bo alle menslike begrip of ervaring; (2) die siening van die menslike ras as ‘n enkele, unieke spesie wat die hoogtepunt van die skepping verteenwoordig, en daarom moet streef om op evolusionêre wyse één wêreldorde tot die wel-wese van elke individu en kultuur- of taalgroep tot stand te bring (Die wêreld is maar één land, en die mensdom is daarvan die burgers); (3) die uitgangspunt dat alle godsdienste wesenlik één is – dat die verskillende godsdienste opeenvolgende openbaringe van God vir bepaalde eras of kontekste is en dat God op bepaalde tye in die geskiedenis deur opeenvolgende “manifestasies” in ʼn proses van progressiewe openbaring tot die mensdom spreek (soos deur Abraham, Moses, Boeddha, Jesus en Mohammed).

Die Bahá’í-geloof beskou Bahá’u’lláh (wat “Heerlikheid van God” beteken) as die laaste openbaring van God. Hy word gesien as ‘n “manifestasie van God” wat die skoonheid, uniekheid en verhewenheid, of watter eienskappe van God ook al, volmaak manifesteer. Sy woorde is na bewering die woorde van God self, en hoewel hy ʼn nederige, sterflike dienskneg van God is, besit hy die status van God. Sy openbaring word beskou as die kulminasiepunt van die goddelike boodskappe en is bedoel om die vooruitgang van die mensdom te bevorder.

Die unieke aard van die Bahá’í-openbaring lê daarin dat dit spesifieke instellinge en sosiale en etiese voorskrifte gee vir ʼn nuwe, meer progressiewe era van menslike evolusie. Dit beklemtoon die gelykwaardigheid tussen mans en vroue, en die essensiële menslike vermoë om deur eie energieke en intellektuele inspanning ‘n beter toekoms te skep. Die finale stap in menslike evolusie sal uitdrukking vind in een wêreldorde en – vrede. Die klem skuif dus vanaf ʼn verhouding tot en aanbidding van die transendente God wat in ons immanente bestaan ingryp, na godsdiens wat ‘n menslike verskynsel en aktiwiteit is. Dit fokus op kollektiewe, evolusionêre en geestelike groei in die menslike beskawing.

5.6.  Mense met geen godsdiens?

Uit die statistieke wat hierbo aangebied is, is dit duidelik dat die groep mense in Suid- Afrika wat hulleself nie met enige godsdiensgroep assosieer nie (om verskillende redes) die tweede grootste “godsdiensgroep” in die land is. Wel het die persentasie van hierdie groep van 18,28% in 1996 tot 11,99% in 2016 afgeneem. Dit is egter onduidelik wat hierdie afname veroorsaak het. Die twee syfers kom uit twee verskillende soort opnames, en die metodologie van elk mag dalk tot hierdie verskil in syfers aanleiding gegee het. Dit mag egter ook saamhang met die groei in sommige godsdiensgroeperings – veral in evangelikale en charismatiese groepe.

Die koue statistieke gee ook geen aanduiding van redes waarom mense hulself in hierdie groep plaas nie. In sommige gevalle mag dit wees dat mense Satanistiese of ateïstiese sienings het, wat nie tradisioneel as godsdienste in Suid-Afrika aanvaar word nie. Uit openbare gesprekke en debatte blyk dit egter ook dat dit te make kan hê met die sekularisering van die samelewing wat saamhang met die verstaan van die mens as

 

 

outonoom, of met teleurstelling met die kerklike instellings en ander gelowige mense se lewenswyses. Nog ‘n rede wat deurskemer in openbare gesprekke is dat baie verteenwoordigers uit hierdie groepering sukkel om die gesag van die Bybel te aanvaar, omdat alles daarin nie rasioneel verklaarbaar is nie.

Gesprekke hieroor in die NG Kerk is ook nie onbekend nie. Daar is persone wat vir lank gelowiges was, maar wat nou op die punt gekom het dat hulle hul geloof in ‘n Godheid nie meer as norm vir hulle lewens kan neem nie. Die gedagte aan ‘n transendente Wese wat ons lewens beïnvloed en bepaal, kom vir hulle irrasioneel voor en hulle doen dus afstand van ‘n teïstiese verstaan van die werklikheid (dws, die geloof dat ‘n godheid ten nouste hierdie werklikheid bepaal).

In internasionale kringe is daar ook sprake van ‘n “post-teïstiese beweging” waarin die bestaan van ‘n godheid nie negeer word nie (of ten minste teoreties aanvaar word), maar waarin geglo word dat die moontlike bestaan van ‘n godheid eintlik geen impak op ons werklikheid het nie.

Dikwels is die reaksie vanuit kerklike en geloofskringe (ook vanuit NG Kerk geledere) teenoor hierdie sienings afwysend en selfs veroordelend. Mense word baie gou as “ateïste” gebrandmerk, sonder dat daar enige poging aangewend word om te probeer verstaan wat hierdie groepering mense wil sê en aan die orde wil stel. Hoewel daar enkele pogings in die NG Kerk voorkom, word daar ook nie noodwendig kreatief gewerk om hierdie mense (wat nie sonder geestelike belewings of behoeftes is) binne die geloofsgemeenskap te akkommodeer nie.

Die opdrag van die ATLAS-taakgroep was nie om pertinent hierdie groep te ondersoek nie, en daar was ongelukkig ook geen tyd en ruimte daarvoor nie. Maar die verslag sou onvolledig gewees het as daar nie daarop gewys word dat hierdie ‘n onverkende en swak nagevorsde veld is waaraan die NG Kerk in die toekoms aandag sal moet gee nie. Soms hoor ‘n mens die uitspraak dat hierdie groepering eintlik “die slegte gewete” van die kerk is – d.w.s. dat die sienings wat by hierdie mense ontwikkel eintlik meer te make het met die wyse waarop die kerk hulle behandel het, as met hul erkenning of ontkenning van God se bestaan. Dikwels is hierdie groepering mense nie “godloos” of sonder geestelike belewing nie, maar eerder “kerkloos”.

Of hierdie waarneming waar is of nie, dit sou sekerlik die taak van die Christelike kerk moet wees om diegene op te soek wat ook “afgedwaal” het. In een van Jesus se gelykenisse word juis vertel hoe ‘n herder 99 skape agterlaat om te gaan soek vir die een afgedwaalde skaap. Indien die NG Kerk hierdie taak versuim, sou sy daarmee nie ‘n Jesus-vormige uitkyk op hierdie groepering mense hê nie. Daar sal dus meer moeite gedoen moet word om uitgebreide navorsing te doen oor die redes waarom mense in hierdie groepering hulself nie meer met die kerk en met God kan assosieer nie. Daar sal ook verdere moeite gedoen moet word om alternatiewe geloofsgemeenskappe te ontwikkel waarin die geestelike behoeftes van hierdie groepering mense sentraal sal staan.

5.7.  Hoe tree ons in interaksie met mense van ander godsdienste?

 

 

Die laaste vraag wat ons moet beantwoord is: Hoe behoort ons op te tree teenoor mede- Suid-Afrikaners wat aan ‘n ander godsdiens behoort? Hierdie is allesbehalwe ‘n akademiese saak; dit is ‘n vraag wat ons elkeen raak. By die werk, in ons straat en in ons vriendekring het ons met Moslems, Hindoes en Jode (of andere) te make. Op skool sit ons kinders saam met maats in die klas wat anders as hulle glo. Hoe beantwoord ons ons eie vrae – en dié van ons kinders?

Die Bybel gee vir ons twee duidelike riglyne. In die eerste plek het ons die groot verantwoordelikheid om die boodskap van Jesus aan almal te verkondig. Die genade wat ons van die Here ontvang het moet ons aan ander deurgee. Ons sê saam met Paulus; “Ek skaam my nie vir die evangelie nie, want dit is ‘n krag van God tot redding vir elkeen wat glo” (Rom 1:16). Maar ons het net so ‘n groot verantwoordelikheid om alle mense – ook mense van ander gelowe – met liefde te omarm. Dis immers die groot gebod! Die twee opdragte hang saam. Hoe groter jou erns om die boodskap van Jesus met ander te deel, hoe sterker sal jy in liefde na hulle uitreik. En hoe meer ons gespreksgenote ons liefde as eg en onvoorwaardelik ervaar, hoe meer sal hulle hul ore spits as ons ons diepste waarhede met hulle deel. Dit is wat dit beteken om in ‘n dialoog betrokke te raak.

5.7.1.  Dialoog

Persone wat deur die jare baie ervaring hiervan opgedoen het, kan ons op die pad van dialoog begelei. Volgens hulle is daar ten minste ses beginsels wat ‘n mens in gedagte moet hou:

  1. Die eerste beginsel: ons gemeenskaplike mensheid. Ons gesprek is nie ‘n dialoog tussen die groot godsdienste nie, maar tussen ménse – mense soos ons, wat met mekaar gesels. Saam met ons aan tafel sit mense wat ook deur God gemaak Ons het dieselfde verlange in ons harte. Ons moet Paulus se woorde aan die Atheners onthou: “Uit een mens het Hy (God) al die nasies gemaak…God het hulle gemaak om Hom te soek, al sou hulle ook moes rondtas om Hom te vind. Hy is nie ver van enigeen van ons af nie, want deur Hom lewe ons, beweeg ons en bestaan ons” (Hand 17:26-28). Ons deel saam aan ons skuld, maar ons mag ook saam deel hê aan die verlossing wat Jesus vir ons almal verwerf het (Rom 3:23 vv). Wanneer jy met jou Moslembure gesels, het ’n gesoute NG Kerk-sendeling eenmaal gesê, moet jy twee dinge doen: vergeet en onthou. Jy moet eers vergeet dat hulle Moslems is om te kan ontdek dat hulle mense is met vrae en verlange in hul harte – mede-Suid-Afrikaners wat net soos ons bekommerd is oor die landsgebeure, en oor wat van hulle kinders en hulle werk gaan word. Danmoet jy onthou dat hulle uit ‘n eie Moslem-konteks kom, met hul eie geloofsoortuigings, waaroor ‘n mens kan gesels.

 

  1. Die tweede beginsel: die alomteenwoordigheid van God. Die God wat ons aanbid is ‘n alomteenwoordige God. Die Vader, Seun en Gees is van die begin af aan die werk, soms op plekke en onder mense waar ons Hom nie verwag het nie. Hieraan mag ons vashou wanneer ons met ons dialoog begin: lank voor ons daar was, was God reeds daar. Deur sy Gees was Hy reeds besig om die toneel voor te berei. Lank voordat Paulus in Listra aangekom het, het hy ervaar: God was reeds in die stad aan die werk (Hand 14). Vir die

 

 

mense van Athene sê Paulus: Die onbekende God van wie julle bewus is en selfs aanbid sonder om Hom te ken, verkondig ek aan julle (Hand 17:23). Dis wonderlik om te besef dat nog voor ons aan tafel gaan sit het om met ons bure te gesels, die alomteenwoordige God reeds daar was om hulle én ons harte voor te berei vir die ontmoeting.

 

  1. Die derde beginsel: die “beste” in ander Aan tafel mag ek aanvaar dat die Heilige Gees teenwoordig is om die gesprek te begelei, en dat Hy my én ook my gespreksgenoot in die volle waarheid sal lei. Moenie dink dat jy nie ook iets nuuts sal leer nie. Dink maar aan Petrus se gesprek met Kornelius. Uit dié dialoog het Petrus net soveel nuwe dinge geleer as die Romeinse offisier (Hand 10). Om die waarheid te laat seëvier, is dit belangrik om te onthou dat ‘n mens van die “beste” in die ander godsdiens moet uitgaan, nie die “slegste” nie. Die versoeking is groot om jou in die ander se swak punte te verlekker, om die beste van ons geloof met die slegste van die ander te vergelyk, om karikature te bou wat maklik afgeskiet kan word. Maar dis onbillik – en dit werk ook nie. Jy moet leer om met oorgawe na jou gespreksgenoot te luister en om jou saam met hom of haar in die mooie en verhewe van sy/haar geloof te verbly. En nadat jy met erns geluister het, sal jy die geleentheid kan gebruik om die heel beste wat ons het om aan te bied – die volle waarheid van die evangelie – met hulle te deel.

 

  1. Die vierde beginsel: Identifikasie. Hierdie beginsel vra van ons baie: dat ons ons met ons gespreksgenote sal identifiseer, dat ons ons soveel as wat ons kan, in hulle omstandighede sal inleef, totdat ons die taal van hulle harte hoor. Dit kom nie vanself nie; dit vra verbeeldingskrag, uithouvermoë en baie, baie liefde. Toe die profeet Esegiël na die ballinge in Babel gestuur is, het die Here hom sewe dae lank laat sit – daar waar die mense gesit het – en hy was heeltemal verbysterd (Eseg 3:15)! Om te identifiseer, om te gaan sit waar ander sit, behels nie noodwendig om te dink soos hulle dink en alles te aanvaar wat hulle aanvaar Dit vra wel dat ‘n mens sal probeer verstaan wat hulle dink en hoekom hulle so dink. Om ‘n getuie vir Jesus te wees is nie ‘n goedkoop saak nie. Vir Paulus het dit beteken dat hy vir die Jode ‘n Jood moes word, vir die Grieke ‘n Griek: “Vir almal het ek alles geword, om in elk geval sommige te red” (1 Kor 9:22). Identifikasie met die persoon na wie jy gestuur is, is oneindig meer as ‘n sendingstrategie; dit is die evangelie self. Dis om die voorbeeld van Jesus self te volg, van God wat mens geword het, wat ons vlees en bloed aangeneem het, ons lewe en ons dood met ons gedeel het, om so aan ons ‘n nuwe, ewige, lewe te gee. Om só met ons gespreksgenoot te identifiseer vra van ons verskillende dinge op verskillende tye. Dit kan beteken dat ons moet leer om regtig te luister – dat ons moet onthou dat ons twee ore en een mond het. Twee keer luister voordat ons een keer praat.
  2. Die vyfde beginsel: Beleefdheid en beskeidenheid. Jou gesindheid aan die tafel is van die grootste belang. Daar is niks wat ‘n gesprek so vining laat sneuwel as arrogansie, as ‘n “luister na my, ek weet beter as jy”-houding Paulus se gesprek met die Korintiërs, wat vir hom in baie opsigte ‘n moeilike gesprek was, het hy so begin: “In die naam van Christus wat nederig en vriendelik is, vra ek julle…” (2 Kor 10:1). Nederigheid, beskeidenheid en vriendelikheid is die wagwoorde vir ons dialoog. Tree op soos Christus! Ons is nie beter as ons gespreksgenote omdat ons die evangelie “het” en hulle nie.

 

 

Christene is net sulke stukkende sondige mense as al die ander. Ons verdien ook om vir altyd verlore te wees. Ons is soos bedelaars tussen baie ander bedelaars op die markplein. Die enigste verskil is: Ons is bedelaars wat brood ontvang het, wie se honger gestil is, wie se lewe gered is. En ons mag nou vir ons mede-bedelaars gaan vertel waar ons die brood ontdek het. Ons mag hulle aan die hand neem en gaan wys waar hulle honger óók gestil kan word, waar hulle saam met ons die brood van die lewe kan ontvang.

 

  1. Die sesde beginsel: ‘n lewendige verwagting. As ek by iemand aan tafel gaan sit, verwag ek dat iets gaan Daar gaan gesels word, geëet word, verhoudings gebou word. Net so mag ons met verwagting by die dialoog-tafel aansit. Ek gaan verrassende dinge van my gespreksgenoot leer, dinge wat ek nooit verwag het nie. Bygesê, in die gesprek gaan ek ook dinge oor myself ontdek, wat ek óók nie verwag het nie. Maar die verrassing lê nog dieper: hoe meer ons met mekaar praat, hoe meer leer ek God ken, hoe meer leer ek die ou waarhede van die Bybel op ‘n nuwe manier verstaan. Bo alles, hoe verder die gesprek vorder, hoe meer hoor ek God se eie stem. Die dialoog ontwikkel in ‘n trialoog, waar God self, deur sy Gees, met my en my gespreksgenoot praat. Ek word bewus daarvan dat ons tafelgesprek deel van God se groot plan met die wêreld is. Hy is besig om die wêreld voor te berei vir Jesus se wederkoms. Alle drade van die geskiedenis, ook die klein draadjie van ons gesprek, van my moeisame en gebrekkige pogings om my geloof met ander te deel, loop in dié rigting. Dialoog is hoop in aksie.

 

5.7.2.  Die uniekheid van Christus?

Bogenoemde beginsels vir dialoog help ons ook om ‘n paar moeilike kwelvrae te antwoord. Die eerste hiervan is: “Kom die uniekheid van Christus nie in gedrang wanneer ek met mense van ander godsdienste in dialoog tree nie?” Gelowiges is dikwels bang dat hulle hul geloof in Christus moet “afswak” om op ‘n generiese manier met mense wat ook in ‘n god glo, te kan kommunikeer.

Die uniekheid van Christus hang egter nie af van Christene wat ander mense daarvan probeer oortuig nie – ons kan wel daarvan getuig, sáám met die wolk van geloofsgetuies oor die eeue heen. Evangelisasiewerk behels daarom ook nie om ander te oortuig nie, maar om van Jesus Christus te getuig. Hierdie Jesus – so sê die skrywer van die Evangelie volgens Johannes – is God wat mens geword het en onder ons kom woon het. Daarom het die vroeë Christelike kerk die belydenis geformuleer dat Christus “ware God” én “ware mens” is. In ‘n sekere sin het Christus sy eie uniekheid as God prysgegee om onder mense te kom woon, sodat ons God in Hom kan herken (vgl. Fil 2:5-11). Dit is dus genade dat ons God in Christus kon herken. Sonder Christus se indaling in die menslike werklikheid, sou God aan ons onbekend gebly het. Die belydenis dat Jesus “die Weg, die Waarheid, en die Lewe” is, het dus niks te make met ‘n “beste” keuse uit ‘n lysie van moontlikhede nie. Vir Christene is Christus die enigste keuse, die enigste openbaarmaking van die ware God. Sou ons nie die vleesgeworde God in Hom herken het nie, sou ons nooit ons op sy genade kon verlaat nie.

Verder sien ons in die Nuwe-Testamentiese beskrywings dat Jesus in sy bediening nie Homself slegs geskaar het by sy eie volgelinge nie. Dis juis as aanstootlik ervaar deur die

 

 

ortodokse godsdienstiges van sy tyd dat Hy uitgereik het na die randfigure van die samelewing – ongeag hul geloofsoortuiging. Jesus se uniekheid lê juis daarin dat Hy nie net konvensionele gelowige Jood wou wees nie, maar dat Hy grense oorskry het om in liefde uit te reik na diegene in nood.

Christene hoef dus nie te vrees dat hulle dalk verkeerd verstaan sou word in hul kontak met mense van ander godsdienste as sou hulle die uniekheid van Christus opgee nie. Die uniekheid van Christus, dat Hy ware God is, moet juis geïllustreer word in die liefdevolle uitreik na en getuienis teenoor mense van ander geloofsoortuigings. Mahatma Ghandi se uitspraak bly waar toe hy teenoor Christene reageer het: “I like your Christ, I do not like your Christians. Your Christians are so unlike your Christ.” Sonder om eers Christus se naam te noem, kan Christene met hul liefdevolle en deernisvolle uitreik na mense van ander godsdienste die uniekheid van Christus vertoon – as mensgeworde God wat onder ons almal kom woon het.

5.7.3.  Gesamentlike aanbidding?

‘n Verdere kwelvraag is of Christene dan saam met mense van ander godsdienste mag aanbid? In die Suid-Afrikaanse konteks word hierdie vraag konkreet veral in die omgang met Jode en Moslems. Is dit nie ‘n verloëning van ons Christelike oortuigings wanneer ons op plaaslike vlak met ons Joodse en Moslem geloofsgenote gesamentlike byeenkomste reël en bywoon nie?

In die bespreking van die dialoog-beginsels is genoem dat Christene gekenmerk behoort te word deur die liefde en respek wat hulle vir mense van ander godsdienstige oortuigings toon. Daardeur kan sulke mense konkreet agterkom dat ons hul nood en bekommernisse deel, en dat ons saam met hulle die land en wêreld ‘n beter plek wil probeer maak. Christene moet onthou dat ons mense is wie se voorstellings- en kenvermoë “binne- wêrelds” begrens is – ons kan nie anders as om op “mensvormige” maniere oor God te praat of te dink nie. Ons is nie God nie, en het dus ook nie direkte toegang tot die Goddelike werklikheid nie. Ons kan slegs analogies oor God praat en dink. Dit wil sê dat ons met ons beperkte menslike verstaansraamwerk slegs kan probeer om oor God te dink en God te beskryf. Ons besef die beperkinge en voorlopige aard van ons godsverstaan.

‘n Vroeë kerkvader het gepraat van teologie as “geloof op soek na verstaan.” Christene – soos die Bybelskrywers van lank gelede – verstaan nie alles met betrekking tot God nie, en ons het slegs beperkte maniere waarmee ons God kan probeer verstaan. Hierdie werklikheid geld eweneens vir mense van ander godsdienste. Deur met mense van ander godsdienste saam te aanbid of uit te reik na die samelewing, gee ons nie “die korrekte manier van glo” op nie. Niemand van ons kan aanspraak maak op ‘n korrekte manier van glo nie – hoewel ons steeds met oortuiging kan bely dat ons God in Christus leer ken het. Dit beteken dat ons altyd soekend bely wat ons gewaarwordings oor God is. En hierin het Christene die maatstaf dat ons God in Christus leer ken het, omdat God mens geword het en onder ons kom woon het.

 

 

Christene kan dus meehelp om gesamentlike aanbiddingsgeleenthede ‘n besondere kwaliteit te gee. Dit is nie ‘n geleentheid waar godsdiensgroepe met mekaar kompeteer of armdruk nie, maar ‘n geleentheid waar Christene – saam met mense van ander geloofsgroepe – ons geloof bely, elkeen op ons eie unieke manier. Godself is die Een wat ons harte toets en deurgrond – ons s’n, maar ook die harte van mense van ander godsdienste. Dus word die oordeel aan God alleen oorgelaat.

Dit sou dus aanbeveel kon word dat Christene – veral dan ook as gemeentes op plaaslike vlak – nie sal huiwer om gesamentlike geleenthede te reël waarin kwellende kwessies van ons samelewing en die wêreld aan die orde gestel kan word nie. Dit sou op “neutrale” plekke kon plaasvind, maar dit sou ook ‘n besondere gebaar van gasvryheid teenoor mense van onder godsdienste kon wees om sulke byeenkomste in ons kerkgeboue te hou. By sulke geleenthede is wedersydse respek vir mekaar se tradisies en rituele van uiterste belang. Christene kan en moet by sulke geleenthede nie daarop aandring dat mense van ander godsdienste die Christelike tradisies moet volg nie. Eweneens sou Christene ook nie die eiesoortigheid van hul gebedstradisies en -rituele hoef op te gee nie. Sulke gesamentlike byeenkomste kan só ingerig word dat almal geleentheid gegun word om (ná mekaar, of parallel met mekaar) die kwessies wat bespreek is in gebed op te dra. Wanneer Christene dit ook opreg in teenwoordigheid van mense van ander godsdienste sou doen, kan dit ‘n besondere getuienis lewer.

5.7.4.  Samewerking met mense van ander godsdienste?

In ons land is daar talle geleenthede om met mense van ander gelowe saam te werk, plaaslik sowel as nasionaal. Soms het dit met politieke sake te maak (Parliamentary Desk), of met gemeenskapsaksies (soos die Cape Town Interfaith Initiative). Ander kere is ekologiese uitdagings of menseregte die fokus (World Parliament Declaration on Global Ethic). Wat groot aandag trek en wat ‘n besliste bydrae in krisissituasies in ons land lewer, is die Gift of the Givers-organisasie wat vanuit die Moslem-gemeenskap geïnisieer is.

In video-onderhoude wat die werkgroep gevoer het met mense vanuit die verskillende godsdienste was daar ‘n gemeenskaplikheid wat ook vanuit Christus se liefde deur die Christelike kerk en die NG Kerk ondersteun behoort te word: “Ons moet saam met mekaar stry vir reg en geregtigheid in Suid-Afrika, saam met mekaar ons verset teen korrupsie, saam met mekaar meehelp om die pandemie van armoede te verlig.” Deurgaans is daar die oortuiging dat geen godsdiensgroep op hul eie genoegsame druk op regeringskringe kan uitoefen om enige beleidsverandering en drastiese optrede tot gevolg te hê nie. In ‘n land met ‘n sekulêre grondwet waarin ruimte gegun word vir alle verskillende godsdiensoortuigings, kan slegs ‘n kollektiewe aksie enige verandering bewerkstellig. Dit is dus nodig dat die NG Kerk – op institusionele vlak, maar ook op plaaslike gemeentelike vlak – hieraan sal meewerk.

Ten opsigte van godsdienste se publieke rol is dit duidelik dat daar samewerking tussen godsdienste moet wees, ten einde publieke spanning en vervolging tussen godsdienste

 

 

te vermy. Dit is belangrik in ‘n wêreld waar godsdiens tot geweld en selfs oorloë aanleiding gee. Dit is goed dat godsdienste ruimte vir mekaar laat.

Terselfdertyd staan godsdienste in ‘n gespanne verhouding tot mekaar, juis omdat die waarheidsaansprake meestal nie gelyktydig waar kan wees nie. Die vraag is dus hoe ons tegelyk ruimte vir mekaar en die spanning van botsende waarheidsaansprake kan vashou. Ter wille van sosiale kohesie en publieke impak is dit ‘n polariteit wat “bemeester” (gelyktydig vasgehou) eerder as negeer moet word.

 

 

BESLUIT

Handelinge van die 18de Algemene Sinode, 2024, Hatfield Pretoria, p.51, 118

VOORSTEL 7 (A 3.1, ATLAS, 5 INTERGODSDIENSTIGE VERHOUDINGE, p60-77) –

Goedgekeur

Die Algemene Sinode versoek ATLAS om die Bybelse onderskeid tussen God en afgode, godsdiens en afgodsdiens in sy volgende verslag te verreken vir die kerk se gesprek met en oor sogenaamde ander godsdienste.

AMENDAMENT 12 – Goedgekeur

Die Algemene Sinode spreek dank uit teenoor ATLAS vir hulle vorderingsverslag asook die kommentaar van die vloer van die AS. ATLAS word versoek om ‘n opgedateerde verslag aan die 10 samestellende sinodes te bedien wat die verskeidenheid van kommentaar wat van die vloer tydens die AS gelewer is, in ag neem. Die AS verwys die opgedateerde verslag na die 10 samestellende sinodes. Die AS neem ons belydenis van die  Drie-Enige  God  as  vertrekpunt  en  verwerp  alle  vorme  van sinkretisme. Voortspruitend hieruit kan ’n gespreksgids deur ATLAS en die Taakspan vir evangelisasie ontwikkel word wat vir Christene konkrete leiding gee in hulle omgang met mense van ander gelowe, ook in publieke ruimtes. Die AS versoek dat hierdie gespreksgids voorgelê word aan die AS in sitting 2027. Die AS versoek ATLAS om ’n werkgroep aan te wys om ’n ondersoek te doen oor die kenmerke, oortuigings en behoeftes van mense wat hulleself nie met enige godsdiensgroepering assosieer nie met verslagdoening aan die AS van 2027.

Aborsieverslag – Algemene Sindode 2023

VORDERINGSVERSLAG / STUDIESTUK

‘n Studiestuk/Vorderingsverslag is nie ’n amptelike standpunt nie, maar dien ter insae en verheldering van ’n saak met die oog op verdere gesprek, hetsy in samestellende sinodes, of in vergaderings van die Algemene Sinode

 

 

 

Bron: Agenda van die 18de Algemene Sinode, 2023, Birchwood Konferensiesentrum, Boksburg, p.77-81

6.  OPDRAG OOR ABORSIE: VORDERINGSVERSLAG

  • Inleidende opmerkings

Hierdie verslag dien as vorderingsverslag, om die Algemene Sinode in te lig oor die prosesse en werksaamhede met betrekking tot die opdrag wat ATLAS by die Algemene Sinodesitting van 2019 oor die etiese kwessies rakende aborsie ontvang het.

By die Algemene Sinodesitting van 2019 het die motivering en aanbeveling van ATLAS oor aborsie soos volg gedien (AS Agenda 2019: 263-264):

Motivering 2019: “In ATLAS se navorsing oor die gesprek rondom aborsie het ons onder die indruk gekom van verskillende ervarings, benaderings en gesigspunte onder gelowiges. In die jongste tyd het daar veel gebeur in Bybelnavorsing, mediese navorsing, die vakgebied van etiek, sosio-ekonomiese navorsing en die grondwetlike bestel in SA en Namibië. Daar is in verskillende sinodale gebiede indringende en inklusiewe gesprekke oor hierdie saak gevoer. Ons meen dat verdere besinning noodsaaklik is. Ons oordeel dat dit nie raadsaam is om by hierdie sinodesitting ‘n nuwe formulering vir besluitneming voor te lê nie. In die bespreking van verskeie insette het die taakspan (wel) onder die indruk gekom van drie dinge waaroor saamgestem word: (i) Ons is ernstig oor die gesag van die Skrif; (ii) Ons aanvaar dat God die gewer van alle lewe is en dat God dit baie kosbaar ag; (iii) Ons erken dat ‘n verskeidenheid van stemme gehoor moet word in die gesprek (stemme vanuit die Skrif en tradisie, die ekumene, die mediese wetenskap, die regswese en van mense wat direk geraak word).”

Die aanbeveling van 2019 is sonder wysigings goedgekeur (AS 2019 Handelinge: 170):

 

 

“Die sinode versoek ATLAS om binne die volgende raamwerk navorsing te doen oor etiese

kwessies rondom aborsie:

  • Maak insette bymekaar van Bybelse en sistematiese teoloë; werk wat tans gedoen word rondom reproduktiewe gesondheid; navorsing wat reeds deur ATLAS-lede gedoen is; insette van medici en regsgeleerdes; insette van lidmate wat hierdeur geraak is.
  • Sien toe dat hierdie proses inklusief en deelnemend
  • Verwerk die insette tot ‘n hanteerbare bundel vir
  • Sirkuleer die bundel vir gesprekvoering na die verskillende sinodes se taakspanne vir leer- en aktuele sake vir gesprekvoering en kommentaar.

Fokus van hierdie vorderingsverslag oor die opdrag i.v.m. aborsie:

Die fokus van hierdie verslag is om helderheid te bied oor die werkswyse wat tot dusver gevolg is in die uitvoering van die opdrag en om die huidige posisie van ATLAS aan te dui, onderweg na die uiteindelike voorlegging van ‘n deeglik nagevorsde gespreksdokument (of bundel vir gesprekvoering). Hierdie opdrag is omvangryk, en die gespreksmatige benadering wat in die navorsing en ontwikkeling van die bundel gevolg word, vereis ‘n langerdurende en deeglike proses, eerder as ‘n (oor)haastige uitklaring of daarstelling van ‘n enkele standpunt vir goedkeuring. Die ATLAS-kernspan is daarvan bewus en dit moet duidelik beklemtoon word dat hierdie verslag geensins as die finale produk of afhandeling van die 2019-opdrag aangebied word nie.

6.2.  Waarom ‘n Bundel vir Gesprekvoering oor Aborsie?

Die ontwikkeling van ‘n bundel vir gesprekvoering oor aborsie strook met ATLAS se keuse vir ‘n dialogiese en deelnemende benadering tot gereformeerde etiese onderskeiding. Soos uiteengesit tydens die Algemene Sinodesitting van 2019 en bevestig in werksaamhede gedurende die afgelope termyn, is dit belangrik dat die NG Kerk leer en oefen hoe om deur middel van egte en opregte gesprekvoering saam op reis te gaan in die onderskeiding van God se wil. ATLAS is oortuig dat gesprekvoering oor die praktiese implikasies van geloofsoortuigings (waaronder etiese perspektiewe) moet plaasvind binne die raamwerk van die verhouding met God Drie-Enig, die Skrif, medegelowiges, die tradisie waarbinne ons staan en die kontekste van ons eie tyd (sien AS Agenda 2019: 261- 262).

Die saak van aborsie is geweldig kompleks, omstrede en sensitief. Teologiese nadenke en gesprekke hieroor vind plaas binne die geleefde werklikhede van vroue, huweliksmaats, families en vriende, wat op verskillende maniere hierdeur geraak word. Terugvoer vanuit verskeie kerklike kringe beklemtoon voortdurend die behoefte aan pastorale hulpmiddels vir ondersteuning en begeleiding in hierdie verband, soos ook met ander reproduktiewe gesondheidskwessies. Hierdie kwessies sluit byvoorbeeld ervarings van miskrame, stilgeboortes, infertiliteit en ander verwante sake soos gesonde seksualiteit, huweliksvoorbereiding, aanneming, gesinsbeplanning, egskeiding, hertroue, en saamgestelde gesinne in.

 

 

Die mees onlangse navorsing wat in verslagvorm by die Algemene Sinode oor aborsie gedien het, was die verslag deur dr. DA du Toit tydens die Algemene Sinodesitting van 1982. Hierdie verslag was gebaseer op sy boek, Die Christen en Aborsie (NG Kerkboekhandel, Pretoria, 1978). Die verslag het die vraag na die begin van die mens se lewe ondersoek en ‘n lys van moontlike “indikasies” vir aborsie geëvalueer. Die verslag het ‘n duidelike “nee” ten opsigte van aborsie bepleit op grond van die oortuiging dat dit nooit God se wil kan wees dat ‘n mens willekeurig en na goeddunke doodgemaak word nie. Die verslag het beklemtoon dat die ongebore kind van die begin af volledig mens is, en dat God as die Skepper van lewe alleenlik beskikkingsreg het oor die beëindiging van lewe. Daar is wel bepaalde omstandighede waar aborsie wel toelaatbaar is, maar die “nee” vir aborsie moet gehandhaaf word, selfs as ons onder bepaalde uitsonderlike omstandighede daartoe gedwing word. Volgens die 1982 verslag kom hierdie uitsonderlike situasies baie min voor. Sien die verslag by https://www.kerkargief.co.za/doks/acta/AS_Agenda_1982.pdf.

Die volgende anbeveling is in 1982 aanvaar (AS Acta 1982: bl 1242): “Die Sinode bevind in die lig van die Skrifgegewens en die stand van wetenskaplike gegewens, dat aborsie ontoelaatbaar is. In die hoogs uitsonderlike gevalle van volkome onafwendbaarheid, bly dit nog steeds ’n saak wat nie volgens God se geopenbaarde wil is nie en daarom slegs met diepe worsteling, skuldbelydenis, pyn en onder felle protes aanvaar kan word.”

Hierdie formulering word nou, na vier dekades, onder die vergrootglas geplaas (sien AS Agenda 2015: 254; AS Acta 2015: 63). Politieke, sosiale, ekonomiese en godsdienstige skuiwe wat sedertdien in die NG Kerk, Suid-Afrika en globaal plaasgevind het, moet verreken word. ‘n Aansienlike hoeveelheid navorsing – binne en buite die teologie – is sedertdien oor reproduktiewe gesondheid en aborsie gedoen. Ten einde sinvolle gesprekvoering moontlik te maak, is dit nodig om op ‘n bevatlike manier teologiese en ander perspektiewe op die tafel te plaas. Hierdie perspektiewe kan die gesprekke kan informeer en deelnemers help om die breër landskap waarbinne etiese onderskeiding oor aborsie plaasvind, te verreken. Die perspektiewe is afkomstig van navorsers in verskeie velde wat vertroud is met die Suid-Afrikaanse konteks. Teologiese insette word verkry van kollegas verbonde aan die teologiese opleidingsinstansies van die NG Kerk, en is dus ook persone wat vertroud is met die plaaslike kerklike diskoerse en landskap.

ATLAS volg ‘n deurlopende proses van gesprekvoering en dialoog in die ontwikkeling van die raamwerk en inhoud van die bundel. Sedert die opdrag in 2019 goedgekeur is, het die projekspan, die ATLAS-kernspan, lede van die ASM en ATLAS-verteenwoordigers van streeksinodes insette gelewer (onder andere Maart 2020, Mei 2021, Nov 2021, Mei 2022, Nov 2022, Mei 2023, Maart 2023, Junie 2023). Hierdie terugvoer word noukeurig deur die projekspan aangeteken en in die voortgaande proses geïnkorporeer.

6.3.  Kontoere vir die ontwikkeling van die bundel vir gesprekvoering oor aborsie

Die projekspan beskou die identifisering van bepaalde kontoere as ‘n sinvolle vertrekpunt vir die daarstel van ‘n bundel vir gesprekvoering oor aborsie. Hierdie kontoere dien as roetemerkers vir die proses en sluit die volgende in:

 

 

Eerstens is die saak van aborsie ‘n geweldige komplekse, sensitiewe en gelaaide saak wat regoor die wêreld – binne en buite kerklike omgewings – aandag kry. Die NG Kerk is nie die enigste denominasie wat hieroor besin nie. Die Christelike godsdiens is ook nie alleen in hul soeke na verheldering oor die saak van aborsie nie. Dit ontlok om verskeie redes sterk emosies, en is ‘n saak waaroor mense sukkel om mekaar met respek aan te hoor. Daarom moet daar nie net besin word oor wát oor aborsie gesê word nie, maar veral ook oor hóé met mekaar (en as kerk met die publiek) gepraat word.

Tweedens word gesprekke in Suid-Afrika oor aborsie, veral in Christelike kringe, sterk aangevuur deur Amerikaanse politieke verwikkelinge en retoriek uit beide sogenaamde behoudende en liberale groeperinge. In die VSA sien ons die polariserende impak van twee-party politiekery op elke moontlike gebied, juis ook wat betref die Christelike godsdiens en moreel-etiese sake. Suid-Afrikaanse Christene en ook NG Kerk lidmate moet daarteen waak om ingetrek te word in diskoerse wat nie die eiesoortige kontekste van ons land verreken nie. Ons kontekste word gekenmerk deur die pynlike geskiedenis van verontmensliking, kolonialisering, nasionalisme, apartheid, armoede, werkloosheid, gender-gebaseerde en seksuele geweld, om maar enkele voorbeelde te noem. Daarom is dit belangrik om die teologiese en pastorale gesprek oor aborsie doelbewus binne ons eie konteks te voer en nie toe te laat dat ‘n gesprek wat uit ‘n ander konteks kom ons polariseer nie.

Derdens, in teologiese en etiese besinning oor reproduktiewe gesondheid, veral die saak van aborsie, moet daar erken en bely word dat diegene wat direk hierdeur geraak word met hul lywe – vroue – deur die geskiedenis heen in die Christelike tradisie en ook in die NG Kerk die minste ruimte gegun is om hul stemme te laat hoor. Geen teologiese, etiese of hermeneutiese besinning oor reproduktiewe gesondheid is moontlik sonder om erkenning te gee aan die werklikheid van eeue se ervarings van reproduktiewe verlies deur vroue nie – hetsy deur miskraam, stilgeboorte, aborsie, of na-geboorte sterfte – wat eenvoudig nie gehoor of erken is nie. Die pynlike ervarings van paartjies wat hierdie vorme van trauma al moes beleef, of wat ingrypende lewe-en-dood besluite moet neem (dikwels onder geweldige tydsdruk), is nog lank nie genoegsaam geag of gerespekteer nie. Baie mense wat persoonlik geraak is deur aborsie, verkies noodgedwonge om in stilte en tot ‘n groot mate alleen daarmee te reis, omdat daar min veilige ruimtes is om met vrymoedigheid daaroor te praat. Wanneer die NG Kerk en haar lidmate oor aborsie gesprek voer, moet dit gedoen word vanuit die verstekposisie dat daar in enige gesprek moontlik iemand is wat op ‘n bepaalde manier persoonlik daardeur geraak word. Dit is nie bloot ‘n gesprek oor ‘n objektiewe saak nie, maar oor mense, hul liggaamlikheid, en bepaalde kontekste waarbinne sekere keuses uitgeoefen moes of moet word – tesame met moontlike trauma.

Uit die terugvoer wat ontvang is, het duidelik geblyk dat daar algemene instemming bestaan dat die projek ‘n pastorale gerigtheid sal hê en dat die bundel vir gesprekvoering behulpsaam moet wees in sensitiewe pastorale situasies, waar mense trauma moet hanteer en verwerk.

 

 

Vierdens, die fokus van die bundel vir gesprekvoering is teologiese besinning. Die kerk se bydrae tot die gesprek oor aborsie is teologies van aard. Die kerk moet egter wel met aandag luister na mense wat bydraes lewer vanuit ander velde, soos medici, regsgeleerdes en maatskaplike werkers. Maar wanneer ons in gesprek tree met mense uit ander velde, asook met mense wat direk deur aborsie geraak word, doen ons dit as teologiese en kerklike gespreksgenote.

6.4.  Moontlike raamwerk vir die bundel vir gesprekvoering oor aborsie

Vir die bundel vir gesprekvoering stel die projekspan in hierdie stadium ‘n raamwerk voor

wat verskeie gespreksgenote betrek.

Om die breër landskap te verken word gekyk na formuleringe van die Wêreld Gesondheidsorganisasie. Binne die Suid-Afrikaanse konteks word geluister na stemme vanuit die sosio-politiek, verpleegkunde, psigiatrie, maatskaplike werk en regsgeleerdheid. Teologiese stemme uit die vakgebiede van Ou- en Nuwe Testament, die sistematiese teologie, etiek en pastoraat kom ook aan die orde.

Gesprekke van die werkgroep met die ATLAS-kernspan, die ASM en ATLAS- verteenwoordigers van streeksinodes word ook in die vooruitsig gestel. Verdere terugvoergesprekke word gereël deur die werkgroep.

Die bundel vir gesprekvoering wil uiteindelik ook ‘n pastorale handleiding wees, ter wille van die begeleiding van persone met geleefde ervarings van en met aborsie. Daarom sou dit ook belangrik wees om na die stemme van mense wat direk geraak is deur aborsie te luister.

6.5.  Terugvoergesprekke met die ASM en sinodale verteenwoordigers

Die insette wat tot dusver oor ATLAS se werksdokument van ASM-lede en sinodale verteenwoordigers ontvang is, sluit veral die volgende in:

  • Bied materiaal wat leraars, beraders, ouers en mense wat direk geraak word in komplekse pastorale situasies sal bemagtig in plaas van inligting wat uitloop op ‘n sinodebesluit.
  • Verpak die dokument op ‘n manier wat die doel van toerusting vir pastoraat

dien.

  • Voer nog terugvoergesprekke met Betrek nog deelnemers in sinodes.
  • Praat ook oor die 1982 verslag en besin oor die redes waarom die kerk toe geformuleer soos dit gedoen is?
  • Maak seker dat die perspektiewe van die ongebore kind, die pa, die familie en die samelewing ook aan die orde kom.
  • Gee aandag aan Skrifgegewens soos die sesde gebod, Jeremia 1 (God ken Jeremia voor Hy hom skep), Psalm 139 (God ken die kind reeds voor geboorte), Genesis 1 (die beeld van God).

 

 

  • Gee aandag aan temas in die belydenisskrifte wat hierop betrekking
  • Neem die skuldgevoelens wat mense na afloop van aborsie ervaar in
  • Bestudeer die nuutste navorsing oor wanneer lewe
  • Maak dit duidelik dat aborsie – al is dit soms lewensnoodsaaklik, of die allerlaaste beste moontlike uitweg – nie gebruik mag word om bloot ongewensde swangerskappe te beëindig nie.

6.6 Ten slotte

Ten spyte van die groot omvang van die werk vir die bundel vir gesprekvoering oor aborsie en die langtermyn toewyding wat dit verg, is die projekspan hoopvol oor die bydrae wat dit sal kan lewer – ook ten opsigte van verwante sake oor reproduktiewe gesondheid. Die ontwikkeling van so ‘n bundel het die potensiaal om dieper onderskeiding en groter sensitiwiteit te kweek in ons etiese besinning en ontmoetings met God te bemiddel in diep persoonlike en brose ruimtes. Dit het ook die potensiaal om behulpsaam te wees in uiters sensitiewe en uitdagende pastorale situasies, wat meestal met diep trauma gepaard gaan. Hierdie projek is en bly ‘n reuse verantwoordelikheid, wat met omsigtigheid hanteer word.

 

PASTORALE BRIEF VAN DIE KERKRAAD VAN NG VISHOEK

Na aanleiding van die besluit van die Buitengewone vergadering van die Algemene Sinode van die NG Kerk op 10 November 2016 rakende Selfdegeslagverhoudings:

NG Vishoek is ʼn geloofsgemeenskap van liefde, genade en hoop. Ons leef in ʼn noue verbondenheid met ons Hemelse Vader, Jesus Christus en die Heilige Gees. Ons glo dat Jesus Christus, die enigste Seun van God gekruisig, gesterf en begrawe is en weer opgewek is. Hy het opgevaar na die hemel om vir ons ʼn plek voor te berei.

Hier, in die nou, leef ons, loof ons en verkondig ons die liefde van die Drie-enige God, soos ons slagspreuk getuig. In die gemeente maak ons erns met die Skrif en het ʼn hartsbegeerte om na die wil van God te soek. Hier poog ons ook om ʼn veilige ruimte te skep waar mense kan groei en toegerus word in hul verhouding met die Here asook om die gebod van naasteliefde aktief uit te leef.

By Vishoek gemeente voel mense hul tuis en welkom al kom hul van verskillende kerklike tradisies.

Ons verbintenis aan Christus en ook aan mekaar is die samebindende faktor. Hier in die gemeente is dit die plek waar almal omarm word en die genade van Christus ontdek. Dit gaan dus vir ons primêr oor God se eer en Sy Koninkryk.

Vanuit ons belydenis in die drie-enige God as ons anker leef ons in onverdeelde, liefdevolle toewyding omdat God ons eerste liefgehad het. Ons glo dat God elke mens na Sy beeld geskape het en dat God alle mense liefhet (Johannes 3:16). As gevolg van die sondige natuur van die mens benodig alle mense versoening maar nie uit onsself nie. Die dood en opstanding van Jesus is die enigste wyse vir vergewing van sondes. As ons ons sondes bely, God is getrou en regverdig en vergewe ons sondes en reinig ons van alle ongeregtigheid (1 Joh. 1:8,9). Ons glo dat alle mense met respek, genade, begrip en liefde behandel moet word.

Elkeen wat glo in die verlossing van Jesus Christus is ʼn gestuurde (Hand 1:8; Matt 28:18) deur die Heilige Gees en is sodoende medewerkers van God hier op aarde. Ons is gestuur om die boodskap van verlossing, heling (Matteus 5:7) en versoening te bring vir ʼn stukkende wêreld (Deut. 10:18).

 

Groete in Christus

DIE KERKRAAD: NG VISHOEK