Sy kom van Wellington se wêreld en woon tans in Glencairn Heights. Die dinge wat haar hart gelukkig maak is haar sang (waarvan sy hope talent ontvang het) en… naweke!.
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Sy kom van Wellington se wêreld en woon tans in Glencairn Heights. Die dinge wat haar hart gelukkig maak is haar sang (waarvan sy hope talent ontvang het) en… naweke!.
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
3 keer word Jesus se bloed vergiet
Hy sweet bloed in die tuin van Getsemane
Hy word geslaan deur die Romeinse soldate tot Hy bloei
Hy bloei aan die kruis toe hulle die spykers deur sy hande en voete slaan
Daar was 3 kruise
Daar was 3 simbole van bespotting
Die doring kroon
Die purper kleed
Die riet staf
Jesus word op die 3de uur gekruisig (die tyd wanneer die priester die oggend offer bring, n lam),
Hy hang 3 ure aan die kruis toe kom daar donkerte oor die aarde
en 3 ure later op die 9de uur (die tyd wanneer die priester die aand offer bring, n lam) sterf Jesus
3 dinge gebeur rondom die Kruisiging van Jesus
Donkerte kom oor die aarde vir 3 ure lank
Die dooies staan op uit die grafte
Die voorhangsel skeur
Jesus spandeur 3 dae in die graf en staan op met sonopkoms die derde dag die oomblik
toe die priester die gerf van eerste vrugte voor God waai.
Jesus was die vervulling van die eerste vrugte uit die dood
Met Sy dood manifesteer Jesus die 3 getuienisse in die hemel en op aarde
Gees – toe Hy Sy Gees aan God gee
Bloed – Sy bloed wat gestort is aan die kruis
Water – Die water wat uit sy sy gekom het toe die Romeinse soldaat hom in die sy gesteek het
1Jn 5:7 Want daar is drie wat getuig in die hemel: die Vader, die Woord en die Heilige Gees, en hierdie drie is een;
1Jn 5:8 en daar is drie wat getuig op die aarde: die Gees en die water en die bloed, en die drie is eenstemmig.
– Jasper van der Westhuizen
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Matriekuleer in 1963 aan die Hoërskool Paul Sauer te Kareedouw.
Spandeer vier jaar in die Departement van Justisie, eers as klerk en daarna as staatsaanklaer. Sluit daarna by die Kaapse Provinsiale Administrasie aan, eers as klerk en toe as wassery bestuurder, waarna ek 25 jaar in die Werkstudie afdeling werksaam is, tot en met my vervroegde aftrede. Getroud in 1972 en het een seun. Vir ongeveer dertig jaar woonagtig in Tygerdal, Goodwood as lid van die NG gemeente Goodwoodpark. Sedert ‘n jaar na my vrou se afsterwe in 2006, is ek woonagtig by my seun en sy familie te Glencairn Heights en is sedertdien ook lidmaat van die NG gemeente Vishoek. Op hierdie stadium van my lewe is my passie hoofsaaklik gesentreer rondom die Koninkryk van God en verteenwoordig ek ook die Omgeegroepbediening van die gemeente op die Kerkraad. Ek kombineer ook my passie met my liefde vir die natuur en vir stap, as deel van die bestuur van die stapklub van die gemeente. My familie is ook vir my uiters belangrik, ook as onafskeidbare deel van die groter familie in Christus.
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Waar hierdie dinge teenwoordig is, kan dit nie anders nie as om die samewerking te versteur. Maar Paulus dui die pad na samewerking aan. Hy noem vier beginsels wat alle partyskappe en onenigheid sal uitskakel:
Dit is Christelike deugde waarsonder ons God nie kan behaag en nooit samewerking kan bewerkstellig nie.
Maar die belangrikste van alles is: Dieselfde gesindheid moet in julle wees wat daar ook in Christus Jesus was… (Filippense 2:5). As Christus ons rolmodel is, kan die Satan ons nooit uitmekaar dryf nie.
| Uit: | Lessenaar oordenkings Solly Ozrovech |
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Psalm 23:5 Hy maak my hoof vet met olie
{jcomments on}
Almal van ons het al teleurstellings beleef. En wanneer ‘n mens teleurgestel word, kan jy op verskillende maniere reageer. Kom ek noem u twee voorbeelde.
Die van u wat al Charles Dickens se klassieke werk Great Expectations gelees het sal die storie van ms Haversham onthou. As ‘n jong vrou is sy deur haar verloofde kort voor hulle troue in die steek gelaat. Haar reaksie op hierdie groot teleurstelling was nie goed nie. Sy het al die gordyne van haar huis toegetrek, en elke horlosie tot stilstand gebring. Sy het die troukoek op die tafel gelos om te verrot, en haar trourok aangetrek en dit nooit weer uitgetrek nie. Haar gebroke hart het die res van haar lewe oorgeneem, en met daardie gebroke hart en geel en verslete trourok aan het sy gesterf.
Of jy kan soos die apostel Paulus op teleurstelling reageer. Wanneer ‘n mens Handelinge lees (waarin Paulus se sendingreise beskryf word), kom jy agter dat Paulus baie graag Spanje toe wou gaan om daar te gaan sendingwerk doen. Maar God het dit verhinder, en in plaas van Spanje land Paulus toe in Rome in die tronk. Teleurgesteld. Maar nie gebroke nie. Want wat maak Paulus? Hy gebruik sy tyd in die tronk om briewe te skryf. Daarom is daar vandag boeke in ons Bybel soos Filemon, Filippense, Efesiërs en Kolossense. Paulus sou ongetwyfeld groot werk in Spanje verrig het. Maar sou dit vergelyk kon word met die impak wat hierdie vier briewe op die geskiedenis van die Christendom gehad het?
Ons was ook al daar, broers en susters. Soos windhonde op pad Spanje toe. En toe teleurstelling beleef. Ons was op pad kollege of universiteit toe. Maar toe gebeur iets. Op die punt om te trou. Maar toe gebeur iets. Gereed vir ‘n nuwe werk, en toe kom die baba. Op pad oorsee, maar toe word een van ons ouers ernstig siek. Hard geleer vir daardie belangrike toets, maar dit toe nie gemaak nie. Aansoek gedoen vir daardie pos, en dit toe nie gekry nie. En toe sit ons in Rome. Al was ons op pad Spanje toe.
Om hierdie dinge te verwerk (en eintlik het ek nie eers ernstige teleurstellings genoem nie), het ‘n mens hulp nodig. En Psalm 23:5 sê vir ons wat hierdie hulp is: ‘U maak my hoof vet met olie’. Dit klink vreemd, maar kom ek verduidelik.
In antieke Israel was olie iets wat vir veeboere van groot nut was. Dit was veral vir drie dinge deur skaapboere gebruik: om insekte weg te hou, om bakleiery tussen skape te vermy, en om wonde te help gesond maak.
Skape in die warm dele van Israel was veral deur ‘n sekere soort neusvlieg gepla. As hierdie neusvlieg eers daarin geslaag het om ‘n paar eiertjies in die skaap se neus te lê, het dit groot probleme veroorsaak. Die eiertjies het larwes (wurmpies) geword wat in die skaap se neus rondgekruip het. Dit het die skaap tot raserny gedryf. Om van hierdie irritasie ontslae te raak het skape soms hulle koppe moedswillig en aanhoudend teen rotse of boomstompe gestamp. In sommige gevalle het dit tot die dood van die skaap gelei, of die skaap het opgehou om te vreet. Hulle kon nie slaap nie, die ooie het nie hulle melk laat sak nie, en die lammers het van honger gesterf.
Om die skape hierteen te beskerm het die herder dan die skape se koppe ‘vet met olie’ gemaak. Die reuk daarvan het die insekte op ‘n afstand gehou, en die skape rustig.
Maar net totdat die paarseisoen aangebreek het. Want dan het die ramme baklei vir die ooie. Die ramme het regte ramkatte geword, en bakleiery onder mekaar was aan die orde van die dag. Hulle het baklei deur mekaar met die koppe te stamp. Wat tot die dood van ‘n ram kon lei. Maar weer eens het die herder met sy olie tot die redding gekom: hy het sy glibberige olie oor die neus en kop van elke ram in die trop gesmeer, sodat die ramme se koppe van mekaar afgegly het wanneer hulle in so ‘n geveg betrokke sou raak.
Maar natuurlik het ramme in sulke gevegte seergekry en wonde opgedoen. En dit is die derde rede hoekom die herder sy olie uitgehaal het. Hy het hierdie wonde, maar ook ander skrapies en stukkende plekkies wat dorings of wat ook veroorsaak het, met olie gesmeer sodat die stukkende plekke geseël kon word en vandag se wond nie more se infeksie, en volgende week se dood, word nie.
En net so maak die Here met ons, broers en susters, Hy wat ons herder is, en ons wat sy volk, sy kudde is (soos Psalm 100:3 dit stel).
Net soos skape doen ons ook wonde op in ons daaglikse lewe. Dikwels is ons wonde die seer wat in jou hart gaan lê as gevolg van byvoorbeeld teleurstellings. En as ‘n mens nie oppas nie, word hierdie seer verbittering. Daarom moet ons ook behandeling kry, net soos skape.
Ons het verder ook voorsorg teen infeksie nodig. Ons wonde moet ook geheel word. Ons raak geïrriteerd met ander, stamp kop, en kry seer. Baie van ons teleurstellings begin met daardie klein irritasietjies. Die grootse gros van ons probleme is nie daardie groot krisisse nie, maar eerder daardie swerm frustrasies, misverstande en seerkry-oomblikke. Jy haal nie die span nie. Jy kry nie daardie werk nie. Jy word nie gekies vir dit of dat nie. Jou werkgewer sien nie hoe hard jy werklik werk nie. Niemand sê dankie vir alles wat jy doen nie. Niemand waardeer wat jy is en wat jy doen nie. Jy voel al meer terneergedruk, geïrriteerd en seergemaak.
En dan kan jy nie slaap nie. Jy kan nie eet nie. Uit frustrasie stamp jy jou kop teen die muur. Soos ‘n skaap wat deur neusvlieë gepla word. Of dalk stamp jy met iemand kop. Almal van ons kan soms so hardkoppig wees. En van die seerste wat ons kry is dikwels die seer wat ons kry van kopstamp met ander mense.
Wat meer is, die lewe veroorsaak soms soveel skaaf- en snyplekkies aan ons. Ons word oud, ons staan familie en vriende aan die dood af. Ons gesondheid kry ‘n knou of twee. Ons moet dikwels onreg verwerk. Aanpas by voortdurende verandering. Ons dagboeke word net voller en voller. En voor ons sien word ons wonde net seerder en seerder, en wil later nie meer gesond word nie.
Daarom het ons ook ‘n Herder nodig, met sy kannetjie olie. En die wonderlike is: ons het so ‘n Herder! Ek is die goeie Herder, en ek lê my lewe af vir my skape, het Jesus in Johannes 10:11 vir ons gesê.
Hoe is Jesus ons Herder? Hy het spreekwoordelik olie aan sy dissipels se koppe gesmeer deur vir hulle te bid. Hy het hulle toegerus deur vir hulle gelykenisse te vertel. Hy het hulle twiste onderbreek. En vir soveel ander het Hy hulle wonde genees. Blinde oë het Hy geopen, melaatsheid weggeneem. Mense uit die dood opgewek. Nikodemus se soekende hart het Hy stilgemaak, Saggeus se oop hart het Hy binne gegaan, en Maria Magdalena se gebroke hart heelgemaak. Paulus het Hy van sy hardkoppigheid genees en Petrus se voortvarendheid het Hy weggeneem sodat albei sy evangelie met oorgawe verkondig het. So het Hy almal se hoofde ‘vet met olie’ gesmeer.
En dit wil die Herder ook vir ons doen. Maar dan moet ons God die geleentheid gee om ons Herder te wees. Hoe doen ons dit? Deur ten minste drie dinge te doen (en ek sal kort wees).
Ons moet eerstens met ons teleurstellings na Hom toe gaan. Gaan eerste na God toe voor jy jou teleurstellings met ander deel. En moenie sê God sal jou nie hoor nie. So dikwels sê mense: daar is hongersnood en aardbewings en armoede en soveel ander dinge waaraan God aandag moet skenk. Hoekom sal hy Homself dan nou ophou met my klein teleurstellingtjie? Hoekom laat ons God nie toe om self daaroor te besluit nie, broers en susters? Werp al julle bekommernisse op Hom, sê 1 Petrus 5:7, want Hy sorg vir julle.
Die tweede stap wat ons moet neem is om die regte houding voor God in te neem: buig voor die Here. Om met olie besmeer te word, moes die skape hulle koppe laag afbuig en stilstaan om die herder toe te laat om sy werk te doen. Daarom, wanneer ons na die Here gaan, eis ons nie, ons vra. Ons nader Hom met nederige harte en hoë verwagtings. Ons sê wat ons behoeftes is, maar ons bid dat ons sal kry wat reg in die oë van die Here is. En as God ons dan na Rome se tronk toe stuur en plaas van Spanje toe, aanvaar ons dit.
En dit is die derde ding wat ons moet doen sodat God ons ook ‘vet kan smeer met olie’. Ons Hom vertrou. Gaan eerste na Hom, wees nederig voor Hom, en vertrou Hom.
Skape verstaan nie hoe dit werk dat olie neusvlieë weghou nie. Hulle verstaan ook nie hoe olie wonde gesond kan maak en infeksie weghou nie. Al wat ‘n skaap weet of verstaan is dat daar iets goeds gebeur wanneer die herder met hom werk.
En dikwels, broers en susters, is dit ook al wat ons moet weet om te verstaan. Daarom: kom ons gaan na God, kom ons buig voor Hom, en kom ons vertrou. Dan sal ons ook ervaar, wanneer Hy ons hoof ‘vet maak van olie’, dat iets goeds met ons gebeur wanneer die Herder met ons werk.
– www.nhk.co.za
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
AGTERGROND
Die antieke gebruik van Lectio Divina is ‘n manier van Bybellees en omgaan met die Heilige Skrif wat ons in staat stel om God in die Skrifteks te ontmoet, of nog beter, om onsself al lesende oop te stel vir Hom en sy werk in ons lewe. Lectio divina is Latynse woorde wat divine reading of holy reading beteken. In Afrikaans sou dit vertaal kon word as goddellike lees of geestelike lees van die Bybel. Lectio divina dateer uit die tyd van die eerste Kerkvaders, omstreeks 300 n.C. Die vier stappe waaruit Lectio Divina bestaan, is die eerste keer in 1173 vasgelê deur die monnik Guigo Cartujo. Dié stappe, Lectio (Lees), Meditatio (Oorpeinsing of meditasie), Oratio (Gebed) en Contemplatio (Kontemplasie of oorweging) bly tot vandag toe onveranderd, al is daar verskillende maniere waarop dit toegepas kan word.
Hierdie ‘kuns’, wat in die laaste jare herontdek is, is ’n manier hoe ons die Bybel toelaat om te wees wat God bedoel het dit moet wees: ’n middel waardeur ons Hom ontmoet. Die Bybel is nie ’n informasieboek oor God of God se wil nie. Die Bybel is God se woord [Woord] aan ons. Die doel van God se woord is gesprek en ontmoeting met ons. Die doel van Bybellees kan daarom niks anders wees nie as om die Here Jesus persoonlik te ontmoet en Hom toe te laat om deur die werking van die Heilige Gees ons lewe te verander volgens sy wil. Lectio Divina is ’n praktiese en dinamiese metode wat ons hiermee help. Daarom kan lectio divina inderdaad beskryf word as “a way of reading that becomes a way of living.”
Die doel van lectio devina is egter nie om ons een of ander metodiek slaafs na te volg nie. Die doel is die ontmoeting met God. Waarskynlik sal ons nie altyd by al vier stappe uitkom nie. Wanneer ons bewus word dat die Here besig is om ons ‘n ingewing te gee of met ons te praat, moet ons halt roep en die nodige tyd neem om na Hom te luister. Hierdie metode moet dus nie gesien of hanteer word as ’n reglynige proses waar elke volgende stap altyd en presies op die voorafgaande een volg nie. Dit is eerder soos ’n spiraal waar al vier elemente heeltyd teenwoordig is en in verskillende volgordes ’n rol speel. Die belangrike punt is dat al vier elemente heeltyd ’n rol moet speel en dat nie een in isolasie van die ander beoefen moet word nie. ‘n Mens kan lectio divina as individu beoefen of as groep saam doen.
DIE DOEL VAN HIERDIE WEEK
Die doel van hierdie week is nie net om saam te praat oor hierdie metode van lectio divina nie. Die doel is om dit saam beter te leer doen! Die doel is nie inligting nie. Die doel is toerusting en opleiding [Engels: training] Iets wat ons al meer besef is dat ons in die kerk en gemeente baie met mekaar praat daaroor “dat” ons soos kinders van God moet lewe en “wat” die Here in sy Woord van ons vra. Ons praat egter baie min oor die ewe belangrike vraag “hoe” ons dit moet doen. So ook met Pinkster. Dit is nie genoeg dat ons met Pinkster net praat oor die feit dat die Gees ons lewens moet verander en ons help mekaar nie meer met die vraag “hoe” ek groei in ’n lewe deur die Gees nie. Die formaat van hierdie week probeer dit heeltyd in gedagte hou.
ONS TEKS VIR DIE WEEK
Een van die winste [en vir meeste van ons verrassings!] van die Sewe Weke met Jesus was juis die ontdekking van die waarde daarvan om aan die hand van die Lectio Divina-metode dieselfde teksgedeelte vir ’n week lank te lees. Juis dit het by baie van ons die behoefte laat ontstaan om verder te groei in hierdie manier van Bybellees en is die rede vir ons tema hierdie Pinkster. Die verdere verrassing was hoeveel meer waarde die erediens op ’n Sondag vir my het wanneer ek self die hele week [en miskien ook saam met ’n kleingroep] die teks waaroor gepreek word, gelees en daarin “vertoef” het.
Hierdie week lees ons een van die Johannes-Evangelie se Pinkstertekste saam: Joh 14:15-31 Deur die loop van die vier aande gaan ons elke keer individueel en saam lees [lectio], bid [oratio], nadink [meditatio] en rus/lewe [comtemplatio].
“You can’t hear God speak to someone else, you can hear Him only if you are being addressed.” [Ludwig Wittgenstein]
Joh 14:15-31
As julle My liefhet, sal julle my opdragte uitvoer. 16Ek sal die Vader vra, en Hy sal vir julle ’n ander Voorspraak stuur om vir ewig by julle te wees, 17naamlik die Gees van die waarheid. Die wêreld kan Hom nie ontvang nie, omdat hulle Hom nie sien en Hom nie ken nie. Maar julle ken Hom, omdat Hy by julle bly en in julle sal wees.
18“Ek sal julle nie as weeskinders agterlaat nie; Ek kom weer na julle toe. 19Nog net ’n klein rukkie, en dan sien die wêreld My nie meer nie, maar julle sien My, omdat Ek lewe en julle sal lewe. 20Daardie dag sal julle weet dat ek in my Vader is en julle in My en Ek in julle.
21“Wie my opdragte het en dit uitvoer—dit is hy wat My liefhet. En wie My liefhet, hóm sal my Vader liefhê, en Ek sal hom ook liefhê en My aan hom openbaar.”
22Judas, nie Judas Iskariot nie, vra toe vir Hom: “Here, hoe kom dit dat U U aan ons gaan openbaar en nie aan die wêreld nie?”
23Jesus antwoord hom: “As iemand My liefhet, sal hy my woorde ter harte neem; en my Vader sal hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woon. 24Wie My nie liefhet nie, neem my woorde nie ter harte nie; en die woorde wat julle hoor, is nie Myne nie, maar die Vader s’n wat My gestuur het.
25“Dit sê Ek vir julle terwyl Ek nog by julle bly; 26en wanneer die Vader in my Naam die Voorspraak, die Heilige Gees, stuur, sal Hy julle alles leer en julle herinner aan alles wat Ek vir julle gesê het.
27“Vrede laat Ek vir julle na; my vrede gee Ek vir julle. Die vrede wat Ek vir julle gee, is nie die soort wat die wêreld gee nie. Julle moet nie ontsteld wees nie, en julle moet nie bang wees nie. 28Julle het gehoor dat ek vir julle gesê het: Ek gaan weg, maar ek kom weer na julle toe. As julle My liefgehad het, sou julle bly gewees het dat Ek na die Vader toe gaan, omdat die Vader groter as Ek is. 29En nou sê Ek dit vir julle voordat dit gebeur, sodat julle kan glo wanneer dit gebeur. 30Ek sal nie meer lank met julle kan praat nie, want die owerste van die wêreld is aan die kom. Hy het geen mag oor My nie, 31maar die wêreld moet weet dat Ek die Vader liefhet en daarom doen wat die Vader My beveel het.
“Staan op, laat ons hiervandaan weggaan.”
LECTIO – Lees
Hierdie stap in die Lectio Divina klink vanselfsprekend, maar dit is nie. Want die die doel van hierdie lees is nie bloot “weet” nie, maar “hoor”. Vir ’n baie groot deel van die Christelike tradisie het mense nie die Woord gelees nie. Die Woord is gehoor. Mense het daarna geluister terwyl ander dit voorgelees of oorvertel het. Die proses van luister verskil baie van die proses van lees en daarom probeer lectio ons help om weer die Woord te hoor.
Alhoewel die eerste stap dus lees behels, wil ons eerder daaraan dink as luister. Die kuns van lectio is om te leer luister terwyl ons lees. Daarom lees ons in lectio anders as wanneer ons ‘n koerant of tydskrif lees. Onthou dat jy nie in die eerste plek lees om feite of informasie bymekaar te maak nie, of om te studeer soos vir ’n toets nie. Jy lees omdat jy op soek is na ’n ontmoeting met God. Dis ’n besondere manier van lees en luister, dis om te luister ‘with the ear of our hearts’ (St. Benediktus).
Ons lees dus stadig en met aandag en probeer om onsself oop te stel vir die moontlikheid dat God nou met mý wil praat deur sy Woord, dat Hy my wil aanraak en verander. Natuurlik gaan dit in hierdie deel van die Lectio ook om verstaan. Daarom is dit goed om hulpmiddels te gebruik wat my help om die teksgedeelte reg te verstaan. Eksegese en Bybeluitleg is belangrik. Eugene Petersen sê: “ Exegesis is an act of love. It loves the one who speaks the words enough to want to get the words right … Exegesis is loving God enough to stop and listen carefully to what he says.” [Eugene Petersen, p 55]
Maar moenie met ’n Bybelkommentaar begin nie. Lees die teksgedeelte eers self deur. Onderstreep woorde en frases wat jou tref of waaroor jy wonder; ook gedagtes wat by jou opkom. Daarna kan jy miskien iets lees wat die gedeelte “verklaar” en dit vergelyk met jou eerste gedagtes oor die teks.
Lees van die teks…
– Lees die teks een keer hardop deur. Lees dit dan ‘n paar keer deur totdat jou gedagtes stop by ‘n bepaalde woord of frase wat jou aanspreek.
– Herhaal die woord of frase ‘n paar keer rustig in jou hart.
– Wanneer jy agterkom dat jou gedagtes dwaal, probeer weer terugkeer na die woord of frase wat jou aangespreek het.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
MEDITATIO – Mediteer / Nadink
Wanneer jy die teks een of meer keer deurgelees het, gaan dan terug na die woorde of frases wat jou in die besonder aangeraak het en wat jy miskien onderstreep of neergeskryf het. Die meditatio fase van lectio divina behels nou om by hierdie woorde en frases stil te staan en daaroor na te dink [mediteer]. Die konsep van meditasie val soms bietjie vreemd op ons ore. Om oor iets te mediteer beteken om dit te “oordink” [Ps 1:2]. Dis om iets oor en oor in jou gedagtes te herhaal, dit te memoriseer, dit te visualiseer, dit toe te laat om in interaksie met jou menswees te gaan (jou idees, gedagtes, hoop, begeertes, vrese).
Meditasie probeer om ons in te trek in die leefwêreld van die teks. Ons verander van toeskouers tot deelnemers van die teks. Die beelde en stories van die teks trek ons in in die groter storie van God met ons. Gebruik jou verbeeldingskrag. Probeer om jou die situasie soos dit in die Bybelteks beskryf word, voor te stel. Plaas jouself in die betrokke toneel en verbeel jou dat jy deel uitmaak van die verhaal. Luister na wat daar gesê word, kyk na hul reaksies, probeer jouself inleef in hul gevoelens. Keer telkens terug na Jesus. Probeer om Hom te leer ken, vind jou blydskap in Hom, staan verwonderd oor sy woorde, sy aksies, sy antwoorde en reaksies – alles het met Hom te make.
“Meditation moves from looking at the words of the text to entering the world of the text. As we take the text into ourselves, we find that the text is taking us into itself. Meditatio is letting the images and stories of the entire revelation penetrate our understanding.” [Eugene Peterson, p99]
In die praktyk is dit belangrik om te leer hoe lank om by ’n woord of frase stil te staan en wanneer om aan te beweeg. Mediteer oor ’n gedagte so lank as wat jy die behoefte het, so lank as wat dit jou aandag behou. Daarna kan jy eenvoudig verder lees en aanbeweeg na ’n volgende woord of frase. Dit kan soms ’n kort refleksie behels en ander kere ’n hele paar minute opneem. Dit kan selfs gebeur dat jy by tye vir dae en weke lank terugkeer na die woorde van ’n teks wat jy gelees het en dit weer in jou gedagtes neem. Die belangrikste is dat jy die teks tyd gee om in jou te werk – moenie jaag van een woord of frase na ’n ander nie.
Een van die nagevolge, amper byvoordele, van meditasie oor die Woord is dat ‘n mens dikwels sekere teksgedeeltes uit jou kop (of hart!) memoriseer. Om tydens jou dag hierdie teks weer in jou gedagtes te neem en met jou hart te bid, veroorsaak dat jy God se nabyheid in jou dag ervaar.
Meditatio….
– Laat die woord of frase wat in die teks vir jou uitgestaan het, deur jou spoel deur dit telkens te herhaal.
– Gebruik jou sintuie om jou in die woorde in te leef. Sien die gebeure, hoor die klanke, ruik die reuke en word deel van die gebeure in die teks.
– Herhaal die woorde in jou gedagtes en hardop.
– Laat die woorde toe om beelde, gevoelens en gedagtes in jou los te laat.
– Gee aandag aan dit wat die woorde, beelde en gedagtes aan jou doen.
– Dink na oor wat die woorde of frase vir jou in jou lewe wil sê.
– Herhaal die woord of frase gedurende die dag soos wat jy daaraan dink.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
ORATIO – Bid
“ God does not make speeches; he enters conversations and we are partners to the conversation.” [Eugene Petersen, p 107]
Die ervaring dat God met ons praat wanneer ons die Woord lees, vereis ’n respons van ons kant. Hierdie respons – of dit kom in die vorm van woorde, gedagtes, gevoelens of selfs ’n sug – noem ons gebed. Gebed is die derde fase van lectio divina waar ons eenvoudig, vanuit ons refleksie van die Woord, met ons hart reageer op God.
“It is one thing to be listening to God speak to Moses on the austere crags of Mount Sinai or listening to Jesus preach the Beatitudes on a grassy Galilean hillside…It’s quite another thing entirely to realize that God is speaking to me bicycling in the rain down a country road…..I’m speechless; or I stutter. How do I answer God? But answer I do, for the text requires it.” [Petersen, p 103]
Gebed is nooit die eerste woord nie – dis altyd “answering speech”. Dit is ’n antwoord of respons op dít wat God reeds gesê of gedoen of in ons harte geroer het. Daarom is oratio ’n persoonlike respons tot God wat met ons praat. Reageer op die dinge wat jou geraak het in die teks; gebruik die woorde, beelde en metafore waaroor jy mediteer het; werk met die emosie, gedagtes en gewaarwordinge wat jy ervaar het tydens jou refleksie van die Woord; deel met God die dinge waarvan jy bewus geword het. Dit help dikwels baie om dit wat jy bid, ook neer te skryf.
Oratio vra vir eerlikheid. Indien ons spontane respons tot God een van lof en dankbaarheid is, is dit wonderlik. Maar ons kan met ewe groot vrymoedigheid na God toe draai met vrae, asook gevoelens van onsekerheid, pyn en woede. Die Psalms is nie net vir ons ’n goeie voorbeeld hiervan nie. Dit gee ook vir ons woorde waarmee ons kan bid wanneer dit voel of ons nie woorde het nie. Die Psalms was die gebedeboek van Israel. Die Kerkvader Athanasius het gesê: “Most Scripture speaks to us; the Psalms speak for us!”
Ons respons tot God tydens oratio behels ook dat ons onsself oopstel om in Sy teenwoordigheid verander te word. Ons bid dat God deur sy Woord en sy Gees die genesing en liefde en groei bring wat Hy weet ons nodig het.
Onthou dat oratio, soos al die ander stappe van lectio, ’n dinamiese proses is. Terwyl jy die teks lees ontstaan die behoefte om oor sekere gedeeltes te reflekteer, en terwyl jy mediteer ontstaan die behoefte om met God daaroor te praat. Soms reageer jy met kort gebede of gedagtes, ander kere spandeer jy dalk baie tyd in gebed. Telkens kan jy teruggaan na die lees van die teks en die stappe van lectio van voor af herhaal. Moenie die tye vir gebed probeer struktureer of beplan nie. Probeer slegs sensitief wees vir die beweging van die Gees terwyl jy tyd met God se Woord spandeer.
Oratio…
– Vanuit meditatio kom die spontane reaksie om te wil regaeer in gebed. Wanneer ‘n mens se hart aangeraak is, kom daar ‘n uitnodiging waarop jy kan reageer in gebed
– Onthou wel dat elke fase van Lectio gebed is.
– Bly by die woorde, frase, beeld wat in jou is en reageer daarop.
– Vra wat is God se uitnodiging aan jou hiermee.
– Laat lectio oorloop in jou dag se gebeure deur in die dag na te dink oor wat die teks in die dag vir jou beteken. Praat ook voortdurend daaroor met God. So word jou lewe ‘n gebed voor God.
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
COMTEMPLATIO – Rus / Lewe
“Contemplation means living what we read, not wasting any of it or boarding any of it, but using it up in living. It is life formed by God’s revealing word, God’s word read and heard, meditated and prayed. The contemplative life is not a special life; it is the Christian life, nothing more and nothing less. But lived!” – [Petersen, p 113]
Die laaste stap in lectio is contemplatio. Dit is ’n tyd van rus – ’n rustig-wees in God se Woord. Hierdie is ’n stilwees in God se teenwoordigheid, soos ’n kind wat op ’n ouer se skoot klim en om net te ‘wees’. Woorde is nie hier nodig nie. Waar die behoefte ontstaan om te reageer in gebed, gaan terug na oratio en deel jou hart met God. Maar probeer terugkeer na hierdie fase waar jy bloot stil is by God en Hom toelaat om in jou te werk.
Alhoewel dit so kan lyk is contemplatio nie uitsluitlik ’n passiewe aksie nie. Dit is ’n rus waartydens ons dít wat ons gelees, bepeins en gebid het in stilte in ons gees oorweeg. God kom maak ons hier bewus van sy bedoeling met ons. Dit is hier waar God sy wil op ons harte lê, waar ons van binne verander word deur sy Woord en Gees. Hierdie verandering binne ons vra om gelééf te word. Dit vra vir aksie en ’n verandering in gedrag.
Die ervaring dat God se Woord so deel van ons lewe word, is ’n geskenk van God; dis ’n geskenk van genade. Daar is nie ’n metode of tegniek wat dit kan waarborg of bewerk nie. Elke keer wanneer ons tyd met God se Woord deurbring is hierdie genade ’n moontlikheid. Ons kan dit nie bewerk nie, maar ons kan dit verhinder wanneer ons hart nie daarop ingestel is om God te hoor praat nie, of indien ons nie bereid is om verander te word nie. Ons kan, en behoort, mee te werk met God se genade en onsself oopstel vir sy werking, sodat ons so kan gaan leef.
“Contemplation is not another thing added on to our reading and meditating and praying, but the coming together of God’s revelation and our response, an unself-conscious following of Jesus, a Jesus-coherent life…. And that means that most contemplation is unnoticed, unremarked, unself-conscious… Having read and meditated and prayed, and continuing to read and meditate and pray, we will step back and bless, love and obey, and breathe ‘let it be to me according to your word.’ Relax and receive.” [Petersen, p 116]
Contemplatio
– Laat alle woorde, beelde en gedagtes nou uitvloei
– Wees oop vir God se geskenk van kontemplasie deur net vir ‘n oomblik stil te wees.
– Sit gemaklik met jou oë toe en wees bewus van God se teenwoordigheid.
– Dink na oor hoe jy jou roeping as kind van die Here nou kan gaan leef vanuit hierdie ontmoeting met God.
– Eindig jou gebedstyd deur weer bewus te word van alles om jou.
– Sluit af met die Onse Vader gebed of ‘n Psalm
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
—————————————————————————————–
OM SAAM TE VAT
“Reading, as it were, puts the solid food into our mouths; meditation chews it and breaks it down; prayer obtains the flavor of it and contemplation is the very sweetness which makes us glad and refreshes us” [Guigo II in die 12de eeu]
Dit behoort nou duidelik te wees waarom dit nodig is om die vier stappe van lectio divina afsonderlik te bespreek en te verstaan. Elke stap het sy eie en belangrike plek; geen van die stappe behoort uitgelaat te word nie; geen stap kan in isolasie van die ander beoefen word nie. Alhoewel daar ’n mate van voortgang van een stap na ’n volgende is, is lectio nie ’n tree-vir-tree resep nie. Dit is eerder soos ’n spiraal waarbinne enige van die elemente op ’n gegewe tyd na vore kan tree, en telkens weer herhaal kan word.
Die fases van lectio is dus nie vaste of rigiede reëls of prosedures wat nagevolg móét word nie. Dit behoort ’n natuurlike proses te word van lees, meditasie, gebed en stilte. Beweeg dus spontaan van lees na mediteer en weer terug na lees. Voel vry om tydens enige fase terug te gaan na ’n vorige fase en die stappe weer te herhaal. Moet ook nie vir jouself ’n ‘doel’ stel t.o.v hoe ‘n groot deel van die teks jy wil afhandel, oor hoeveel woorde jy wil mediteer of hoe lank jy wil bid nie. Gebruik die tegniek as ’n basis en maak jou enigste doel die begeerte om tyd in God se teenwoordigheid te spandeer.
Kort saamgevat is die 4 stappe dus die volgende
1. Lectio – Lees: Kies ’n teksgedeelte om te lees – verkieslik nie te lank nie. Lees dit stadig en met verwagting twee of drie keer deur. Probeer woorde of frases identifiseer wat jou aanraak, jou hart tref, jou ontstel, ens.
2. Meditatio – Mediteer (dink): Mediteer nou oor die woorde of frases wat jou geraak het. Staan daarby stil so lank as wat jy die behoefte het en dit jou aandag behou. Daarna kan jy eenvoudig aanbeweeg na ’n volgende woord of frase of teruggaan na die lees van die teks.
3. Oratio – Bid: In hierdie fase reageer jy eenvoudig, vanuit jou refleksie van die Woord, met jou hart op God. Dis ’n spontane respons waardeur jy openlik met God praat oor die dinge wat jou geraak het in die teks, oor emosies, gedagtes en gewaarwordinge waarvan jy bewus geword het.
4. Contemplatio – Rus (leef): Word nou eenvoudig stil in God se teenwoordigheid en luister. Laat God toe om in jou te werk en jou bewus te maak van sy bedoeling met jou, sy roeping. Hoe wil Hy hê moet hierdie teks lewe kry in jou? Waar die behoefte ontstaan reageer in gebed en kom weer terug na rus.
BRONNE
Voorbereiding vir stil word met Lectio Divina
Om te luister na God se stem beteken om soms stil te word. In ons kultuur is ons gewoond aan “geraas”. Dit neem soms tyd om die oorgang te maak van die dag se “geraas” na ‘n innerlike stilte waar ons diep kan luister na God en na onsself.
Wat kan ons help?
Maak ‘n keuse vir ‘n bepaalde tyd in jou dag om stil te word met Lectio Divina. Merk dit in jou dagboek soos enige ander afspraak. 20-30 minute is genoeg tyd.
Dit help ’n mens indien jy elke keer op dieselfde plek en dieselfde tyd stil word. Dit help jou met die oorgang van besig en gejaagd wees na stil word en luister. Kry dus vir jou ‘n stil plek waar jy nie sommer gepla sal word nie – sit jou selfoon af ens.
Kry vir jou ‘n oorgangsritueel wat jou help om stil te word: deur bv elke keer ‘n kers aan te steek, deur musiek wat jou rustig maak, ens. Gebruik die metode wat die beste vir jou werk.
Sit gemaklik, sodat jou liggaam ontspanne en oop kan voel. Wees bewus van jou spanning, vrae, vreugdes ens. Neem soveel tyd as nodig om stil te word.
Dit help soms om bewus te word van jou asemhaling. Soos jy inasem raak bewus van God se Gees in jou en soos jy uitblaas laat gaan alles wat jou bekommer en gee dit vir God.
Probeer om jou gedagtes vir ‘n oomblik “eenkant te sit”, en jou verwagting en fokus op ‘n ontmoeting met God te plaas.
Neem soveel tyd as wat nodig is totdat jy voel dat jy rustig is en gereed is om te begin met die lees en luister na God se Woord (Lectio Divina).
Dit mag aanvanklik vir jou moeilik wees om stil te word en dit mag selfs kunsmatig voel. Gebruik tyd en oefen dit in om so stil te word.
Met die koninkryk van God,
sê Jesus, gaan dit só:
Iemand strooi die saad op die land
en gaan slaap en staan op, dag ná dag, en die saad ontkiem en groei –
hóé weet hy self nie.
Vanself bring die aarde die graan voort,
eers ‘n halm, dan ‘n aar,
dan die vol koringaar.
(Mark 4: 26-28)
* * *
Ek neem ‘n woord in my hand
en toets sy gewig.
Ek begin daarna luister
en terwyl ek luister, gebeur iets in my.
Ek sit die woord weer opsy.
Maar dit is nie meer dieselfde woord nie.
Dit het swaarder geword
deurdat ek dit gehoor het.
Ek self is ook nie meer dieselfde nie.
Die omgang met ‘n woord is ‘n werk
soos dié van die boer
wat saad op die land uitstrooi.
Die woord groei en verander die land
totdat die oes daar is.
* * *
Here God, U het meer geduld as ek.
U het meer tyd.
As ek my weg aan U oorlaat,
het ek ook tyd.
U eis nie alles tegelyk nie.
Terwyl ek nie meer wil nie,
nie meer kan nie, raad-op is,
strooi U die saad uit op die land,
totdat dit in my wortelskiet en groei
en uit my lewe vrug te voorskyn kom. U vrug. [Jorg Zink]
– Pinkster 2010 ( Moederkerk)
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Die Mediasentrum word in die saal langs die kerk gehuisves.
5 Lidmate, wat almal graag lees, kry maandeliks ‘n diensbeurt om in die Mediasentrum te help. Hulp is altyd welkom, indien hierdie bediening ook u passie is.
Die MEDIASENTRUM bied ‘n wye verskeidenheid heerlike leesstof waarvan die verhale sekerlik die gewildste is. Die MEDIASENTRUM het ‘n hele paar reekse van die bekende skryfster, Karen Kingsbury asook losstaande boeke van dieselfde skryfster.
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Hoe meer ingelig mens is en hoe gouer mens betrokke raak, hoe gouer voel mens deel van die gemeente as ‘n geheel.NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Die res is geskiedenis. Woolworths het hul besluit herroep en as volg aangekondig: “Julle (die Christene) het geskryf – ons het geluister en het nou besluit om alle (Christelike) tydskrifte terug op die rakke te plaas.”
Onmiddelik was daar weereens ‘n stortvloed reaksie van Christene wat die besluit verwelkom het. Baie is geestelik versterk deurdat hul reg op godsdiensvryheid en godsdiensbeoefening erken is. Loof die Here!
Wat egter ook nodig is, is dat ons in alle liefde vir mekaar as mede-gelowiges moet sê: Ja, dis goed en reg en noodsaaklik om op te staan vir die dinge waarin ons as kinders van die lewende God glo. Ons is sy getuienis. Ons is sy hande, sy voete en sy stem.
Daarom moet daar in AL ons optredes sy liefde en vergewensgesindheid gesien word. Die snydende en verdoemende opmerkings wat in sommige Christenlesers se kommentaar en optrede gevind kon word, is nie wat God se plan vir ons is nie. Ja, ons MOET opstaan vir dit waarin ons glo, of dit nou die herhaalde misbruik van sy Naam en godslaster in die media is, belangrike sportbyeenkomste op ‘n Sondag of die opening van sekswinkels oorkant skole.
Ons moet dit egter op só ‘n wyse doen dan Hy bo alles daardeur verheerlik word. Dis immers hoekom ons hier is. Kom ons ondersteun die Christelike media deur tydskrifte, boeke, musiek en DVD’s te koop. So wys ons ook waarin ons glo, dat ons sterk daaroor voel en dat die Evangelie ook hierdeur uitgedra word.
– Eulogia
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.
Kom ons dink aan ‘n paar voorbeelde van slegte gewoontes:
|
Slegte gewoonte: |
Hoekom: |
Wie word beïnvloed: |
|
Vloek |
|
|
|
Skinder |
|
|
|
Rook |
|
|
|
Uitstel |
|
|
|
Jaloesie |
|
|
|
Jok |
|
|
|
Selfsug |
|
|
|
Ongeduld |
|
|
|
Ooreet |
|
|
|
Drankmisbruik |
|
|
|
Slordigheid |
|
|
|
Pornografie |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hoe kan ek van ‘n slegte gewoonte ontslae raak?
NGVishoek: Ds. ( dominee ) Martin Barnard.