Hoe lyk kritiek, oordeel en veroordeling in die praktyk? Marsha Fischer gee in ’n artikel met die titel: ‘Accusations’, ’n goeie beskrywing van hoe dit in die praktyk lyk om ander mense te wantrou, ander sonder rede te beskuldig, gevoelens van jaloesie en afguns, om die slegste van ander te glo, oordrywing van die oortredings van ander, groter fokus op die slegte dinge en swakhede van ander as die goeie in hulle, om vriendskap en vergifnis te weier selfs nadat daar vrede gemaak is, om iemand te bly veroordeel op grond van sy mislukkings in die verlede en voortdurend sy geraamtes uit die kas haal, om die ‘Heilige Gees’ vir 
iemand te word, om iemand af te kraak sodat jy beter kan lyk en om ander met jouself te vergelyk. 

‘Genadelose’ insig en wysheid
Om ons te regverdig, verwys dikwels meer na oordeel, kritiek en veroordeling as na onderskeiding, wysheid en insig. Die pro-bleem is dat wanneer onderskeiding, wysheid en insig alleen staan, dit normaalweg ‘genadeloos’ is. Wysheid en insig sonder liefde, genade en gebrokenheid, vernietig ander mense. Wanneer wysheid en insig ander nie opbou nie, is dit beter om stil te bly totdat jou wyse woorde en insig met genade oorgedra kan word en dit genesing en bevryding kan bring.
Jesus sê in Matt 7:1 – “Moenie oordeel nie sodat jy nie geoordeel word nie.” Ons ken hierdie vers, maar probeer daarby verbykom deur dit onderskeiding, wysheid en insig te noem. Hy sê ook: “Met die oordeel waarmee jy oordeel, sal jy geoordeel word.” In 1 Kor 13 lees ons: “koester geen bose gedagtes nie” en “sien die beste in ander raak”.

Oorsake van oordeel
Om te oordeel het ’n aantal oorsake. Eers-tens is daar jaloesie. Baie min mense wil erken dat hulle jaloers is. Dit is vir ons net ondenkbaar dat ons aan jaloesie skuldig kan wees, want dit is net só vernederend om daaraan skuldig te wees. R.T. Kendall praat daarvan as “die sonde waaroor niemand wil praat nie”.
’n Kritiese gees kan uit hoogmoed gebore wees. Dit is net onaanvaarbaar dat iemand beter as ek is en dit veroorsaak dat ek ‘swak plekke’ in ’n ander se lewe soek sodat ek kan bewys dat ek net so goed, of selfs beter, is. Met kritiek probeer ek die ander persoon ‘kleiner’ maak. ’n Kritiese gees en die oordeel van ander word ook dikwels gebore uit gevoelens van verwerping en bitterheid. Laastens word ons deur die bose versoek om te oordeel en te kritiseer.
’n Kritiese gees, om te oordeel en te veroordeel, maak ons gees dood. Dit neem geestelike krag uit ons lewens weg. Wanneer ons kritiseer, oordeel en veroordeel, bring ons die oordeel van God oor onsself. Wanneer ons ander oordeel en veroordeel, oordeel God ons. Sien ons regtig kans om onder die oordeel van God te staan?

Werk eerder aan eie probleme
Kritiek, oordeel oor en veroordeling, word uitgeskakel wanneer ons die balk in ons eie oog kan raaksien (Matt 7:5). Dit is ook belangrik om seker te maak waarom daar kritiek en veroordeling in jou hart is en om aan jou eie sonde, swakhede en probleme te werk. Indien ons nie aan ons eie pro-bleme werk nie, sal ons elke keer weer in die slaggat beland om krities en veroordelend teenoor ander te wees. Indien ons byvoorbeeld nie erken dat daar jaloesie in ons harte is nie, sal ons nie bevryding kry nie, maar dit baie goed by ander kan raaksien. 
A.W. Tozer help ons met die volgende aanmoediging: “Moet nooit enigiets aangaande iemand anders vertel wat hom of haar kan seermaak nie.” C.S. Lewis het geskryf: “Ons het almal ’n redelike groot begraafplaas nodig waar ons die sondes, mislukkings en oortredinge teen ons kan begrawe. Dit gee aan  ons ’n praktiese verduideliking van 1 Pet 4:8: “Die liefde bedek baie sondes.”

Hoe bid ons?
So dikwels bid ons selfs met ’n kritiese gees. In sulke gevalle gebeur dit gewoonlik dat ons ons broers en susters voor God aankla. Die Skrif sê in Open 12:11 satan is “die aanklaer van die broers.” In ’n sekere sin bid ons soos die satan: ons gaan staan voor die troon van God en kla mense aan. Ons is die aanklaers van, en die regter oor, ’n ander persoon se lewe. Ware voorbidding of intersessie impliseer om vir iemand in te tree en vir genade en barmhartigheid te vra. Ware voorbidding ag die ander hoër as homself en soek die beste vir die ander persoon in sy lewe. 

Advokaat voor God
Ons moet die ander persoon se ‘advokaat’ voor die troon van God wees. Jesus het gesê: “Geseënd is die wat barmhartig is, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word.” Matt 5:7. In Jakobus 2:13 lees ons: “genade triomfeer oor oordeel.” Soms is ons heeltemal reg in ons beoordeling van die saak, maar dan kan ons steeds kies om genadig te wees.

Dit sal goed wees om tyd te neem en na die volgende Skrifgedeeltes te kyk en ons eie lewens, gedrag en woorde daaraan te meet:
• ‘‘‘n Geskinder is soos lekker kos, mense sluk dit so maklik” Spreuke 18:8, 26:22. 
• ‘‘Iemand wat skinder, bring verwyde-ring tussen vriende” Spreuke 16:28. 
• “Sonder hout bly ‘n vuur nie brand nie; sonder ‘n kwaadstoker hou ‘n rusie nie aan nie” Spreuke 26:20. 
• Wie skinderstories versprei, is ‘n dwaas” Spreuke 10:18. 
• “Moenie van mekaar kwaad praat nie, broers. Hy wat van sy broer kwaad praat of sy broer veroordeel, praat kwaad van die wet en veroordeel die wet. En as jy die wet veroordeel, handel jy nie meer volgens die wet nie, maar speel jy regter daaroor” Jakobus 4:11. 
• “Die tong het mag oor dood en lewe…” Spreuke 18:21. 
• “Die tong is ook ‘n vuur, ‘n wêreld vol ongeregtigheid, die deel van die liggaam wat die hele mens besmet. Dit steek die hele lewe, van die geboorte af tot die dood toe, aan die brand, en self word dit uit die hel aan die brand ge-steek” Jakobus 3:6. 
• “Moet nooit verbitterd of opvlieënd wees of woedend word nie; moenie vloek of skel nie; moet niks doen wat sleg is nie” Efesiërs 4:31. 
• “Wie het die reg om in u woonplek te kom, Here? Wie mag op u heilige berg vertoef?…Hy wat met sy hele hart die waarheid praat, nie kwaad praat nie, sy medemens nie kwaad aandoen nie en niemand beledig nie”

Bron:  juig.co.za